Συρία, 10 χρόνια μετά

Δέκα χρόνια μετά την έναρξη της σύγκρουσης στη Συρία, η κατάσταση με τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα συνεχίζει να επιδεινώνεται. Αυτό που ξεκίνησε ως ένα ειρηνικό κίνημα για τη δημοκρατία και την ελευθερία, γρήγορα κατέληξε σε εμφύλιο πόλεμο και πόλεμο πληρεξουσίων, που οδήγησε σε παρατεταμένη σύγκρουση και σε μια πληθώρα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Απουσία δικαιωμάτων

Αυτό περιλαμβάνει τη δεινή κατάσταση χιλιάδων κρατουμένων και αγνοουμένων. Τη χρήση βασανιστηρίων από τη συριακή κυβέρνηση. Την ευρεία ατιμωρησία, ακόμη και μετά τη χρήση χημικών όπλων. Και τα συνεχόμενα εγκλήματα πολέμου κατά της ανθρωπότητας από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές. Στο μεταξύ, η κατάσταση για τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών έχει επιδεινωθεί. Η Σύρια τώρα χαρακτηρίζεται από την απουσία βασικών πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

> Διάβασε ακόμη: Οι εξελίξεις στη Συρία μετά την τουρκική εισβολή

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την κρίση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σύρια από το πρώιμο στάδιο της σύγκρουσης, κυρίως με το να εργάζονται για την υποστήριξη μιας πολιτικής μετάβασης μακριά από το καθεστώς Άσαντ, το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτές τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων. Αυτές περιλάμβαναν την αναστολή των διπλωματικών σχέσεων με τη συριακή κυβέρνηση, την επιβολή κυρώσεων κατά των παραβατών, και την ευρύτερη πολιτική πίεση.

Οι Ευρωπαίοι έχουν επίσης χρηματοδοτήσει συριακές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταγράφουν τις παραβιάσεις, καθώς και μηχανισμούς λογοδοσίας του ΟΗΕ, όπως το γραφείο εξεταστικής επιτροπής της ύπατης αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον διεθνή, αμερόληπτο και ανεξάρτητο μηχανισμό. Αυτή η υποστήριξη επέτρεψε στις συριακές οργανώσεις να καταγράφουν τουλάχιστον τις κατάφωρες παραβιάσεις.

Αυτό θα είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι τα μεταβατικά μέσα δικαιοσύνης μπορούν τελικά να τεθούν σε εφαρμογή. Ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ, όπως και η Γερμανία, έχουν επίσης υποστηρίξει τη χρήση μέτρων καθολικής δικαιοδοσίας για τη δίωξη Σύριων που κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η Ολλανδία εν τω μεταξύ, έχει παραπέμψει τη Σύρια στο διεθνές δικαστήριο δικαιοσύνης για παραβίαση της σύμβασης κατά των βασανιστηρίων. Αυτά τα βήματα είναι σημαντικά για να δώσουν στα θύματα ελπίδα για δικαιοσύνη κάποια μέρα στο μέλλον.

Ωστόσο, ενώ είναι θετικές, αυτές οι ενέργειες είναι ανεπαρκείς. Τελικά, οι Ευρωπαίοι στερούνται της πολιτικής βούλησης για να επιβάλουν ουσιαστικά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η επίπτωση τους ήταν περιορισμένη στην καλύτερη, και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει δεινή. Οι Ευρωπαίοι βρέθηκαν περιθωριοποιημένοι από -και απρόθυμοι να απαντήσουν στις- αδίστακτες πολιτικές του καθεστώτος του Άσαντ, και στους εξωτερικούς υποστηρικτές του, τη Ρωσία και το Ιράν.

Ο ουσιαστικός ρόλος της Ευρώπης

Οι ευρωπαϊκές πολιτικές πιέσεις και κυρώσεις, ειδικότερα, δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν τη βασική δυναμική που τροφοδοτεί τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπήρξε περιορισμένος θετικός αντίκτυπος -για παράδειγμα, δύο Σύριοι επιχειρηματίες απέσυραν την επένδυση τυς από την παράνομη αστική ανάπτυξη της πόλης Μαρότα, προκειμένου να αφαιρεθούν τα ονόματα τους από τις λίστες με τις κυρώσεις και να "ξεπαγώσουν” τα assets τους.

Αλλά γενικά, τα πρόσωπα και οι οντότητες που έχουν δεχθεί κυρώσεις στη διάρκεια της μακράς σύγκρουσης, έχουν τελειοποιήσει τις τεχνικές διαφυγής, δημιουργώντας αδιαφανή δίκτυα νομικών οντοτήτων σε όλο τον κόσμο. Γενικότερα, η επιβολή κυρώσεων παραμένει δύσκολη, ιδιαίτερα όπου είναι ασαφής η γραμμή μεταξύ ανθρωπιστικού και μη ανθρωπιστικού έργου.

Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους φίλους του καθεστώτος να εκμεταλλεύονται τη βοήθεια για δικό τους όφελος και καταλήγει σε περαιτέρω φτωχοποίηση του λαού της Συρίας, ο οποίος φέρει το βάρος ορισμένων κυρώσεων. Στο μεταξύ, αν και η στήριξη για μηχανισμούς λογοδοσίας είναι ευπρόσδεκτη, δεν μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλοι διεθνείς μηχανισμοί δικαιοσύνης και η λογοδοσία θα παραμείνει ημιτελής, εκτός και εάν και μέχρι η Σύρια να παραπεμφθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Η συνεχιζόμενη χρήση αδιάκριτης βίας από το καθεστώς, οι κρατήσεις και τα βασανιστήρια Σύριων, καθώς και η συνεχής ανάπτυξη χημικών όπλων, είναι τα μεγαλύτερα κατηγορητήρια για την αποτυχία της Ευρώπης -και της Δύσης γενικότερα- να απαντήσει στις παραβιάσεις της κυρίας. Αυτό θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους δικτάτορες γενικώς να κάνουν χρήση βίας, συμπεριλαμβανομένων και χημικών, για να προστατεύσουν τις θέσεις τους στην εξουσία.

Προχωρώντας προς τα εμπρός, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αναζητήσουν πιο αποτελεσματικούς δρόμους για να εξασφαλίσουν την πρόοδο. Πρώτον, αυτό θα σημαίνει να μην εγκαταλείψουν τη χώρα ακόμη και καθώς τα επίπεδα βίας θα μειώνονται. Θα πρέπει επίσης να σημαίνει την απόρριψη του ρωσικού επιχειρήματος ότι η σταθερότητα και τα συνδεδεμένα ευρωπαϊκά συμφέροντα, όπως η μετανάστευση και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, μπορούν να επιδιωχθούν μόνο με την υποστήριξη της κυβέρνησης Άσαντ.

Ενώ το καθεστώς μπορεί να έχει κερδίσει τη στρατιωτική μάχη, οι Ευρωπαίοι πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένοι στο να διασφαλίσουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν βασικό στοιχείο της δέσμευσής τους με τη χώρα. Χρειάζεται να συνεχίσουν να πιέζουν τη Ρωσία, τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους συνομιλητές για να διασφαλίσουν ότι αυτό παραμένει προτεραιότητα.

Πέρα από το να συνεχίσουν να συνδράμουν τις συριακές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τους μηχανισμούς έρευνας του ΟΗΕ, η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της πρέπει να κάνουν περισσότερα για να αξιοποιήσουν τη σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια που ήδη παρέχουν για να εξασφαλίσουν ότι αντιμετωπίζονται τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό θα σημαίνει όχι την πολιτικοποίηση ή την παρακράτηση βοήθειας για έκτακτες ανάγκες επι τόπου -αυτές οι ανάγκες θα πρέπει να ικανοποιηθούν.

Η αυξημένη ευρωπαϊκή στήριξη σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών γρήγορης ανάκαμψης και σταθεροποίησης, θα βοηθήσει τη συριακή κοινωνία να επιβιώσει από το καθεστώς. Αλλά οι Ευρωπαίοι μπορούν να αξιοποιήσουν τους μηχανισμούς προϋποθέσεων πολύ περισσότερο από ό,τι έχουν κάνει μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να συνδέσουν την παροχή υποστήριξης με την εξασφάλιση των βασικών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την εξασφάλιση ίσης πρόσβασης σε όλα τα τμήματα της χώρας, κάτι που το καθεστώς αρνείται επί του παρόντος.

> Διάβασε ακόμη: Ο κορονοϊός είναι μία ακόμα βασανιστική απειλή στην Συρία

Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν στα δεινά των κρατουμένων και των αγνοουμένων, που παραμένει η μεγαλύτερη απειλή της χώρας για την ειρήνη, θα πρέπει να προσέξουν να μην πολιτικοποιήσουν το ζήτημα, όπως επιτρέποντας να εμφανιστούν προτάσεις ανταλλαγής κρατουμένων, όπως προτάθηκε από την ομάδα Astana, της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας.

Για τον σκοπό αυτό, οι Ευρωπαίοι πρέπει να πιέσουν για μεγαλύτερη συμμετοχή της απολιτικής Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού, για να ξεκινήσει το απαραίτητο και επίπονο έργο της αποκάλυψης του τόπου των κρατουμένων και των εξαφανισθέντων.

Από: Capital.gr

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr