Συνέντευξη: Franz Ferdinand, Οι Ατρόμητοι

Το 2019, όταν έγραφε το τραγούδι Hooked για το νέο άλμπουμ των Franz Ferdinand, The Human Fear, σκεφτόταν να μετακομίσει μόνιμα στην Αθήνα. Γνώρισε όμως μια Γαλλίδα – "με αποπροσανατόλισε και κατέληξα να ζω στο Παρίσι", λέει χαριτολογώντας. Από παιδί, ο Alex Kapranos ήξερε πώς είναι μια τυπική ελληνική οικογένεια, περνώντας χρόνο στο σπίτι των παππούδων του στη Νίκαια και τον Κορυδαλλό, ενώ γύρω στα 14 του κατάλαβε ότι ήθελε να ζει από τη μουσική. 

Έκτοτε δεν έχουν αλλάξει πολλά· λατρεύει το αθηναϊκό κέντρο, "τον πεντακάθαρο ουρανό του τον Ιανουάριο και τη μυρωδιά των ανθισμένων νεραντζιών", παθιάζεται με νέους καλλιτέχνες (Lewsberg, English Teacher, The Home Counties, Brenda, Ryder The Eagle) και το πιο πιθανό είναι, κάπου μέσα στον Σεπτέμβριο πριν ή μετά από το live των FF στο Floyd, να τον πετύχεις να πίνει "καφεδάκι" στο Κολωνάκι, στο αγαπημένο του, ανεπιτήδευτο καφενείο.

>Πέρασαν 7 χρόνια για να κυκλοφορήσετε το νέο σας album, The Human Fear. Είναι για εσάς ένας κλασικός δίσκος Franz Ferdinand ή δείχνει την εξέλιξή σας από το Always Ascending;
Νομίζω ότι είναι και τα δύο. Το συζητήσαμε κιόλας, γιατί θέλαμε να σιγουρευτούμε ότι ο χαρακτήρας της μπάντας παρέμενε ισχυρός, να είναι αντιληπτό ότι πρόκειται για δίσκο των FF. Είναι πολύ σημαντικό να είσαι αληθινός σε σχέση με την ταυτότητά σου, δεν μπορείς να προσποιείσαι κάτι που δεν είσαι, διότι τότε είναι που χάνεις την αλήθεια σου. Πιστεύω, ωστόσο, ότι με αυτόν τον δίσκο πάμε σε μέρη που δεν έχουμε επισκεφθεί στο παρελθόν. Από άποψη ενέργειας, είναι σίγουρα πιο κοντά στον πρώτο μας δίσκο, είναι αρκετά ανεβαστικός. Ο δε τίτλος είναι παραπλανητικός, γιατί είναι σαν να υπονοεί ότι θα ριζώσει ο φόβος μέσα σου, ενώ ουσιαστικά έχει να κάνει με το να τον ξεπερνάς.

>Έχεις μιλήσει για την αδυναμία που έχεις στον Μάρκο Βαμβακάρη. Πέρα από αυτήν, το Black Eyelashes γράφτηκε επειδή είχες την ανάγκη να υπάρχει ένα τραγούδι "ευθεία αναφορά" στην ελληνική σου καταγωγή;
Πάντα αισθανόμουν ότι η ελληνική καταγωγή μου υπήρχε μαζί μου μουσικά. Μεγάλωσα ακούγοντας ελληνική μουσική, τον πατέρα μου να παίζει ελληνικά τραγούδια και έχει επηρεαστεί ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζω τη μελωδία και που σίγουρα παίζω κιθάρα. Riffs, κλίμακες και η διάθεση ειδικά του πρώτου άλμπουμ προέρχονται πολύ περισσότερο από την Ελλάδα από ό,τι από το δυτικό rock ‘n’ roll. Τώρα είναι η πρώτη φορά που τραγούδι μου μιλά για την καταγωγή μου και αισθάνθηκα πως αυτή ήταν η κατάλληλη στιγμή στη ζωή μου.

Το αστείο, βέβαια, είναι πως παίζω μπουζούκι όσα χρόνια παίζω και κιθάρα. Ο θείος μου μου αγόρασε ένα μπουζούκι όταν ήμουν έφηβος και, ενώ το έχω χρησιμοποιήσει παίζοντας σε άλλες μπάντες, αυτή είναι η επίσημη πρώτη με τους FF. Όταν θέλω να εκφραστώ ή έστω όταν θέλω να είμαι ο εαυτός μου, πιο πιθανό είναι να πιάσω το μπουζούκι παρά την κιθάρα.

>Πώς είναι να φτιάχνεις ροκ μουσική σε καιρούς που λέγεται ότι φθίνει ολοένα και περισσότερο;
Ακόμη το λένε; Νομίζω ότι είχε μια κάποια βάση πριν από 5-10 χρόνια, τώρα θα έλεγα πως συμβαίνει το ανάποδο, ο κόσμος επιστρέφει στο rock ‘n’ roll γιατί του έλειψε η ενέργειά του. Όμως έτσι συνέβαινε πάντα, η ροκ έφευγε από τη μόδα και επανερχόταν και αυτό είναι το ζήτημα όταν είσαι καλλιτέχνης: Πρέπει να αγνοείς τη μόδα, γιατί δεν πρόκειται ποτέ να την πιάσεις, αφού πάντα προηγείται. Καλύτερα να ακολουθείς το δικό σου καλλιτεχνικό μονοπάτι και να αφήσεις τη μόδα να κάνει τη "δουλειά" της.

>Πάνε 20 χρόνια από το ντεμπούτο σου με τους FF. Σου λείπουν καθόλου εκείνες οι εποχές που ήταν πιο "ρομαντικές";
Δεν ξέρω τι να σου απαντήσω. Νομίζω πως παραμένω ένας ρομαντικός τύπος, δε νομίζω ότι η συμπεριφορά και η στάση μου έχει αλλάξει. Φτιάχνω μουσική για τους ίδιους λόγους και αντλώ την ίδια ευχαρίστηση, η συντροφικότητα με τους φίλους μου στη μπάντα παραμένει ίδια επίσης. Λατρεύω τους FF όπως έχουν αυτήν τη στιγμή και το πώς παίζουμε στα lives μας. Σκέφτομαι τον Βαμβακάρη που λέγαμε πριν που ανήκε σε μία εντελώς άλλη εποχή των ρεμπέτικων στα ‘20s-'30s και ο τρόπος που έπαιζαν και έκαναν παρέα μεταξύ τους, μου θυμίζει το πώς ξεκίνησα να παίζω σε μπάντες όταν ήμουν μικρός. Είναι κάτι που κάνεις για να περνάς ωραία με τους φίλους σου, να κοινωνικοποιείσαι και να ζεις τη ζωή σου. Και έτσι θα έπρεπε να είναι και να μην αναλογίζεσαι την κριτική. 

>Έχεις πει μάλιστα, πως προτού γίνεις ροκ σταρ, εργάστηκες ως σεφ, μπάρμαν, ΙΤ λέκτορας, και σε πολλά άλλα επαγγέλματα. Τι σου έχει μείνει από τότε;
Από τα 13-14 μου ήξερα ότι ήθελα να γράφω τραγούδια, αλλά θεωρούσα ότι έτσι μόνο δε θα μπορούσα να πληρώνω το ενοίκιό μου. Όλες αυτές τις δουλειές τις έκανα, για να μπορώ να κάνω αυτό που αγαπούσα, δηλαδή τη μουσική. Και ακόμα, πολύς κόσμος που ξέρω είναι σε αυτήν τη θέση. Ούτε ξέρεις αν θα είμαι ξανά σε αυτήν τη θέση κι εγώ. Αυτό πάντως, δε σημαίνει ότι δεν περνούσα καλά, μου άρεσε που ήμουν σεφ- όχι πάντα, όταν συνεργαζόμουν με ωραίους ανθρώπους έστω. Αυτό δε συμβαίνει και στη ζωή άλλωστε; 

>Πάντως, ακούγοντας το The Human Fear, είναι σαν να έκανες ψυχοθεραπεία, να τα βρήκες με τον εαυτό σου και είχες την ανάγκη να μοιραστείς τη σοφία που απέκτησες γράφοντας ένα album.
Πράγματι, πιστεύω πως αυτός ο δίσκος είναι ένας τρόπος να αλλάξει κάποιος γνώμη ή να διαχειριστεί τους φόβους του, ξέρεις, αυτούς τους υπαρξιακούς. Γι᾽ αυτό άλλωστε δεν κάνει ο κόσμος ψυχοθεραπεία; Η ειρωνεία βέβαια είναι ότι εγώ δεν κάνω, προσπάθησα δηλαδή να δω έναν ψυχοθεραπευτή, αλλά κατάφερα μόνο να λογομαχώ μαζί του. Τότε διαπίστωσα πως για μένα θεραπεία είναι η σύνθεση τραγουδιών που αφορούν πράγματα που με προβληματίζουν για τον εαυτό μου και τον κόσμο, για τα οποία είμαι περίεργος. Αντιλήφθηκα πως είναι πιο αποτελεσματικό από το να μιλάω σε κάποιον που κρατά ένα χαρτί και θεωρητικά με βοηθά να βρω απαντήσεις.

>Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος;
Φοβάμαι όσα φοβούνται όλοι, έχω τον φόβο της ανυπαρξίας, αυτόν της ματαιότητας... Το Hooked μιλάει για τη γέννηση του γιου μου και το πώς νόμιζα ότι ήταν η αγάπη μέχρι που ήρθε στη ζωή μου. Μου έλεγαν ότι θα τον αγαπώ, αλλά δεν ήμουν προετοιμασμένος για το μέγεθος της αγάπης και πόσο ανοίκεια θα ήταν συγκριτικά με ό,τι άλλο είχε προηγηθεί στη ζωή μου. Όταν το κατάλαβα, συνειδητοποίησα ότι όλοι αυτοί οι υπαρξιακοί φόβοι μπορεί να μην εξαφανίστηκαν, αλλά έμοιαζαν πια επουσιώδεις. Το "θρασύ" αυτό κομμάτι είναι η δική μου απάντηση στον φόβο. Όταν ο κόσμος καταρρέει γύρω σου, επιτρέπεται να αισθάνεσαι πελαγωμένος, αλλά να πρέπει να απαντήσεις με τόλμη, θάρρος και θράσος.

>Άρα στους στίχους είσαι εσύ αυτός που μιλάει;
Ναι, και η ιδέα ότι, αν είναι να σωθείς, πρέπει να απευθυνθείς στις δικές σου ικανότητες, δεν μπορείς να περιμένεις ότι κάποιος άλλος θα το κάνει για σένα. Μερικές φορές συμβαίνει και έχουμε ανθρώπους που μας βγάζουν από τις πιο σκοτεινές μας στιγμές, αλλά τελικά στον εαυτό μας πρέπει να βασιζόμαστε. Ούτε μπορούμε να κατηγορούμε τους άλλους –όπως λέει και ο επόμενος στίχος–, πρέπει να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των προβλημάτων μας και να πούμε ότι εμείς φταίμε και εμείς θα το ξεπεράσουμε.

Νομίζω ότι δεν έχω ξαναδεί τον κόσμο να είναι πιο ξενοφοβικός από ό,τι είναι τώρα. Δεν ξέρω τι συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, στα μίντια κάθε είδους, όλοι προσπαθούν να κατηγορήσουν κάποιον που είναι από κάποιο άλλο μέρος του πλανήτη και που δείχνει διαφορετικός από τους ίδιους ως αποδιοπομπαίο τράγο. Το έχουμε ξαναδεί αυτό να συμβαίνει στην ιστορία και ποτέ δεν είχε καλή εξέλιξη.

>Το κομμάτι Cats πώς προέκυψε; 
Μιλούσα με μία φίλη που έχει τη θεωρία ότι η προσωπικότητά μας είναι είτε όπως αυτή της γάτας είτε όπως του σκύλου. Εγώ μάλλον ανήκω στην πρώτη κατηγορία, αλλά η ειρωνεία είναι ότι ενώ τις λατρεύω, είμαι αλλεργικός σε αυτές. Αυτό που λατρεύω στις γάτες είναι ότι μπορούν να σου δείξουν τόση στοργή και να είναι κοντά σου, παραμένοντας όμως ανεξάρτητες και άγριες, στην ουσία δεν εξημερώνονται ποτέ. Το ομώνυμο τραγούδι λοιπόν, έχει να κάνει με το ότι όταν μείνουν για πολύ καιρό μέσα στο σπίτι, ύστερα φοβούνται να βγουν έξω. Αυτό συμβαίνει και με εμάς. Αν είναι στη φύση σου να βγαίνεις πολύ έξω και δεν το κάνεις, μπορεί να καταλήξει τρομακτικό για σένα, αλλά όταν εν τέλει το κάνεις και αντικρίσεις τον κόσμο, αισθάνεσαι τέλεια.

>Το Take Me Out είναι ένα τραγούδι που βάζω όταν θέλω κάτι να μου φτιάξει τη διάθεση. Έχεις κάποια ιστορία να μου πεις για αυτό;
Έχω κι εγώ ένα τέτοιο, το Ace of Spades των Motörhead, και με κάνει πολύ χαρούμενο το ότι σου δίνει ενέργεια ένα από τα τραγούδια μου! Αράζαμε στο διαμέρισμά μου με τον Nick όταν το γράψαμε. Ξεκινήσαμε από το riff, ήπιαμε ένα ποτό και μετά στο ρεφρέν η ταχύτητα ήταν διαφορετική και δεν μπορούσαμε να το κάνουμε να ακούγεται σωστά. Οπότε πήραμε τους στίχους και τους βάλαμε στο ξεκίνημα και το τέλος του, για να μπορεί να επιβραδύνει στο ενδιάμεσο.

Το προηγούμενο βράδυ είχα δει μια ταινία με τον Jude Law, το Enemy of The Gates, ένα ας πούμε πολεμικό ρομάντζο για έναν ελεύθερο σκοπευτή και τη Μάχη του Στάλινγκραντ. Χρησιμοποίησα την κατάσταση που επικρατούσε ανάμεσα στους δύο σκοπευτές ως μεταφορά για την ερωτική ένταση που υπάρχει ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που φοβούνται να κάνουν κίνηση και περιμένουν ο ένας από τον άλλον να "τραβήξει τη σκανδάλη".

>Αλήθεια, τι κάνει μια μπάντα σπουδαία και αειθαλή;
Είναι ένας αριθμός πραγμάτων, όπως το να μη φοβάσαι την εκκεντρικότητά σου. Η ιδιοσυγκρασία σου είναι η ιδιαιτερότητά σου, αυτό σε κάνει να είσαι ο εαυτός σου. Δεν πρέπει να προσπαθείς να τα κρύψεις αυτά. Δεν πρέπει να ακολουθείς τη μόδα, όπως προανέφερα, και, φυσικά, πρέπει να γράφεις καλά τραγούδια, να έχεις πιασάρικες μελωδίες και να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου σε σχέση με αυτές.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr