Η αληθινή ιστορία πίσω από το 1917 του Sam Mendes

Λάσπη, ομίχλη, αρουραίοι και ανθρώπινα πτώματα πεταμένα εδώ κι εκεί σαν άψυχα σακιά γεμισμένα με άμμο. Η πραγματικότητα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ιδιαίτερα στα φονικά χαρακώματα, ξεπερνά και την πιο νοσηρή φαντασία. Σε τέτοιον βαθμό ώστε ακόμη και σήμερα να αποτελεί μία πληγή στη συλλογική μνήμη του Δυτικού Κόσμου. Σε αυτό το εφιαλτικό και κλειστοφοβικό τοπίο, το οποίο τοποθετείται στη Γαλλία, καλούνται να περπατήσουν οι πρωταγωνιστές του Sam Mendes στο νέα του πολεμική ταινία με τίτλο, πολύ απλά, 1917.

Ο δεκανέας Blake και ο δεκανέας Schofield, δύο πολύ νεαροί Βρετανοί φαντάροι (τους οποίους υποδύονται οι Dean Charles Chapman, γνωστός ως Tommen Baratheon του GoT, και George McKay) παίρνουν στα χέρια τους μία επιστολή που τους θέλει να περνούν μέσα από το No Man's Land -τον χώρο ανάμεσα στους αντίπαλους στρατούς- για να την παραδώσουν.

Ο σκοπός τους είναι να ενημερώσουν το 2ο Σύνταγμα Πεζικού που αποτελείται από 1600 στρατιώτες ότι η επίθεση που ετοιμάζει θα μετατραπεί σε πανωλεθρία· οι Γερμανοί δεν βρίσκονται σε πραγματική υποχώρηση αλλά αντίθετα ετοιμάζουν μία παγίδα θανάτου που θα καταπιεί ζωντανό το βρετανικό στράτευμα. Πού όμως τελειώνει η μυθοπλασία και πού αρχίζει η πραγματικότητα στο επικό φιλμ που κέρδισε βραβείο καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας στις πρόσφατες Χρυσές Σφαίρες;

Η ψεύτικη γερμανική υποχώρηση

Στο 1917 του Mendes παρακολουθούμε το χάος που έφερε η ταχύτατη οπισθοχώρηση των Γερμανών

"Οι Γερμανοί δεν είπαν ποτέ ότι υποχωρούν. Απλά μεταφέρονταν σε καλύτερη αμυντική θέση" δήλωσε, χαρακτηριστικά, ο Doran Cart, επιμελητής του Μουσείου για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο του Κάνσας Σίτι, στο Smithsonian Magazine. Πραγματικά η "Επιχείρηση Alberich", όπως είχε ονομαστεί, ξεκίνησε στη Γαλλία στις αρχές Φεβρουαρίου με σκοπό τα γερμανικά στρατεύματα να οχυρωθούν πίσω από την γραμμή Hindenburg - μία αμυντική θέση τόσο καλά προστατευμένη και εξοπλισμένη που, τελικά, η Αντάντ (σ.σ: Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία) χρειάστηκε πολλούς μήνες για να την ξεπεράσει (29 Σεπτεμβρίου του 1918).

Στο 1917 παρακολουθούμε το χάος και τη σύγχυση που έφερε η ταχύτατη οπισθοχώρηση των Γερμανών (περισσότερα από 50 χλμ. σε ένα βράδυ) στην άλλη πλευρά των χαρακωμάτων. Οι Βρετανοί πίστεψαν ότι τους δινόταν μία μεγάλη ευκαιρία, πολλοί υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί νόμισαν ότι είχε έρθει η στιγμή τους να λάμψουν ενώ, επί της ουσίας, συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο. Κατά την τακτική υποχώρηση οι Γερμανοί είχαν φροντίσει να καταστρέψουν όλες τις τηλεφωνικές γραμμές με συνεπές αποτέλεσμα τα βρετανικά στρατεύματα να μην μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Ένα ιδανικό, με άλλα λόγια, σκηνικό για να γυρίσει τον σκηνοθετικό του άθλο ο Mendes όπου επί δύο ώρες βλέπουμε μόνο μονοπλάνα που δημιουργούν ένα κλίμα ασταμάτητης αγωνίας.

Η τακτική της καμένης γης

Τα γερμανικά στρατεύματα όμως δεν είχαν κόψει μόνο τα καλώδια. Είχαν φροντίσει να καταστρέψουν τα πάντα: Να γκρεμίσουν τις γέφυρες, να βάλουν φωτιά στα χωριά, να σκοτώσουν όλα τα οικόσιτα ζώα, να απομακρύνουν τους πολίτες, να σωριάσουν δέντρα για να εμποδίσουν τις μεταφορές, να μην αφήσουν ούτε δείγμα από προμήθειες πίσω τους και -κυρίως- να γεμίσουν τον τόπο με παγίδες. Συρματοπλέγματα, νάρκες, ελεύθεροι σκοπευτές και κάθε είδους δυσάρεστες εκπλήξεις περίμεναν τους Βρετανούς. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τα πτώματα, την ομίχλη και τους αρουραίους έκαναν την πραγματικότητα να θυμίζει κόλαση - μία ατμόσφαιρα που συλλαμβάνει αριστουργηματικά ο Mendes.

Ο τόπος και ο χρόνος

6 Απριλίου 1917: Η ταινία ξεκινά να ξεδιπλώνει την ιστορία της από εκείνη την μέρα. Τι σημαντικό έγινε τότε; Η συγκεκριμένη ημερομηνία είναι η ημερομηνία κατά την οποία οι Η.Π.Α μπήκαν στον 'Α Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Τι σημασία τώρα μπορεί να έχει αυτό για τους πρωταγωνιστές του 1917; Μάλλον καμία, αφού όπως περίτρανα περιγράφεται και στο σκηνοθετικό αριστούργημα του Mendes, το βασικό μέλημα των φαντάρων ήταν απλά να καταφέρουν να μείνουν ζωντανοί και να παραδώσουν το μήνυμά τους. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις ελάχιστα απασχολούσαν τους στρατιώτες στο μέτωπο.

---

"Η ιδέα βασίστηκε κυρίως σε μία ιστορία που μου είχε πει ο παππούς μου" είχε δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο ο σκηνοθέτης στο Deadline.

---

Έτσι, παρότι η επιλογή της ημερομηνίας δεν φαίνεται να είναι τυχαία, μάλλον έγινε περισσότερο για συμβολικούς λόγους. Όσον αφορά τώρα την επίθεση που πρέπει να σταματήσουν οι δύο νεαροί δεκανείς; Δεν φαίνεται να είναι 100% πραγματική αλλά περισσότερο μία προσομοίωση της Μάχης του Passchendaele, η οποία όμως δεν έλαβε χώρα στη Γαλλία όπως βλέπουμε στην ταινία αλλά στο Βέλγιο.

Η αποστολή

"Η ιδέα βασίστηκε κυρίως σε μία ιστορία που μου είχε πει ο παππούς μου" δ'ηλωσε σε ανύποπτο χρόνο ο σκηνοθέτης στο Deadline. O Alfred Mendes ήταν ένας μικρόσωμος άντρας, αρκετά κοντός ώστε όταν μετέφερε μηνύματα κατά τη διάρκεια του 'Α Παγκόσμιου Πολέμου, να μην γίνεται ορατός λόγω της χαμηλής ομίχλης που κάλυπτε ολόκλήρο το σώμα του. Μάλιστα, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο παππούς του σκηνοθέτη κατατάχτηκε ως εθελοντής μόλις στα 17 του χρόνια.

Έτσι παρότι οι δεκανείς Blake και Schofield δεν είναι υπαρκτά πρόσωπα, μοιάζουν να είναι πιστές αναπαραγωγές των νεαρών παιδιών που πολέμησαν στις φονικές μάχες του Μεγάλου Πολέμου. Ακριβώς, δηλαδή, όπως και η αποστολή τους δείχνει να είναι μία απίστευτη πράξη θάρρους από αυτές που συνήθιζαν απλοί άνθρωποι σε καθημερινή βάση κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο. "Οι ιστορίες που μου είχε πει όταν ήμουν μικρός, έμειναν μαζί μου για περισσότερα από 50 χρόνια. Τελικά, ήταν αυτές οι ιστορίες που θέλησα να διηγηθώ στην οθόνη" είχε δηλώσει ο Sam Mendes αποτίοντας φόρο τιμής στον ήρωα παππού του. 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr