Η επανάσταση των crypto θέλει να επαναπροσδιορίσει τα βιβλία

Πώς θα σου φαινόταν αν είχες στα χέρια σου μία μετοχή από το Νορβηγικό Δάσος του Haruki Murakami, πριν κυκλοφορήσει, όταν κανείς δεν μπορούσε να είναι 100% σίγουρος για τη μετέπειτα επιτυχία του; Αν τα βιβλία, γενικά, διέθεταν, τρόπον τινά, κάποια χαρακτηριστικά των NFTs ή μιας εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας, αν ήταν κρυπτοβιβλία που θα μπορούσαν να σου προσφέρουν κέρδος; Τότε, είτε είχες επενδύσει στον Murakami είτε στο next big thing της εκδοτικής βιομηχανίας, θα ήσουν πλούσιος.

Κρυπτοβιβλία και blockchain

Στο μέλλον στο οποίο προσβλέπουν οι κρυπτοεκδοτικές εταιρείες, αγοράζοντας κάποιος μία μετοχή ενός κρυπτοβιβλίου -ένα ποσοστό από το copyright του- όσο ανεβαίνει η αξία της, τόσο αυτός θα κερδίζει χρήματα. Αυτό το μοντέλο, αν επιτύχει, θα φέρει τα πάνω κάτω στον τρόπο που λειτουργεί η εκδοτική βιομηχανία.

Στις κρυπτοεκδοτικές του μέλλοντος, ο συγγραφέας το πιο σύνηθες θα είναι να διατηρεί ένα τμήμα της πνευματικής ιδιοκτησίας των βιβλίων του και να κερδίζει χρήματα απ' αυτά, παράλληλα με τον κρυπτοπεκδοτικό και όσους επένδυσαν σε εκείνον. Αυτό το μοντέλο είναι τελείως διαφορετικό από εκείνο που ισχύει σήμερα, στο οποίο, τυπικά, τα δικαιώματα ενός βιβλίου, αν δεν έχει γίνει κάποιο ειδικό deal, ανήκουν είτε στον εκδοτικό, είτε στον συγγραφέα.

Οι κρυποτοεκδοτικοί οίκοι αποτελούν online πλατφόρμες που η ύπαρξή τους επιτράπηκε χάρη στην τεχνολογία του blockchain, την ίδια που επέτρεψε τα NFTs. Γι' αυτή, όπως και για τους συγγενείς τεχνικούς της όρους, μπορείς να διαβάσεις τα πάντα με ένα κλικ εδώ. Εν συντομία, κράτησε το ότι στο Web3, που συνδέεται με αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων, το να έχεις ένα κομμάτι της ιδιοκτησίας ενός βιβλίου, το οποίο μπορεί να είναι δημόσια προσβάσιμο, είτε δωρεάν είτε με κάποιο αντίτιμο, σημαίνει ότι μπορείς να κερδίσεις χρήματα από αυτό.

Getty Images

Πώς αλλάζουν τα πάντα

Όταν μιλάμε για κρυπτοβιβλία και κρυπτοεκδοτικούς οίκους, μιλάμε για κανονική επανάσταση. Αυτή τη στιγμή, η εκδοτική βιομηχανία βασίζεται στις πωλήσεις των βιβλίων. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει είναι το ότι, από όλα τα βιβλία που εκδίδονται κάθε χρόνο, εκείνα που πάνε εμπορικά καλά, αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό: Σύμφωνα με το Bookstat, το 2020 εκδόθηκαν 2,6 εκατομμύρια τίτλοι και το 96% από αυτούς πούλησε λιγότερα από 1.000 αντίτυπα.

> Διάβασε ακόμα: 5 βιβλία που θα κάνουν το καλοκαίρι σου πιο ευχάριστο

Κάτι που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι η νέα κρυπτοσυνθήκη δεν αλλάζει μόνο τον τρόπο διάθεσης των βιβλίων αλλά και τις συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται οι συγγραφείς, όπως και το περιεχόμενο των έργων τους.

Για παράδειγμα, μέσα από το Web3 crowdfunding ενός τίτλου, μια υπηρεσία που παρέχεται ήδη σε πλατφόρμες που λειτουργούν με κρυπτονομίσματα, όσοι κάνουν μία δωρεά υπέρ ενός συγγραφικού project επενδύοντας στην επιτυχία του, ουσιαστικά αγοράζουν μία μετοχή του (ένα token, στη σχετική αργκό), ένα μέρος από τα πνευματικά του δικαιώματα. Παράλληλα, εξασφαλίζουν στον συγγραφέα τούς απαιτούμενους πόρους για να συνεχίσει να γράφει απρόσκοπτα, χωρίς να αγχώνεται για τα προς το ζειν. Οι κρυπτοεπενδυτές, λοιπόν, είναι κάτι σαν cyberpunk μαικήνες.

Οι συγγραφείς, πάλι, μπορούν να πουλήσουν ολόκληρο το βιβλίο τους ως NFT, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο ο ιδιοκτήτης του NFT του θα έχει στην κατοχή του τα πνευματικά του δικαιώματα, για να το διαθέσει όπως θέλει.

Σε κάθε περίπτωση, οι κρυπτοεκδοτικές εταιρείες φιλοδοξούν να γίνουν κάτι σαν η "μεγάλη βιβλιοθήκη του metaverse", στην οποία ο καθένας θα μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο, είτε δωρεάν, είτε με κάποιο αντίτιμο, περίπου στο πρότυπο του Spotify για τη μουσική, αλλά λίγοι θα είναι αυτοί που θα κατέχουν τα πνευματικά δικαιώματα ενός τίτλου.

Όλο αυτό το νέο οικοσύστημα ανοίγει πάρα πολλά θέματα που θα πρέπει να επιλυθούν αλλά και δίνει πολλά challenges σχετικά, ανάμεσα σε άλλα, με τη σπανιότητα των τίτλων, την ενεργή συμμετοχή των κρυπτοεπενδυτών στη συγγραφική διαδικασία (π.χ. μέσα από υποδείξεις για την εξέλιξη της πλοκής), το πώς θα γίνεται το marketing των κρυπτοβιβλίων (κάποιος πρέπει να τα αγοράσει, ασχέτως αν τα διαβάσει ή όχι) και την ανάπτυξη του κοινού ενός κρυπτοσυγγραφέα. 

Στα παράπλευρα ζητήματα που μπορεί να δώσει λύση η κρυπτοεπανάσταση στον χώρο του βιβλίου είναι αυτό της fanfiction, όπου φανατικοί αναγνώστες ενός συγγραφέα δημιουργούν ιστορίες χρησιμοποιώντας τους χαρακτήρες του, κάτι που, πέρα από αμφιλεγόμενο ως πρακτική, είναι παράνομο, καθώς οι συγγραφείς έχουν τα πνευματικά δικαιώματα όχι μόνο των ιστοριών αλλά και των ηρώων των βιβλίων τους. 

Για να κατανοήσεις το μέγεθος της fanfiction, αρκεί να αναφερθεί ότι στην πλατφόρμα Archive of Our Own, αυτή τη στιγμή υπάρχουν 355.595 έργα με ήρωα τον Harry Potter. Αν η J.K. Rowling πουλούσε για χρήση τους χαρακτήρες της σε fanfiction λογοτεχνικά έργα, θα μπορούσε να παίρνει ποσοστά από τα βιβλία που θα παράγονταν αλλά και από τη χρήση τους σε ό,τι προκύψει από αυτά (π.χ. τηλεοπτικές μεταφορές, merchandising κλπ).

Προς το παρόν, όπως αναφέρεται σε μεγάλο ρεπορτάζ του αμερικανικού Esquire, οι πλατφόρμες των κρυπτοεκδοτικών οίκων δεν είναι φιλικές προς τον χρήστη, ενώ, όπως σε πολλά πράγματα όταν ξεκινούν, επικρατεί δυσπιστία σχετικά με τον αν όντως θα αποτελέσουν το μέλλον της εκδοτικής βιομηχανίας ή αν θα είναι ένα ακόμα flop. Το πιο πιθανό, πάντως, είναι να συνυπάρξουν, τουλάχιστον για ένα διάστημα, με τους ήδη υπάρχοντες τρόπους διάθεσης βιβλίων.

 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr