Η Ουκρανία σαν φυτίλι της Μέσης Ανατολής

Στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία, τη μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη και μία από τις πιο φτωχές. Δύο εβδομάδες αργότερα, αυτός ο πόλεμος μοιάζει, με έναν περίπλοκο αλλά κατανοητό τρόπο, να θέτει σε κίνδυνο ευαίσθητες γεωπολιτικές ισορροπίες που έμοιαζαν λυμένες. Κι ενώ, προς το παρόν, το σενάριο περί Γ' Παγκοσμίου Πολέμου, με καθαρά στρατιωτικούς όρους, μοιάζει να μην είναι 'στο πρόγραμμα', οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία έχουν ήδη λάβει παγκόσμια έκταση, με τρομερές συνέπειες. 

Ουκρανία, ο σιτοβολώνας της Ευρώπης

Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία δεν είναι ο σιτοβολώνας μόνο της Ευρώπης αλλά σχεδόν ολόκληρου του κόσμου. Ως χώρα, διαθέτει 42 εκατομμύρια εκτάρια αρόσιμης γης, εκ των οποίων τα 32 εκατομμύρια καλλιεργούνται συστηματικά. Επίσης, στο έδαφός της βρίσκεται το 1/4 του τσερνοζέμ -ενός 'σούπερ χώματος', εξαιρετικά γόνιμου- που υπάρχει σε όλη την υφήλιο.

Αυτές οι δύο συνθήκες έχουν οδηγήσει την Ουκρανία να βρίσκεται στην 5η θέση της παγκόσμιας κατάταξης όσον αφορά την εξαγωγή σίτου και στην 1η θέση όσον αφορά την εξαγωγή σπορέλαιου. Προσέτι, η Ουκρανία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς καλαμποκιού, φυτικών ελαίων και σόγιας.

Το 95% των εξαγωγών της Ουκρανίας περνάει από τη Μαύρη Θάλασσα, τις 'ουκρανικές' ακτές της οποίας έχει πάρει υπό την έλεγχό της η Ρωσία, ενώ το 50% των εξαγωγών σίτου της Ουκρανίας κατευθύνεται προς τη Νότιο Αφρική και τη δυτική Ασία. 

Burak Kara / Getty Images

Κάτι που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο περίπλοκη είναι το γεγονός ότι η χώρα που βρίσκεται στην 1η θέση των εξαγωγέων σίτου είναι η Ρωσία, η οποία είναι υπεύθυνη για το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών, κάτι που θα αλλάξει μετά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί. Σε αυτό, να προστεθεί το ότι η Ρωσία αποτελεί και τον νούμερο 1 εισαγωγέα σίτου από την Ουκρανία, με την οποία πριν από τον πόλεμο είχε, γενικότερα, πολλές εμπορικές σχέσεις. 

Οι χώρες που επηρεάζονται με τον χειρότερο τρόπο

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Οικονομικής Περιπλοκότητας, η Ρωσία και η Ουκρανία, από κοινού, το 2019, συνεισέφεραν το 1/4 των παγκόσμιων εξαγωγών σίτου, με αποδέκτες κυρίως πολύ μεγάλες αγορές, όπως αυτές της Αιγύπτου, της Τουρκίας, του Ισραήλ και του Μπανγκλαντές.

> Διάβασε ακόμα: Μπορεί ο Vladimir Putin να θεωρηθεί εγκληματίας πολέμου;

Δεν αποτελεί σύμπτωση, λοιπόν, το ότι την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τον πρώτο γύρο των κυρώσεων στη Ρωσία, η τιμή του ψωμιού στην Αίγυπτο διπλασιάστηκε, ούτε το ότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία ανέβηκε κατά 5% την πρώτη εβδομάδα του πολέμου.  

Η Τουρκία, βέβαια, είναι από τους παίκτες με την πιο 'περίεργη' εμπλοκή σε αυτή την κρίση, τόσο για γεωγραφικούς όσο και για στρατηγικούς λόγους: Αποτελεί μέλος του NATO, αγοράζει ρωσικά συστήματα αμύνης, έχει εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν συμφωνεί με τις κυρώσεις στη Ρωσία και προμηθεύει την Ουκρανία με drones, ενώ αποτέλεσε διαμεσολαβητή ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο, με την πρώτη συνάντηση των υπουργών εξωτερικών των δύο χωρών να λαμβάνει χώρα στην Αττάλεια. Κι όλα αυτά, παρότι έχει κλείσει τα Δαρδανέλια, θέτοντας ένα εμπόδιο στη Ρωσία.

NurPhoto / Getty Images

Παρόλα αυτά, η Μόσχα μπορεί να ασκήσει πίεση στην Τουρκία, που βλέπει την αξία της λίρας της να κατρακυλά, μέσω του τουρισμού. Κι αυτό διότι η Τουρκία δέχεται, με τεράστια διαφορά, περισσότερους τουρίστες από τη Ρωσία απ' όσους από οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Η Υεμένη, πάλι, που λόγω εμφυλίου πολέμου έχει καταστεί σχεδόν απόλυτα εξαρτημένη από άλλες χώρες για την προμήθεια τροφίμων, αγοράζει το 40% των σιτηρών της από τη Ρωσία και την Ουκρανία, ενώ παρόμοιο ποσοστό ισχύει και για το Ιράκ.

Ο Λίβανος, δε, εισάγει το 60% των σιτηρών του από την Ουκρανία. Μάλιστα, στη συγκεκριμένη χώρα, μετά την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού το 2020, που κατέστρεψε τα 3/4 των αποθεμάτων σίτου και καλαμποκιού που βρίσκονταν αποθηκευμένα σε παρακείμενα σιλό, το ψωμί έχει ήδη καταστεί 'είδος πολυτελείας', με την τιμή του να έχει τετραπλασιαστεί μέσα σε τρία χρόνια. 

Ανάμεσα στις χώρες που θα μπορούσαν να επηρεαστούν περισσότερο από αυτόν τον πόλεμο βρίσκεται και η Λιβύη -καθώς η Ρωσία ελέγχει τη στρατιωτική βάση της Αλ Τζούφρα- αλλά και η Συρία, στην οποία η Ρωσία αποτελεί βασικό παίκτη (παρότι η Τουρκία έχει βασικό ρόλο στην προώθηση μεταναστών προς την Ευρώπη).

> Διάβασε ακόμα: Στη δημοσιότητα έγγραφα από την υπηρεσία λογοκρισίας του Κρεμλίνου

Η κατάσταση στη Λιβύη υπενθυμίζει την ευαίσθητη θέση των χωρών που βρέχονται από τον Περσικό Κόλπο, κυρίως των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας, που εισάγουν όπλα από τις ΗΠΑ, αλλά, έως έναν βαθμό, συνεργάζονται και με τη Ρωσία.

Joe Klamar / Getty Images

Αυτές οι χώρες έχουν τους περισσότερους λόγους να φτάσουν σε ένα σημείο που θα πρέπει να διαλέξουν πλευρά σε αυτόν τον πόλεμο, αλλά και που θα μπορούσαν να τον εκμεταλλευτούν τόσο για ενεργειακούς λόγους όσο και για την κάλυψη μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, εσωτερικής κατανάλωσης.

Τέλος, υπάρχει και το ζήτημα της πυρηνικής δύναμης του Ιράν, με τη Ρωσία να έχει παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, έστω υπό αμοιβαία δυσπιστία. Η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, όπως και η πόλωση ανάμεσα στη Ρωσία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσαν να κάνουν τη Μόσχα να χαλαρώσει την πίεση που ασκεί, δίνοντας στο Ιράν ένα παράθυρο για 'να αναπνεύσει'.

Από: Esquire IT

 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr