Το AUKUS και τι ακριβώς σημαίνει για την Ευρώπη

Κατά τη χαοτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, το παράπονο ορισμένων ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ για ανεπαρκή διαβούλευση με την αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να το εξέλαβαν ως παιδιάστικο. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα, η AUKUS -ένα σύμφωνο ασφάλειας μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, όπου η Καμπέρα αποκτά αμερικανικά υποβρύχια πυρηνικής ενέργειας και καταργεί τη συμφωνία για τα υποβρύχια με τη Γαλλία- διαλύει κάθε αμφιβολία.

Το ότι δεν προειδοποίησε τη Γαλλία για την επικείμενη συμφωνία ήταν μια αντιεπαγγελματική διπλωματική γκάφα ή μια ένδειξη περιφρόνησης προς τον Ευρωπαίο σύμμαχο των ΗΠΑ, έχει λιγότερη σημασία από την πιθανή πραγματικότητα. Όταν πρόκειται για την Κίνα, οι ΗΠΑ δεν εμπιστεύονται ούτε εκτιμούν τους Ευρωπαίους εταίρους τους.

Οι στόχοι

Ο στόχος για την ασφάλεια είναι ευρέως κατανοητό ότι θα περιορίζει την αυξημένη παρουσία της Κίνας στην περιοχή. Έρχεται μετά από μια επιδείνωση των εμπορικών και διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Κίνας και της Αυστραλίας, στις οποίες το Πεκίνο έχει δείξει μικρή αυτοσυγκράτηση στη χρήση αντιποίνων.

Πατά την-ή ίσως για αυτόν τον λόγο- οικονομική της αλληλεξάρτηση με την Κίνα, η Αυστραλία επιδιώκει εγγυήσεις ασφάλειας από τις ΗΠΑ. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Πεκίνο ερμηνεύει τη συμφωνία ως αντιπαράθεση, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι χρησιμοποιούν μια "ξεπερασμένη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου, μηδενικού αθροίσματος”.

Getty Images

Η κυβέρνηση Μπάιντεν βαδίζει προς την αναδιαμόρφωση των συμμαχιών στο πλαίσιο της αντιπαλότητάς της με την Κίνα. Όλοι οι άλλοι, στην περίπτωση αυτή, η Γαλλία, έρχεται μετά από αυτόν τον στόχο. Πέραν της διπλωματικής κρίσης με τη Γαλλία, αξίζει κανείς να σκεφτεί τις ευρύτερες συνέπειες για την Ευρώπη.

> Διάβασε ακόμη: Ήμουν πεζοναύτης στο Αφγανιστάν. Και αυτή είναι η ιστορία μου.

Αφορούν στις σχέσεις της Ευρώπης με την περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού. Αφορούν στην περίπλοκη και διχαστική σχέση της Ευρώπης με την Κίνα. Αφορούν στο εάν η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει έναν ρόλο για την αποκλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων. Και κυρίως, αφορούν στην αμοιβαία ευρωπαϊκή και αμερικανική εμπιστοσύνη και στις αντιλήψεις για το μέλλον της διατλαντικής συμμαχίας.

Κατά ειρωνικό τρόπο, η AUKUS ανακοινώθηκε την ίδια ημέρα που η ΕΕ παρουσίασε την στρατηγική της για την Ινδία-Ειρηνικό, για την επέκταση των συμφερόντων και των σχέσεων στην περιοχή -κάτι που η Γαλλία, μακροχρόνιος παράγοντας στην περιοχή, έχει επιδιώξει.

Η στρατηγική

Με τον τυπικό τρόπο των Βρυξελλών, η στρατηγική για Ινδία-Ειρηνικό είναι ολοκληρωμένη -αφορά στο κλίμα, στην ασφάλεια των θαλασσών, μέχρι το εμπόριο και τη βιωσιμότητα- και περιλαμβάνει όλους τους ενδιαφερόμενους περιφερειακούς παράγοντες. Απευθύνεται σε άλλα κράτη που έχουν μια στρατηγική για την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των τριών της AUKUS, και είναι ανοιχτή στην Κίνα, με την οποία οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι θα πρέπει να συνεργαστούν τουλάχιστον με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

"Συνεργασία, όχι αντιπαράθεση”, ήταν τα λόγια που επέλεξε επανειλημμένως ο Ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Josep Borrell στη συνέντευξη Τύπου παρουσιάζοντας τη στρατηγική. Αμέσως μετά την παρουσίαση στις 16 Σεπτεμβρίου, η στρατηγική της ΕΕ έμοιαζε σαν ένα περιστέρι να τραγουδάει μπροστά σε μια χορωδία γερακιών.

Είτε κάποιος ερμηνεύσει αυτή την προσέγγιση ως αντανάκλαση του βαθύτερου ενστίκτου της ΕΕ υπέρ της αποκλιμάκωσης και του διαλόγου ή ως cover story των εμπορικών συμφερόντων της Ένωσης στο να κάνει business με την Κίνα, δεν συμφωνεί με την άποψη της Ουάσιγκτον για την Κίνα, ως τη στρατηγική απειλή για τον 21ο αιώνα. Αυτό πιθανώς είναι το μόνο ζήτημα για το οποίο υπάρχει διμερής εσωτερική συναίνεση.

> Διάβασε ακόμη: Οι Ταλιμπάν ως απειλή για τη σταθερότητα στην Κεντρική Ασία

Αντί για μια στροφή στην Ασία, η οποία στη διάρκεια της προεδρίας του Ομπάμα οδήγησε τους Ευρωπαίους να φοβούνται το ότι δεν έχουν σχέση, η AUKUS σηματοδοτεί ότι όλα τα μέσα εξυπηρετούν τον σκοπό του περιορισμού της Κίνας, είτε αρέσει στην Ευρώπη είτε όχι. Αυτό σημαίνει ότι περιλαμβάνει κάποιες από τις συνεργασίες για τις οποίες ο Μπάιντεν έχει προσπαθήσει να επιδιορθώσει.

Η Ευρώπη, πρέπει να απαντήσει τώρα σε δύο ερωτήματα

Πρώτον, η ΕΕ έχει το σθένος να αντέξει σε αντίθετες γεωπολιτικές τακτικές χωρίς να μπλέκεται σε αυτές; και δεύτερον, θα μπορούσε η αναποφασιστικότητα της στην εξωτερική πολιτική, η αποτυχία της να επενδύσει στην ασφάλεια της, οι απελπιστικοί διχασμοί μεταξύ των κρατών-μελών της και ειδικά η θέση της απέναντι στην Κίνα (μεταξύ αμφιθυμίας και μερκαντιλισμού) να έχουν υπονομεύσει την αξιοπιστία της στα μάτια της Ουάσιγκτον;

Υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για την Ευρώπη πίσω από το αίνιγμα του AUKUS.

Περαιτέρω πιέσεις για αντιπαράθεση με την Κίνα, ρισκάρουν να διαταράξουν την επισφαλή ισορροπία μεταξύ των ατλαντιστών και εκείνων που είναι υπέρ της ενίσχυσης της αυτονομίας της Ευρώπης σε διεθνή θέματα.

Το 2003, το σλόγκαν της κυβέρνησης Μπους "είστε είτε μαζί μας είτε απέναντι μας”, που χρησιμοποιούνταν για να συσπειρώσει τη στήριξη για την στρατιωτική παρέμβαση στο Ιράκ, προκάλεσε βαθύ διχασμό εντός της Ευρώπης, με τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία να αρνούνται να συμμετέχουν στον συνασπισμό. Αυτές οι κόντρες χρειάστηκαν χρόνο για να γιατρευτούν, μια πολυτέλεια την οποία η ΕΕ δεν έχει, στο πλαίσιο τόσο γοργά μεταβαλλόμενων συμμαχιών.

Η Γαλλία και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πιέζουν για μια μεγαλύτερη επένδυση στην ικανότητα ασφάλειας της ΕΕ, ενώ ανακοινώθηκαν νέες αμυντικές πρωτοβουλίες από την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, μόλις μία ημέρα πριν από το AUKUS.

Γεγονότα όπως η πτώση του Αφγανιστάν στους Ταλιμπάν και η ανακοίνωση του AUKUS, τροφοδοτούν τέτοια επιχειρήματα. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να προστατεύσει την ήπειρο. Όπως η Αυστραλία, η οικονομία ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτή της Κίνας, αλλά η ασφάλεια τους είναι εξίσου άρρηκτα συνδεδεμένη με τις ΗΠΑ.

> Διάβασε ακόμη: Ο Joe Biden συγκρούεται κατά μέτωπο με την Κίνα

Η συζήτηση για τη στρατηγική αυτονομία συνδέεται με μια ψευδή διχοτόμηση μηδενικού αθροίσματος, όπου η περισσότερη Ευρώπη θα σήμαινε λιγότερες ΗΠΑ. Σε μια ήπειρο όπου οι αντιλήψεις για τον κίνδυνο ασφάλειας αποκλίνουν ανάλογα με το εάν βρίσκεστε στη Βαρσοβία ή στη Λισσαβόνα, αυτή η ψευδής διχοτόμηση έχει γίνει φυλακή και δικαιολογία για αδράνεια.

Ωστόσο, περισσότερη αβεβαιότητα για τη διατλαντική σχέση, σε συνδυασμό με την πίεση να συσσωρεύεται εναντίον της Κίνας, ρισκάρει να καταστρέψει την επισφαλή ισορροπία της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ. Αυτό δεν θα πρέπει να είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ ή των Ευρωπαίων.

Από: Capital.gr

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr