Μετά τον πληθωρισμό, ο αποπληθωρισμός

Το βάρος του πληθωρισμού κυριαρχεί – τόσο στην καθημερινότητα των κοινωνιών όσο και στους σχεδιασμούς των ιθυνόντων της οικονομικής πολιτικής. Οδηγός αναδεικνύεται η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, που ακολουθεί τη γραμμή απλώματος των κινήσεων νομισματικής περίσφιξης σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με υψηλότερο τελικό στόχο. Όμως, την ίδια στιγμή, προβάλλουν στον ορίζοντα ενδείξεις μιας αντίστροφης κίνησης. Μήπως ο αποπληθωρισμός και οι πιέσεις του βρεθούν τελικά να επανακάμπτουν, προτού καλά-καλά αφομοιωθεί η πρόσφατη εκτίναξη του πληθωρισμού;

Η προχθεσινή ανακοίνωση των στοιχείων του μηνός Οκτωβρίου για τις ΗΠΑ είναι χαρακτηριστική. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε στον πυρήνα του κατά 0,3%, έναντι εκτιμήσεων για 0,5%, όσο δηλαδή και τον μήνα που είχε προηγηθεί. Πρόκειται για τη μικρότερη αύξηση από τον Σεπτέμβριο του 2021, ενώ σε ετήσια βάση ο πυρήνας του δείκτη τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο +6,3%, έναντι εκτιμήσεων για αύξηση κατά 6,6%, δηλ. και πάλι ίση με του προηγούμενου μηνός.

Το φρενάρισμα της αύξησης αποδίδεται κυρίως στο ύψος των ενοικίων, που αντιπροσωπεύουν περί το ένα τρίτο του δείκτη και στην παρούσα φάση δείχνουν να επιστρέφουν κοντά στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Το γεγονός δικαιολογεί προβλέψεις ότι εντός έξι έως δώδεκα μηνών ο τιμάριθμος θα προσγειωθεί στα επίπεδα του 2%-3%, συνεπώς η κορύφωση των πληθωριστικών πιέσεων έχει παρέλθει.

Συνεπώς, η Fed έχει περιθώρια να χαλαρώσει τη στάση της και να περάσει, από τις προαναγγελλόμενες σταθερές ανά συνεδρίαση αυξήσεις επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, στις 50 μονάδες βάσης, όπως πλέον θεωρεί ως ολοένα και πιθανότερο μεγάλος αριθμός αναλυτών. Θα αποδειχθεί έτσι ότι σε μεγάλο βαθμό η Fed "έχει κάνει τη δουλειά".

Το Πεκίνο ζητά εύκολες λύσεις

Όμως ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι εξελίξεις από την άλλη άκρη του πλανήτη. Ο δείκτης τιμών παραγωγού στην Κίνα πέρασε σε αποπληθωριστικό έδαφος για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία για τον μήνα Οκτώβριο, που επίσης έγιναν γνωστά αυτή την εβδομάδα.

Ακριβέστερα, ο δείκτης υποχώρησε κατά 1,3% σε ετήσια βάση, έναντι ενίσχυσής του κατά 0,9% τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε το κινεζικό Εθνικό Γραφείο Στατιστικής. Η αποκατάσταση των εφοδιαστικών αλυσίδων, η υποχώρηση των τιμών των εμπορευμάτων και η συμπίεση της ζήτησης λόγω των συνεχιζόμενων περιορισμών από την εφαρμογή της πολιτικής Zero COVID αποτελούν την εκ πρώτης όψεως ερμηνεία του φαινομένου.

Ωστόσο, ο αρθρογράφος της "Daily Telegraph" Άμπροζ Έβανς-Πρίτσαρντ επιμένει ότι οι λόγοι είναι διαρθρωτικοί – και ότι η Κίνα προορίζεται να λειτουργήσει ως "εξαγωγέας αποπληθωρισμού" στη διεθνή οικονομία.

Σύμφωνα με την ανάλυσή του, το Πεκίνο βρίσκεται αντιμέτωπο με τα όρια του αναπτυξιακού μοντέλου που ακολουθούσε έως τώρα και στηριζόταν στις κατασκευές και τις εξαγωγές. Όμως δεν μπορεί να "απεξαρτηθεί" από την εύκολη λύση να συνεχίζει να στηρίζει τις εξαγωγές, προκειμένου να αποφύγει τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις από την αλλαγή πορείας.

Το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας διαμορφώνεται φέτος σε επίπεδα πάνω από το 5% του ΑΕΠ, προσεγγίζοντας το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, ήτοι το διπλάσιο του δομικού επιπέδου του προ δεκαετίας.

Αθόρυβη διολίσθηση

Επιπλέον, όλη η Άπω Ανατολή μοιάζει να έχει επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την αποδυνάμωση των νομισμάτων της, με το κορεατικό γουόν και το ιαπωνικό γεν να σημειώνουν χαμηλό δεκαετιών. Οι επιχειρήσεις της Δύσης πρόκειται σύντομα να αισθανθούν ισχυρές τις επιπτώσεις του ανταγωνισμού.

Χωρίς τυμπανοκρουσίες, η Κίνα ακολουθεί αντίστοιχη πολιτική. Στον απόηχο του 20ού συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, το οικονομικό επιτελείο της χώρας αντικαθίσταται από την κορυφή έως τη βάση – και αυτό περιλαμβάνει και τον έως τώρα επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Γι Γκανγκ, γνωστό θιασώτη των σταθερών ισοτιμιών. Το ελεγχόμενο "συναλλαγματικό καλάθι" (CFETS) της Κίνας υποχώρησε ήδη κατά 7% από τον Μάρτιο − και η πολιτική της αθόρυβης διολίσθησης του νομίσματος (μαζί με ενδεχόμενες νέες επιδοτήσεις) αποτελεί την προφανή εύκολη λύση για την τόνωση των εξαγωγών, εις βάρος προφανώς των άλλων διεθνών παικτών.

Το υπόβαθρο αυτών των επιλογών το περιγράφουν ευκρινώς δεδομένα όπως ο διπλασιασμός του ποσοστού ανεργίας των νέων στο 20% μέσα στην τελευταία τετραετία, η αργή κατάρρευση της κινεζικής στεγαστικής φούσκας, που απειλεί τους πιστωτές, αλλά και ο νέος γύρος οικονομικού πολέμου που έχει εξαπολύσει η αμερικανική κυβέρνηση εναντίον της Κίνας, θεσπίζοντας απαγόρευση εξαγωγών μικροτσίπ.

Διατηρώντας τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος, το Κομμουνιστικό Κόμμα μπορεί να αποτρέψει φαινόμενα κατάρρευσης, όμως δεν μπορεί να αποτρέψει τη στασιμότητα. Οι αντιφάσεις του έρχονται όλες στην επιφάνεια: προτού ολοκληρώσει το εξαγγελθέν πέρασμα σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο στηριζόμενο εξίσου στην εγχώρια κατανάλωση, έχει ανάγκη από γρήγορες και εύκολες λύσεις "εξαγωγής αποπληθωρισμού". Αλλά παγιδευμένοι στις αντιφάσεις τους είναι και οι δυτικοί ανταγωνιστές τους, που αποδεικνύονται παντοτινά εξαρτημένοι από μια παγκοσμιοποίηση την οποία επιχειρούν να "περιφράξουν" με κινήσεις οικονομικού πολέμου και όρθωσης νέων συνόρων.

Τα ρίσκα της υπεραντίδρασης και ο νέος προστατευτισμός

Στην Ευρώπη, το μείγμα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που θα πρέπει να εφαρμοσθεί σε ένα τέτοιο αντιφατικό τοπίο προβάλλει ως δυσεπίλυτο αίνιγμα για τους ιθύνοντες. Και ο "μονόδρομος" της νομισματικής περίσφιξης μπορεί σύντομα να κινητοποιήσει τις ίδιες αποπληθωριστικές πιέσεις που επέφερε προ δεκαετίας η δημοσιονομική αυστηρότητα, προειδοποιεί το Eurointelligence.

Τα σοκ των τιμών συχνά αποδεικνύονται μεγαλύτερα του προσδοκώμενου, διότι πίσω από αυτά κρύβονται ευρύτερες διαρθρωτικές αδυναμίες – και αυτό δεν ισχύει μόνο κατά την άνοδο, αλλά και κατά την υποχώρηση. Όπως η αύξηση των τιμών της ενέργειας συμπαρέσυρε συνολικά τους δείκτες πέραν του προφανώς αναγκαίου, έτσι και η υπεραντίδραση στο όνομα της αντιπληθωριστικής δράσης μπορεί να επιταχύνει την αποπληθωριστική στροφή, διότι οι περικοπές συνήθως στρέφονται στην πολιτικά ευκολότερη κατεύθυνση, αυτήν του περιορισμού των επενδύσεων, με αποτέλεσμα να πλήττεται η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα.

Είναι ευκολότερο να περικόψεις μια δαπάνη που σκόπευες να καταβάλεις, παρά μία που καταβάλλεις ήδη, αναφέρει χαρακτηριστικά το Eurointelligence.

Όμως, το ίδιο δημοσίευμα στέκεται επιφυλακτικά απέναντι στην ανάλυση του Έβανς-Πρίτσαρντ για την Κίνα. Πράγματι, σημειώνει, η Κίνα μπορεί να λειτουργήσει ως δίαυλος εξαγωγής αποπληθωρισμού αγαθών, διά της υποτίμησης του νομίσματος, αλλά οι καιροί είναι διαφορετικοί σε σχέση με τις αρχές του αιώνα. Δεν είναι μια εποχή αφειδούς προσφοράς εργασίας και ανόδου του διεθνούς εμπορίου, αλλά φραγμών στη μετανάστευση, εμπορικών τριβών, περιορισμών στην ενεργειακή τροφοδοσία, υψηλών τιμών των πρώτων υλών, διατάραξης των εφοδιαστικών αλυσίδων και οχύρωσης της Δύσης με την επίκληση λόγων ασφαλείας.

Από: Capital.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr