Η χαμαιλεοντική φύση του Joker

Σπάει τα ταμεία παγκοσμίως, αποθεώνεται από κοινό και κριτικούς, χωρίς να λείπουν οι ελάχιστες φωνές που διαφωνούν κάθετα με τα διθυραμβικά σχόλια (ενδεικτικό είναι το κείμενο της Guardian), αναμένεται να σαρώσει στις μεγάλες κινηματογραφικές τελετές (Bafta και Όσκαρ), έχοντας ήδη στη βαλίτσα του τον Χρυσό Λέοντα του φετινού Φεστιβάλ Βενετίας.

Εν ολίγοις, το Joker του Todd Philips με τον Joaquin Phoenix είναι το απόλυτο cine viral της φετινής κινηματογραφικής σεζόν. Μία ταινία, που δεν είναι το σουπερηρωικό blockbuster που έχουμε στο μυαλό μας, αλλά το σκοτεινό origin story ενός από τους πιο διάσημους villains της DC Comics, που διαφοροποιείται εντελώς απ' ό,τι μέχρι σήμερα έχουμε δει και διαβάσει γι' αυτόν.

Ο Joker του Philips είναι ένας άντρας που νοσεί ψυχικά, που μένει σε ένα μικρό διαμέρισμα με την επίσης ψυχολογικά διαταραγμένη μητέρα του, που βγάζει τα προς το ζην δύσκολα, αναγκασμένος να εργάζεται ως κλόουν, που ταπεινώνεται καθημερινά για τη διαφορετικότητά του, που ζει σε μία κοινωνία διεφθαρμένη και διαιρεμένη, που αντιλαμβάνεται ότι η συμπόνια είναι πολυτέλεια για λίγους.

Σε καθετί απ' όλα τα παραπάνω υπάρχει μία αντιστοιχία με τη σύγχρονη πραγματικότητα και αυτό ακριβώς δικαιολογεί αυτόματα το πάρτι που λαμβάνει χώρα καθημερινά στα social media με τις αναλύσεις επί αναλύσεων. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι ο ίδιος ο χαμαιλεοντικός χαρακτήρας του Joker που προσφέρεται για κάθε είδους ανάλυση, με εκείνον των Philips και Phoenix να αποτελεί μονάχα ένα από τα πολλά προσωπεία του κλόουν με το αιώνιο χαμόγελο, όπως αυτά έχουν απεικονιστεί στις σελίδες των κόμικς και οπτικοποιηθεί στη μεγάλη οθόνη μέσα στις δεκαετίες.

Ο πολυπρόσωπος και πολυμορφικός Joker

Ο Joker του Cesar Romero -ο πρώτος ηθοποιός που τον ενσάρκωσε τηλεοπτικά και κινηματογραφικά- ήταν μία σαφώς πιο κωμική, καρτουνίστικη εκδοχή του κακοποιού, προσφιλής στο παιδικό και εφηβικό κοινό. Από την άλλη, εκείνος του Jack Nicholson θύμιζε περισσότερο μαφιόζο, παρά serial killer, του Jared Leto τον παρανοϊκό αρχηγό μιας συμμορίας, ενώ του Heath Ledger έναν ψυχικά διαταραγμένο αναρχικό τύπο, που ο άμεσος στόχος του δεν ήταν ο Batman, αλλά η καταστροφή μίας σάπιας κοινωνίας με τον πιο εκκωφαντικό και αιματοβαμμένο τρόπο.

Όλα αυτά τα πρόσωπα είναι βασισμένα στο ίδιο πρόσωπο, αυτό που γεννήθηκε μέσα από την πένα των Bill Finger, Bob Kane και Jerry Robinson στο πρώτο τεύχος του Batman που κυκλοφόρησε το 1940. Κι αυτό με τη σειρά του ήταν βασισμένο στον παραμορφωμένο άντρα που υποδύθηκε ο Conrad Veidt στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Victor Hugo, "Ο άνθρωπος που γελά" το 1928 σε σκηνοθεσία του Γερμανού Paul Leni.

Εκτός από τις διαφορετικές ιστορίες και πτυχές της προσωπικότητάς του, οι εκάστοτε σεναριογράφοι, σκηνοθέτες και κομίστες, έχουν προσδώσει και διαφορετικές μορφές στον Joker.

Για κάποιους δεν είχε την εμφάνιση του κλόουν με το χαρακτηριστικό λευκό πρόσωπο, το μακιγιάζ και τα βαμμένα πράσινα μαλλιά, αλλά εκείνη ενός δράκου με πράσινο λοφίο και φτερά. Έτσι, είχε παρουσιαστεί στο εξώφυλλο του κόμικ Batman, που μεταξύ άλλων έφερε την υπογραφή του Jack Snyder. Εικόνα που παραπέμπει στην δρακοντοκτονία του Αγίου Γεωργίου, με τον άνθρωπο νυχτερίδα να σκοτώνει με ένα δόρυ τον αιώνιο εχθρό του.

Ο Joker και το αρχέτυπο του κλόουν

Όποια υπόσταση κι αν λαμβάνει στο χαρτί ή στο σελιλόιντ, ο Joker δεν παύει να είναι ένας κλόουν. Το αρχέτυπο του όντος που σκορπά το γέλιο επειδή ακριβώς δεν συμμορφώνεται με τους κοινωνικούς κανόνες, αλλά ενίοτε και τον τρόμο.

Άλλωστε, οι γελωτοποιοί ανέκαθεν διέθεταν εκτός από την κωμική και τη σκοτεινή τους πλευρά, αντικατοπτρίζοντας ένα πρόσωπο που χλευάζει την κοινωνία και η κοινωνία χλευάζει πίσω εκείνο για την εμφάνιση τσαρλατάνου, τα χοντροκομμένα αστεία, τις γκάφες που δεν συνάδουν με την εικόνα ενός ενήλικα και για το πάντα χαμογελαστό πρόσωπό του. Σ' αυτό το πλατύ, διττό χαμόγελο που λειτουργεί σαν προσωπείο, εδρεύει ο φόβος που νιώθουμε για τις πραγματικές προθέσεις που κρύβονται πίσω απ' όσους φορούν μάσκες και γεννούν μέσα μας την αβεβαιότητα για τον ποιον πραγματικά έχουμε απέναντί μας. Στην περίπτωση του Joker, μπορείς να διαλέξεις όποιο από τα πολλά πρόσωπά του τρομάζει λιγότερο τις ευαισθησίες σου.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr