Η τεχνολογική δίκη του αιώνα βρίσκει το Facebook κατηγορούμενο

Ο Mark Zuckerberg έχει πρόβλημα. Μεγάλο πρόβλημά. Ή τουλάχιστον αυτόν αφήνουν να εννοηθεί τα διεθνή Media μέσα από τα ρεπορτάζ τους. Η ανίκητη αυτοκρατορία του Facebook βρίσκεται μπροστά στη μεγαλύτερη νομική πρόκληση της ιστορίας της: Η αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση μαζί με περισσότερες από 40 πολιτείες μηνύουν τον τεχνολογικό κολοσσό με βάση τους νόμους για αθέμιτο ανταγωνισμό. Άλλωστε, στη Γη της Επαγγελίας μπορεί ο καπιταλισμός να είναι άκρατος, αλλά κανείς δε μισεί τα μονοπώλια –όπως πρέπει δηλαδή- περισσότερο από τους ακραιφνείς καπιταλιστές.

Η Guardian χαρακτήρισε την υπόθεση ως τη "μεγαλύτερη μάχη στον τομέα της τεχνολογίας και μία μάχη που είχε καθυστερήσει ήδη πολύ", την ίδια στιγμή που το CNN κράτησε πιο ήπιους τόνους κάνοντας λόγο για "πρωτοφανή μήνυση". Τι ακριβώς όμως έχει συμβεί;

Οι μηνύσεις

Την περασμένη Τετάρτη κατατέθηκαν μηνύσεις ενάντια στο Facebook, με την κατηγορία ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί τη "δύναμη του μονοπωλίου" για να τσακίσει τον ανταγωνισμό. Εστιάζουν, μάλιστα, στην αγορά του Instagram και του WhatsApp από τη social media πλατφόρμα του Mark Zuckerberg. Κάποιες φωνές κάνουν λόγο ακόμα και για πιθανή ακύρωση των deals, όσο δύσκολο και αν φαντάζει αυτό στην παρούσα φάση.

---

To Facebook αγόρασε το Instagram το 2012 έναντι ενός δισ. δολαρίων και το WhatsApp το 2014 για το αστρονομικό ποσό των 14 δισ. δολαρίων.

---

Πρόκειται σίγουρα για μία πρωτοφανή κίνηση, την οποία υποστηρίζουν τόσο η Federal Trade Commission (FTC) όσο και 48 εισαγγελείς. Η αυτοκρατορία του Facebook μπορεί στα χαρτιά να δείχνει έτοιμη για ένα μεγάλο πλήγμα, τα πράγματα όμως είναι πιο περίπλοκα από ότι δείχνουν. "Δε νομίζω ότι πρόκειται να γίνει κάτι σύντομα" λέει ο George Hay στη Guardian, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και πρώην μέλος της επιτροπής ενάντια στα μονοπώλια του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Η.Π.Α. "Νομίζω ότι το Facebook δεν έχει καμία διάθεση να λύσει άμεσα την υπόθεση. Δεν είναι ότι τα στελέχη του αντιμετωπίζουν κίνδυνο φυλάκισης ή πραγματικά μεγάλα πρόστιμα".

Η αόρατη αυτοκρατορία

Η φαραωνική δύναμη των μονοπωλιακών social media ορίζει τις ζωές μας

Ζούμε σε έναν ιντερνετικό κόσμο όπου η δύναμη του Facebook είναι απίστευτη. Ας σκεφτεί κανείς απλά τον πανικό που δημιουργήθηκε χθες, εξαιτίας του "κρασαρίσματος" του Facebook Messenger. Το παντοδύναμο κοινωνικό δίκτυο, αυτή η αόρατη αυτοκρατορία ισχυροποίησε ακόμα περισσότερο τη θέση της με δύο κινήσεις ματ: Αγόρασε το Instagram το 2012 έναντι ενός δισ. δολαρίων και το WhatsApp το 2014 για το αστρονομικό ποσό των 14 δισ. δολαρίων.

Η προσπάθεια, μάλιστα, του Zuckerberg να ενοποιήσει σιγά σιγά τις τρεις αυτές πλατφόρμες μοιάζει βγαλμένη από μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, όπου κάποιος μεγιστάνας των social media ελέγχει κάθε πτυχή της ιντερνετικής -και όχι μόνο- ζωής μας.

Αυτά, όμως, έχουν να κάνουν με ένα περισσότερο φιλοσοφικό ή και ηθικό πλαίσιο. Επί του πρακτέου, οι εν λόγω κινήσεις του Facebook φαίνεται ότι φλέρταραν ή και παραβίαζαν αυτά που στις Η.Π.Α ονομάζονται anti-trust laws. Βέβαια, τόσο το 2012 όσο και το 2014 η FTC είχε επικυρώσει τις εξαγορές. Τότε, όμως, ήταν άλλες εποχές. Το αποτύπωμα της φαραωνικής δύναμης που έχουν τα μονοπωλιακά social media πάνω στις ζωές μας δεν είχε γίνει ακόμα πλήρως αντιληπτό. Σήμερα, είναι ηλίου φαεινότερον - ιδιαίτερα μετά από ακραία σκάνδαλα που εμπεριέχουν πολύτιμα data εκατομμυρίων ανθρώπων, όπως συνέβη με τη Cambridge Analytica.

Δεν είναι μόνο το Facebook υπόλογο απέναντι στους αμερικανικούς νόμους για τον τρόπο που λειτουργεί και κινείται στα όρια -ή και ξεπερνώντας αυτά τα όρια- του μονοπωλίου. Δεν έχουν περάσει ούτε δύο μήνες από τις αντίστοιχες κατηγορίες που απευθύνθηκαν ενάντια στην Google. Το πνεύμα της μηνυτήριας αναφοράς συνοψίζεται στις παρακάτω φράσεις: "Δύο δεκαετίες πριν, η Google έγινε η αγαπημένη εταιρεία της Silicon Valley, μία "κακοστημένη" startup που διέθετε έναν πρωτοποριακό τρόπο για να γίνονται οι αναζητήσεις στο τότε ανερχόμενο ίντερνετ. Σήμερα, αυτή η Google δεν υπάρχει πια". Σήμερα, να συμπληρώσουμε, η Google παίζει σχεδόν μόνη της.

---

Η βασική επιδίωξη απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς δεν είναι να γονατίσουν οικονομικά ή να εκδιωχθούν αλλά να σταματήσουν να αποτελούν κράτος εν κράτει.

---

Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί στα 90s, με την αμερικανική κυβέρνηση να σέρνει τη Microsoft στα δικαστήρια. Ποιο ήταν το ουσιαστικό αποτέλεσμα εκείνης της δικαστικής διαμάχης; Ο Bill Gates από ένας αλαζονικός επιχειρηματίας που δε σήκωνε μύγα στο σπαθί του, μετατράπηκε σιγά σιγά σε έναν λαοπρόβλητο businessman που δείχνει έμπρακτο ενδιαφέρον για την ανθρωπότητα και φροντίζει να δωρίζει πακτωλό δισεκατομμυρίων μέσα από φιλανθρωπίες.

Το κατά πόσο αυτό είναι ειλικρινές ή όχι είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί. Σίγουρα πάντως, οι σχέσεις του με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση αποκαταστάθηκαν σε τεράστιο βαθμό. Έπαψε, δηλαδή, να θεωρείται εχθρός και έγινε σύμμαχος. Άλλωστε, πιθανόν η βασική επιδίωξη απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς να είναι ακριβώς αυτή: Όχι να γονατίσουν οικονομικά ή να εκδιωχθούν αλλά να σταματήσουν να αποτελούν κράτος εν κράτει. Γιατί, τελικά, κανείς δεν μπορεί να είναι πιο ισχυρός από μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση - ή τουλάχιστον σίγουρα δεν πρέπει.

Η επόμενη μέρα

Ο Mark Zuckerberg βρίσκεται για δεύτερη φορά μπροστά στο ειδώλιο του κατηγορουμένου

Σύμφωνα με τον Ian Conner, διευθυντή του Federal Trade Commission's Bureau of Competition, οι κινήσεις του Facebook έχουν στερήσει τους καταναλώτες από το "αγαθό του ανταγωνισμού".  Οι δηλώσεις, μάλιστα, της εισαγγελέως Letitia James ήταν ακόμα πιο σκληρές: "Κάθε προσπάθεια καταστολής του ανταγωνισμού και περιορισμού της ιδιωτικής προστασίας θα αντιμετωπιστεί πάρα πολύ αυστηρά από εμάς. Το Facebook έχει κάνει κατάχρηση της θέσης του με σκοπό να τσακίσει τους μικρότερους ανταγωνιστές του και όλο αυτό έχει γίνει εις βάρος των χρηστών". 

Τα πράγματα δείχνουν όντως σοβαρά. Το τι ακριβώς θα συμβεί δεν μπορεί κανείς να το προδικάσει. Μία πρώτη επίπτωση για το Facebook, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από το ρεπορτάζ, είναι ότι ίσως απαγορευτεί στον τεχνολογικό κολοσσό (σ.σ: 70 δισ. δολάρια τζίρος το 2019) να κάνει εξαγορές μεγαλύτερες των 10 δισ. δολαρίων όσο διαρκεί η συγκεκριμένη υπόθεση. Επίσης, να σημειωθεί ότι τόσο το Facebook όσο και η Google έχουν ανοιχτές δικαστικές διαμάχες με την Ευρωπαϊκή ένωση, ενώ αργά ή γρήγορα φαίνεται ότι και η Amazon θα χρειαστεί να λογοδοτήσει για τις πράξεις της.

Είναι, λοιπόν, αυτή η αρχή του τέλους για τις μονοπωλιακές αυτοκρατορίες του ίντερνετ; Μάλλον, είναι νωρίς ακόμα για να πούμε κάτι τέτοιο. Σίγουρα, πάντως το γεγονός ότι το Facebook και ο Mark Zuckerberg βρίσκεται για δεύτερη φορά μπροστά στο ειδώλιο του κατηγορουμένου, όντας φανερά υπόλογος απέναντι στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δεν είναι καλό σημάδι για εκείνον. Όπως είναι γνωστό "το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού". 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr