O Jeremy Corbyn δεν κατάφερε να διαλύσει την ομίχλη του Brexit

Στον βωμό του Brexit, πολιτικές καριέρες θυσιάστηκαν ενώ άλλες βρήκαν το ιδανικό εφαλτήριο για τα πιο ψηλά σκαλιά της εξουσίας. Σήμερα, 12 Δεκεμβρίου του 2019, ίσως παιχτεί η τελευταία πράξη του βρετανικού δράματος που εδώ και μήνες δεν λέει να βάλει έναν επίλογο στην ιστορία του. Είναι ημέρα εκλογών για του Βρετανούς κι όλα δείχνουν ότι, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ο Boris Johnson -ναι, ο Donald Trump της Γηραιάς Αλβιόνας- θα βγει νικητής.

Οι Εργατικοί (Labour Party) του Jeremy Corbyn βρίσκονται στην καλύτερη περίπτωση 5 ποσοστιαίες μονάδες πίσω από τους Tories (Conservative Party) όπως αναφέρουν οι δημοσκοπήσεις. Ακόμα και η Guardian, που συνήθως δεν κρύβει τα φιλικά της αισθήματα προς αυτούς, θεωρεί ότι η μόνη περίπτωση να κερδίσουν είναι μέσα από μία κυβέρνηση συνασπισμού, O 70χρονος πολιτικός που σε ένα οξύμωρο σχήμα θεωρήθηκε πριν κάποια χρόνια η νέα μεγάλη ελπίδα της βρετανικής κεντροαριστεράς, πραγματοποίησε μερικά μικρά θαύματα όταν ανέλαβε την αρχηγία του κόμματος, φαίνεται όμως σαν αυτά να μην ήταν αρκετά μπροστά στην ομίχλη που λέγεται Brexit.

Είναι σίγουρο ότι σχεδόν κανείς εκεί έξω, ακόμα και οι πιο εξειδικευμένοι οικονομολόγοι, δεν μπορούν να πουν με σιγουριά τι σημαίνει το Brexit. Ή μάλλον το πιο σημαντικό: Ποια θα είναι η επόμενη μέρα της Μεγάλης Βρετανίας σε οικονομικό και όχι μόνο επίπεδο. Το σενάριο της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση παίζεται για πρώτη φορά στην ιστορία της Ένωσης κι όλες οι πιθανότητες -κυρίως οι αρνητικές- είναι ανοιχτές.

Το προφίλ

Η εκλογή του στην ηγεσία των Εργατικών έφερε δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη πολύ νεαρών ηλικιών

Ο Jeremy Corbyn υπήρξε ένας κλασικός αριστερός μέσα στα πλαίσια του κραταιού Εργατικού Κόμματους της Μεγάλης Βρετανίας. Είχε ακτιβιστική δράση, σαφείς οικονομικές θέσεις που δεν λοξοκοιτούσαν προς περισσότερο φιλελεύθερες πολιτικές, ήταν αντιφασίστας, ενάντιος στο Απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής, υποστηρικτής μίας Ηνωμένης Ιρλανδίας ενώ έχει κατηγορηθεί ότι επικροτούσε το έργο της Χαμάς στην Παλαιστίνη – κάποιοι τον είπαν φίλο των τρομοκρατών, άλλοι υποστήριξαν ότι είναι λογικό να πηγαίνει κόντρα στην κατάφωρη αδικία που διαπράττει εδώ και δεκαετίες το Ισραήλ. Σε κάθε περίπτωση ήταν πάντα ένας πολιτικός που δεν μασούσε τα λόγια του.

Μάλιστα την περίοδο που οι Εργατικοί είχαν αγγίξει τα όρια του νεοφιλελευθερισμού, υπό την ηγεσία του Tony Blair αρχικά και του Gordon Brown στη συνέχεια, ο Corbyn είχε το σθένος (οι πολιτικοί του αντίπαλοι το ονόμασαν θράσος) να ψηφίζει αρκετές φορές κόντρα στην γραμμή του κόμματος. Στην κούρσα για την ηγεσία του Labour Party μπήκε σχεδόν από σπόντα. Κανείς δεν πόνταρε σε εκείνον. Πολλοί τον θεωρούσαν ένα πολιτικό απολίθωμα παλιότερων δεκαετιών με ξύλινο αριστερίστικο λόγο.

Τελικά, κόντρα σε όλες τις προβλέψεις, αναδείχθηκε νικητής. Μάλιστα κατάφερε να αναζωογονήσει τους Εργατικούς: Η δημοτικότητα του κόμματος στους νέους εκτοξεύτηκε, δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη γράφτηκαν στο κόμμα σε εποχές που η απολιτίκ στάση θερίζει και το Labour Party έμοιαζε έτοιμο να ζήσει (ξανά) τις δόξες του παρελθόντος.

To Brexit

Το να προσπαθήσει να εξηγήσει κανείς τι έχει συμβεί στη Μεγάλη Βρετανία, τα τελευταία χρόνια κατά τα οποία το σενάριο του Brexit είναι όχι απλά ανοιχτό αλλά απόλυτα πιθανό, είναι ουτοπικό. Η κοινωνία του "Νησιού" είναι πολύ δύσκολο να αναλυθεί από εξωτερικούς παρατηρητές. Έχεις τις δικές της παραδόσεις, τους δικούς της κανόνες και παραμένει μία από τις πιο έντονα ταξικές κοινωνίες της Ευρώπης. Το ρητό "αν γεννηθείς ανθρακωρύχος, θα πεθάνεις και ανθρακωρύχος" σε αρκετές περιπτώσεις είναι απόλυτα αληθινό. Και τρομακτικό.

---

Είναι άραγε άμοιρος ευθυνών ο Corbyn για τη διαφαινόμενη ήττα του; Όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα στη ζωή, συνήθως το να χάσεις σημαίνει ότι κάπου έκανες κι εσύ κάτι λάθος.

---

Οι Βρετανοί, όπως αποδείχθηκε και την επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος, ψήφισαν για το Brexit χωρίς να αντιλαμβάνονται πλήρως τι ακριβώς είναι αλλά και τι ακριβώς θα προκαλέσει. Έμοιαζαν περισσότερο ορμώμενοι από μία αίσθηση απογοήτευσης, κούρασης αλλά και εθνικής περηφάνιας απέναντι στην "κακή" Ευρώπη. Ακριβώς αυτήν την θολή ομίχλη ήταν που ήρθαν να εκμεταλλευτούν πολιτικοί οπορτουνιστές - ο ακροδεξιός Nigel Farage που στις τελευταίες Ευρωεκλογές πήρε 30.5% και το πρώην πολιτικό ανέκδοτο και (λογικά) αυριανός εκλεγμένος και με τη βούλα Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Boris Johnson.

Είναι άραγε άμοιρος ευθυνών ο Corbyn και το Εργατικό Κόμμα για τη διαφαινόμενη ήττα τους; Όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα στη ζωή, συνήθως το να χάσεις σημαίνει ότι κάπου έκανες κι εσύ κάτι λάθος.

Πολιτική, μία ωμή πραγματικότητα

Οι Εργατικοί έχασαν ή δεν κατάφεραν να κερδίσουν πίσω δικούς τους ψηφοφόρους

Δικαίως ή αδίκως, όσον αφορά το θέμα του Brexit, ο Jeremy Corbyn έχει δεχθεί κατά καιρούς σκληρή κριτική. Πιάστηκε πολλές φορές αδιάβαστος. Για τους πολιτικούς του αντιπάλους ήταν εύκολο να στηλιτεύουν παλιότερες πολιτικές του θέσεις: Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι δηλώσεις του, παλιότερα, άφηναν να εννοηθεί ότι οι ριζοσπαστικές αλλαγές που ήθελε να φέρει στην πολιτική και κοινωνική ζωή θα μπορούσαν να ανθίσουν έξω από μία Ηνωμένη Ευρώπη. Δεν δήλωσε ποτέ απόλυτα ενάντιος ή σαφώς υπέρ. Έμεινε, στο περίπου, στο μεταίχμιο. 

Ακόμα, όμως, κι όταν τα τελευταία χρόνια ανέλαβε τα ηνία των Εργατιών δεν κατάφερε να δώσει προς τα έξω την εικόνα ότι η θέση του για το Brexit είναι πάρα πολύ σαφής. Ίσως οι πιστοί του ψηφοφόροι να διαφωνούν με αυτήν την παρατήρηση, η αλήθεια όμως είναι ότι σε μία πολιτική αναμέτρηση το ζητούμενο είναι άλλο: Χρειάζεται να πειστεί η άλλη πλευρά, οι άνθρωποι που είναι απέναντί σου, οι ψηφοφόροι που μετεωρίζονται ή ακόμα και οι πολιτικοί σου αντίπαλοι που είναι πάντα υποψήφιοι φίλοι.

Με τον Jeremy Corbyn στη θέση του αρχηγού οι Εργατικοί κατάφεραν να προσελκύσουν ξανά τη νεολαία, να πάρουν μαζί τους μετριοπαθείς κεντρώους ψηφοφόρους που πάρα τη φιλελεύθερη λογική που έχουν για την οικονομία στο πρόσωπο του Boris Johnson βλέπουν τον Βρετανό Trump αλλά δεν κατάφεραν να αναμετρηθούν με την ομίχλη του Brexit.

Στις εργατικές συνοικίες, εκεί που χτυπούσε παραδοσιακά η καρδιά τους, το Brexit αποτελεί ένα σχεδόν πατριωτικό σύμβολο. Κανείς, άλλωστε, δεν πρέπει να τα βάζει με το British Pride - αλλά και κάθε είδους πατριωτισμό. Έχασαν ή δεν κατάφεραν δηλαδή να κερδίσουν ξανά μεγάλο μέρος από "δικούς" τους ανθρώπους. Όπως αντίστοιχα στη Γαλλία, η Marine Lepen κάνει θραύση σε παραδοσιακά αριστερές συνοικίες ή εδώ στην Ελλάδα, είδαμε την Χρυσή Αυγή να πιάνει 10% στη Νίκαια, την γειτονιά που κάποτε οι Ναζί έγραψαν μαύρη ιστορία με το μπλόκο της Κοκκινιάς. 

Το χειρότερο, όμως, λάθος του Jeremy Corbyn φαίνεται να είναι ότι υποτίμησε τον Boris Johnson, όπως κάποια χρόνια πριν οι Δημοκρατικοί υποτίμησαν τον Donald Trump. Έτσι, εκείνος βρήκε χώρο για να εκμεταλλευτεί με τελείως λαϊκίστικο -παρ' όλη την πολιτικά συντηρητική καταγωγή του- κάθε πιθανή κι απίθανη εκδοχή του Brexit. Είχε σαφή θέση σε αυτό. Όπως ακριβώς έχει σαφή θέση σε όλα εκείνα τα "προβλήματα" που μπορεί να απειλούν τον Βρετανό ψηφοφόρο: Δεν θέλει πρόσφυγες, δεν θέλει μετανάστες, δεν θέλει φόρους, μιλά για εξυγίανση (κι ας παραπαίει το εθνικό βρετανικό σύστημα υγείας) του κράτους χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο.

Δυστυχώς, για άλλη μία φορά, όλα δείχνουν ότι οι πολιτικές τύπου Donald Trump, τύπου Matteo Salvini, τύπου Boris Johnson θα θριαμβεύσουν. Τα ευχολόγια, τα μεγάλα λόγια με κενό νόημα, ο τσαμπουκάς, η ειρωνεία, η ρητορική μίσους, η έξωθεν απειλή από ξένους μαυριδερούς ανθρώπους είναι τα σημαδεμένα χαρτιά μίας τράπουλας. Εκείνοι γνωρίζουν πώς να τα παίζουν - οι Εργατικοί του Jeremy Corbyn από την άλλη, δεν βρήκαν τρόπο να τα ξεσκεπάσουν.

Έτσι σε λίγες ώρες, όταν οι κάλπες θα κλείσουν, όλα δείχνουν ότι θα είμαστε μπροστά σε άλλη μία μεγάλη χαμένη ευκαιρία απέναντι στους υπερσυντηρητικούς δημαγωγούς που αποτελούν το απόλυτο trend της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής.

---

φωτογραφίες © Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr