Νίκο Παπαδογιάννη γιατί ταξιδεύεις τελικά;

Τα μάτια του Νίκου Παπαδογιάννη έχουν δει πολλά. Έχουν δει τον Michael Jordan σε απόσταση ενός μέτρου, τον Magic Johnson την ώρα που περίμενε τις αποσκευές του σε ένα από τα πολλά αμερικανικά αεροδρόμια που έχει επισκεφτεί, τον Diego Maradona λίγο πριν πιαστεί ντοπέ στο Μουντιάλ '94, την "επίσημη αγαπημένη" να κερδίζει τη Dream Team στη Σαϊτάμα το 2006. Αλλά για μισό λεπτό, σε αυτά τα μέρη, ένας από τους σπουδαιότερους αθλητικούς συντάκτες της γενιάς του, πήγε λόγω δουλειάς. Για να καλύψει αγώνες, για να μας μεταφέρει μέσω του μικροφώνου ή της πένας του για το τι συνέβαινε εκεί. Όταν, λοιπόν, ο Νίκος Παπαδογιάννης δεν ταξιδεύει για δουλειά, ταξιδεύει για να ανακαλύψει τον εαυτό του και να διευρύνει τους ορίζοντές του.

Στην Αντίγκουα, στη Μαρτινίκα, στην Ιρλανδία για να δει τον Bruce Springsteen, στις Σεϋχέλλες, στην Κόστα Ρίκα, στο Νεπάλ, στο Μπαλί, στη Βιέννη, στη Μαδρίτη, στις Άλπεις σε μέρη που υπάρχουν μόνο στα google images. Ο σεσημασμένος αυτός ταξιδιώτης και ανήσυχος πολίτης, που έχει γυρίσει 5 ηπείρους και 7 ωκεανούς, μάζεψε κάποιες από τις ταξιδιωτικές ιστορίες της ζωής του (πολλές φορές καταπιάνεται περισσότερο με τέτοια θέματα και όχι μόνο με αθλητικά στο Gazzetta.gr και στην εφημερίδα Documento όπου αρθρογραφεί), τις χώρεσε στο πρώτο του βιβλίο ("Ο Νίκος Λείπει" - κυκλοφόρησε στις 22/6 από την Key Books) και μας μίλησε για τι άλλο, για όσα έχουν δει τα μάτια του στα ταξίδια της μέχρι τώρα ζωής του.

Είμαι 100% σίγουρος ότι το να γράψεις ένα βιβλίο ήταν πάντα στο μυαλό σου. Φαίνεται από τον τρόπο γραφής σου και από τα μη αθλητικά θέματα που καταπιάνεσαι ανά καιρούς άλλωστε. Γιατί, λοιπόν, το άργησες τόσο; Δεν πιστεύω ότι ο Έλληνας διαβάζει. Τουλάχιστον όχι τόσο ώστε να δικαιολογεί την έκδοση ενός βιβλίου και μάλιστα αυτοαναφορικού. Το προτελευταίο που ήθελα ήταν να γράψω ένα βιβλίο που θα έμενε στο συρτάρι αδημοσίευτο και το τελευταίο που ήθελα ήταν να προκαλέσω οικονομική ζημιά στον εκδότη που θα με εμπιστευόταν. Προχώρησα όταν έλαβα από τους Key Books τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις. Ελπίζω το αποτέλεσμα να δικαιώνει την εμπιστοσύνη τους. Εγώ, πάντως, κατέθεσα τις ιστορίες που είχα στο μυαλό μου και έβγαλα το άχτι μου!

Φαντάζομαι ότι πέρα από τις 73 δημοσιευμένες υπάρχουν άλλες τόσες που δεν χώρεσαν. Με ποιον τρόπο διάλεξες τι θα βάλεις; Επίσης ποια ήταν η διαδικασία που ακολούθησες για να διαλέξεις τις ιστορίες; Κοίταξες το χάρτη, είπες έχω πάει στη Ντομινίκα, θα βάλω την τάδε ιστορία; Yπερτιμάς την οργανωτικότητά μου! Το μόνο που έκανα, ήταν να ανοίξω ένα δισέλιδο τετραδίου, όπου σημείωνα κωδικοποιημένα τα "SOS". Τις ιστορίες που δεν θα ήθελα να αφήσω εκτός βιβλίου. Στη συνέχεια, στο τρίμηνο της συγγραφής, προσέθετα όποια μου ερχόταν στο μυαλό. Υπάρχουν, φυσικά, αρκετές που έμειναν απ' έξω. Μάλλον πρέπει να μαζέψω φίλους και παλαιούς συνοδοιπόρους, για να μου φρεσκάρουν τη μνήμη...

H περιέργεια του δημοσιογράφου πόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε στο να βρεθεί το θέμα και να γραφτεί το βιβλίο; Μπα, όχι δεν έπαιξε. Δεν είμαι από τους δημοσιογράφους που σκαλίζουν τα πάντα μέχρι το κόκαλο και ζουν με ένα τηλέφωνο στο χέρι. Ποτέ δεν είχα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το μικρόβιο του ανήσυχου ρεπόρτερ. Του ανήσυχου πολίτη, ναι.

Πόσο διαφορετική είναι η τελεία σε ένα ρεπορτάζ από την τελεία σε ένα βιβλίο; Στο ρεπορτάζ, η τελεία έχει ενίοτε παύλα δίπλα της, όταν την απαιτούν οι πιεστικές προθεσμίες μίας εφημερίδας. Στο βιβλίο, δεν υπάρχει καν τελεία. Οι σελίδες έχουν τη δική τους ζωή, η οποία συνεχίζεται στο διηνεκές, όσο υπάρχουν αναγνώστες.

Έχω την αίσθηση, ότι έτσι όπως είναι η εποχή γράφουμε περισσότερο, διαβάζουμε περισσότερο - όλοι είναι πάνω από ένα smartphone - αλλά μάλλον έχουμε λιγότερη συγκέντρωση να διαβάσουμε ένα βιβλίο. Πώς σου φαίνεται όλο αυτό; Εμένα μου φαίνεται ότι διαβάζουμε λιγότερο παρά ποτέ. Το διαγώνιο χάζι στα κινητά τηλέφωνα δεν είναι διάβασμα. Το attention span του σύγχρονου πολίτη, Έλληνα και μη, πλησιάζει το μηδέν. Και όταν γράφουμε, γράφουμε συνήθως κακίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σαν μεθυσμένοι που ψάχνουν για καυγά.

Ωραία, πιστεύεις ότι διαβάζουμε λιγότερο από ποτέ εξαιτίας της τεχνολογίας; Όχι. Η τεχνολογία θα μπορούσε να είναι αρωγός. Το πρόβλημα είναι η αμορφωσιά, η οποία τείνει να γίνει παγκόσμια τάση. Αλλά εμείς διεκδικούμε τα διαπλανητικά ρεκόρ.

Στο Μιλάνο, σε μία εκδήλωση της Nike όπου είχε έρθει ο Τζόρνταν, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσε να βγάλει φωτογραφία μαζί του.

Το έχουμε χάσει το παιχνίδι ή γυρίζει; Το έχουμε χάσει ανεπιστρεπτί. Εφόσον δεν μας έστρεψε προς την παιδεία και την αυτοκριτική η οικονομική κρίση, δεν μπορεί να μας σώσει τίποτε.

Μήπως από όλες τις μορφές τέχνης, το βιβλίο έχει επηρεαστεί λιγότερο από την ανάπτυξη της τεχνολογίας; Πιστεύω το αντίθετο. Το βιβλίο ήταν το πρώτο και πιο ευάλωτο θύμα, ιδίως στην Ελλάδα όπου δεν υπάρχει e-book πλην εξαιρέσεων. Πόσο συχνά βλέπεις κόσμο να διαβάζει στο μετρό ή στην παραλία; Όλοι στο κινητό τους είναι σκυμμένοι.

Ας επιστρέψουμε στον Νίκο που λείπει. Γράφοντας το βιβλίο, σε ποια μέρη είπες "εδώ πρέπει να ξαναγυρίσω". Και γιατί; Στην Κόστα Ρίκα, για μόνιμη εγκατάσταση. Στο Νεπάλ και στη Ντομινίκα, για να βοηθήσω τους σεισμοπαθείς και πλημμυροπαθείς. Στις Άλπεις, για να μάθω επιτέλους σκι. Στη Σαϊτάμα, για προσκύνημα. Στο Βίλνιους, για να βεβαιωθώ ότι δεν με έχουν επικηρύξει. Στο Άουσβιτς, επειδή δεν ξεχνώ.

Τι δεν λείπει ποτέ από την τσάντα σου όταν ταξιδεύεις; Αν μιλάμε μεταφορικά, δεν λείπει ποτέ διάθεση για εξερεύνηση και για εκ βαθέων γνωριμία με τον προορισμό. Αν μιλάμε κυριολεκτικά, δεν λείπει ποτέ υλικό για διάβασμα στις "νεκρές" ώρες. Και σε δεύτερο πλάνο, μουσική.

Τι θυμάσαι από το πρώτο σου ταξίδι; Πότε σου κόλλησε το μικρόβιο του ταξιδιώτη; Την πρώτη διανυκτέρευση, σε μία γκρίζα πόλη ονόματι Σβετοζάρεβο που εμένα μου φαινόταν διαφορετικός πλανήτης. Το πράσινο στο δρόμο του Μάριμπορ. Τα ποδοσφαιρικά γήπεδα στο Μόναχο και στη Ρώμη. Το Οκτόμπερφεστ. Τον κοσμοπολίτικο αέρα στις Κάννες και την "πίστα" του Μονακό. Τα παλάτια της Βιέννης. Το καθαρό οξυγόνο στις Άλπεις. Το μικρόβιο ήταν ήδη ζωντανό.

Οι νεκροκεφαλές στην Έβορα της Πορτογαλίας, στην Capela dos Ossos (Παρεκκλήσι των Οστών), στην εκκλησία του Αγ.Φραγκίσκου.

Έχεις ζήσει τυφώνα στις Αντίλλες, έχεις δει έκρηξη ηφαιστείου, έχεις μπει σε χριστιανική πορεία στο Ντάλας, έχεις αγοράσει εισιτήρια στη μαύρη αγορά στο Πεκίνο, έχεις πετάξει με 6θέσιο στην Καραϊβική. Έχεις ζήσει πράγματα που δεν συμβαίνουν συχνά σε κάθε ταξιδιώτη. Ποια είναι η πιο δυνατή στιγμή που έχεις ζήσει ενώ ταξιδεύεις; To Άουσβιτς. Δεν υπάρχει τίποτε που να μπορεί να συγκριθεί με το σοκ μίας επίσκεψης σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εάν μπορούσα να επιλέξω μία εμπειρία που θα ήθελα να ξαναζήσω μαζί με όλους τους αναγνώστες του βιβλίου (και με τους υπόλοιπους Έλληνες πολίτες), θα επέλεγα αβίαστα αυτήν. Την πιο συνταρακτική και πιο ωφέλιμη.

Τώρα που είπες Έλληνες πολίτες, αναφέρεσαι συχνά στο βιβλίο σε αυτούς (για παράδειγμα εκείνη η παρέα στο Μπαλί που ήθελε να ακούσει λαϊκά, οι Έλληνες που κάνουν Πάσχα στην Πράγα και γκρινιάζουν που ακούν τη λειτουργία πρώτα στα ρώσικα και μετά στα ελληνικά). Είμαστε χειρότεροι εντός ή εκτός των τειχών; Είναι χειρότεροι εκτός των τειχών, διότι εκεί γίνεται πιο εμφανής η έφεση του Έλληνα στην οπισθοδρόμηση, στον απομονωτισμό και στην κακογουστιά. 

Με ποιο τρόπο αποφασίζεις το επόμενο ταξίδι; Πώς γίνεται η επιλογή, ειδικά στα μακρινά; Και ποια είναι η προετοιμασία που χρειάζεται ένα εκτός Ευρώπης ταξίδι; Η προετοιμασία για μακρινό ταξίδι είναι κυρίως στο οικονομικό επίπεδο. Όσο νωρίτερα προνοήσει κανείς, τόσο φτηνότερα αεροπορικά εισιτήρια και δωμάτια θα βρει. Για τα υπόλοιπα, χρήσιμο είναι να γνωρίζει ο ταξιδιώτης τις ιδιαιτερότητες του κλίματος. Για παράδειγμα, στην Καραϊβική το δίμηνο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου είναι εποχή τυφώνων, ενώ στην νοτιοανατολική Ασία βροχών. Κατά τ' άλλα, ο ανεξάρτητος και καλά οργανωμένος ταξιδιώτης έχει καλύτερες πιθανότητες να γνωρίσει έναν τόπο καλύτερα και πιο οικονομικά από αυτόν που θα ψωνίσει "πακέτο" από ταξιδιωτικά πρακτορεία. Η επιλογή του προορισμού είναι προσωπική υπόθεση, αλλά εγώ προτιμώ είτε μέρη που ταιριάζουν στον χαρακτηρισμό "άλλος πλανήτης" είτε δοκιμασμένα όπου θα ήθελα να ξαναπάω.

Νίκο, γιατί ταξιδεύεις; Αν θέλεις τη μπανάλ απάντηση, επειδή δεν με ευχαριστεί πια να περνάω τις διακοπές σε ελληνικά νησιά, ζώντας την ίδια μέρα της μαρμότας ξανά και ξανά, με πασπάλισμα από ελληνική αισχροκέρδεια και αγένεια. Αν θέλεις τη φιλοσοφική απάντηση, για να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου και να διευρύνω όσο γίνεται πιο διάπλατα τον ορίζοντά μου.

Πόσα ταξίδια βάζεις στόχο να κάνεις κάθε χρόνο; Όσο γίνεται περισσότερα, αλλά τουλάχιστον ένα "μεγάλο", πέρα από τα (πλέον ολιγάριθμα) που μου προσφέρει η δουλειά. Συνήθως η ατζέντα ξεκινάει με τα δύο μπασκετικά ταξίδια, π.χ. για το 2019 θέλω να πιστεύω ότι θα πάω στη Βιτόρια για το φάιναλ-φορ και στην Κίνα για το Μουντομπάσκετ.

Στο Τόκυο το 2006, τις μέρες του Μουντομπάσκετ.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο ταξιδιωτικός σου σύντροφος; Να του αρέσουν τα ίδια πράγματα. Να ανέχεται τον κακό μου εαυτό. Να θέλει και αυτός ένα νυχτερινό ποτό στο μπαλκόνι. Να μη γκρινιάζει. Σημειωτέον ότι τα βρίσκω μια χαρά και μόνος με τον εαυτό μου, στα ταξίδια. Δεν μου είναι απολύτως απαραίτητη η συντροφιά. 

Η ιδέα για το επόμενο βιβλίο είναι ήδη στο κεφάλι σου; Ζυμώνεται. Αλλά το κεφάλι μου είναι ένα ιδιαίτερα ηφαιστειώδες και επικίνδυνο μέρος. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα πεταχτεί από μέσα.

Πού έχεις φάει πιάτα που δε θα τα ξεχάσεις ποτέ; Στο Πεκίνο, όπου λαϊκές ταβέρνες σέρβιραν γάιδαρο, χελώνα, έντομα και άλλα ζωάκια αγνώστου ταυτότητας. Στις Σεϋχέλλες μου έμεινε απωθημένο η σούπα νυχτερίδας.

Τις πιο όμορφες γυναίκες τις έχει η Καραϊβική; Nαι. Πού το ξέρεις; Και τους πιο ωραίους άνδρες επίσης. Μια βόλτα σε παραλία με ντόπιους στην Καραϊβική αρκεί για να μη ξαναμιλήσει ποτέ κανείς για "υπεροχή της λευκής φυλής" και άλλες ανοησίες.

Μπορείς να μου πεις μερικά πρακτικά tips για ταξιδιώτες που θέλουν να γυρίσουν τον κόσμο; Να το αποφασίζουν νωρίς. Να οργανώνονται έγκαιρα για να βρίσκουν καλύτερες τιμές σε αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχεία. Να αποφεύγουν τα "πακέτα" και γενικώς την πεπατημένη. Να μη φοβούνται το άγνωστο. Να πηγαίνουν στα στέκια των ντόπιων. Να νοικιάζουν αυτοκίνητο για ανεξάρτητη εξερεύνηση. Να αφήνουν τον Έλληνα πίσω τους. Να μη γκρινιάζουν για το παραμικρό.

Info

To πρώτο βιβλίο του Νίκου Παπαδογιάννη "Ο Νίκος Λείπει" κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από την Key Books.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr