Ο interactive κόσμος του Δήμητρη Παπαδημητρίου

Ένα συμφωνικό έργο για μεγάλο ορχηστρικό σύνολο αποτελούμενο από 14 μινιατούρες. Ακούγεται οξύμωρο, όπως όμως μας αποκάλυψε ο διάσημος συνθέτης, "τα μικρά έργα είναι πολύ πιο επίπονα από τα μεγάλα". Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου επιστρέφει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για δύο συναυλίες (15 και 16 Φεβρουαρίου) που θα δημιουργήσουν μία διαδραστική συνθήκη με το κοινό καθώς το τελευταίο καλείται να βοηθήσει στη σύνθεση ενός λιμπρέτο εμπνεόμενο από τη μουσική και τους τίτλους των συμφωνικών μινιατούρων που αποτελούν το έργο Οι Πλανόδιοι των Ονείρων.

Πώς και γιατί όμως αποφάσισε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου να χαθεί στον ονειρόκοσμο και να επιστρέψει με μία interactive συναυλία αποτελούμενη από 14 διαφορετικούς κόσμους; Ο συνθέτης απάντησε με χιούμορ και καλή διάθεση στις ερωτήσεις μας, λίγο πριν τις συναυλίες που πραγματοποιούνται σε καλλιτεχνική επιμέλεια της πρωτοβουλίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ. 

Tα μικρά σε διάρκεια κομμάτια ταιριάζουν στην υπερηχητική εποχή που ζούμε;

Ταιριάζουν στους ρυθμούς, στον πόσο χρόνο διαθέτουν δηλαδή οι άνθρωποι για να αναπτυχθεί μία ιδέα. Όχι απλά δεν ακούγονται ολόκληροι δίσκοι στο YouTube, στο κατεξοχήν μέσω ακρόασης πια, αλλά κάποιος μπορεί εύκολα και να πηδήξει από το ένα κομμάτι στο άλλο χωρίς να το ακούσει ολόκληρο, αισθανόμενος δε ότι το έχει κάνει. Επί της ουσίας σταχυολογεί μικρά φλας από τα έργα θεωρώντας ότι έχει ακούσει το σύνολο. Θυμάμαι, κάποτε, είχα κάποιους μαθητές στο ωδείο που όταν ανέφερα έναν τίτλο βιβλίου πάντα πεταγόταν κάποιος να πει "Α! Το ξέρω αυτό". Στην ερώτηση όμως αν το έχουν διαβάσει η απάντηση ήταν αρνητική αφού απλά υπήρχε στη βιβλιοθήκη των γονιών τους. Ήξεραν, δηλαδή, μόνο τον τίτλο.

Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και η μικρή αλλά σεβαστή μερίδα κοινού που ανήκει και προκρίνει την slow culture, αντιλαμβανόμενη ότι όλη αυτή η "ταχύτητα" είναι πολύ βλαπτική για την ψυχική και σωματική υγεία, επιλέγοντας εμπειρίες που έχουν έναν φυσικό τρόπο ανάπτυξης.

H διαδικασία σύνθεσης μικρότερων κομματιών είναι πιο ευχάριστη από την επίπονη διαδικασία δημιουργίας συνθέσεων μεγάλης διάρκειας;

Τα "μικρά" είναι πιο επίπονα από τα "μεγάλα". Το καθένα από αυτά είναι ένας κόσμος. Από τα δυσκολότερα πράγματα που έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου ήταν τα σήματα σταθμών. Εκεί πρέπει να υπηρετήσεις μία σειρά από ιδέες και έννοιες που πρεσβεύει το συγκεκριμένο μέσο. Σε δέκα δευτερόλεπτα πρέπει να κάνεις ένα σήμα ειδήσεων που οφείλει να έχει αρχή, μέση, τέλος έτσι ώστε να ειπωθεί πλήρως όλο το νόημα του υποπροφίλ του σταθμού. Για ένα μεγάλο έργο εξήντα λεπτών διαθέτεις τους βασικούς πυλώνες της σύνθεσης και τις ενδιάμεσες αναπτύξεις, τις οποίες "δουλεύεις" με βάση την τεχνική. Με άλλα λόγια υπάρχει η σύνθεση, υπάρχει η τεχνική και μέσα στην τεχνική υπάρχει και έμπνευση (είναι μία σύνθετη διαδικασία). Όταν όμως έχεις ένα έργο εβδομήντα λεπτών, όπως αυτό που θα παρουσιαστεί στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο απαρτίζεται από δεκατέσσερα κομμάτια που το καθένα έχει τον δικό του κόσμο, αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο και επίπονο.

Όμως εγώ δεν έγραψα το έργο Οι Πλανόδιοι των Ονείρων για να προλαβαίνουν να το ακούσουν οι άνθρωποι που τρέχουν στις δουλειές τους. Μέσα από μία άλλη δευτερογενή και δη μουσική σκέψη, σκέφτηκα ότι επειδή όλα μου τα συμφωνικά έργα είναι μεγάλα σε διάρκεια (60-70 λεπτά), αν κάποιος αποφασίσει να δώσει μία συναυλία θα χρειαστεί να αφιερώσει όλον τον χρόνο της σε κάποιο από αυτά, ενώ έργα τα οποία μπορούν να "κοπούν" -όπως οι συμφωνικές μινιατούρες- δίνουν τη δυνατότητα σε έναν μαέστρο που επιθυμεί να σε συμπεριλάβει στο πρόγραμμα να το κάνει χωρίς να χρειαστεί να αφιερώσει όλη τη συναυλία σε σένα. Αυτή ήταν η δεύτερη και πιο "πονηρή" σκέψη που είχα.

Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Πρόκειται για μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, την οποία θα χαρακτήριζα "αδελφή" με τη Στέγη, αν και φυσικά πολύ μικρότερη σε εύρος. Στόχος της είναι μέσα από τις συναυλίες και τις δράσεις που αναλαμβάνει να καταδείξει τις σκιερές πλευρές του ελληνικού πολιτισμού, σπουδαίες πτυχές του που έχουν μείνει στα αζήτητα κατά το παρελθόν και πόσο μάλλον στο παρόν που τα μαζικά μέσα δεν κάνουν το στοιχειώδες καθήκον τους: να βρίσκουν, δηλαδή, και να καταδεικνύουν νέες αξίες σε όλες τις τέχνες. Αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε εμείς στο μέτρο των δυνατοτήτων μας.

Το ελληνικό κοινό δεν είναι και τόσο εξοικειωμένο με τις συμφωνικές συνθέσεις. Πόσο δύσκολο είναι λοιπόν να "φτάσει" η μουσική αυτή σε ένα ευρύ ακροατήριο;

Η δυσκολία εντοπίζεται στο ότι η συμφωνική μουσική είναι ένα φαινόμενο που αναπτύχθηκε στη Δύση, όταν η τελευταία προσπάθησε να αναπτύξει μία στρουκτουραλιστική μουσική με τελείως διαφορετική φιλοσοφία από την Ανατολή από όπου προερχόμαστε εμείς μουσικά. Ένα θρησκευτικό έργο στη Δύση χρειάζεται μία ολόκληρη χορωδία ενώ στην Ανατολή αρκεί ένα άτομο για να "γεμίσει" μία ολόκληρη εκκλησία. Η διαφορά είναι μεγάλη, έτσι για να υπάρξει ευρύτατη κατανόηση της συμφωνικής μουσικής θα πρέπει να δημιουργηθεί μία ειδική μουσική που είναι απότοκος της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Η δυσκολία φυσικά δεν είναι ούτε εγκεφαλική, ούτε αισθητική. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ελληνικός λαός έχει τη δυνατότητα να καταλάβει ως λαϊκό έργο τις Βάκχες και τον Οιδίποδα. Όπως η λογοτεχνία γράφεται σε πολλές και διαφορετικές γλώσσες και για να μπορέσεις να την επικοινωνήσεις θέλεις μετάφραση, έτσι είναι και η μουσική.

Η επιλογή του να είναι η συναυλία διαδραστική αποτελεί ευχάριστη έκπληξη. Πώς προέκυψε αυτό;

Προέκυψε μέσα από μία παιγνιώδη διάθεση που έχει το ίδιο το έργο. Είναι παραμυθένιο και παιγνιώδες χωρίς, βέβαια, να του λείπουν τα βαθιά φιλοσοφικά στοιχεία. Θα έλεγα ότι, πρακτικά, αν το έργο δεν ταίριαζε με αυτό το παιχνίδι δεν θα το είχα κάνει αλλά το ίδιο το έργο είναι ένα παραμύθι ονείρων. Γνωρίζοντας ότι όλα αυτά προέρχονται από τον παραμυθόκοσμο ή τον ονειρόκοσμο (ή τον εφιαλτόκοσμο αν θέλετε), χωρίς όμως να ανήκουν σε ένα και μόνο παραμύθι, κι επειδή για πολλές μέρες προσπάθησα να βρω τι μπορεί να τα συνδέει όλα αυτά, τελικά βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα αίνιγμα που μου έβαλε ο ίδιος μου ο εαυτός. Έγραψα ένα έργο με μουσική συνοχή αλλά όχι με δραματουργική συνοχή.

Έτσι αν και τα κομμάτια είναι ανεξάρτητα είδα ότι υπάρχει μία αισθητική μουσική συνοχή μέσα στη γενικότερη παιγνιώδη διάθεση, ζητώ λοιπόν –θεωρώντας όλο αυτό πολύ χρήσιμο για την επικοινωνία με τον θεατή- από το κοινό να μου γράψει και να μου στείλει το λιμπρέτο αυτής της ομάδας κομματιών εμπνεόμενος από τη μουσική και τους τίτλους καταργώντας ακόμα και τη σειρά τους. Οι ακροατές θα με βοηθήσουν στο λιμπρέτο κι όταν μία μέρα το έργο γίνει ένα μπαλέτο ή οτιδήποτε άλλο οι ιδέες τους θα υιοθετηθούν.    

Επόμενα σχέδια;

Σε ένα μήνα από τώρα θα υπάρξει παρουσίαση ενός έργου τραγουδιών στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ένας κύκλος τραγουδιών αυτήν την φορά που το γράφω και λέγεται "Ο Μεγάλος Αιρετικός". Με "αι", όχι με "ε" όπως το γράφουν στο ίντερνετ καμιά φορά [γέλια].

φωτογραφίες © Νικόλας Μάστορας

 

---

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση | Συγγρού 107

15 & 16 Φεβρουαρίου 2019 | Κεντρική Σκηνή | 20:30

Καλλιτεχνική Επιµέλεια Κύκλου: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός

Ερμηνεύει η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ.

"ΟΙ ΠΛΑΝΟΔΙΟΙ TΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ"

• Τα Στίλβοντα Ποδήλατα
• Οι σχοινοβάτες
• Η χαρτορίχτρα
• Ο σαξοφωνίστας στην πλατεία της εκκλησίας
• Λευκές Νύχτες
• O Ρώσος Μάγος
• Η Αεροναυτική Επίδειξη των Εντόμων
• Οι Δεινόσαυροι
• Το υπερωκεάνειο
• Πελαργοί κουτσαβάκηδες
• Μια Καρέτα συναντά έναν Μονόκερω και ένα Ντόντο
• Κοσμοναύτες
• Ένας Κόκκος Άμμου στην Κλεψύδρα
• Incompleteness

 

Εισιτήρια

Κανονικό: 7, 15, 20, 22 €

Μειωμένο, Φίλος, Παρέα 5-9 άτομα: 12, 16, 18 €

Παρέα 10+ άτομα: 11, 14, 16 €

Κάτοικος Γειτονιάς: 7 €

ΑμεΑ, Ανεργίας: 5 € | Συνοδός ΑμεA: 7, 10 €

Ομαδικές κρατήσεις στο groupsales@sgt.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr