Πρέπει να μάθετε την αλήθεια για τη 'Φυλετική σφαγή της Τούλσα'

O Tom Hanks, με άρθρο του στους New York Times, γράφει για τον ρατσισμό που βαραίνει το αμερικανικό έθνος.

Το σχολείο και η βιομηχανία του θεάματος, που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της Ιστορίας και της λήθης, πρέπει να αποτυπώσουν τον ρατσισμό που βαραίνει το έθνος μας. Θεωρώ τον εαυτό μου έναν "λαϊκό” ιστορικό που φλυαρεί στα δείπνα, ξεκινώντας με ερωτήσεις όπως: "Γνωρίζετε ότι στη διώρυγα Έρι οφείλει το Μανχάταν πως έγινε οικονομικό κέντρο των ΗΠΑ;" Εν μέρει δουλειά μου είναι να δημιουργώ ψυχαγωγικά έργα με υπόβαθρο την Ιστορία. Γνωρίζατε ότι ο δεύτερος πρόεδρός μας υπερασπίστηκε κάποτε στο δικαστήριο τους Βρετανούς στρατιώτες που πυροβόλησαν και σκότωσαν τους Βοστονέζους αποικιοκράτες ― κι "έβγαλε λάδι” τους περισσότερους;

Από όσο θυμάμαι, τέσσερα χρόνια της σχολικής μου εκπαίδευσης περιλάμβαναν τη μελέτη της αμερικανικής Ιστορίας: 5η και 8η τάξη, δύο εξάμηνα στο λύκειο και τρία τρίμηνα στο κολέγιο. Έκτοτε, διαβάζω Ιστορία για ευχαρίστηση και οι ταινίες-ντοκιμαντέρ είναι πρώτη μου επιλογή ως θεατή. Πολλά από αυτά τα έργα και εγχειρίδια καταπιάνονταν με τους λευκούς και την Ιστορία τους. Λίγοι ήταν οι μαύροι ―ο Φρέντερικ Ντάγκλας, η Χάριετ Τάμπμαν, ο αιδεσιμότατος Δρ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Jr― που πέτυχαν σημαντικά επιτεύγματα παρά τη δουλεία, τον διαχωρισμό και τη θεσμική αδικία που κυριαρχούσε στην αμερικανική κοινωνία.

Όσο και αν διάβαζα όμως, δεν βρήκα ποτέ έστω και μία σελίδα σε οποιοδήποτε σχολικό βιβλίο Ιστορίας που να περιγράφει πώς, το 1921, ένας όχλος λευκών ανθρώπων έκαψε τη "Μαύρη Wall Street”, δολοφονώντας 300 μαύρους πολίτες και εκτοπίζοντας χιλιάδες μαύρους κατοίκους της Τούλσα στην Οκλαχόμα.

Η εμπειρία μου ήταν κοινότοπη: Η Ιστορία γράφτηκε ως επί το πλείστον από λευκούς ανθρώπους για να τη διαβάζουν λευκοί όπως εγώ, ενώ η Ιστορία των μαύρων ανθρώπων ―συμπεριλαμβανομένης της φρικαλεότητας που εκτυλίχθηκε στην Τούλσα― συνήθως έμενε "έξω”. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, η βιομηχανία του θεάματος, η οποία συμβάλλει στη διαμόρφωση της Ιστορίας και της λήθης, έκανε ακριβώς το ίδιο. Δεν εξαιρώ δικά μου έργα. Γνώριζα για την επίθεση στο Φρούριο Σάμτερ, για την τελευταία μάχη του αντισυνταγματάρχη Κάστερ και το Περλ Χάρμπορ, αλλά δεν είχα ιδέα για τη σφαγή της Τούλσα μέχρι πέρυσι, όταν κι έμαθα εξαιτίας ενός άρθρου στους New York Times.

Αντιθέτως, στην Ιστορία που κάναμε στο σχολείο, έμαθα ότι ο βρετανικός νόμος "Περί τελών χαρτοσήμου” είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει το "Κίνημα του Τσαγιού” στη Βοστόνη· ότι ήμασταν ένας ελεύθερος λαός επειδή η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας έγραφε πως "όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι"· ότι η "Εξέγερση του Ουίσκι” έγινε επειδή επιβλήθηκε ένας νέος φόρος στο συγκεκριμένο ποτό· ότι τα Άρθρα της Συνομοσπονδίας και της Αιώνιας Ένωσης, καθώς και οι Πράξεις "Περί Αλλοδαπών και Στάσης” ήταν στρεβλώσεις. Δικαίως αφιερώναμε χρόνο μες στην τάξη για τους αναρχικούς Σάκκο και Βαντσέτι, για το προοδευτικό κόμμα "Bull Moose” του Τέντι Ρούσβελτ και τους αδελφούς Ράιτ. Τα βιβλία μας μιλούσαν για την Αγορά της Λουιζιάνα, για την πλημμύρα του Τζόνσταουν, τον μεγάλο σεισμό του Σαν Φρανσίσκο και την παραγωγή εκατοντάδων γεωργικών προϊόντων από τον Τζορτζ Ουάσιγκτον Κάρβερ.

Όμως η Τούλσα δεν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από μια πόλη στο λιβάδι. Ο "Αγώνας Δρόμου” για τη διεκδίκηση γης στην Οκλαχόμα "κέρδισε” κάποιες παραγράφους μια σχολική χρονιά, αλλά η σφαγή του μαύρου πληθυσμού που κατοικούσε εκεί το 1921… ούτε λέξη. Όπως δεν υπήρχε λέξη για τη μικρής ή μεγάλης κλίμακας βία κατά των μαύρων, ιδίως την περίοδο από τα τέλη της Εποχής της Ανασυγκρότησης και μέχρι τις νίκες που πέτυχε το Κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα. Δεν υπήρξε καμία αναφορά ούτε στη σφαγή των μαύρων κατοίκων του Σλόκαμ στο Τέξας το 1910 από έναν όχλο λευκών ούτε στο "Κόκκινο Καλοκαίρι” της τρομοκρατίας το 1919, με πρωταγωνιστές τους λευκούς υπέρμαχους της φυλετικής ανωτερότητας. Πολλοί μαθητές, όπως εγώ, διδάσκονταν ότι το λιντσάρισμα των Αφροαμερικανών ήταν ένα τραγικό συμβάν, αλλά όχι ότι αυτές οι δημόσιες δολοφονίες ήταν συνηθισμένα φαινόμενα που συχνά επαινούνταν από τις τοπικές εφημερίδες και τις Αρχές "του νόμου και της τάξης”.

Για ένα λευκό παιδί που ζούσε στις γειτονιές των λευκών στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας, η πόλη μου στις δεκαετίες του 1960 και '70 φαινόταν πως διέθετε συνοχή και ποικιλομορφία μαζί, όμως συχνά θα αντιλαμβανόσουν το τεταμένο κλίμα και την πόλωση, όπως ήταν εμφανές σε πολλά λεωφορεία της AC Transit. Ο διαχωρισμός ανάμεσα στη "λευκή” και στη "μαύρη” Αμερική έμοιαζε τόσο απροσπέλαστος όσο και οποιοδήποτε διεθνές σύνορο, ακόμη και σε μια από τις πιο συμπαγείς πόλεις του κράτους. Το Γυμνάσιο Bret Harte και το Λύκειο Skyline είχαν Ασιάτες, Λατίνους και μαύρους μαθητές, αλλά και πάλι ήταν κυρίως σχολεία λευκών. Δεν συνέβαινε το ίδιο σε άλλα δημόσια λύκεια της πόλης.

Διδασκόμασταν για τη Διακήρυξη Χειραφέτησης, την Κου Κλουξ Κλαν, τον τολμηρό ηρωισμό της Ρόζα Παρκς και την δημόσια αξιοπρέπειά της, ακόμη και για τον θάνατο του Κρίσπους Άτακς στη Σφαγή της Βοστόνης. Συνοικίες αμερικανικών πόλεων αναφλέγονταν κατά διαστήματα μετά τις ταραχές στο Γουάτς το 1965, και το Όκλαντ ήταν το σπίτι των Μαύρων Πανθήρων αλλά και το κέντρο επιστράτευσης κληρωτών που θα πήγαιναν στον πόλεμο του Βιετνάμ, οπότε η Ιστορία διαδραματιζόταν μπροστά στα μάτια μας, στην ίδια τη γενέτειρά μας. Τα προβλήματα ήταν αμέτρητα, οι λύσεις θεωρητικές, τα διδάγματα λίγα, και τα πρωτοσέλιδα απανωτά.

Η αλήθεια για την Τούλσα και την επαναλαμβανόμενη βία που ασκούσαν ορισμένοι λευκοί Αμερικανοί κατά των μαύρων Αμερικανών αγνοήθηκε συστηματικά, ίσως γιατί θεωρήθηκε ένα πολύ ειλικρινές και επώδυνο μάθημα για τα νεαρά λευκά αυτιά μας. Έτσι, τα κατά κύριο λόγο "λευκά” σχολεία μας δεν μας τη δίδαξαν· τα έργα ιστορικής μυθοπλασίας, με απήχηση στις μάζες, δεν μας διαφώτισαν· και η βιομηχανία, στην οποία επέλεξα να δραστηριοποιηθώ, δεν είχε ασχοληθεί με το θέμα ―ούτε σε ταινίες ούτε σε εκπομπές― μέχρι πρόσφατα. Φαίνεται ότι οι λευκοί εκπαιδευτικοί και διευθυντές σχολείων (αν γνώριζαν και εκείνοι για τη σφαγή της Τούλσα, γιατί σίγουρα ορισμένοι δεν γνώριζαν) παρέλειψαν το "ευαίσθητο” αυτό θέμα για χάρη του status quo, θέτοντας τα συναισθήματα των λευκών πάνω από το βίωμα των μαύρων ― στην προκειμένη περίπτωση, κυριολεκτικά πάνω από τις ζωές των μαύρων.

Πόσο διαφορετικές θα ήταν οι προοπτικές αν όλοι μας είχαμε διδαχθεί ―ακόμη και από την πέμπτη τάξη― τα γεγονότα στην Τούλσα το 1921; Σήμερα, θεωρώ τραγική αυτή την παράλειψη ― μια χαμένη ευκαιρία, μια διδακτική στιγμή που χαραμίσαμε. Όταν γίνεται λόγος για "συστημικό ρατσισμό” στις ΗΠΑ, αυτές οι δύο λέξεις προκαλούν ―και μόνο στο άκουσμά τους― την οργή εκείνων των λευκών που επιμένουν ότι από τις 4 Ιουλίου 1776 είμαστε όλοι ελεύθεροι, είμαστε όλοι ίσοι, ότι κάθε Αμερικανός μπορεί να γίνει Πρόεδρος και να βρει ταξί στο κέντρο του Μανχάταν, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός του· ότι, ναι μεν, η πρόοδος της Αμερικής για να φτάσει σε εκείνο το επίπεδο της Δικαιοσύνης που θα εφαρμόζεται για το σύνολο των πολιτών της είναι αργή, αλλά παραμένει αμείλικτη. Πείτε το αυτό στους αιωνόβιους επιζώντες της Τούλσα και στους απογόνους τους. Και διδάξτε την αλήθεια στους λευκούς απογόνους εκείνου του όχλου που σκόρπισε τον όλεθρο στη "Μαύρη Wall Street”.

Κατά τη γνώμη μου, τα ψυχαγωγικά έργα που βασίζονται στην ιστορική μυθοπλασία πρέπει πλέον να απεικονίσουν τον ρατσισμό που βαραίνει το έθνος μας, εφόσον αξιώνουμε αληθοφάνεια και αυθεντικότητα από την τέχνη. Μέχρι πρόσφατα, η "Φυλετική σφαγή της Τούλσα” δεν παρουσιαζόταν σε ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές. Χάρη σε ορισμένα έργα που προβάλλονται σήμερα, όπως το "Watchmen" και το "Lovecraft Country", αυτό έχει αλλάξει πια. Όπως και άλλα ιστορικά ντοκουμέντα που χαρτογραφούν το πολιτισμικό μας DNA, τέτοια έργα θα αντικατοπτρίσουν την πραγματική μας ταυτότητα και θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας πλήρους εικόνας για την Ιστορία μας και για το τι πρέπει να θυμόμαστε.

Πρέπει πλέον τα σχολεία μας να διδάσκουν την αλήθεια για την Τούλσα; Ναι, και θα πρέπει επίσης να σταματήσουν τον αγώνα τους για "πιο λευκά” προγράμματα σπουδών, που δεν θα φέρνουν σε δύσκολη θέση τους μαθητές. Η ιστορία της Αμερικής είναι μπερδεμένη, αλλά η γνώση αυτής της Ιστορίας μάς κάνει σοφότερους και πιο δυνατούς. Το 1921 είναι η αλήθεια, είναι μια πύλη στην παράδοξη Ιστορία μας, κοινωνοί της οποίας είμαστε όλοι. Η "Μαύρη Wall Street” αφανίστηκε, έγινε στάχτη· μετά από 20 χρόνια και κάτι, και παρά τον θεσμοθετημένο φυλετικό διαχωρισμό, κερδίσαμε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο· πέρασαν άλλα 20 ―και παραπάνω― χρόνια, όταν οι αποστολές Apollo μετέφεραν 12 ανθρώπους στη Σελήνη, την ώρα που άλλοι αγωνίζονταν να κατακτήσουν το δικαίωμα ψήφου· και η δημοσίευση των "Pentagon Papers” έδειξε πόσο πολύ πρόθυμοι είναι οι εκλεγμένοι μας αξιωματούχοι να μας λένε ―συστηματικά―ψέματα. Καθένα από αυτά τα μαθήματα αποτυπώνει διαχρονικά την προσπάθειά μας να ανταποκριθούμε στην υπόσχεση που έχει δώσει η χώρα μας: να λέμε αλήθειες που, στην Αμερική, θα πρέπει να θεωρούνται αυτονόητες.

Από: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr