Η ενεργειακή κρίση στη Γερμανία και οι μύθοι που καταρρίπτει

Η Γερμανία βρίσκεται εν μέσω ενεργειακής κρίσης, καθώς η σημαντική μείωση των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία απειλεί να αφήσει τη χώρα στο έλεος ενός κρύου και σκοτεινού χειμώνα. Το πρόβλημα της Γερμανίας είναι κατά κύριο λόγο αυτοπροκαλούμενο και καταδεικνύει τους κινδύνους της λαϊκιστικής και άλογης ενεργειακής πολιτικής που ακολουθεί η χώρα.

Πολλοί εξεπλάγησαν όταν η Greenpeace ανακοίνωσε ότι, δεδομένης της σοβαρότητας της τρέχουσας κατάστασης, δεν θα αντιτίθεντο στην επαναλειτουργία μονάδων καύσης άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αν και επέμεινε στη χρήση λιθάνθρακα και όχι λιγνίτη. (Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την καύση ανθρακίτη είναι ελαφρώς υψηλότερες, ωστόσο οι εκλύσεις άλλων ρύπων, συμπεριλαμβανομένου του θείου, τείνουν να είναι σημαντικά χαμηλότερες).

Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό μάθημα σχετικά με την πολιτική για την κλιματική αλλαγή και τη στάση του κόσμου όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό με υψηλότερο κόστος αλλά καθαρότερη ενέργεια.

Οι μύθοι που καταρρίφθηκαν

Ο πρώτος μύθος που πρέπει να αποδομηθεί είναι, όπως έχω γράψει και στο παρελθόν, ότι το "φθηνό” ρωσικό φυσικό αέριο τροφοδότησε τη βιομηχανική επιτυχία της Γερμανίας τα τελευταία χρόνια. Το φυσικό αέριο από τη Ρωσία δεν ήταν ποτέ φθηνό, πωλούνταν σε τιμές αγοράς, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και δη σε τιμές κοντά σε αυτές του πετρελαίου (ως αποτέλεσμα των δεικτών τιμών στα συμβόλαια του φυσικού αερίου). Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη σχεδόν πάντοτε κινούνταν πολύ υψηλότερα από αυτές του αμερικανικού φυσικού αερίου, λόγω της μη ανταγωνιστικής "φύσης” της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, όπου η Ρωσία, η Αλγερία και η Νορβηγία αντιπροσώπευαν τα 2/3 του εισαγόμενου όγκου το 2021.

Ο δεύτερο μύθος αφορά την αντικατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η χρήση ΑΠΕ έχει αναμφισβήτητα αυξηθεί ραγδαία, όπως καταδεικνύει και το γράφημα που ακολουθεί. Αλλά είναι σαφές ότι η χρήση άνθρακα έχει συρρικνωθεί μόνο λίγο, περίπου κατά 1/3 από το 2011. Χρονιά καταλυτική για την ενεργειακή πολιτική της χώρας, καθώς μετά το μεγάλο τσουνάμι στην Ιαπωνία που προκάλεσε το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, η Γερμανία αποφάσισε να κλείσει όλους τους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας στη χώρα.

Κατανάλωση ενέργειας (σε exajoules) από μονάδες άνθρακα, πυρηνικούς σταθμούς και ΑΠΕ, στη Γερμανία

Την ίδια στιγμή, όμως, το ακόλουθο γράφημα καταδεικνύει την παραδοξότητα του να εγκαταλείπεται η πυρηνική ενέργεια την ώρα που καταβάλλεται προσπάθεια για πιο "πράσινη” ενέργεια. Πριν από το 2011, οι πυρηνικοί σταθμοί στη Γερμανία παρήγαγαν κάτι λιγότερο από το ήμισυ της ενέργειας που παραγόταν με τη χρήση άνθρακα (μολονότι μικρή ποσότητα άνθρακα χρησιμοποιείται στη βιομηχανία). Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναπτύχθηκαν με ταχείς ρυθμούς στο πλαίσιο της πολιτικής Energiewende που υιοθετήθηκε πριν από 20 χρόνια, φτάνοντας τα 2,3 Exajoules in 2021 (εξαιρουμένης της υδροηλεκτρικής ενέργειας). Η χρήση άνθρακα λοιπόν θα μπορούσε να είχε σχεδόν μηδενιστεί, όπως δείχνει και το ακόλουθο γράφημα.

Το ενεργειακό μείγμα στη Γερμανία εάν δεν έκλειναν οι πυρηνικοί σταθμοί

Ένας ακόμη μύθος αφορά το κόστος της πυρηνικής ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τις πολλές διαμαρτυρίες κατά των πυρηνικών, ότι η πυρηνική ενέργεια είναι πολύ ακριβή και ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η φθηνότερη λύση, στη Γερμανία οι τιμές της ενέργειας είναι σχεδόν 50% υψηλότερες από ό,τι στη Γαλλία, το ενεργειακό σύστημα της οποίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πυρηνικούς σταθμούς. 

Οι πολέμιοι της πυρηνικής ενέργειας λένε ότι είναι ακριβή με βάση πρόσφατα έργα, όπου οι υπερβάσεις κόστους έχουν αυξήσει το κόστος κατασκευής - αυτο αφορά τις συγκεκριμένες μονάδες, όχι εν γένει την πυρηνική ενέργεια. Επίσης, αν και το κόστος κατασκευής αιολικών και ηλιακών μονάδων έχει μειωθεί, πολλές από τις μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Γερμανία κατασκευάστηκαν όταν το κόστος ήταν ακόμη υψηλό, αλλά ακόμη κι έτσι η αύξηση των ΑΠΕ δεν επέφερε καμία μείωση στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η τελευταία μου επισήμανση αφορά την αντιεπιστημονική φύση των επιχειρημάτων των πολέμιων της πυρηνικής ενέργειας. Πολλοί είναι αυτοί που τονίζουν ότι η αντίθεση στη χρήση πυρηνικής ενέργειας βασίζεται στον φόβο και όχι σε στοιχεία. Η απόφαση της Γερμανίας το 2011 να κλείσει τους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα είναι εντελώς παράλογη. Τη διακοπή της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού στη Φουκουσίμα, εκείνη τη χρονιά, δεν την προκάλεσε ο μεγάλος σεισμός αλλά το τσουνάμι που ακολούθησε. Στη Γερμανία δεν είναι συνήθεις οι ισχυροί σεισμοί και σίγουρα ούτε τα τσουνάμι, επομένως η δικαιολογία για το κλείσιμο των πυρηνικών σταθμών είναι παράλογη.

Επιπροσθέτως, όπως έχουν τεκμηριώσει αξιόλογοι επιστήμονες, όπως ο James Hansen, η αντικατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας με άνθρακα από σταθμούς πυρηνικής ενέργειας αποτρέπει περίπου 75.000 θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν δε η πυρηνική ενέργεια μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παροχή ενέργειας σε φτωχές ενεργειακά περιοχές, που χρησιμοποιούν ξύλο και κοπριά για την παραγωγή μη εμπορικής ενέργειας, καύσιμα που προκαλούν περίπου 3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός που προαναφέρθηκε θα ήταν πολλαπλάσιος.

Η αντικατάσταση των εναπομείναντων πυρηνικών σταθμών της Γερμανίας με μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι τεχνικά εφικτή, δεδομένου ότι το 2021 η πυρηνική ενέργεια στη χώρα αντιστοιχούσε μόλις στο 25% της ενέργειας από ΑΠΕ. Ωστόσο, χρειάστηκαν περισσότερα από πέντε χρόνια προκειμένου να προστεθεί στο σύστημα αυτή η ενέργεια από ΑΠΕ και απαιτήθηκε σημαντική εξάρτηση της χώρας από εφεδρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας με φυσικό αέριο. Αυτό φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο τον φιλικό προμηθευτή φυσικού αερίου της γειτονιά μας, τον Vladimir Putin.

Από: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr