Η κληρονομιά του Anthony Bourdain

Έξι fans του διάσημου σεφ μιλούν στο Esquire για την Bourdain Day και για το τι κρατούν από τον κορυφαίο γαστρονομικό αντιήρωα όλων των εποχών.

Στις 8 Ιουνίου 2018, ο Anthony Bourdain άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο, σοκάροντας άπαντες. Ο άνθρωπος που μας έμαθε πώς να ζούμε αποφάσισε να αφαιρέσει την ίδια του τη ζωή. Ο μύθος του ωστόσο θα ζει αιώνια και σε αυτό συμβάλουν, πέρα από τα βιβλία και τις εκπομπές του, ενέργειες όπως η Bourdain Day. Η τελευταία είναι μία πρωτοβουλία (που ξεκίνησε το 2019) των Eric Ripert και José Andrés, διάσημων σεφ, πολύ καλών φίλων του Bourdain και δύο ανθρώπων που ίσως κατάλαβαν καλύτερα από κάθε άλλον το όραμα αυτού του υπέροχου τύπου από τη Νέα Υόρκη.

Τι ακριβώς θέλουν να πετύχουν μέσα από αυτήν; Να αποδώσουν έναν φόρο τιμής, με εκδηλώσεις αλλά και περαιτέρω δράσεις, όπως είναι η Anthony Bourdain Legacy Scholarship - η υποτροφία, δηλαδή, στο Culinary Institute of America. Καθόλου τυχαία, επιλέχθηκε η 25η Ιουνίου, ημερομηνία γέννησης του Anthony Bourdain, ο οποίος σήμερα θα έκλεινε τα 64 του χρόνια. 

Το Esquire μίλησε με 6 γνωστούς Έλληνες, fans του διάσημου σεφ και τηλεοπτικού παρουσιαστή, που περιγράφουν πώς τους επηρέασε ο Bourdain, τι θα θυμούνται από εκείνον αλλά και το τι κρατούν από τον κορυφαίο γαστρονομικό αντιήρωα όλων των εποχών.

Άγγελος Μπακόπουλος

Ένας θηρευτής του γαστρονομικού comfort

Θεωρώ πως ο Anthony Bourdain υπήρξε καθοδηγητής για πολλούς σεφ και μάγειρες ανά τον κόσμο. Οι εκπομπές του και η σπουδαία προσωπικότητά του θα μείνουν σίγουρα αναλλοίωτες όσα χρόνια κι αν περάσουν. Υπήρξε τόσο τολμηρός και συνάμα προκλητικός, πάντα με την καλή έννοια, ήξερε να τραβά τα βλέμματα χωρίς φανφάρες και άσκοπους μοντερνισμούς, να παραμένει απλός φορώντας ένα τζην κι ένα t-shirt, σου έδειχνε ότι πρώτα είναι μάγειρας και μετά όλα τα άλλα.

Έχοντας διαβάσει σχεδόν όλα του τα βιβλία και δει τις εκπομπές του, σίγουρα μπορώ να πω πως επηρεάστηκα, όπως οι περισσότεροι, από αυτήν την σπουδαία προσωπικότητα είτε μαγειρικά είτε ως στυλ. Γνώριζε πώς με ένα βλέμμα του μπορεί να οργανώσει τα πάντα ενώ όσοι δούλεψαν μαζί του ήξεραν ότι δεν σηκώνει και πολλά. Ένα από τα motto του άλλωστε ήταν το "προετοιμασία, πάσο, αλκοόλ και ναρκωτικά". Ένας θηρευτής του γαστρονομικού comfort ανά τον κόσμο, που δε φοβόταν να ταξιδέψει στον Αμαζόνιο και δεν μασούσε να μαγειρέψει σε ένα εστιατόριο με 3 αστέρια Michelin. Ένας τεράστιος μάγειρας και τον ευχαριστούμε για όλα.

Info: O Άγγελος Μπακόπουλος είναι executive chef στο πολυτελές ξενοδοχείο Katikies, στη Μύκονο. 

Βασίλης Βαρδάκας

Αν το σώμα είναι λούνα παρκ, εύχομαι να απόλαυσε τη διαδρομή

Για να δούμε τι λέει και ο Bourdain. Κάθε φορά που προγραμματίζω ένα ταξίδι στο εξωτερικό είναι πάντα εκεί. Έτοιμος να μπει στο παιχνίδι. Έτοιμος να με στείλει στα καλύτερα. Έτοιμος να μου προσφέρει μία στιγμή που θα καταχωρηθεί ως ανάμνηση.  Θα δοκιμάσεις bahn mi στο Χόι Αν του Βιετνάμ, cacio epepe στη Ρώμη, bagels με καπνιστό σολομό στο Lower East Side της Νέας Υόρκης, τον ακούω να λέει. O θάνατος του δεν άλλαξε κάτι. Θα συνεχίσει να είναι εκεί.

Το έργο ζωής του είναι τέτοιο που μόνο με έναν μεγάλο καλλιτέχνη μπορεί να συγκριθεί – και ας έκανε τηλεόραση. Έκανε τη ζωή του ένα έργο τέχνης κι αυτό αρκεί. Το όνομα του Bourdain θα ακούγεται σαν αντίλαλος στον χρόνο. Το ίδιο και η φιλοσοφία του. Περιπλανήσου, εξερεύνησε, άγγιξε τις καρδιές των ανθρώπων, άφησέ τους να αγγίξουν τη δική σου. "Το σώμα σου δεν είναι ναός. Είναι λούνα παρκ. Απόλαυσε τη διαδρομή". Εύχομαι να την απόλαυσε κι εκείνος!

Info: Ο Βασίλης Βαρδάκας είναι συνιδρυτής του εκδοτικού οίκου Key Books.

Madame Gâteaux

Είχε έναν τρόπο να μεταδίδει τη χαρά για το φαγητό

Ο Bourdain ίσως να μην ήταν ο κορυφαίος σεφ όλων των εποχών, ήταν όμως ένας άνθρωπος εξαιρετικά οξυδερκής που μπόρεσε να περιγράψει τον μικρόκοσμο της κουζίνας με ακρίβεια και ειλικρίνεια όπως κανένας δεν τα είχε καταφέρει μέχρι τότε, ενώ η αγάπη του για το φαγητό σε συνδυασμό με το πηγαίο ταλέντο στο γράψιμο και φυσικά τη μοναδική του αίσθηση του χιούμορ μάς έδωσαν γραπτά και τηλεοπτικές εκπομπές που ενέπνευσαν και θα συνεχίσουν να εμπνέουν τους μάγειρες και τους απανταχού foodies για πάντα. Προσωπικά, η απόλυτα μεταδοτική χαρά του για το φαγητό με γέμιζε πάντοτε έμπνευση και κουράγιο. H μετάφραση του τελευταίου του βιβλίου ήταν φυσικά μεγάλη τιμή για μένα και χαίρομαι που έστω και με αυτό τον τρόπο ένιωσα να έρχομαι κάπως πιο κοντά του.

* Η Καλλιόπη Αναγνωστή (γνωστή και ως Madame Gâteaux) είναι pastry chef και ειδικεύεται στο afternoon tea. Είναι η μεταφράστρια του τελευταίου βιβλίου του Anthony Bourdain με τίτλο "Aγαπημένα" (εκδ. Πεδίο).

Νικόλας Ανδρουλάκης

Από τη Νέα Υόρκη σε κάθε κρυφή γωνιά του κόσμου

Aπό την πρέζα, στην κουζίνα. Από τα τηγανόλαδα, στα βιβλιοπωλεία. Από το μελάνι και το χαρτί στην αίθουσα αναμονής όλων των αεροδρομίων του κόσμου. Από τους πολύβουους δρόμους της Νέας Υόρκης, σε κάθε κρυφή γωνιά της Γης. Ο Tony -όπως ήθελε να τον λένε οι φίλοι- ανήκει για εμένα σε αυτή τη σπάνια κατηγορία ανθρώπων, για κάθε έναν από μας - αυτούς που νιώθεις συγγενείς σου κι ας μην τους γνώρισες ποτέ. Έτσι ανεξήγητα. Μα πολύ πολύ φυσικά. Επειδή αγάπησε τις γεύσεις και τις μυρωδιές εξίσου με τις εικόνες. Επειδή εστίαζε στους ανθρώπους και τα τοπία ήταν ντεκόρ. Επειδή έκανε το χόμπι του επάγγελμα και κατάφερε το απόλυτο. Να μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Και να μίλα όπως έχει ανάγκη κάθε φορά. Χωρίς καμία λογοκρισία. Χωρίς κανέναν κανόνα.

Με μόχθο νέου ανθρώπου, χιούμορ γέροντα σοφού και τη χαρά της ανακάλυψης ενός μικρού παιδιού. Ως να ραγίσει από αυτή του την ανίκητη επιτυχία. Που ίσως δεν ήταν ποτέ πλασμένος να την αντέξει. Η εντελέχεια της αριστοτελικής καταστροφής ενυπάρχει σε όλους μας. Αυτός ο αφηγητής της ζωής, αυτός ο Bukowski των ουρανίσκων, το ψηλό και άχαρο παιδάκι, κατάφερε να ζήσει μια αληθινή τραγωδία. Να ανεβεί με ασανσέρ στο Έβερεστ και να φουντάρει στο κενό. Παράδειγμα προς αποφυγή. Όπως κάθε σκοτεινή μεριά της κληρονομιάς που θεωρούμε ανεκτίμητη από τους προγόνους μας. Ο Anthony Bourdain με ενέπνευσε να του μοιάσω στα ωραία. Να ψάξω αιτίες κι αφορμές να ταξιδέψω. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Με επίκεντρο τους άλλους. Ως να βρω εμένα, ως τον πυρήνα μου. Και στις σκοτεινές στιγμές να λέω φωναχτά "θείε δεν θα κάνω τις ίδιες μαλακίες που έκανες εσύ ~ αλλιώς δεν αξίζω νε σε λέω θείο". Προοικονομία για όσα έρχονται. Κι ίσως κάποτε αράξουμε στο ίδιο κούτσουρο για μια κουβέντα έμπειρη. Αν υπάρχουν τέτοια στην αντίπερα όχθη.

Info: Ο Νικόλας Ανδρουλάκης είναι συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης.

Μάρω Παρασκευούδη

Ο καλύτερος φίλος για να σε ταξιδέψει

Ο Anthony Bourdain δεν ήταν ο καλύτερος μάγειρας – ο ίδιος έδινε κατά καιρούς τα εύσημα σε άλλους συναδέλφους του που θαύμαζε για την αφοσίωσή τους στην κουζίνα. Ήταν όμως ο καλύτερος φίλος για να σε ταξιδέψει σε μέρη που δεν πρότειναν οι τουριστικοί οδηγοί, να σου ανοίξει διάπλατα τους γευστικούς σου ορίζοντες, να σου γνωρίσει διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς και να σου διηγηθεί ενδιαφέρουσες ιστορίες. Και όλα αυτά "χωρίς κρατήσεις" και σε "άγνωστα μέρη". Ο Bourdain άλλαξε τον κόσμο της γαστρονομίας δείχνοντάς μας την πιο αληθινή και ουσιαστική πλευρά της, έξω από τις επαγγελματικές κουζίνες των εστιατορίων ή τα στημένα τηλεοπτικά πλατό. Άλλαξε το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, τα ταξίδια, τις γεύσεις και τους ανθρώπους.

Μέσα από την αγάπη του για το φαγητό, κατάφερε να αναδείξει την πολυπλοκότητα και τη διαφορετικότητα της κάθε περιοχής που επισκέφθηκε, παρουσιάζοντας πολλά περισσότερα από την τοπική της κουζίνα. Η κληρονομιά του Bourdain είναι ένα παράθυρο στον κόσμο, πάντα με σεβασμό στους ανθρώπους και τις συνήθειές τους. Αυτά που κρατάω εγώ από τον Anthony Bourdain είναι οι αναμνήσεις των μεταμεσονύκτιων τηλεοπτικών προβολών του No Reservations, ο τόσο ρεαλιστικός και ταυτόχρονα μαγικός τρόπος που περιέγραφε οτιδήποτε στα βιβλία του, οι βόλτες στο Queens, οι στιγμές που ήταν πραγματικά μεθυσμένος on camera στο Parts Unknown και το αβίαστο coolness ακόμα και τότε που έφαγε με τον Barack Obama σε ένα φθηνό εστιατόριο στο Βιετνάμ.

Info: Η Μάρω Παρασκευούδη είναι δημοσιογράφος.

Μιχάλης Νουρλόγλου

Οι δεξιότητες διδάσκονται ενώ χαρακτήρα, είτε έχεις είτε όχι

Θυμάμαι, κάπου στα πρώτα χρόνια της πορείας μου στις κουζίνες, να διαβάζω το βιβλίο του Bourdain με τίτλο Κουζίνα εμπιστευτικό και εν μέρει να ταυτίζομαι με αρκετά από αυτά που τόσο παραστατικά περιγράφει. Κάτι όμως που μου είχε κάνει εντύπωση διαβάζοντάς το και προσπαθώ να εφαρμόζω μέχρι σήμερα στις ομάδες μου, επενδύοντας στα σωστά άτομα, είναι το ότι "οι δεξιότητες διδάσκονται ενώ χαρακτήρα, είτε έχεις είτε όχι". Πάντως είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι τόσο τα βιβλία του και πολύ περισσότερο οι εκπομπές του επηρέασαν παγκοσμίως μια ολόκληρη γενιά συναδέλφων και όχι μόνο. Δεν εννοώ μαγειρικά αλλά κυρίως ως προς τον τρόπο που πρέπει να βλέπουμε και να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο, τα ταξίδια, το φαγητό και τον άνθρωπο.

Info: Ο Μιχάλης Νουρλόγλου είναι ο σεφ του εστιατορίου Premiere, στο ξενοδοχείο Athenaeum InterContinental.

Διάβασε ακόμη για το φινάλε του Parts Unknown και το γοητευτικά σκοτεινό παρελθόν του Anthony Bourdain αλλά και για το Hungry Ghosts που θα γίνει σειρά.

φωτογραφίες © Getty Images