Η ημέρα που λαβώθηκε το ποδόσφαιρο

Η αεροπορική τραγωδία του Μονάχου δεν πλήγωσε μόνο την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αλλά και την ίδια την ιστορία του σπορ.

Esquire Team
Γράφει: Μπάμπης Δούκας 06 Φεβρουαρίου 2023

Η 6η Φεβρουαρίου 1958 είναι μία ημερομηνία που οι φίλοι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αλλά και του ποδοσφαίρου γενικότερα δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Κι αυτό γιατί συνδέεται με μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που γνώρισε ποτέ το άθλημα. Μία από τις κορυφαίες μεταπολεμικές ομάδες και σίγουρα η καλύτερη της εποχής της, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Matt Busby, ηττήθηκε από τη μοίρα, ύστερα από το αεροπορικό δυστύχημα του Μονάχου. 

Το χρονικό της τραγωδίας

Στις 5 Φεβρουαρίου 1958, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αντιμετώπιζε στο Βελιγράδι τον Ερυθρό Αστέρα για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης - τον πρόγονο του σημερινού Champions League. Το πρώτο παιχνίδι στο Νησί είχε λήξει με 2-1 υπέρ της αγγλικής ομάδας, ενώ ο επαναληπτικός στην γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα τελείωσε ισόπαλος με 3-3. Για να γιορταστεί η πρόκριση στην επόμενη φάση του θεσμού, η αγγλική πρεσβεία εκεί διοργάνωσε ένα πάρτι, στο οποίο παρευρέθηκαν όλα τα μέλη της Γιουνάιτεντ. Το επόμενο πρωί, η ομάδα θα γυρνούσε στο Μάντσεστερ μέσω Μονάχου.

Για να διευκολυνθούν άπαντες -μιας και ακολουθούσε ντέρμπι με την Γουλβς για το πρωτάθλημα- η διοίκηση των Μπέμπηδων μίσθωσε ένα από τα ασφαλέστερα αεροσκάφη της εποχής, το Airspeed Ambassador των βρετανικών αερογραμμών ΒΕΑ (που αργότερα έγιναν η British Airways). Φεύγοντας από τον γιουγκοσλαβικό εναέριο χώρο, οι συνθήκες του ταξιδιού ήταν ιδανικές και ο καιρός δεν ενέπνεε καμία ανησυχία. Το stopover της πτήσης θα γινόταν στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας, για να ανεφοδιαστεί με καύσιμα το αεροπλάνο. Ο καιρός είχε αλλάξει από τη στιγμή που το αεροσκάφος μπήκε στη δυτική Γερμανία, ωστόσο δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα κατά την προσγείωση στο αεροδρόμιο Riem.

Η ημέρα που λαβώθηκε το ποδόσφαιρο
ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ ΜΟΝΑΧΟ 2
ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ ΜΟΝΑΧΟ 3

Οι 44 συνολικά επιβαίνοντες αποβιβάστηκαν για περίπου 45', έως ότου ολοκληρωθεί ο ανεφοδιασμός. Λίγα λεπτά μετά τις 14.00 τοπική ώρα, ο πύργος ελέγχου έδωσε άδεια για απογείωση αλλά ένας θόρυβος στις μηχανές ανάγκασε τους πιλότους να σταματήσουν τη διαδικασία. Κατά τη δεύτερη προσπάθεια απογείωσης ο θόρυβος εξακολουθούσε να ακούγεται, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να σταματήσει και πάλι στη μέση του διαδρόμου. Αφού έγινε ένας σύντομος έλεγχος, δόθηκε άδεια απογείωσης στις 15.02, όταν και ξεκίνησε η νέα προσπάθεια. Η ταχύτητα του αεροπλάνου όμως μειωνόταν αντί να αυξάνεται, την ίδια στιγμή που ο αεροδιάδρομος τελείωνε.

Η πτήση 609 προς το Μάντσεστερ δεν έφυγε ποτέ από το Μόναχο καθώς το αεροπλάνο έπεσε με δύναμη στον προστατευτικό φράχτη, βγήκε στο δρόμο και τελικά προσέκρουσε σε ένα γειτονικό σπίτι. Ένα μεγάλο μέρος της ουράς και το ένα φτερό διαλύθηκαν κατευθείαν, με την άτρακτο να στριφογυρίζει στο παγωμένο έδαφος, πριν το αεροπλάνο χτυπήσει αρχικά σε ένα δέντρο, έπειτα σε ένα ξύλινο υπόστεγο και τελικά σε ένα βυτίο με καύσιμα, για να ακολουθήσει μία μεγάλη έκρηξη.

Ο μύθος των Μπέμπηδων

Το ρολόι έδειχνε 15.04. Ο τραγικός απολογισμός ήταν 20 άτομα να χάσουν αμέσως τη ζωή τους - συνολικά οι νεκροί ήταν 23. Μεταξύ αυτών οι ποδοσφαιριστές της ομάδας Roger Byrne, Geoff Bent, Mark Jones, Eddie Colman, David Pegg, Tommy Taylor, Liam "Billy" Whelan. Ο Duncan Edwards, ο αριστερός χαφ και πιο ταλαντούχος παίκτης της γενιάς του, υπέκυψε στα τραύματά του δύο εβδομάδες αργότερα, στις 21 Φεβρουαρίου, στο νοσοκομείο Rechts der Isar του Μονάχου. Για τον Edwards, ο Sir Bobby Charlton είχε πει παλαιότερα σε συνέντευξή του: "Ακούγοντας τον Muhammad Ali να λέει πως είναι ο σπουδαιότερος αθλητής του κόσμου, χαμογελάω. Ο καλύτερος που υπήρξε ποτέ είναι ποδοσφαιριστής. Και είναι ο Duncan Edwards, ο μόνος που με έκανε να νιώθω κατώτερος μέσα στο γήπεδο". 

ΜΑΤ ΜΠΑΣΜΠΙ ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ

Δύο ακόμη ποδοσφαιριστές, οι Johnny Berry και Jackie Blanchflower, τραυματίστηκαν σοβαρά, με αποτέλεσμα να μην παίξουν ποτέ ξανά ποδόσφαιρο.  Ήταν ουσιαστικά το άδοξο και άδικο τέλος για μία από τις πιο ταλαντούχες ομάδες που είχε δει μέχρι τότε ο πλανήτης σε συλλογικό επίπεδο και η οποία προοριζόταν να γράψει ιστορία. Ο Σκωτσέζος προπονητής Matt Busby -ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά στο δυστύχημα- είχε καταφέρει να δημιουργήσει μία πρωτοποριακή για την εποχή ομάδα, συγκεντρώνοντας τους πιο ταλαντούχους παίκτες από κάθε γωνιά του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μάλιστα, έκανε ο ίδιος το recruiting και προπονούσε με δικές του μεθόδους. Δεν δίσταζε να χρησιμοποιεί αρκετά συχνά και παίκτες από την εφηβική ομάδα. Το 1956, η Γιουνάιτεντ κατέκτησε το πρωτάθλημα Αγγλίας με παίκτες που είχαν μέσο όρο ηλικίας τα 22 έτη, παίζοντας εντυπωσιακό και άκρως επιθετικό ποδόσφαιρο - χαρακτηριστικό είναι πως σημείωσε 103 γκολ.

ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ ΜΟΝΑΧΟ 5

Την επόμενη χρονιά, οι "Μπέμπηδες του Busby" πήραν και πάλι τον τίτλο. Η Γιουνάιτεντ μάλιστα έγινε και η πρώτη αγγλική ομάδα που έπαιξε ποτέ στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, φτάνοντας την πρώτη της χρονιά μέχρι τα ημιτελικά του θεσμού, όπου αποκλείστηκε από την Ρεάλ Μαδρίτης. Το 1958 όμως μπήκε στη διοργάνωση αποφασισμένη να φτάσει μέχρι το τέλος. Μάλιστα, είχε συντρίψει και την Άντερλεχτ με 10-0 στην πρώτη φάση του θεσμού, που μέχρι σήμερα είναι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή νίκη στην ιστορία της ομάδας. Η μοίρα όμως είχε άλλα σχέδια για την σπουδαία φουρνιά παικτών από την κόκκινη πλευρά του Μάντσεστερ.

Έξω από το Ολντ Τράφορντ υπάρχει πάντοτε ένα ρολόι, οι δείκτες του οποίου είναι σταματημένοι στις τρεις και τέσσερα πρώτα λεπτά, ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ εκείνη η ομάδα.

Η εξιλέωση

Ο Busby έμεινε στο νοσοκομείο για κάτι παραπάνω από δύο μήνες, με τους γιατρούς να μην του δίνουν αρκετές ελπίδες να τα καταφέρει. Ο πεισματάρης Σκωτσέζος αρνήθηκε να αφήσει τον μάταιο τούτο κόσμο και, παρότι σκέφτηκε να παρατήσει την προπονητική, αποφάσισε να συνεχίσει, κυρίως για να τιμήσει την μνήμη όσων έφυγαν, ύστερα κι από επίμονες προτροπές της συζύγου του.

Σε μία από τις πρώτες του δηλώσεις μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο ζήτησε δεκαετή προθεσμία, προκειμένου όχι μόνο να χτίσει και πάλι τους Κόκκινους Διαβόλους αλλά να τους οδηγήσει μέχρι το τρόπαιο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Τα επόμενα χρόνια στηρίχθηκε κυρίως σε δύο από τους επιζήσαντες του δυστυχήματος του Μονάχου: Τον κεντρικό μέσο και θρύλο της ομάδας Bobby Charlton και τον επίσης εξαιρετικό αμυντικό μέσο Bill Foulkes. Σε αυτούς, προστέθηκε το καλοκαίρι του 1963 και ένας αλητήριος μπαλαδόρος από το Μπέλφαστ, με σπάνιο ταλέντο και ιδιαίτερο χαρακτήρα. Ο μοναδικός George Best.

ΤΖΟΡΤΖ ΜΠΕΣΤ
ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ 1968

Στις 29 Μαΐου 1968, η μοίρα αποφάσισε να ξεχρεώσει τον Busby, τον Charlton, τον Foulkes και την ίδια την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Γουέμπλεϊ, η MU θα επικρατήσει με 4-1 της Μπενφίκα του Eusebio και θα στεφθεί για πρώτη φορά πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ο Bobby Charlton θα σκοράρει δύο φορές σε εκείνο το ματς.


φωτογραφίες ©Manchester United, Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ

O Λευτέρης Πετρούνιας είναι γεννημένος νικητής

Ο µαέστρος των κρίκων και θρύλος της ενόργανης γυµναστικής ενορχηστρώνει στο Esquire ιστορίες αθλητικών κατακτήσεων, οικογενειακές µελωδίες και το αρµονικό µείγµα της ανθεκτικότητας µε την επιµονή.

Γραφει Μπαμπης Δουκας

Youth League, στην κορυφή της Ευρώπης ο Ολυμπιακός

Ο πρώτος ελληνικός σύλλογος που σηκώνει Ευρωπαϊκό στο ποδόσφαιρο.

Μια φορά κι έναν καιρό, ο Michael Jordan σκόραρε 63 πόντους σε έναν αγώνα

Χρόνια πριν κατακτήσει το πρώτο του πρωτάθλημα με τους Σικάγο Μπουλς, ο Michael Jordan έγραφε ιστορία στα Playoffs της Ανατολικής Περιφέρειας.

Γραφει Γιαννης Σπανος

O Κωνσταντίνος Τζολάκης του Ολυμπιακού απέκρουσε μέσα σε ένα βράδυ τα περισσότερα πέναλτι στην καριέρα του

Ο 21χρονος Έλληνας τερματοφύλακας έβαλε τέλος στα ευρωπαϊκά όνειρα της Φενέρ με υπέροχη εμφάνιση στην καθοριστική διαδικασία των πέναλτι.

Ο Kimi Raikkonen στο F1 GP της Κίνας

Ο Φινλανδός πρώην πρωταθλητής της Formula 1 είναι οδηγός εξέλιξης της κινεζικής φίρμας...

Γραφει TopGear

Luka Modric, δε σε χορταίνουμε

Ο 38χρονος κροάτης μέσος της Ρεάλ Μαδρίτης προσφέρει ακόμα υπερθέαμα.

Γραφει Γιαννης Σπανος