Το Υποβρύχιο ΚΑΤΣΩΝΗΣ Υ1 αναδύεται 75 χρόνια αργότερα

Τι συνέβη

Το υποβρύχιο "Κατσώνης" Υ1 βυθίστηκε το βράδυ της 14ης Σεπτεμβρίου (ανήμερα του Σταυρού) του 1943 ανοιχτά της Σκιάθου αφού έδωσε άνισο αγώνα με το Γερμανικό καταδιωκτικό UJ2101.

Συγκεκριμένα, αφού το υποβρύχιο έχει πληγεί βαρύτατα από δέσμες βομβών βυθού, ο κυβερνήτης του αντιπλοίαρχος Β. Λάσκος διέταξε "ανάδυση και επίθεση". Το Κατσώνης ανήλθε στην επιφάνεια της θάλασσας και έδωσε την τελευταία του μάχη, η ομοχειρία πυροβόλου με επικεφαλής τον ανθυποπλοίαρχο Σ. Τρουπάκη πήρε θέσεις στο πυροβόλο και έβαλε εναντίων του εχθρού ο οποίος διέθετε πολλαπλάσιο οπλισμό.

Αφού οι ανθυποπλοίαρχοι Σ. Τρουπάκης και Σ. Μυκόνιος έπεσαν μαχόμενοι, τους αντικατέστησε στο πυροβόλο ο ίδιος ο κυβερνήτης Βασίλης Λάσκος ο οποίος εφονεύθει αμέσως μετά. Ο υποκελευστής Αντωνίου (χειριστής του όπλου) αφού είδε τον κυβερνήτη του νεκρό και το Γερμανικό πλοίο να πλησιάζει ολοταχώς για να εμβολίσει το "Κατσώνης" έριξε τον τελευταίο όλμο που διέθετε και έπεσε στην θάλασσα. Ο "Κατσώνης" βυθίστηκε υπό καταιγισμό πυρός – σύμφωνα με μαρτυρίες από Σκιαθίτες που είναι εν ζωή σήμερα και ήταν νεαρά παιδιά τότε, οι τροχιοδεικτικές και οι εκρήξεις είχαν μετατρέψει την νύχτα σε μέρα.

Απολογισμός: όλοι οι αξιωματικοί του "Κατσώνης" εκτός απ’ τον ύπαρχο του υποπλοίαρχο Η. Τσουκαλά φονεύθηκαν, μεταξύ αυτών και ο Παύλος Λαμπρινούδης εγγονός του Παύλου Κουντουριώτη. Συνολικά 32 νεκροί, 17 αιχμαλωτισθέντες απ τον εχθρό και 3 διασωθέντες, που κολύμπησαν επί ώρες μέχρι την στεριά. Ο διασωθείς υποπλοίαρχος Η. Τσουκαλάς μαζί
με τον υποκελευστή πυροβολητή Τ. Tσίγκρο κολύμπησαν όλη την νύχτα μέχρι να φτάσουν στο Καστρονήσι της Σκιάθου κ από εκεί να ξεκινήσει μια νέα τους περιπέτεια μέχρι να επιστρέψουν στον στόλο μας στην Μ. Ανατολή. Το 1951 ο Η. Τσουκαλάς περιέγραψε στο βραβευμένο απ την Ακαδημία Αθηνών "Υποβρύχιον Υ1" την ιστορία του "Κατσώνης".

75 Χρόνια Αργότερα

Χρειάστηκαν πολύμηνες έρευνες και η χρήση ειδικής τεχνολογίας ανίχνευσης, ώστε να βρεθεί τελικά το ιστορικό ναυάγιο. Η ομάδα της εταιρίας κινηματογραφήσεων FAOS ήρθε σε επαφή με την κόρη του Ηλία Τσουκαλά, δημοσιογράφο Μπήλιω Τσουκαλά, "η οποία με ενθουσιασμό και συγκίνηση δέχθηκε να συμπορευθεί μαζί μας στη δημιουργία της ταινίας", όπως επισημαίνει ο κ. Ευσταθόπουλος.

"Στόχος μας εξαρχής ήταν να ακολουθήσουμε την ιστορία του υποβρυχίου και των επιζώντων. Με τη βοήθεια της Μπήλιως, θα αναβιώσουμε την πορεία του πατέρα της από τη στιγμή της βύθισης: μετά τις εννέα ώρες κολύμπι, ντόπιοι ψαράδες στη Σκιάθο τούς έδωσαν στεγνά ρούχα και τροφή και
τους μετέφεραν στο Πήλιο. Εκεί, μεταβαίνοντας από χωριό σε χωριό, κατάφεραν να διαφύγουν στην Τουρκία, προκειμένου να επιστρέψουν στη Βάση Υποβρυχίων του Συμμαχικού Στόλου στη Βυρηττό για να συνεχίσουν τον αγώνα", προσθέτει. "Μέσω των ερευνών μας, έχουμε συγκεντρώσει συγκλονιστικά ευρήματα. Έχουμε επαφή με απογόνους των αιχμαλώτων που μεταφέρθηκαν στο ειδικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Marlag, έξω από τη Βρέμη. Ανακαλύψαμε προσωπικά αντικείμενα, ανέκδοτη αλληλογραφία, ημερολόγια και απόρρητα έγγραφα του Συμμαχικού Στόλου, αλλά και του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, που θα μας βοηθήσουν να ζωντανέψουμε τις περιπέτειες του υποβρυχίου και των ανθρώπων που τις βίωσαν".

Ψάχνοντας το στίγμα.

Για την ιστορική σημασία της ανεύρεσης και κινηματογράφησης του υποβρυχίου, o Στέλιος Ευσταθόπουλος, παραγωγός και Διευθυντής Φωτογραφίας του Ντοκιμαντέρ "Υ1 – Στη Σιωπή του Βυθού", μας λέει, Η περιοχή μεταξύ Πηλίου και Σκιάθου βρίθει ναυαγίων και οι πληροφορίες για το στίγμα του ήταν συγκεχυμένες. Μια επιπλέον δυσκολία στην ταυτοποίηση του ναυαγίου ήταν το βάθος στο οποίο βρίσκεται, τα 253 μέτρα, που καθιστούν αδύνατη την κατάδυση από άνθρωπο. "Πρώτα, λοιπόν, έπρεπε να εντοπίσουμε το ναυάγιο. Μέσω του ναυάρχου Ε.Α. Απόστολου Κούρτη, ήρθαμε σε επαφή με τον διευθυντή της Σχολής Εφαρμοσμένων Επιστημών του ΤΕΙ Κρήτης, καθηγητή Μανώλη Αντωνιδάκη, ο οποίος έχει αναπτύξει μια τεχνολογία που μας έδωσε ελπίδες ότι θα τα καταφέρουμε", εξηγεί ο Στέλιος Ευσταθόπουλος. "Τον Οκτώβρη του 2017 πραγματοποιήσαμε μαζί του ένα ταξίδι στο Πήλιο, από όπου, με τη χρήση της τεχνολογίας του, κατορθώσαμε να εντοπίσουμε το Υ1. Πρόκειται για μια τεχνολογία που ανιχνεύει, μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων, τις μοριακές δομές υλικών, από μεγάλες αποστάσεις".

Το Κατσώνης βρέθηκε.

Ανάμεσα στα ναυάγια της περιοχής, καταφέραμε να εντοπίσουμε τις εκρηκτικές ύλες των τορπιλών του "Κατσώνης". Με τα επιστημονικά δεδομένα ανά χείρας, απευθυνθήκαμε με σχετική αναφορά στο Πολεμικό Ναυτικό και εκφράσαμε την επιθυμία να πραγματοποιήσουμε αποστολή κινηματογράφησης του ναυαγίου με τη συνδρομή του. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης, προς τιμήν του, αγκάλιασε την πρότασή μας και μας παρείχε πλήρη υποστήριξη", προσθέτει. "Το ωκεανογραφικό της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού, Ναυτίλος, πραγματοποίησε, τον Ιανουάριο του 2018, αποστολή ταυτοποίησης του στίγματος και αφού επιβεβαίωσε το στίγμα με τη χρήση ειδικών οργάνων (multi beam & side scan), το Πολεμικό Ναυτικό μάς ανακοίνωσε ότι έχουμε πράσινο φως για να πραγματοποιήσουμε από κοινού επιχείρηση κινηματογράφησης του Υ1", αναφέρει ο κ. Ευσταθόπουλος.

Κατάθεση στεφάνου.

Απέμενε μια οπτική επιβεβαίωση, μια εικόνα από τον βυθό. Η επιχείρηση κινηματογράφησης πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου. "Είναι η πρώτη φορά, εδώ και 75 χρόνια σιωπής στον βυθό του Αιγαίου, που επιτέλους ανθρώπινο μάτι ξαναβλέπει το υποβρύχιο Κατσώνης. Τον Σεπτέμβριο του 2018 γιορτάστηκε στην Σκιάθο με ιδιαίτερη επισημότητα η επέτειος της βύθισης του υποβρυχίου Κατσώνης. Το πολεμικό ναυτικό διέθεσε την ΤΠΚ ΣΤΑΡΆΚΗΣ που μετέφερε τους συγγενείς των απογόνων στο σημείο της βύθισης και για πρώτη φορά έγινε επίσημη τελετή ρίψης στεφάνων στο σημείο.
 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr