Μπάμπη Μακρίδη γιατί κάποιοι θα έκαναν τα πάντα για να είναι λυπημένοι;

Ο stand up comedian Γιάννης Δρακόπουλος είναι εθισμένος στη θλίψη. Νιώθει χαρούμενος μόνο όταν είναι δυστυχισμένος, βρίσκει χαρά στον οίκτο, τον έχει ανάγκη σε έναν κόσμο που δεν είναι και τόσο σκληρός, απ' ότι φαίνεται, γι' αυτόν. "Αυτό μας εξίταρε στην ιστορία. Το οξύμωρο ότι έπρεπε να είναι θλιμμένος για να είναι χαρούμενος και όταν είναι χαρούμενος δείχνει θλιμμένος”, μου λέει σε κάποια στιγμή της συνέντευξης που ακολουθεί ο σκηνοθέτης του Οίκτου Μπάμπης Μακρίδης.

Ο Οίκτος είναι η δεύτερη ταινία του κινηματογραφιστή που γεννήθηκε στην Αθήνα, αποφοίτησε από τη Σχολή Κινηματογράφου Σταυράκου, ασχολήθηκε με τη διαφήμιση, έκανε μικρού μήκους, γύρισε μεγάλου μήκους, πήγε και τις δύο ταινίες του σε διεθνή φεστιβάλ, φτάνοντας μέχρι το σπουδαίο Sundance και τώρα παρουσιάζει μία ιστορία, έχοντας στο πλάι του τον Ευθύμη Φιλίππου, όπου η δυστυχία αναμειγνύεται με την ευτυχία και περιγράφει την πορεία ενός άντρα που χάνει το δικαίωμα στην θλίψη και τον μοναχικό αγώνα του για την απόκτηση αυτού του δικαιώματος.

Η μαύρη κωμωδία του Μπάμπη Μακρίδη, εκεί που το κωμικό ανατρέπεται από το τραγικό, κάνει πρεμιέρα σήμερα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ξεκινώντας από εκεί την πορεία της στις Ελληνικές αίθουσες. "Είναι μία πάρα πολύ ωραία ταινία. Πολύ θλιβερή. Πολύ λυπητερή". Το λέει άλλωστε και ο πρωταγωνιστής σε μία σκηνή του Οίκτου όταν παίζει μπριτζ με τον πατέρα και τους φίλους του.

Πολλοί θα πουν ότι ο Οίκτος είναι κωμωδία, άλλοι θα το χαρακτηρίσουν τραγωδία. Έχει πάντως, έστω και σε μικρές δόσεις, σκηνές βίας που έρχονται ανύποπτα. Εσύ πώς ερμηνεύεις τη βία στην ταινία σου; Υπάρχει μια εσωτερική βία, μέσα από αυτήν προσπαθεί να κερδίσει στο τέλος ο πρωταγωνιστής. Δεν έχει ομαλότητα, προσπαθεί να καταστρέψει τη χαρά κάτι που και από μόνο του είναι βίαιο. Βέβαια, η βία γυρνάει και στον ήρωα, χωρίς να δίνω σπόιλερς. Όπως και να έχει για μένα το τέλος είναι αισιόδοξο.

Πότε σου ήρθε η ιδέα να ασχοληθείς με τον οίκτο; Ήρθε μετά από κουβέντα που είχα με τον Ευθύμη Φιλίππου, όταν τελειώσαμε με την πρώτη μου ταινία, το L. Το από ποια σκοπιά θα το εξετάσουμε ήταν ιδέα του Ευθύμη. Είδαμε ότι η λύπηση έχει πολλές πλευρές. Μία μπορεί να είναι όταν εσύ δείχνεις οίκτο για να νιώσεις καλά – για παράδειγμα όταν δίνεις χρήματα σε κάποιον ζητιάνο, πολλές φορές δεν το κάνεις γι' αυτόν αλλά περισσότερο για σένα, για να νιώσεις εσύ καλά. Η άλλη πλευρά ήταν όταν εσύ παίρνεις τον οίκτο και το ευχαριστιέσαι. Θέλαμε να ανακαλύψουμε αυτή την πλευρά. Το πώς είναι να είσαι θλιμμένος αληθινά, να σε λυπούνται, να σου δίνουν το χάδι στην πλάτη που αναζητάς και να νιώθεις καλά μέσα σε αυτό. Να είναι ο ήρωας χαρούμενος όταν είναι θλιμμένος. Αυτό μας εξίταρε στην ιστορία. Το οξύμωρο ότι έπρεπε να είναι θλιμμένος για να είναι χαρούμενος και όταν είναι χαρούμενος δείχνει θλιμμένος.

Ο κόσμος που ζούμε είναι θλιμμένος; Οι περισσότεροι είναι, έτσι δεν είναι; Πιστεύω ότι η κατάθλιψη είναι πολύ δυνατό σημείο των καιρών μας. Έχω φίλους, κοντινούς, γνωρίζω πολύ κόσμο που μπαινοβγαίνει σε αυτή την κατάσταση. Κι όσο πάει θα αυξάνεται αυτό. Και δε μπορώ να σου πω τι φταίει.

Το L βγήκε το 2012, γιατί πέρασαν 6 χρόνια μέχρι να έρθει ο Οίκτος; Στην αρχή δυσκολευτήκαμε πολύ με το σενάριο. Τον κούρασα και τον Ευθύμη, με draft σενάρια και ξανά draft. Βέβαια, αν και ξεκινήσαμε νωρίτερα, έναν μήνα ήρθαν τα capital controls. Οπότε το παρατήσαμε και πήγαμε διακοπές. Τα χρήματα για τον Οίκτο βρέθηκαν ευκολότερα, πήραμε καλά λεφτά και είχαμε δηλαδή να πληρώσουμε τους ανθρώπους μας. Μάλλον εγώ φταίω που άργησα να την κάνω, δεν ήθελα να κάνω κάποιο βιαστικό βήμα. Και ήθελα να έχω ένα πολύ δυνατό θέμα. Ξεκαθαρίσαμε τις ιδέες, ταινίες για τον Οίκτο δεν είχα δει να υπάρχουν από τη σκοπιά που θέλαμε να το εξετάσουμε εμείς, διάβασα μόνο ένα βιβλίο για αυτή την έννοια, είδαμε ότι έχουμε πρωτότυπη ιδέα με έναν ήρωα τέτοιου τύπου και μπήκαμε να το κάνουμε με τα μπούνια.

Ταινία πάνω σε μία έννοια. Φυσικά. Ο τίτλος θέλαμε να είναι ξεκάθαρος. Να βγάζει κάτι από τα 60s, να είναι ξεκάθαρο από την αρχή γιατί μιλάμε. Η αισθητική μας όμως είναι 90ς. Γι' αυτό και τον βάλαμε σε ένα τέτοιο σπίτι, στη θάλασσα. Αυτό ίσως ήταν και το πρώτο πράγμα που είπαμε με τον Ευθύμη όταν γράφαμε το χαρακτήρα. Ο ήρωας είναι ευκατάστατος, έχει πολύ καλή δουλειά, φοβερό σπίτι, φωτεινό με θέα στη θάλασσα και όλα αυτό έρχεται κόντρα στα συναισθήματά του. Ζει μια ωραία ζωή αλλά δεν του κάνει η ομορφιά και θέλει να την καταστρέψει.

Αυτό το σινεμά θέλεις να κάνεις; Θέλω να εξερευνήσω βαθιά φιλοσοφικές έννοιες. Τώρα μου έχει καρφωθεί να κάνω κάτι για την ηθική. Για τον έρωτα, τον φόβο. Το L ήταν για την αφέλεια, ο Οίκτος ήταν ξεκάθαρος o τίτλος, για αυτό δεν το είπαμε, ας πούμε, Greek Riviera. Τώρα θα ήθελα να κάνω κάτι που να αφορά την ηθική. Πώς η ηθική και οι κανόνες σταματούν τον άνθρωπο από πράγματα, τι σημαίνει να σπας τους κανόνες, αυτό με έχει τσιγκλήσει.

Στο L ο πρωταγωνιστής σου αποφάσισε να δράσει χωρίς να καταλήγει πουθενά. Στον Οίκτο ο πρωταγωνιστής μόνο δρα. Θεωρώ τον Γιάννη Δρακόπουλο escape artist. Όπως ήταν ο Χουντίνι που λυνόταν και δραπέτευε. Ο Σερβετάλης ήταν κάτι τέτοιο στο L χωρίς να οδηγείται πουθενά. Ο Οίκτος έχει όντως δράση και είναι άλλου είδους ταινία. Το L ήταν abstract φόρμας, πιο αφηρημένο, ταινία αυτοσχεδιαστική, γυρισμένο σε φιλμάκι. Έβγαζε άλλη αισθητική - σκέψου ότι το σενάριο γραφόταν στο γύρισμα, αλλάζαμε ότι δε μας άρεσε. Έγραφε σελίδες ο Ευθύμης Φιλίππου, ο Σερβετάλης το μάθαινε απέξω σε δέκα λεπτά και το γυρίζαμε. Είχε και αυτό το ενδιαφέρον του. Τώρα ήταν αλλιώς. Τα πράγματα ήταν πιο αυστηρά. Δεν γράψαμε τίποτε ξανά, μόνο φράσεις αλλάζαμε στο γύρισμα. Πάντως στον Οίκτο ο ήρωας μπορεί όντως να δρα ωστόσο δεν αποδρά. Πάλι εγκλωβισμένος είναι.

Ο Λάνθιμος, η Τσαγγάρη, εσύ... σε όλες τις ταινίες σας στο σενάριο κρύβεται ο Ευθύμης Φιλίππου. Με τον Ευθύμη είμαστε φίλοι από τα χρόνια της διαφήμισης. Αυτό που έκανε με τον Λάνθιμο δημιούργησε έκρηξη, έκαναν ένα σινεμά που δεν το είχαμε ξαναδεί παγκοσμίως, ποιητικό κινηματογράφο.

Κάποιοι το λένε greek weird. Μακάρι να συνεχίσουμε να κάνουμε ταινίες κι ας το λένε όπως θέλουν. Πιο παράξενο, ακόμα και σήμερα, μου φαίνεται το σινεμά του Αγγελόπουλου παρά το δικό μας. Αυτό δεν είχε κουλά θέματα; Δεν ήταν περίεργο; Δεν με νοιάζουν οι ταμπέλες. Εδώ γίνονται πολλές αξιόλογες ταινίες διαφορετικών ειδών.

Όσον αφορά στον Ευθύμη πρόκειται για έναν συγγραφέα. Δεν είναι απλά σεναριογράφος, γράφει βιβλία, θεατρικά. Είναι σπουδαίο κομμάτι της λογοτεχνίας μας. Σε κάποιους αρέσει σε άλλους όχι. Μου αρέσει η σκέψη του, συμβαδίζουμε. Στο L συνεργαστήκαμε κατά λάθος. Έγραψα το σενάριο, του το έστειλα να το διαβάσει και μετά από λίγο καιρό με βλέπει με το γιο μου να περνάω με τη βέσπα και την επόμενη μέρα μου έστειλε ένα διαφορετικό σκελετό. Έβαλε ότι έλειπε κι αρχίσαμε να το δουλεύαμε. Θεωρώ ότι είναι παγκόσμιος. Όποια ταινία κάνει είναι υποψήφια για το σενάριο της σε όποιο φεστιβάλ και να πηγαίνει. Έφτασε στα Όσκαρ, ελπίζω να διατηρηθεί, είναι αστείρευτος.

Η έκρηξη του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου γιατί άργησε να συμβεί; Η προηγούμενη γενιά από τη δική μας ασχολήθηκε με πιο κλειστά θέματα, που δεν ήταν παγκόσμια θέματα. Με το Γιάνναρη άρχισε να γίνεται κάτι, μετά με τον Οικονομίδη, με τον Αλεξίου με την ταινία του Ιστορία 52 άνοιξε το πράγμα. Ο Λάνθιμος είχε τη φόρα των άλλων και με τον Κυνόδοντα έκανε τους πάντες να κοιτούν προς τα εδώ. Έκατσε και η γαμημένη κρίση, όπου υπάρχει ιστορικά μια κοινωνικοπολιτική αναταραχή υπάρχει βλέμμα των έξω να δουν τι συμβαίνει προς τα μέσα. Μήπως εκεί στο χαμό υπάρχει ένα έργο τέχνης; Η κρίση βοήθησε σε αυτό. Βοήθησε και σε κάτι άλλο. Η προηγούμενη γενιά περίμενε τα χρήματα για να κάνει ταινία. Ήξεραν ότι θα έρθουν. Εμείς ξεκινήσαμε με άλλη αφετηρία. Τα χρήματα δεν θα έρχονταν, οπότε τι να περιμένουμε; Μαζευόμαστε 10 φίλοι και το κάνουμε μαρξιστικά. Με ίδιο ποσό αμοιβής είτε είσαι runner είτε διευθυντής φωτογραφίας. Δεν μπορούσαμε να περιμένουμε το σενάριο να κάθεται στο συρτάρι. Το έβγαζες, το έβαζες κάτω, φώναζες και άλλους 10 τρελούς και το έκανες. Γι' αυτό και είμαστε φίλοι μεταξύ μας. Μιλά ο ένας για τις ταινίες του άλλου, βρισκόμαστε, συζητάμε τα σενάριά μας, βοηθά και παίζει ο ένας στην ταινία του άλλου. Έχουμε μία ωραία τρέλα, μία συντροφικότητα που ελπίζω να μη σταματήσει. Δεν είναι απλά μία μόδα το ελληνικό σινεμά.

Γιατί αυτή η νέα γενιά κινηματογραφιστών δεν κάνει κάτι αξιόλογο στην τηλεόραση; Όλοι είμαστε πλέον η γενιά του Netflix.  Δεν ξέρω, αν είχα μία ιδέα για σενάριο πάντως θα το πήγαινα στο Νetflix. Στην ελληνική τηλεόραση δεν υπάρχει τίποτα καλό. Έχει να βγει καλή ελληνική σειρά 30 χρόνια. Τι να πω, μπορεί απλά να το σνομπάρουμε επειδή είναι άλλου τύπου δέσμευση το να κάνεις 10 επεισόδια σε έναν χρόνο κι άλλο να ασχολείσαι με μία ταινία - δύο χρόνια για την κατασκευή της όπου όμως σε ένα μήνα θα κάνεις το γύρισμα και τελείωσε. Μπορεί να είναι η δέσμευση, μπορεί το μπάτζετ, μπορεί το ότι η ελληνική τηλεόραση έχει σήριαλ που γυρίζονται φτηνά και άμεσα.

Έχεις πάει και τις δύο ταινίες σου σε διεθνή φεστιβάλ. Τι εμπειρία αποκόμισες από εκεί; Πας σε ένα φεστιβάλ στη Γιούτα της Αμερικής, στο Sundance και είσαι ο filmmaker, την εννοούν τη λέξη. Υπάρχει σεβασμός, κάτι που σε κάνει να θέλεις να γυρίσεις αμέσως την επόμενη ταινία. Ένα φεστιβάλ είναι καλό όχημα για να συνεχίσεις. Και γίνεται ακόμα καλύτερο αν ακουστεί η ταινία, αν βρει διανομή, αν αγοραστεί. Νιώθεις καλά. Οι αίθουσες είναι γεμάτες, βλέπουν την ταινία σου σε διαφορετική γλώσσα. Με αυτά που σου κάνουν σε σέβονται, σε αναπτερώνει όλο αυτό. Τα πιο μικρά φεστιβάλ είναι και πιο σινεφίλ. Δεν πας για να αγοραστεί η ταινία, είσαι εκεί για την αγάπη για το σινεμά.

Τι άλλο κάνεις αυτή την περίοδο; Η ταινία που κάνω για την παράσταση Όρνιθες είναι εν εξελίξει και έχει να κάνει με την πορεία των "Πουλιών" από την Αθήνα μέχρι τη Νέα Υόρκη. Τραβάω και μοντάρω σιγά σιγά είναι ένα κεφάλαιο που άνοιξε πριν ένα εξάμηνο και είναι τεράστια αυτά που φέρνει. Δεν είναι μόνο η παράσταση αλλά το τι πρεσβεύει. Προσπαθώ να εντάξω την oυτοπία, το sci-fi. Έχει πολύ δουλειά.

Επιτυχία για σένα τι είναι; Επιτυχία είναι να δει ο κόσμος την ταινία σου και αυτή να του πειράξει λίγο το μυαλό. Να του αλλάξει κάποιες σκέψεις.

Πληροφορίες

28.9-7.10 | Μικρή Σκηνή, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Προβολές: ΔΕ-ΠΕ 21:15 | ΠΑ-ΚΥ 19:00 & 21:15
H ταινία προβάλλεται με υπότιτλους στα αγγλικά
Διάρκεια: 1 ώρα και 39 λεπτά. Στα ελληνικά με υπότιτλους στα αγγλικά
Διανομή: StraDa Films

Συντελεστές

Σενάριο: Ευθύμης Φιλίππου, Μπάμπης Μακρίδης
Σκηνοθεσία: Μπάμπης Μακρίδης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Κωνσταντίνος Κουκουλιός
Σκηνογράφος: Άννα Γεωργιάδου
Ενδυματολόγος: Δημήτρης Παπαθωμάς
Ήχος: Στέφανος Ευθυμίου, Λέανδρος Ντούνης, Kacper Habisiak, Marcin Kasińśki
Μοντάζ: Γιάννης Χαλκιαδάκης
Μουσική: Mikolaj Trzaska
Παίζουν: Νίκος Καραθάνος, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννης Δρακόπουλος, Εύη Σαουλίδου, Νότα Τσερνιάφσκι, Τζωρτζίνα Χρυσικώτη, Παναγιώτης Τασούλης, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Κώστας Ξυκομηνός, Κώστας Κοτούλας, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Βίκτωρ Αρδίττης

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr