Λουκά Κατσίκα, τι να δούμε φέτος στις Νύχτες Πρεμιέρας;

Το φετινό πρόγραμμα του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας είναι χάρμα οφθαλμών. Έχουμε ήδη αναλύσει διεξοδικά το ζήτημα - και χωρίς να υπονοούμε τίποτα για τις διοργανώσεις που προηγήθηκαν- μία ματιά στις ταινίες που συμμετέχουν εντός και εκτός διαγωνιστικού τμήματος είναι αρκετή για να διακρίνει κανείς ότι ο κινηματογραφικός μπαχτσές, αυτή τη χρονιά έχει από όλα.

"Είναι ένα πρόγραμμα που έχει δημιουργηθεί με γνώμονα να ευχαριστήσει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους θεατές μας, άρα υπάρχουν αναπόφευκτα πολλά sos. Οι μεγάλες πρεμιέρες είναι πάντα αναγκαίες σε ένα φεστιβάλ, όμως, οι ταινίες που ο κόσμος πρέπει να ανακαλύψει αποτελούν τον πυρήνα του. Ξέρω ότι υπάρχουν πάρα πολλά δέλεαρ, όλοι για παράδειγμα θα δουν τα Dune και The French Dispatch, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο και δεν είναι αυτές οι ταινίες που χαρακτηρίζουν τις Νύχτες Πρεμιέρας".

Από μία άποψη, ίσως και να με ανακουφίζει λίγο ότι είναι ήδη sold out οι συγκεκριμένες προβολές ώστε το κοινό να ψάξει για εισιτήρια και για τις υπόλοιπες ταινίες του διαγωνιστικού, των αφιερωμάτων κ.ο.κ. Φέτος παρεμπιπτόντως, η πλειοψηφία των ταινιών δεν έχει διανομή, άρα δεν ξέρουμε ποια θα είναι η τύχη τους. Οπότε, η κατάσταση είναι λίγο... 'όποιος πρόλαβε τον κύριο είδε'", μου εξηγεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής του 27ου ΔΦΚ Νύχτες Πρεμιέρας, Λουκάς Κατσίκας. 

Οι Νύχτες Πρεμιέρας λοιπόν, ξεκινούν απόψε με την ταινία 'Ένας Ήρωας' του Ασγκάρ Φαρχαντί και επειδή το πρόγραμμα της διοργάνωσης είναι κάτι παραπάνω από πλούσιο και υπερχορταστικό, εμείς ζητήσαμε από το Λουκά Κατσίκα να μoιραστεί μαζί μας τις δικές του πέντε αγαπημένες για φέτος. Όπως παραδέχεται στο μεταξύ ο ίδιος, στόχος του φεστιβάλ είναι η επιστροφή μας στις αίθουσες:

"Πέρυσι παρότι το φεστιβάλ διεξήχθη, δεν είχαμε την ευκαιρία να τεστάρουμε την ανταπόκριση του κοινού σε σχέση με τις κλειστές αίθουσες. Φέτος, βάσει της μέχρι στιγμής ζήτησης των εισιτηρίων, οι κλειστές αίθουσες είναι εκείνες που έχουν βγει sold out. Άρα ο κόσμος δεν έχει κανένα ενδοιασμό να επιστρέψει σε αυτές, επιθυμεί απλώς να παρακολουθήσει τις ταινίες που τον ενδιαφέρουν".

"Αν κάτι λοιπόν, πρέπει να προστατεύσουμε στην παρούσα φάση είναι η αίθουσα ως φυσικός χώρος και η εμπειρία του σινεμά μακριά από τη θαλπωρή του σαλονιού και τις ασφυκτικές διαστάσεις των τηλεοράσεων και των οθονών των υπολογιστών με τις οποίες περάσαμε όλη την περσινή χρονιά. Ας μη γελιόμαστε, η εμπειρία σε καμία περίπτωση δεν είναι η ίδια. Αυτό είναι άλλωστε και το σύνθημα που έχουμε φέτος, αν και δεν έχουμε το χρησιμοποιήσει πολύ: Το μέγεθος στο σινεμά όντως μετράει", τονίζει. 

Ιδού λοιπόν οι 5 αγαπημένες ταινίες του Λουκά Κατσίκα για φέτος, μέσα από τα δικά του λόγια:

Memoria

Είναι το είδος της ταινίας που αισθάνομαι ως κριτικός κινηματογράφου την ανάγκη να υπερασπιστώ και να προστατεύσω. Πρόκειται για τον ορισμό της φεστιβαλικής ταινίας, ένα υπόδειγμα προσωπικού και πολύ ιδιαίτερου σινεμά. Είναι ακριβώς το είδος της ταινίας που τρομοκρατεί τον περισσότερο κόσμο και τον τρέπει σε φυγή, γιατί είναι 'παράξενο', ενώ σε μερικούς μπορεί να φανεί δύσκολο στην αποκρυπτογράφησή του. Επιπλέον, οι ρυθμοί της ταινίας είναι πολύ διαφορετικοί από ό,τι έχει συνηθίσει το κοινό μέσω της παρατεταμένης έκθεσής του στις αφηγήσεις και τους αντίστοιχους ιλλιγιώδεις ρυθμούς των σειρών.

Το Memoria σου ζητάει να του αφεθείς, να χαλαρώσεις στο κάθισμα, να 'επιτρέψεις' κατά τη διάρκειά του στους παλμούς της καρδιάς να μειωθούν και να βρεθείς σε μία κατάσταση πλησίον του διαλογισμού. Αν αυτό συμβεί και 'μπεις' μέσα του, είναι τρομερό το πόσο θα σε ανταμείψει, ιδίως στο τελευταίο του σημείο που θυμίζει ψυχεδελικό τριπ.

Όχι, δεν είναι τόσο βαρύγδουπο όσο αυτά που λέω. Το τελευταίο του μέρος είναι ένα είδος παραισθησιογόνου απογείωσης, αλλά για να μπορέσεις να φτάσεις εκεί θα πρέπει να έχεις υπομονή και εν πάση περιπτώσει αυτό είναι το arthouse σινεμά που πάντοτε αγαπούσαμε και με αυτό γαλουχηθήκαμε.

Το κερασάκι στην τούρτα της ταινίας του ταϋλανδού σκηνοθέτη με το δυσπρόφερτο όνομα Apichatpong Weerasethakul, είναι ότι πρωταγωνιστεί (είναι συμπαραγωγός επίσης) η Tilda Swinton, οπότε αυτό ίσως χρησιμεύσει ως επιπλέον δέλεαρ για εκείνους που σε καμία περίπτωση δε θα έμπαιναν στη διαδικασία να δουν ταινία ιδιόρρυθμου σκηνοθέτη. Είναι μία κανονική εμπειρία από εκείνες που πολύ σπάνια πια βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη, οπότε γι' αυτό είναι η αγαπημένη μου (καινούρια) για φέτος. 

The Velvet Underground

Αγαπώ πολύ αυτό το συγκρότημα, του χρωστάω πολλά. Αγαπώ πολύ επίσης τον Todd Haynes, έχουμε προβάλει το μεγαλύτερο μέρος της φιλμογραφίας του, έχουμε φιλοξενήσει την παραγωγό του, έχουμε κάνει μία ρετροσπεκτίβα ακόμα και στις απρόβλητες ταινίες του στην Ελλάδα παλαιότερα. Μάλιστα, φέτος το καλοκαίρι στις Κάννες, όπου του πήρα συνέντευξη μου είχε πει ότι είναι μία καλή ευκαιρία να έρθει στην Αθήνα φέτος, διότι το θέλει πολλά χρόνια. Να όμως που φέτος δεν είναι πολύ εύκολο λόγω της κατάστασης.

Τουλάχιστον έχουμε τη δυνατότητα να φιλοξενήσουμε σε μία μοναδική κινηματογραφική προβολή αυτήν την ταινία που δε μπορείς να κλείσεις σε ένα κουτάκι. Από τον όρο μουσικό biopic περιμένουμε κάτι ανάλογο των περισσοτέρων που έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να παρακολουθούμε. Δεν είναι καθόλου έτσι, είναι μία ταινία πλήρως εναρμονισμένη με τη φιλοσοφία του συγκροτήματος και με την εποχή που το γέννησε. Οπότε τη συστήνω και αυτή ανεπιφύλακτα. 

Πού να Βρίσκεται η Αν Φρανκ - Where Is Anne Frank

Πάρα πολύ σπάνια βουρκώνω και δακρύζω στο σινεμά. Είμαι λοιπόν ένα πρωί σε προβολή στις Κάννες στο 'Πού Να βρίσκεται η Αν Φρανκ', στην καινούρια ταινία του Ari Folman -ο οποίος το 2008 ήταν υποψήφιος για όσκαρ με το Waltz with Bashir- και στο τέλος της δε μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου. Δεν ήταν δάκρυα λύπης, αλλά χαράς και ενός είδους ευγνωμοσύνης γιατί αισθανόμουν καλύτερος άνθρωπος μετά από την προβολή. Νομίζω πως δεν ξέρω ακριβώς πώς να το περιγράψω.

Είναι ένα κομψοτέχνημα κινουμένων σχεδίων, σίγουρα όποιος γνωρίζει τον Folman, ξέρει τι να περιμένει από αυτόν. Εδώ δε διασκευάζει το πασίγνωστο βιβλίο όπως πολλοί περιμένουν. Δημιούργησε μία μοντέρνα εκδοχή-παραλλαγή της ιστορίας της Αν Φρανκ και της οικογένειάς της μέσα από τη φανταστική της φίλη, εκείνη στην οποία απευθυνόταν όταν έγραφε στο ημερολόγιό της.

Εκτυλίσσεται στο τώρα, γεφυρώνει με πολύ ωραίο τρόπο το παρόν και το παρελθόν, την ανάγκη να διατηρούμε τη μνήμη μας ζωντανή με κάποια πράγματα χωρίς να τα αντιμετωπίζουμε σα μουσειακά αντικείμενα, αλλά έχοντάς τα μαζί μας καθημερινά ώστε να μην επαναλαμβάνουμε λάθη του παρελθόντος. Στις δύο προβολές στο μεταξύ, θα παραστεί και ο Ari Folman, η εν λόγω ταινία είναι κάτι πολύ προσωπικό για τον ίδιο και θα καταλάβετε το λόγο όσοι το δείτε γιατί υπάρχει μία κάρτα στο τέλος που δίνει την εξήγηση. 

Πολίτης Κέιν (Citizen Kane)

Είναι αναπόφευκτο να υπάρχει στη λίστα διότι κουβαλά μαζί της το μεγάλο αφιέρωμα του φεστιβάλ. Για πρώτη φορά θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τον 'Πολίτη Κέιν' όπως δεν το έχουμε κάνει ποτέ, καθώς έχουμε εξασφαλίσει ψηφιακά αποκατεστημένη 4K κόπια που είναι εκπληκτική.

Το ίδιο θα ισχύσει και για τις υπόλοιπες ταινίες του Orson Welles, αλλά η συγκεκριμένη αποτελεί την κορωνίδα του φετινού αφιερώματός μας, 80 χρόνια μετά από την κυκλοφορία της. Χαίρομαι πολύ που το φεστιβάλ μας τις έχει συγκεντρώσει και τις προβάλλει και αποκατεστημένες και σε πολλές περιπτώσεις, ανακατασκευασμένες.

Αzor

Πιστεύω πάρα πολύ σε αυτόν τον σκηνοθέτη και θα είναι μαζί μας στην Αθήνα για το φεστιβάλ. Αυτός ο πρωτοεμφανιζόμενος τύπος, o Andreas Fontana, έχει φτιάξει μία ταινία που τη λένε Azor. Την έχουν παρακολουθήσει πολλοί συνάδελφοι γιατί προβλήθηκε στο φεστιβάλ του Βερολίνου και παρά τη θολούρα από τις αλλεπάλληλες προβολές, συνειδητοποίησα ότι μου έμεινε καθώς περνούσαν οι μέρες και μου είχε αφήσει κιόλας μία πολύ μυστήρια επίγευση, τη διάθεση να επιλύσω ένα πολύ ωραίο μυστήριο.

Μιλούσα τότε με άλλους συναδέλφους που επίσης βρίσκονταν στο φεστιβάλ και μου έλεγαν το ίδιο πράγμα. Οπότε, δε μπορώ ακριβώς να το περιγράψω, δε γνωρίζω πώς θα φανεί στο κοινό, ξέρω όμως ότι το Azor έχει τέτοιου είδους σκηνοθετική σιγουριά και είναι γυρισμένo με τέτοια σαφήνεια σε ό,τι αφορά το όραμα του δημιουργού του, που θα ήθελα πολύ να δω τι θα κάνει αυτός ο άνθρωπος στο μέλλον.

Είναι παράδοξο και εκκεντρικό, δίνει τροφή για σκέψη, είναι κάτι ανάμεσα σε πολιτικό θρίλερ και ταινία συνωμοσίας, αλλά όσοι έχουν διαβάσει την 'Καρδιά του Σκότους' του Joseph Conrad θα καταλάβουν ότι έμμεσα παραπέμπει σε αυτό το βιβλίο που έχει επηρεάσει την ποπ κουλτούρα και το σινεμά. Μην ξεχνάτε ότι είναι το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η 'Αποκάλυψη Τώρα' του Francis Ford Coppola. Σε καμία περίπτωση δε σχετίζεται με αυτήν, είναι έτσι κι αλλιώς πολύ μικρότερο. Για μένα προαναγγέλλει ένα μεγάλο σκηνοθετικό ταλέντο. 

 

 

 

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr