Ο αστικός εξευγενισμός του Κώστα Φασουλόπουλου

Κουκάκι, μέσα Ιουλίου, 10 και 30 το βράδυ, αφόρητη ζέστη, μυρωδιές από φαγητό ανάμεικτες με σκουπίδια και θόρυβος από αυτοκίνητα να διασχίζουν με μεγάλη ταχύτητα τη Λεωφόρου Συγγρού. "Το κεντρικό θέμα είναι το gentrification (σ.σ: αστικός εξευγενισμός). Κάτι που προϋπήρχε δηλαδή: Το έχουμε δει στου Ψυρρή (χτίστηκαν lofts εκεί που υπήρχαν βυρσοδεψία), στο Γκάζι, στο Μεταξουργείο αλλά και αλλού" μου λέει ο Κώστας Φασουλόπουλος, αναφερόμενος στο λογοτεχνικό του ντεμπούτο.

Ο Εξευγενισμός (εκδ. Εύμαρος) τυπώθηκε τον Αύγουστο του '18 κι ενώ κανείς θα περίμενε ότι θα περάσει απαρατήρητος -όπως τόσα και τόσα κείμενα Ελλήνων συγγραφέων που εκδίδονται από "μικρούς" εκδοτικούς- έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να αποσπάσει πολύ καλές κριτικές, να κάνει τρεις εκδόσεις και να μεταφραστεί στα Γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Monemvassia. Καθόλου άσχημα, δηλαδή, για την πρώτη περιπέτεια του αντικοινωνικού αστυνόμου Μαργέτη που βρίσκει παρηγοριά στη γάτα του, στα κλασικά αυτοκίνητα και στη δουλειά του.

Ο Κώστας Φασουλόπουλος (αριστερά) από την παρουσίαση του βιβλίου του.

Το να περιγράψω όμως την Αθήνα ως gangsta λες κι είναι το Compton δεν θα έστεκε σε καμία περίπτωση

Καθόμαστε σε ένα από τα πολλά ινδικά εστιατόρια που έχουν ξεπηδήσει σαν μανιτάρια. Οι πελάτες είναι στην πλειοψηφία τους τουρίστες, τα παιδιά που εργάζονται στο service δεν μιλούν Ελληνικά, τα air condtion δουλεύουν στο full ως αντίδοτο στις καυτερές γεύσεις. Πριν μερικά χρόνια το Κουκάκι ήταν μία οικογενειακή συνοικία που κανείς δεν ασχολιόταν μαζί της. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει: fine dining εστιατόρια και fast food τρύπες, υπερσύγχρονα μπαρ, cutting edge ξενοδοχεία και airbnb. Πολύ και άναρχο airbnb ως αποτέλεσμα του υπερτουρισμού. "Το βιβλίο διαδραματίζεται σε μεγάλο βαθμό στην Κυψέλη, όπου και μετακομίζει ο πρωταγωνιστής για να δει το gentrification να συμβαίνει γύρω του - ακριβώς όπως συμβαίνει και σε όλες τις μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου".

O Εξευγενισμός δεν είναι ένα κλασικό ελληνικό αστυνομικό. Έχει πολύ γρήγορο, σχεδόν κινηματογραφικό ρυθμό· σκηνές βίας και εντυπωσιακές εκρήξεις ενώ δεν ενδιαφέρεται να μπει σε "whodunit" λογικές, αφού αντίθετα κλείνει το μάτι προς την hard boiled παράδοση. Την ίδια όμως στιγμή οι σελίδες του μοιάζουν να είναι βαθιά ριζωμένες στην Αθήνα και πιο συγκεκριμένα στην ελληνική πρωτεύουσα την περίοδο της κρίσης. "Ο James Ellroy είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας. Αντίστοιχα λατρεύω τα αστυνομικά κόμικς του Frank Azarello. Το να περιγράψω όμως την Αθήνα ως gangsta λες κι είναι το Compton δεν θα έστεκε σε καμία περίπτωση. Αγαπώ και τις 70s ταινίες με τον Steve McQueen αλλά πάλι δεν θα ταίριαζε" μου ξεκαθαρίζει ο Φασουλόπουλος, σχετικά με το μείγμα ελληνικής πραγματικότητας με "αμερικανικές" αφηγηματικές δομές που παρουσιάζει.

Ποια όμως είναι τα πραγματικά εγκλήματα που διαδραματίζονται στις 336 σελίδες αυτού του λογοτεχνικού ντεμπούτου; "Την περίοδο που έγραφα το κείμενο, έκανα πολλές και μεγάλες βόλτες στην Αθήνα κι ιδιαίτερα στις περιοχές που θεωρούνται (κακώς) υποβαθμισμένες. Βικτόρια, Άγιος Παντελεήμονας, Εξάρχεια, Κυψέλη. Το gentrification είναι ένα white collar crime που εξελίσσεται σε βάθος χρόνου και δεν είναι ορατό όπως είναι το να κάνουν ηρωίνη οι πιτσιρικάδες στο κέντρο. Παράλληλα οι παθογένειες που έβλεπα μπροστά στα μάτια μου -και παίζουν σημαντικό ρόλο στο βιβλίο- είναι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Πράγματα, δηλαδή, που χρησιμοποιούνται προς όφελος όλων όσων θέλουν τον εξευγενισμό αφού η αντίληψη ότι όπου μένουν μετανάστες πέφτει η αξία της γης είναι κάτι που τους βολεύει".

---

Όσο για τον Μαργέτη που λατρεύει τις Alfa Romeo; Εκείνος βλαστημά την ώρα και την στιγμή που είναι αναγκασμένος να κυκλοφορεί με ένα Toyota Avensis.

---

Η περιπέτεια του αστυνόμου Μαργέτη ξεκινά όταν ένας πλούσιος  και επιτυχημένος μεγαλοκατασκευαστής/μεσίτης θα βρεθεί νεκρός, μέσα στην πολυτελή Mercedes του, στη Μαρίνα Φλοίσβου. Από εκεί ξεκινά ένα γαϊτανάκι του τρόμου που θα τον φέρει αντιμέτωπο με μπράβους, Χρυσαυγίτες, διεφθαρμένους χαρακτήρες υπεράνω υποψίας, μεγάλα συμφέροντα και Ρώσους μαφιόζους που θέλουν να ελέγξουν την κτηματομεσιτική αγορά της πρωτεύουσας.

Ο αστυνόμος Μαργέτης δεν είναι καριερίστας, ούτε κάποιος Sherlock Holmes

Σχεδόν κάθε ένα από τα πρόσωπα οδηγεί το αυτοκίνητο που του ταιριάζει: Aπό το συνεργείο του κολλητού του αστυνόμου περνούν πολλά exotic cars, η κομψή ιδιοκτήτρια gallery οδηγεί μία classy Mercedes Pagoda και οι κακοποιοί από το πρώην ανατολικό μπλοκ μετακινούνται με λιμουζίνες ρωσικής κατασκευής (όταν δεν επιβαίνουν σε Bentley Mulsanne). Όσο για τον Μαργέτη που λατρεύει τις Alfa Romeo; Εκείνος βλαστημά την ώρα και την στιγμή που είναι αναγκασμένος να κυκλοφορεί με ένα Toyota Avensis.

Η Αθήνα του Εξευγενισμού έχει πολλά σκοτεινά σημεία, δε θυμίζει όμως τα ρεπορτάζ κατά την περίοδο της (βαθιάς) κρίσης όταν πολλά μέσα έμοιαζαν να εμπορεύονται την θλίψη. "Ο αστυνόμος Μαργέτης δεν είναι καριερίστας, ούτε κάποιος Sherlock Holmes. Είναι ένας μάλλον συντηρητικός χαρακτήρας που όμως συνομιλεί με τους πάντες (ακόμα και ακροαριστερούς) και λόγω του προσωπικού κώδικα αλλά και της βαρεμάρας που τον τυραννά (μεσήλικας, χωρισμένος) θέλει να φτάσει μέχρι το τέλος τη διαδρομής πάση θυσία και με προσωπικό κόστος. Υπό μία έννοια μοιράζεται αρκετά στοιχεία με τον Αστυνόμο Χαρίτο του Πέτρου Μάρκαρη, του συγγραφέα δηλαδή που επί της ουσίας αναβίωσε ένα κοιμισμένο στην Ελλάδα λογοτεχνικό είδος".

Ο Κώστας Φασουλόπουλος είναι μηχανολόγος μηχανικός κι εργάζεται εδώ και κάποια χρόνια σε ναυτιλιακές εταιρείες, έναν εργασιακό τομέα που δεν θα περίμενες να δώσει συγγραφείς. "Ήθελα πρώτα από όλα να γράψω κάτι που θα ευχαριστούσε εμένα. Ήξερα ότι δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να γράψω σαν τον Ellroy. Αγαπημένοι συγγραφείς όπως ο Ross McDonald όμως μου έδειξαν ένα δρόμο πιο βατό. Μου αρέσει οι ρυθμοί να είναι κινηματογραφικοί, να γίνεται χαμός στις σελίδες: Kυνηγητό, δράση, ένταση κι ο κεντρικός χαρακτήρας να υποφέρει -στοιχεία που στην Ελλάδα είναι μάλλον ενοχοποιημένα. Όσο για τις πολλές αναφορές σε αυτοκίνητα; Όπως είχε πει κι ο  Stephen King, αν κάποιος θέλει να γράψει, πρέπει να γράψει για κάτι που γνωρίζει καλά, αν είναι υδραυλικός καλό είναι να γράψει για σωλήνες κι όχι για μόδα".

---

"Ετοιμάζω το prequel του Εξευγενισμού με πολύ έντονη δράση και πολλές αυτοκινητιστικές αναφορές" λέει με νόημα ο Κώστας Φασουλόπουλος.

---

H ώρα έχει περάσει, το καυτερό ινδικό φαγητό έχει τελειώσει, ο θόρυβος των αυτοκινήτων στη Λεωφόρο Συγγρού συνεχίζει ακάθεκτος. Στην ερώτηση για το πιο άλλο ελληνικό αστυνομικό του έχει προκαλέσει εντύπωση ο Φασουλόπουλος δεν μασά τα λόγια του: "Έπαθα πλάκα με το Σφαγείο Θεσσαλονίκης (εκδ. Ψυχογιός) του Θάνου Δραγούμη". Τελικά, όμως, εκείνος θα δοκιμάσει κάποιο επόμενο λογοτεχνικό βήμα ή θα αποτελέσει one-hit wonder; "Ετοιμάζω το prequel του Εξευγενισμού με πολύ έντονη δράση και πολλές αυτοκινητιστικές αναφορές" λέει με νόημα. Λίγο πριν φύγουμε, καθώς στεκόμαστε στην πόρτα, τον ρωτώ πως θα του φαινόταν το βιβλίο του να γυριστεί σε ταινία. "Μακάρι να έχει τέτοια τύχη" απαντά χαμογελώντας.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr