O πρώτος κομίστας της ελληνικής TV

Τι δουλειά έχει κάποιος που ασχολείται με πενάκια, σκίτσα και χρώματα στον κόσμο της ελληνικής τηλεόρασης; Αυτό δεν είναι μέρος για έναν underground καλλιτέχνη. Κι όμως, την τριετία 2008 με 2011, η Πολυκατοικία προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία από την συχνότητα του MEGA έχοντας για βασικό πρωταγωνιστή -ποιος θα το περίμενε;- έναν κομίστα. Για να μπορέσει όμως να πείσει ο Γιάννη Τσιμιτσέλης στον ρόλο, χρειαζόταν έναν άνθρωπο που θα κάνει όλη την αθόρυβη δουλειά, δημιουργώντας τα στριπάκια του Τάκη Περιστέρη.

Να σου συστήσουμε τον Αρίσταρχο Παπαδανιήλ, τον πρώτο κομίστα της ελληνικής TV, έναν διακεκριμμένο δημιουργό κόμικς και animation που έχει χαράξει τη δικιά του πορεία σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς· από βραβευμένα βίντεο στο Vimeo μέχρι πρωτότυπες εκδόσεις και πρωτοποριακά εκπαιδευτικά προγράμματα.

© Σίσσυ Μόρφυ.

Με αφορμή την έκδοση του συλλεκτικού άλμπουμ Ήταν μια φορά ένας κομίστας στην TV (Η Πολυκατοικία) επικοινωνήσαμε μαζί του για να δούμε πώς είναι τελικά να είσαι κομίστας σε μία ελληνική πραγματικότητα που ακόμα δεν έχει καταφέρει να δεχθεί αυτήν την επαγγελματική και καλλιτεχνική δραστηριότητα.

Πώς είναι να είσαι κομίστας που συνεργάζεται με την ελληνική τηλεόραση; Ως κομίστας στην TV γίνεσαι πομπός διαμεσικής αφήγησης. Καλείσαι, δηλαδή, να δημιουργήσεις πρωτότυπο εικαστικό έργο για να προβληθεί στη μικρή οθόνη, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου οπτικοακουστικού έργου με δέκτη το τηλεοπτικό κοινό. Στην περίπτωσή μου, η συνεργασία τόσο με τον σκηνοθέτη της σειράς Η Πολυκατοικία Βασίλη Θωμόπουλο και τον Γιάννη Τσιμιτσέλη (που ερμήνευσε τον ρόλο του κομίστα Τάκη Περιστέρη) όσο και με τους σεναριογράφους και σκηνογράφους του σίριαλ ήταν πραγματικά ξεχωριστή και ενδιαφέρουσα. 

Ένιωθες καμιά φορά έξω από τα νερά σου; Όταν εξασκείς το επάγγελμα του κομίστα ή του δημιουργού κινουμένων σχεδίων στην Ελλάδα, υπάρχουν τόσες πολλές αντικειμενικές δυσκολίες που το κάνουν να μοιάζει εξωπραγματικό. Ωστόσο, αυτό που κάνει το όλο εγχείρημα εξαιρετικά γοητευτικό είναι πως η πορεία που καλείσαι να χαράξεις έχει κορυφές και πρωτιές. Πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις ότι προσφέρεις κάτι ξεχωριστό στον πολιτισμό του τόπου και το οποίο με τη σειρά του γίνεται στοιχείο ταυτότητας και κουλτούρας.

Σε αυτή την δημιουργική μου πορεία, το Ένα Γράμμα Μια Ιστορία αποτελεί την πρώτη εκπαιδευτική σειρά κινουμένων σχεδίων ελληνικής παραγωγής, η σειρά flipbooks Σινεμά Τσέπης με τον Τέλη προτείνει στα ελληνικά τον όρο "φυλλοσκόπια" και το poster book Ήταν μια φορά ένας κομίστας στην TV (Η Πολυκατοικία) από τις εκδόσεις Syllipsis καταγράφει την πρώτη φορά που ένας κομίστας πρωταγωνίστησε σε μια δημοφιλή τηλεοπτική σειρά.

Ο συγκεκριμένος ρόλος στην Πολυκατοικία ήταν ένα από τα τελευταία οχυρά που έπεφταν για την ελληνική σκηνή των κόμικς ή ακόμα το κοινό σας αντιμετωπίζει σαν παιδιά που φτιάχνετε "μίκι μάους"; Το σίγουρο είναι ότι με την προβολή του κομίστα Τάκη Περιστέρη στην Πολυκατοικία του Mega, το ευρύ τηλεοπτικό κοινό εξοικειώθηκε -και εκπαιδεύτηκε κατά μία έννοια- με βασικά χαρακτηριστικά του επαγγέλματος. Μάλιστα σε κάποια επεισόδια έζησε μαζί με τον χαρακτήρα τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις αλλά και τον αγώνα για επιβίωση, καταξίωση και ανέλιξη ενός επαγγελματία στον χώρο των κόμικς.

"Ένα Γράμμα Μια Ιστορία": Κινούμενα σχέδια με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Πώς νιώθεις για τη συγκεκριμένη δουλειά σου; Για την συγκεκριμένη εκπαιδευτική σειρά κινουμένων που δημιουργούμε μαζί με τη συγγραφέα-εκπαιδευτικό τεχνολόγο Σοφία Μαντουβάλου, νιώθω πραγματικά υπερήφανος. Είναι κυριολεκτικά το Α και το Ω στη σύγχρονη ψηφιακή εκπαίδευση, εστιάζοντας με τρόπο ψυχαγωγικό στην αποτελεσματική διδασκαλία του ισχυρότερου χαρακτηριστικού του πολιτισμού και της ταυτότητάς μας, της ελληνικής γλώσσας και αλφαβήτου.

Ως παραγωγή του Υπουργείου Παιδείας προβλήθηκε από το πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στην ΕΡΤ και με αγγλικούς υπότιτλους για ξένους και ομογενείς στην ERT World. Το πολυμεσικό αυτό έργο αξιοποιείται εδώ και χρόνια επιτυχώς μέσω διαδικτύου σε υπολογιστές και διαδραστικούς πίνακες στα σχολεία, βάζοντας επί της ουσίας τα κινούμενα σχέδια στην τάξη. 

Θα χαρακτήριζα το animation με τίτλο The Rains of Castamere με μία λέξη: Ανατριχιαστικό. Τι σε οδήγησε μέχρι εκεί; Στο εξωτερικό υποδέχτηκαν αυτό το animated musical splatter, που δημιούργησα ως φαν του Game of Thrones, με κολακευτικά επίθετα όπως haunting και bone-chilling. Οδηγός μου για αυτή τη δημιουργία ήταν το τραγούδι The Rains of Castamere σε μουσική του Ramin Djawadi και στίχους του George R. R. Martin. Το ερμήνευσα a cappella δίνοντάς του θεατρικότητα και το συμπλήρωσα με το εύρημα της "χορογραφίας" θανάτων/αναχωρήσεων, το οποίο και απέδωσα με την τεχνική του rotoscope animation.

Θα μπορούσες να αναφέρεις συνοπτικά τις βασικές σου επιρροές; Παραγωγικοί οραματιστές όπως ο Walt Disney της Φαντασίας και ο Matt Groening των Simpsons, δημιουργοί όπως ο René Goscinny και ο Albert Uderzo του Αστερίξ, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μέντης Μποσταντζόγλου της Όμορφης Πόλης, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Μίνως Αργυράκης της Οδού Ονείρων.

Bojack Horseman, Big Mouth, Disenchantment κι άλλα πολλά. Τι πιστεύεις για την επέλαση των κινούμενων σχεδίων; Mε τα κινούμενα σχέδια μπορούμε να μεταδώσουμε πιο αποτελεσματικά κάποια μηνύματα, μέσω του συμβολισμού και δίνοντας ζωή σε άψυχα πράγματα, τα οποία επικοινωνούν ως δια μαγείας στον θεατή συνειρμούς ιδεών και οράματα φαντασίας. Η επέλαση των κινουμένων σχεδίων σημαίνει την ανάγκη χαρτογράφησης και προβολής κόσμων του φαντασιακού μας πεδίου.

Στην Ελλάδα υπάρχει μέλλον και χώρος για τα κόμικς και τα κινούμενα σχέδια; Στην Ελλάδα τα κινούμενα σχέδια έχουν μια δημιουργική πορεία 70 και πλέον ετών, η οποία ξεκινά το 1945 με τη μικρού μήκους ταινία του γελοιογράφου και animator Σταμάτη Πολενάκη "Ο Ντούτσε αφηγείται" και φτάνει έως τις ημέρες μας, όπου ελληνικές παραγωγές κινουμένων σχεδίων βραβεύονται σε φεστιβάλ Ελλάδας και εξωτερικού.

Μάλιστα, την τελευταία τριετία ελληνικές παραγωγές animation επιλέγονται και παρουσιάζονται στο ελληνικό περίπτερο της αγοράς MIFA, του μεγαλύτερου διεθνούς φεστιβάλ animation που πραγματοποιείται στο Annecy της Γαλλίας, στο πλαίσιο των δράσεων #GreekAnimationRocks και #GreeceAnimated της Ελληνικής Ένωσης Κινουμένων Σχεδίων ASIFA Hellas με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας ΕΚΟΜΕ.

Τα δικά σου επόμενα σχέδια; Να συνεχίσουμε μαζί με την Σοφία Μαντουβάλου τη δημιουργία διαδραστικών παιχνιδιών που βασίζονται στη σειρά Ένα Γράμμα Μια Ιστορία. Ήδη έχουμε τον διακεκριμένο με Medea Awards πιλότο διαδραστικών παιχνιδιών για το γράμμα Α. Επίσης, το οπτικοακουστικό επίγραμμα Κ. Π. Καβάφης | Η Πόλις (Όπου Το Μάτι Μου Γυρίσω), το οποίο συνυπογράφω με τον κινηματογραφιστή Παναγιώτη Κουντουρά, έχοντας κάνει πρεμιέρα στο Athens Animfest (Βραβείο Κοινού), συνεχίζει την πορεία του στα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ. Η πιο πρόσφατη ήταν η επίσημη συμμετοχή του στο 24ο International Environmental Film Festival "Green Vision" στην Αγία Πετρούπολη που αποτελεί το πρώτο και παλαιότερο φεστιβάλ ταινιών με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον στη Ρωσία. Μέσα στο 2020 σκοπεύω να συνεχίσω τους δημιουργικούς μου πειραματισμούς με τον ανεξάντλητο ποιητικό λόγο του Κ. Π. Καβάφη.

---

κεντρική φωτογραφία © Σίσσυ Μόρφη

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr