Η σινεφίλ κοινότητα που δίνει μεταμεσονύκτια ραντεβού στην Ιπποκράτους

Ετερόκλητοι άνθρωποι της πόλης βρίσκουν κοινά σημεία στην τέχνη του κινηματογράφου και ανανεώνουν τακτικά τα μεταμεσονύκτια ραντεβού τους στον κινηματογράφο, όταν η πλειοψηφία των Αθηναίων έχει παραδοθεί στα χέρια του Μορφέα. Η ιστορία του Midnight Express ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια στην Ααβόρα με μια δοκιμαστική προβολή. Σήμερα, το όνειρο του Άκη Καπράνου έχει πάρει σάρκα και οστά, καθώς η σινεφίλ αυτή κοινότητα αριθμεί περί τα 7.700 μέλη. "Σίγουρα δεν είναι όλοι φίλοι και γνωστοί μου" λέει γελώντας ο Άκης καθώς απολαμβάνουμε μια ζεστή σοκολάτα στο Dark Side of Chocolate.

O Άκης Καπράνος.

Δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου, μουσικός, καθηγητής και ραδιοφωνικός παραγωγός της μακροβιότερης εκπομπής για το σινεμά στην Ελλάδα, ο Άκης μοιάζει σαν να ζει σε πολλές, παράλληλες ταινίες στην καθημερινότητά του. "Ήθελα να ξεκινήσω τις μεταμεσονύχτιες προβολές στην Αθήνα γιατί είχα στο μυαλό μου αυτές του ’80, που τις έζησα, και γιατί πίστευα ότι υπήρχε ένα κοινό που αντιλαμβάνεται το σινεμά διαφορετικά, που εκτιμά εξίσου τον Κιούμπρικ και τον Ed Wood, τα σπλάτερ και τη Φαντασία του Ντίσνεϊ, και που δεν εκφράζεται όπως θα ήθελε". Τρία χρόνια μετά, ο εμπνευστής του Midnight Express μπορεί να αισθάνεται περήφανος για το πώς εξελίχθηκε η ιδέα του. "Δεν έστειλα ούτε ένα Δελτίο Τύπου, δεν ήθελα να έρθει "φορεμένο" στον κόσμο, αλλά να το ανακαλύψει μόνος του". Κι έτσι κι έγινε.

Πώς αντιλαμβάνεται η ελληνική διανομή τον θεατή σήμερα; Νομίζω ότι έχει μείνει δύο δεκαετίες πίσω. Βγαίνουν 8 και 9 ταινίες την εβδομάδα, κάτι που δεν εξυπηρετεί. Ούτε στη Νέα Υόρκη δεν βγαίνουν τόσες ταινίες. Και ο τρόπος που προωθούνται οι ταινίες, για μένα, είναι λάθος. Πολλές ταινίες καταποντίζονται, τα γραφεία τρώγονται μεταξύ τους – καθαρά ελληνικό φαινόμενο - κι εγώ είμαι τελείως απέναντι σε όλο αυτό. Πρέπει να πω καταρχάς ότι κανείς δεν πίστευε σε αυτό που πήγα να κάνω. ‘Έφαγα’ πόρτα από όλες τις αίθουσες του κέντρου.

Πώς προέκυψε η συνεργασία με το Ααβόρα; Πέθανε ο David Bowie. Με την Πέγκυ Ρίγγα έβλεπα ότι μοιραζόμασταν στο Facebook κοινά μουσικά γούστα. Και μου γράφει "να κάνουμε κάτι γι' αυτό;". Και τρεις ημέρες μετά διοργανώσαμε μια προβολή στην Ααβόρα όπου παίξαμε τρεις ταινίες χωρίς εισιτήριο και η προσέλευση ήταν τεράστια. Δημιουργήθηκε πιάτσα ταξί εκεί που δεν υπήρχε. Κι εκείνη την ώρα της το πετάω "προσπαθώ εδώ και καιρό να κάνω αυτό, κάπου. Και μου λέει, έλα εδώ". Η Πέγκυ μού άνοιξε το σινεμά. Ο πατέρας της υπήρξε πρόεδρος του Σωματείου των Θερινών Κινηματογράφων, πολύ εμβληματική φιγούρα του χώρου και η ίδια είναι ιδιοκτήτρια της Ααβόρας (ονομασία ενός φοίνικα και τα δύο "α" βοήθησαν ώστε να βγαίνει το σινεμά πρώτο στον κατάλογο), της Ριβιέρας και του Βοξ. Έφτιαξα ένα group στο Facebook, συστήθηκα και είπα τι πρόκειται να κάνω. Δεν έστειλα ποτέ Δελτίο Τύπου. Ήθελα όλο αυτό να πάει από στόμα σε στόμα και θα το πετύχαινα με τις επιλογές των ταινιών.

Η οποία γίνεται με ποια κριτήρια; Αρχικά για να δω ταινίες που δεν έχω δει στη μεγάλη οθόνη αλλά τις έχω αγαπήσει μέσα από το βίντεο. Φυσικά δεν μπορούσα να δω όποια ταινία γούσταρα, γιατί πληρώνω δικαιώματα για καθεμία που επιλέγω. Οπότε ψάχνοντας για δικαιώματα έπεφτα πάνω σε τίτλους, κι έλεγα με ενδιαφέρει κι αυτό κι εκείνο. Για χρόνια πιστεύαμε ότι το μεταμεσονύχτιο σινεμά στην Ελλάδα είναι το σινεμά του τρόμου ή του trash. Εγώ νομίζω ότι το μεταμεσονύχτιο σινεμά αφορά και τους ανθρώπους που θα συναντούσες μετά τα μεσάνυχτα. Η Ψυχή στο στόμα του Γιάννη Οικονομίδη δεν είναι μια ταινία τρόμου ή trash, αλλά αν βγεις έξω στις 3 το πρωί είναι πιο πιθανό να πέσεις σε έναν ήρωα του Οικονομίδη παρά σε ένα ζόμπι. Είναι και λίγο ταινίες για αντιήρωες, για ανθρώπους που δεν τους αρέσει να είναι στο spotlight και νομίζω ότι και το κοινό είναι κάπως έτσι. Ένα κοινό που δεν γουστάρει τις πρεμιέρες και τα κόκκινα χαλιά, θα πάει από τον παράδρομο. Νομίζω ότι κάπως έτσι συναντιούνται οι ταινίες με το κοινό. Υπάρχει σίγουρα ο παράγοντας της ‘80s νοσταλγίας αλλά γενικότερα θέλω να είναι το πρόγραμμα περιπετειώδες, όπως είναι και το κοινό.

Έχεις ετοιμάσει κάποια θεματική ενότητα εν όψει γιορτών; Θα παίξω τα Goonies, που για μένα είναι Χριστούγεννα. Τα Gremlins, πιθανότατα με τη νέα χρόνια. Το Die Hard είναι επίσης για μένα ταινία των γιορτών. Επίσης, φέρνω και κόσμο, όπως για παράδειγμα στην προβολή των Blues Brothers, που φώναξα τον Φοίβο Δεληβοριά για να κάνουμε κουβέντα. Κάθε προβολή είναι ένα κι ένα event.

Και μια ευκαιρία για να συνεχίσεις για ποτό. Δεν αποτελεί αφορμή για να συνεχίσεις μετά; Γεννιούνται παρέες στο Midnight, το έχω δει. Έχουν γίνει πολλές γνωριμίες αυτά τα τελευταία χρόνια. Έχω δει ανθρώπους που δεν γνωριζόντουσαν, κάποια στιγμή να φεύγουν μαζί.

Ποια ανάγκη θεωρείς ότι καλύπτουν οι μεταμεσονύχτιες προβολές; Ιστορικά μιλώντας, οι μεταμεσονύχτιες προβολές στην Ελλάδα εμφανίζονται στα τέλη των 70s για να διακωμωδήσουν τη σοβαροφάνεια της μεταπολίτευσης καλλιτεχνικά. Εκεί που υπήρχαν παντού ταινίες τέχνης, έσκασαν οι μεταμεσονύκτιες προβολές – μπορούσες να δεις από ταινίες με έναν Ιταλό μασίστα μέχρι το Αδέρφια μου αλήτες πουλιά με τον Βοσκόπουλο - και γινόντουσαν ουρές. Τα σινεμά ήταν το Άμλετ στην Πατησίων, το Άλφαβιλ, το Ριάλτο, γινόντουσαν κάποιες προβολές και στο Ιντεάλ. Ένας από τους ήρωες αυτού ήταν ο Βαγγέλης Κοτρώνης, που δυστυχώς σκοτώθηκε σε δυστύχημα πολύ νέος κι έτσι δεν τον πρόλαβα.

Κατάλαβα όμως ότι αυτό που κάνω εγώ δεν είχε σχέση με το τότε. Είναι μεν ό,τι είχα ζήσει εγώ μικρός σε σινεμά αλλά ταξιδεύω πολύ κι έβλεπα τι γινόταν σε σινεμά προς το Prince Charles στο Λονδίνο. Κι αυτό που λέγαμε για την ποπ κουλτούρα, πώς κάποιες ταινίες αφήνουν ένα αποτύπωμα κι αυτό δεν έχει να κάνει με την κριτική τους αποτίμηση αλλά με αυτό που αφήνουν στην κοινωνική μας συνείδηση. Με ενδιέφερε αυτό κυρίως. Με εντυπωσίασε αυτό που γινόταν στο Λονδίνο γιατί ήταν κάτι που δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Εδώ, με την κριτική του κινηματογράφου κοιτάμε κάπως τα πάντα αφ' υψηλού. 

Έχοντας δουλέψει χρόνια ως κριτικός κινηματογράφου σε εφημερίδα, πήγα κόντρα σε όλο αυτό και το Midnight Express είναι ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί ποτέ επαγγελματικά. Για μένα είναι ένα παιχνίδι, απλώς στην αρχή έπρεπε να μάθω τους βασικούς κανόνες. Κάνω τα πάντα μόνος μου, ακόμα και τον υποτιτλισμό των ταινιών γιατί θέλω να θυμίζει την εικόνα πριν την ψηφιακή εποχή. Πλέον υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό. Επίσης, συζητάμε πάρα πολύ και στο σινεμά και στο group. Είναι ένας διαρκής διάλογος για μένα.

Νομίζω ότι είναι κάπως "αναρχικό" το Midnight Express. Πώς το κρίνεις; Είναι λίγο. Εμένα με ενδιαφέρει να επαναπροσδιορίσω τη σχέση του θεατή με τον κινηματογράφο μέσα από αυτή την ιστορία. Αναφέρω πολύ συχνά αυτό το παράδειγμα που έχω πάει να δω στον Δαναό τον Κυνόδοντα , ο οποίος είναι μια ταινία γεμάτη λεκτικά αστεία. Είδα τον Κυνόδοντα στις Κάννες και στον Λονδίνο. Στον Δαναό δεν μπορούσα να γελάσω με τα αστεία γιατί ήταν δίπλα οι κυρίες που μου έκαναν νόημα να σωπάσω, ξέρεις βλέπουμε τέχνη τώρα δεν μπορείς να γελάς, ακόμα κι αν είναι αστεία η ταινία. Δεν γίνεται ρε παιδιά. Δεν μπορείς να είσαι σε επαφή με την ταινία εκείνη την στιγμή. Είσαι σε επαφή με τον ρόλο που θέλεις να έχεις απέναντι στην ταινία αλλά δεν έχεις αισθαντική επαφή με την ταινία την ίδια. Αν αυτό είναι "αναρχικό", θα το πάρω.

Ο Τιμ Μπάρτον έχει κάνει μια ταινία για τον Ed Wood με τον Johnny Depp. Με ποιον τον βάζει να συζητάει στην τελευταία σκηνή; Με τον Orson Welles κι έχουν μια κουβέντα μαζί ως δημιουργοί, ίσος προς ίσο. Όταν ο Tim Burton σου λέει ότι για μένα ο Orson Welles και ο Εd Wood είναι το ίδιο, τι άλλο να πούμε;

Υπάρχει το κοινό που λατρεύει το σινεμά με ταυτότητα και θα έρθει να το καταβροχθίσει. Και θα είναι με φίλους και θα μπορεί να γελάσει στην ταινία και θα μπορεί να απελευθερωθεί. Κι αυτό δεν σημαίνει ασέβεια απέναντι στην ταινία. Και ξέρεις μερικές φορές βλέποντας μια ταινία στο σπίτι χάνεις και το χιούμορ που μπορεί να έχει. Ένα άλλο πράγμα λοιπόν είναι το ζήτημα της συλλογικής εμπειρίας. Υπάρχει η προωθημένη ιδρυματοποίηση, σπίτι σου, Netflix, καναπές, ντελίβερι. Δεν χρειάζεται να βγεις από το σπίτι ποτέ και θα είσαι ασφαλής στην αγκαλίτσα του σπιτιού σου κτλ. ναι, Fuck that. Το ζήτημα είναι να βγεις από το σπίτι. Το λέω κάθε βράδυ που βγαίνω και μιλάω: Σπίτι σας θα μπορούσατε να την κατεβάσετε αυτή την ταινία, αλλά το ότι έρχεστε εδώ είναι όλο το νόημα.

INFO

Midnight Express 2020: Στις 4/1/2020 θα προβληθούν τα θρυλικά Goonies.

---

Aπό: Madame Figaro

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr