Αυτή είναι μακράν η καλύτερη σκηνή του Dr. Strangelove του Stanley Kubrick

Μία από τις καλύτερες ταινίες του Stanley Kubrick, το Dr. Strangelove, έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα, στις 29 Ιανουαρίου 1964 και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Η δημοτικότητά της ήταν απόδειξη της μεταβαλλόμενης στάσης απέναντι στα ατομικά όπλα και την έννοια της πυρηνικής αποτροπής.

Το σενάριο

Η ταινία επικεντρώθηκε στις ενέργειες ενός αποστάτη αξιωματικού των ΗΠΑ, ο οποίος πιστεύει ότι οι κομμουνιστές απειλούν τα "πολύτιμα σωματικά υγρά" των Αμερικανών. Χωρίς εξουσιοδότηση, δίνει εντολή σε αμερικανικά βομβαρδιστικά να εξαπολύσουν ατομικές επιθέσεις εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν αποκαλύπτεται ότι ορισμένα από τα βομβαρδιστικά μπορεί πράγματι να ρίξουν το ατομικό τους φορτίο, ο αμερικανός πρόεδρος Merkin Muffley τηλεφωνεί μανιωδώς στον σοβιετικό ομόλογό του.

Ο ρώσος ηγέτης ενημερώνει τον Muffley ότι μια ατομική επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης θα εξαπολύσει αυτόματα την τρομερή "μηχανή της ημέρας της καταστροφής", η οποία θα εξαφανίσει όλη τη ζωή στον πλανήτη. Ο επικεφαλής σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Muffley, ο Dr. Strangelove, καθησυχάζει τον πρόεδρο και τους επικεφαλής αξιωματούχους ότι δεν έχουν χαθεί όλα. Μπορούν, όπως υποστηρίζει, να επιβιώσουν ακόμη και από τη μηχανή της ημέρας της καταστροφής, υποχωρώντας σε βαθιά ορυχεία.

Η προσεκτική εξέταση του χαρακτήρα του Dr. Strangelove έδειξε ότι ήταν πιθανότατα μια σύνθεση τριών ατόμων: του Henry Kissinger, ενός πολιτικού επιστήμονα που είχε γράψει για τη στρατηγική της πυρηνικής αποτροπής, του Edward Teller, ενός επιστήμονα-κλειδί στην ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου, και του Wernher von Braun, του γερμανού επιστήμονα που ήταν ηγετική φυσιογνωμία στην τεχνολογία των πυραύλων.

Ωστόσο, δεν ήταν δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τις σατιρικές επιθέσεις του Kubrick κατά της αμερικανικής και της ρωσικής πολιτικής για τη δημιουργία πυρηνικών αποθεμάτων και για τα μαζικά αντίποινα. Οι αιχμές της ταινίας σε ορισμένες από τις ιερές πεποιθήσεις της αμυντικής στρατηγικής της Αμερικής βρήκαν απήχηση στον αμερικανικό λαό. Ιδιαίτερα μετά την τρομακτική κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962 -όταν ο πυρηνικός αφανισμός έμοιαζε να πλησιάζει- το αμερικανικό κοινό ήταν όλο και πιο πρόθυμο να αμφισβητήσει την εξάρτηση του έθνους από τα πυρηνικά όπλα.

Η κορυφαία σκηνή

Όσο ευχάριστη μπορεί να είναι μια παραβολή της παράνοιας του Ψυχρού Πολέμου, το Dr. Strangelove εξακολουθεί να είναι η οριστική ταινία πυρηνικής καταστροφής, κυρίως λόγω του ότι είναι κωμωδία, και εξακολουθεί να είναι αστεία, κυρίως εξαιτίας του Sellers.

Ο τόνος του Strangelove ήταν η χαριστική βολή του. O Kubrick πέτυχε διάνα, προσλαμβάνοντας τον Terry Southern για να διασκευάσει το κατά τα άλλα σοβαρό μυθιστόρημα, Red Alert, και δίνοντας στον Sellers τρεις ρόλους. (Σύμφωνα με πληροφορίες, θα ήταν τέσσερις, αν δεν είχε τραυματιστεί στον αστράγαλο και δεν είχε την προφορά από το Τέξας). Ακριβώς στη χρυσή τομή ανάμεσα στα άκρα του ομώνυμου πρώην ναζιστή επιστήμονα του Sellers και του άψογα βρετανικού straight-man αξιωματικού της RAF, υπάρχει ο ισορροπημένος, αυγοκέφαλος, o πρόεδρος Merkin Muffley, στα επίσημα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται ένα πολύ αμήχανο τηλεφώνημα, μέσα από την αίθουσα πολέμου, στον (πιθανώς μεθυσμένο) σοβιετικό πρωθυπουργό.

"Λοιπόν, Dimitri. Ξέρεις ότι πάντα μιλούσαμε για την πιθανότητα να πάει κάτι στραβά με τη βόμβα. Η βόμβα, Dimitri. Η βόμβα υδρογόνου...", λέει.

Να πέσει το βίντεο:

Φτάνουμε σε αυτήν τη στιγμή, ελπίζοντας σε σωτηρία σε επίπεδο στελεχών. Σίγουρα, θα υπάρχουν κάποια πρωτόκολλα ασφαλείας για να μην καταστραφεί ο κόσμος από μια γελοία παρεξήγηση. Αλλά τι είδους συνεννόηση είναι πραγματικά δυνατή όταν τα έθνη επικοινωνούν κατά αυτόν τον τρόπο;

Σε μια ταινία γεμάτη κλασικές σκηνές, αυτή ξεχωρίζει για την "αυτοσυγκράτησή" της, καθώς θα ήταν πραγματικά εύκολο να το παρακάνει. Εκτός από μερικές χαρακτηριστικές σπουδαίες λήψεις της αντίδρασης του George C. Scott, ο Sellers είναι το επίκεντρο, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, ως στυλοβάτης της αδρανούς αξιοπρέπειας. Εδώ, με τους μισούς μόνο διαλόγους τους να ακούγονται σε εμάς, οι ηγέτες των υπερδυνάμεων ανταλλάσσουν κοινότοπες ευγένειες και υποβάλλονται σε ένα είδος διπλωματικής δοκιμασίας για το ποιος είναι πιο λυπημένος για την κατάστασή τους. Πρόκειται για την αποτύπωση του Ψυχρού Πολέμου μέσα από τα μάτια του Kubrick.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr