Ο κορονοϊός απειλεί τους πλούσιους μονάρχες

Η επιλογή του ζενίθ της βασιλείας του Χουάν Κάρλος Α’ είναι εύκολη. Το 1981, λίγα μόλις χρόνια μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας και της μοναρχίας στην Ισπανία μετά το τέλος της δικτατορίας του στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο, ο βασιλιάς χρησιμοποίησε την εξουσία του ως αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων για να συντρίψει μια απόπειρα πραξικοπήματος.

Η διαδικασία της δημοκρατικής μετάβασης έλαβε νέα ώθηση, μαζί με τη δημόσια υποστήριξη για τον "χουανκαρλισμό", στον οποίο ο μονάρχης χρησίμευε ως συνταγματική συγκολλητική ύλη για τη διατήρηση της συνοχής μιας ιστορικά διχασμένης χώρας.

Δυστυχώς, υπάρχουν αρκετές στιγμές που θα διεκδικούσαν τον τίτλο του ναδίρ. Το μυστικό ταξίδι του Ισπανού βασιλιά για σαφάρι στη Μποτσουάνα το 2012, ενώ οι Ισπανοί αγωνίζονταν έναντι μιας βαθιάς ύφεσης και ανεργίας-ρεκόρ, κατέληξε σε ένα σπασμένο ισχίο και ένα κύμα ενοχλητικών αποκαλύψεων για την ιδιωτική του ζωή. Το 2014, η πίεση από μια έρευνα-ορόσημο για υπόθεση διαφθοράς σχετική με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του γαμπρού του οδήγησε στην παραίτησή του υπέρ του γιου του, Φιλίππου Στ’. Φέτος, με Ισπανούς και Ελβετούς εισαγγελείς να εξετάζουν εμβάσματα τα οποία φέρονται να έχουν ληφθεί από μέλη βασιλικών οικογενειών της Μέσης Ανατολής και επακόλουθες μεταβιβάσεις σε μια πρώην ερωμένη του, ο 82χρονος τέως βασιλιάς έχει αποκοπεί οικονομικά από το παλάτι και τώρα βρίσκεται σε εξορία - πιθανώς στο Αμπού Ντάμπι. (Ο Χουάν Κάρλος δεν βρίσκεται επισήμως υπό έρευνα και ο δικηγόρος του δηλώνει ότι θα παραμείνει διαθέσιμος για να αντιμετωπίσει τυχόν απαιτήσεις από πλευράς του γενικού εισαγγελέα της Ισπανίας).

Ο χρόνος τελειώνει

Η κληρονομιά του πρώτου βασιλιά της Ισπανίας μετά την εποχή Φράνκο αποσυντίθεται, με αυξανόμενη πίεση να αφαιρεθεί το όνομά του από δημόσια κτίρια και δρόμους, ενώ υπάρχουν αμφιβολίες για το εάν η ίδια η μοναρχία στη χώρα μπορεί να επιβιώσει. Το οικογενειακό όνομα των Βουρβώνων μπορεί να "ξεγελά" την ιστορία, ωστόσο η συνταγματική μοναρχία της Ισπανίας είναι μόλις 42 ετών και θεωρείται από όλο και πιο πολλούς περισσότερο διχαστική παρά συναινετική.

Μερικοί πολιτικοί στα αριστερά του φάσματος, υποστηριζόμενοι από τη λαϊκή οργή για τον εκτεταμένο νεποτισμό και τη διαφθορά μετά τη χρηματοοικονομική κρίση, ρίχνουν τα πυρά τους ενάντια στο στέμμα. Το ίδιο ισχύει και για τους αποσχιστές στην Καταλονία, οι οποίοι συνεχίζουν να πραγματοποιούν εκστρατεία εναντίον του συγκεντρωτικού ισπανικού κράτους από το τέλος της παράνομης προσπάθειάς τους για ανεξαρτησία το 2017. Περίπου το 55% των Ισπανών θα ήθελε ένα δημοψήφισμα σχετικά με το εάν θα πρέπει να καταργηθεί η μοναρχία, σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov για την Huffington Post την περασμένη εβδομάδα. Σε μια προσπάθεια να επιβιώσει στο αξίωμά του, ο βασιλιάς Φίλιππος, ο οποίος χαίρει μεγαλύτερης δημοφιλίας σε σχέση με τον πατέρα του, αυτοϋποβάλλεται σε υπερεντατικά μαθήματα προσαρμογής στον 21ο αιώνα. Λίγο μετά την ανάληψη του θρόνου, μείωσε τον μισθό του κατά 20% (κάτω από 270.000 δολ. ετησίως) και υποσχέθηκε μια πιο διαφανή οικονομική διαχείριση εκ μέρους του Παλατιού. Νωρίτερα φέτος, σε μια προσπάθεια προστασίας του ονόματος και του συμβολισμού της βασιλικής οικογένειας από τα νομικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο πατέρας του, παραιτήθηκε από την κληρονομιά του.

Είναι απολύτως πιθανό ο 52χρονος Φελίπε να αντιμετωπίσει επιτυχημένα αυτήν την τελευταία απειλή για τη βασιλεία του. Το σύνταγμα έχει αναθεωρηθεί μόνον δύο φορές στην ιστορία του και η κατάργηση της μοναρχίας θα απαιτούσε την υπέρ-πλειοψηφία σε δύο διαδοχικά κοινοβούλια (με μεσολάβηση εκλογών) και στη συνέχεια ένα δημοψήφισμα.

Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Pedro Sanchez δήλωσε ότι ήταν ορθό από πλευράς Juan Carlos να εγκαταλείψει τη χώρα και ότι η Ισπανία χρειάζεται σταθερούς θεσμούς. Την ίδια στιγμή, ο κυβερνητικός εταίρος του και πλέον γνωστή μορφή της Αριστεράς στην Ισπανία, Πάμπλο Ιγκλέσιας των Podemos, μολονότι έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει μια αβασίλευτη δημοκρατία, έχει παράλληλα παραδεχθεί στο παρελθόν ότι "μεγάλα τμήματα" της ισπανικής κοινωνίας αισθάνονται συμπάθεια προς τον βασιλιά Φίλιππο. Ο ιστορικός Jordi Canal επισημαίνει ότι οι μηνιαίες έρευνες στην ισπανική κοινή γνώμη κατατάσσουν τη μοναρχία πολύ χαμηλά στον κατάλογο των τρεχόντων προβλημάτων της χώρας, πίσω από την οικονομία, την υγεία, την πολιτική κατάσταση και τη μετανάστευση. Ο αναχρονισμός, ωστόσο, του κληρονομικού προνομίου (καθώς και της ασυλίας από διώξεις) στη δεκαετία του 2020 συνεχίζει να ερεθίζει πολλούς Ισπανούς ή πολίτες άλλων χωρών με μονάρχες σε ολόκληρη την Ευρώπη, ειδικά δεδομένου του άνισου βάρους των επιπτώσεων της Covid-19.

Ακόμη και στην απογυμνωμένη από αρμοδιότητες, συμβολική μορφή τους, οι σημερινές μοναρχίες κοστίζουν στους φορολογούμενους ποσά από 10 εκατομμύρια δολάρια (Ισπανία) έως 100 εκατομμύρια δολάρια (Ηνωμένο Βασίλειο) ετησίως - αρκετά υψηλά για να προκαλέσουν δυσαρέσκεια. Κατά τη διάρκεια του lockdown, όταν οι Βέλγοι βασιλείς μαγνητοσκοπήθηκαν μέσα σε όμορφους, περιποιημένους κήπους, με τις λέξεις "κουράγιο" και "ισχυρότερα μαζί" να σχηματίζονται από λουλούδια, χρήστες του Twitter δημιούργησαν βίντεο για να προσθέσουν: "Καλή τύχη στα διαμερίσματα σας των 20 τετραγωνικών".

Η ευκαιρία για τους αποσχιστές

Καθώς οι κοινωνικές εντάσεις αυξάνονται, τα αποσχιστικά κινήματα εκμεταλλεύονται την ευκαιρία της Covid-19 προκειμένου να κινηθούν ενάντια στο μοναρχικό στάτους κβο. Η περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας χρησιμοποιεί τις δικές της πολιτικές δημόσιας υγείας για να εξουδετερώσει τον χειρισμό του ιού εκ μέρους της Μαδρίτης, γεγονός που έχει ενισχύσει το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών από τον έναν στον άλλο για την αύξηση των κρουσμάτων.

Στο Βέλγιο, όπου η ολλανδόφωνη Φλάνδρα είναι ιστορικά πιο αντι-βασιλική από τη γαλλόφωνη Βαλονία, οι διαφωνίες σχετικά με την πολιτική διαχείρισης του κορονοϊού έχει δώσει την ευκαιρία τους Φλαμανδούς εθνικιστές να προωθήσουν το όραμά τους για μια βελγική "συνομοσπονδία" με μια "ψαλιδισμένη" μοναρχία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η υποστήριξη της ηγέτιδος της κυβέρνησης της Σκωτίας Nicola Sturgeon για τον χειρισμό της στο ζήτημα της πανδημίας βοήθησε στην ενίσχυση της εκστρατείας της για ανεξαρτησία, η οποία λαμβάνει πλέον πλειοψηφική στήριξη στις δημοσκοπήσεις.

Δεδομένης της γενικής προτίμησης για μοναρχίες οι οποίες να είναι όσο πιο "αόρατες" γίνεται, οι βασιλείς έχουν ελάχιστες επιλογές έναντι του να συνεχίσουν να συρρικνώνουν μόνοι τους τον ρόλο τους, προτού κάποιος αναλάβει να το κάνει χωρίς τη συναίνεσή τους. Οι μικρότερες βασιλικές οικογένειες που θα ασκούν λιγότερη οικονομική πίεση στους φορολογούμενους και έχουν σαφώς καθορισμένους ρόλους θα γίνουν πιο συνηθισμένες το επόμενο διάστημα, μια τάση η οποία αναμφίβολα επιταχύνεται από σκάνδαλα που προκαλούν αμηχανία, όπως η φιλία του Βρετανού πρίγκιπα Andrew με τον καταδικασμένο για εξώθηση ανηλίκων στην πορνεία Jeffrey Epstein. Για τους Ισπανούς, πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θα ανακαλύψουν οι εισαγγελείς. Εάν ποτέ αποκαλυφθεί ότι ο Χουάν Κάρλος έχει δωροδοκηθεί, σίγουρα δεν θα είναι ο πρώτος: ο αείμνηστος πρίγκιπας Μπέρνχαρντ της Ολλανδίας είχε ομολογήσει ότι είχε δεχθεί 1 εκατομμύριο δολάρια ως δωροδοκία από τον αμερικανική εταιρεία Lockheed Martin τη δεκαετία του 1970, λέγοντας: "Πρέπει πλέον να αποδεχθώ ότι η λέξη Lockheed θα χαραχθεί στο μνήμα μου".

Ωστόσο, θα καταστεί χωρίς αμφιβολία το θλιβερό τέλος του "χουανκαρλισμού" - και μια στιγμή αναγκαίου πλην ζοφερού αναστοχασμού για τους μονάρχες και τις βασιλικές οικογένειες ανά τον κόσμο.

Από: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr