Για τον Μιχάλη Τσαουσόπουλο δεν υπάρχει η λέξη φινάλε

Κουβαλά στην πλάτη του τρεις δεκαετίες στα ερτζιανά και συνεχίζει. Ο Μιχάλης Τσαουσόπουλος είναι μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές του ελληνικού ραδιοφώνου και φέτος, επιχειρεί την τηλεοπτική του επιστροφή, κρατώντας τον ρόλο ενός εκ των τεσσάρων κριτών στο μουσικού ριάλιτι X-Factor. Με αφορμή το comeback του μπροστά από την κάμερα, μιλά στο Esquire για τον μεγάλο του έρωτα για το ραδιόφωνο και όλα όσα κρατά από τη μέχρι τώρα πορεία του.

Πώς βρέθηκες στο χώρο του ραδιοφώνου; Η αλήθεια είναι ότι η επαφή μου με αυτόν ξεκίνησε πάρα πολύ νωρίς. Πρέπει να ήμουν γύρω στα 9 όταν έπιασα για πρώτη φορά στο χέρι μου ένα τρανζίστορ. Έψαχνα διαρκώς για σταθμούς και με κάποιο μαγικό τρόπο με γοήτευσε αυτή η διαδικασία. Έπειτα ξεκίνησα να ακούω πειρατικούς σταθμούς και με την πρώτη ευκαιρία, γύρω στα 11, ζήτησα από τον πατέρα μου να μου πάρει ένα σταθμό. Όχι επιχείρηση ασφαλώς, το μηχάνημα εννοώ. Μου το πήρε και τότε, χωρίς να το ξέρουμε ούτε εγώ ούτε εκείνος, πετύχαμε δύο πράγματα: Αφενός το ότι δεν έβγαινα έξω να αλητεύω, οπότε οι γονείς μου είχαν ήσυχο το κεφάλι τους, και αφετέρου εξελίχτηκα πολύ πάνω σε αυτό από κάθε σκοπιά του. Πέρα από το τεχνικό κομμάτι, με τράβηξε περισσότερο η πλευρά του σόου στο ραδιόφωνο.

Ποιοι ήταν οι αρχικοί σου ραδιοφωνικοί στόχοι και ποιες οι δυσκολίες; Τα ραδιόφωνα ήταν στην αρχή σούπερ μάρκετ, έπαιζαν δηλαδή τα πάντα. Ήταν σημαντικό κάποιος να ξέρει τι και πώς. Όταν όμως έγιναν πιο επαγγελματικά τα πράγματα, αποφάσισα μαζί με τους συνεργάτες μου να σκανάρουμε την αγορά μέσω ερευνών. Αποφασίσαμε πού θέλουμε να απευθυνθούμε και με ποιον τρόπο. Το μυστικό της αποτυχίας άλλωστε είναι να προσπαθήσεις να τους ικανοποιήσεις όλους. Δε γίνεται αυτό. Πρέπει να επιλέξεις το υλικό σου, ποιος είναι ο σταθμός που θέλεις να κάνεις, ποιοι είναι οι οικονομικοί σου στόχοι και έπειτα να πορευτείς. Σε όλα χρειάζεται τύχη. Ίσως και όλα να είναι θέμα τύχης. Το ξεκίνημά μου συνέπεσε με την ουσιαστική αρχή του ραδιοφώνου στην Ελλάδα. Από τους πειρατικούς σταθμούς πήγαμε στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, όλο και περισσότεροι έμπαιναν και δοκιμάζονταν στο χώρο, ήρθε έπειτα ο 9,84 και το ραδιόφωνο του ΑΝΤ1, που το έστησα εγώ, κ.ο.κ. Γενικά ήταν καλό το timing. Έπεσα πάνω στο κύμα. Δε θα έλεγα ότι αντιμετώπισα κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Ίσως ήταν λίγο δύσκολο το κομμάτι του να στηθεί από την αρχή το ραδιόφωνο του ΑΝΤ1, από το μηδέν, και να βρούμε εκπαιδευμένα στελέχη για να το πλαισιώσουν. Γι’ αυτό και επιλέχθηκαν αρχικά άτομα από δισκογραφικές εταιρείες που γνώριζαν τη μουσική από μέσα και καταλάβαιναν κάποια πράγματα. Και, τελικά, οι δυσκολίες εξελίχθηκαν σε προνόμια.

Από την εποχή της "πειρατείας" τι θυμάσαι και τι κρατάς; Αρχικά θέλω να σου ξεκαθαρίσω ότι δεν ένιωθα ποτέ παράνομος. Όταν είσαι 15, 16, 17 ετών και εκπέμπεις από το δωμάτιό σου, δε θεωρείς ότι κάνεις κάτι μεμπτό. Παίζεις απλά μουσική και τυχαίνει να σε ακούν κάποια άτομα. Απλά δεν είχες άδεια. Τόσο εγώ όσο και οι άλλοι "πειρατές" της εποχής δεν ήμασταν παράνομοι, ήμασταν το αλατοπίπερο του ελληνικού ραδιοφώνου. Υπήρχε φόβος βέβαια μη χτυπήσει η πόρτα και μπει η αστυνομία, κυρίως γιατί θα έπαιρναν τον εξοπλισμό. Και άντε μετά να πείσεις τον πατέρα σου και τη μάνα σου να σου δώσουν χρήματα να αγοράσεις άλλα μηχανήματα. Ευτυχώς εγώ ήμουν τυχερός γιατί δεν υπήρξε ποτέ τέτοιο συμβάν. Βέβαια, για να σου πω την αλήθεια, ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός και πάντα μέσα μου είχα τη σκέψη πως, αν γίνει καμιά στραβή, θα καθαρίσει αυτός.

Κάποιο απρόοπτο ή σκηνικό που θυμάσαι από εκείνη την εποχή; Έκανα εκπομπή και είχα δώσει το τηλέφωνο, το σταθερό τότε του σπιτιού. Προς το τέλος της εκπομπής πήρε τηλέφωνο μια κοπέλα και ανακοίνωσε ότι θα έκανε ένα πάρτι στο σπίτι της στο Ψυχικό και ήθελε να καλέσει όσους άκουγαν την εκπομπή μου. Φυσικά δεν είχα καν εικόνα πόσοι ήταν οι ακροατές μου. Αποφασίσαμε λοιπόν να πάμε μετά από τρεις ημέρες στο πάρτι μαζί με ένα φίλο. Ψάχνοντας το σπίτι, σταματήσαμε σε ένα περίπτερο να ρωτήσουμε και ο ίδιος ο περιπτεράς, πριν πούμε το οτιδήποτε, μας είπε: "Παιδιά κι εσείς για το πάρτι είστε; Εδώ, δύο στενά πιο πάνω, είναι και γίνεται της πουτ@νας". Φτάσαμε τελικά κοντά και διαπιστώσαμε ότι πρέπει να είχαν έρθει σχεδόν 5.000 άτομα. Γινόταν χαμός από κόσμο, ουρές. Μια γιαγιά στην είσοδο του σπιτιού προσπαθούσε να τους πείσει όλους ότι ήταν φάρσα, αλλά μάταια. Ήρθε τελικά η αστυνομία και το διέλυσε ήσυχα και όμορφα. Εκεί ήταν η πρώτη φορά που είπα στον εαυτό μου: "Ρε μ@λάκα, μας ακούνε!". Εκεί βέβαια κατάλαβα ότι μιλάω πλέον σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων και θα πρέπει να το φτιάξω κι άλλο αυτό που κάνω.

Τη σημερινή εικόνα του ελληνικού ραδιοφώνου πώς την κρίνεις και πώς πιστεύεις ότι έχει διαφοροποιηθεί η ιδιότητα του ραδιοφωνικού παραγωγού μέσα στα χρόνια; Θα τη χαρακτήριζα πλουραλιστική. Υπάρχουν τα πάντα και μάλιστα σε ποσότητες. Όπως συμβαίνει παντού, τα μουσικά ραδιόφωνα καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο κομμάτι καλύπτοντας όλη την γκάμα. Ο ακροατής της Αθήνας πρέπει να είναι από τους πιο ευτυχισμένους του πλανήτη, καθώς έχει πολλές και καλές επιλογές. Στο σκέλος των αλλαγών, τώρα, νομίζω ότι μπαίνουμε στη σφαίρα των πολύ προσωπικών γούστων. Μου αρέσει να ακούω να μου μιλούν στο ραδιόφωνο. Θα ήθελα να υπάρχει οργανωμένος λόγος στο ραδιόφωνο, να υπάρχει ροή. Να μπορεί ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από το μικρόφωνο να μιλήσει και όχι να διαβάσει. Ο όρος "ραδιοφωνικός παραγωγός" είναι λάθος. Ο παραγωγός είναι εκείνος που ασχολείται με το κομμάτι της οργάνωσης μιας εκπομπής, όπως συμβαίνει και στην τηλεόραση. Δύσκολα θα δεις κάποιον τηλεοπτικό παραγωγό να είναι και ο παρουσιαστής. Οπότε, θεωρώ ότι ο πιο ορθός όρος είναι "ραδιοφωνικός παρουσιαστής". Ο ρόλος του, όπως και σε όλα τα επαγγέλματα, θα πρέπει να είναι ρόλος κατ’ αποκλειστικότητα. Να είναι το μοναδικό πράγμα με το οποίο ασχολείται, αν θέλει να είναι πραγματικά καλός. Τα πρώτα χρόνια του ραδιοφώνου δε γινόταν αυτό ούτε τα τελευταία λόγω κρίσης. Κάπου στο ενδιάμεσο πήγε να φτιάξει, αλλά μας πρόλαβαν οι εξελίξεις.

Ποια στοιχεία χαρακτηρίζουν ένα σπουδαίο ραδιοφωνικό παρουσιαστή; Εκτός από την τύχη, χρειάζεται μεθοδικότητα και επιμονή. Και κάποια στοιχεία από το παρελθόν που σχετίζονται με την παιδεία και την κουλτούρα. Για παράδειγμα, εγώ διάβαζα από πολύ μικρός την εφημερίδα του πατέρα μου και στο σχολείο έγραφα καλές εκθέσεις. Η πληθώρα λέξεων και η σωστή χρήση του προφορικού λόγου είναι απαραίτητα στοιχεία. Να μπορείς να περιγράψεις κάτι με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Το ραδιόφωνο είναι λόγος, δεν υπάρχει εικόνα. Πρέπει να σαγηνεύσεις τον άλλο και με τη φωνή σου αλλά και με αυτά που λες. Η παιδεία πάντως είναι η βάση.

Το Breakfast στα FM έχει συμπληρώσει 14 χρόνια. Πού πιστεύεις ότι οφείλεται η επιτυχία του; Έχει συνεχή παρουσία για αρκετά χρόνια, που σε συνδυασμό με το consistency στο περιεχόμενό του το κάνει να ξεχωρίζει. Δεύτερον, υπάρχει αρκετή και σημαντική προεργασία και brainstorming, πολύ καλή προετοιμασία. Τρίτον, μαθαίνουμε μέσα από τις έρευνες τι πραγματικά θέλει ο ακροατής το πρωί και πώς θα το χειριστούμε αυτό μετέπειτα. Τέταρτον, η ομάδα είναι σωστά φτιαγμένη και "ακουμπά" το ακροατήριο. Τέλος –και αυτό ίσως είναι το σημαντικότερο–, γουστάρουμε τρελά αυτό που κάνουμε.

Τι σημαίνει για σένα η επιτυχία και πώς τη διαχειρίζεσαι; Είναι η αριστερή λωρίδα μιας λεωφόρου. Πρέπει να τρέξεις όσο πάει για να προλάβεις να διανύσεις όλη την απόσταση –η οποία δεν τελειώνει ποτέ–, ενδεχομένως πριν από κάποιον άλλο. Διαφορετικά, μπορεί να μείνεις στη μεσαία λωρίδα και να βλέπεις τους άλλους να περνούν.

Φοβήθηκες ποτέ την αποτυχία; Την αποτυχία δεν τη φοβάμαι απλά, την τρέμω κάθε μέρα. Αλλά την πολεμάω για να μην τη δω ποτέ στα μάτια μου. Στο ραδιόφωνο, για να κάνεις επιτυχία, μπορεί να χρειαστεί να περιμένεις αρκετά. Αν πέσεις, η πτώση σου θα διαρκέσει επίσης μεγάλο διάστημα. Αν θελήσεις να ξανανέβεις όμως, θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να περιμένεις πολύ μεγαλύτερο διάστημα. Το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο που τρέχει στην καρδιά και στο μυαλό του ανθρώπου πιο αργά από την τηλεόραση. Θεωρώ πάντως φυσιολογικό για κάθε συνεπή επαγγελματία να φοβάται την αποτυχία.

Έχεις σκεφτεί ποτέ την τελευταία μέρα σου στο ραδιόφωνο; Δε θέλω να τη σκέφτομαι καθόλου. Έχω βάλει στοίχημα με τον εαυτό μου να μη σταματήσω μέχρι να το κάνει κάποια ανώτερη δύναμη. Η λέξη "φινάλε" άλλωστε ποτέ δε μου άρεσε. Είναι από τα λίγα πράγματα στη ζωή μου που δεν μπορώ να πω πότε θα είναι αυτό. Και ξέρεις, καμιά φορά σκέφτομαι ότι περισσότερο από το να συναντήσω τον μπαμπά μου σε κάποια άλλη ζωή με ενδιαφέρει να λειτουργούν τα FM, μήπως το συνεχίσω κι εκεί το πράγμα. Όσο πάει και όπου πάει.

Πώς νιώθεις για την τηλεοπτική σου επιστροφή; Πάρα πολύ cool. Δε γίνεται να είσαι άνθρωπος των media και να μη σου αρέσει η τηλεόραση. Από την άλλη, δε με αγχώνει.

Ποια ήταν τα κριτήρια για να δεχτείς να συμμετέχεις σε ένα project όπως το X-Factor ως κριτής και τι περιμένεις από αυτό; Το συγκεκριμένο project σού δίνει μια ασφάλεια, είναι αυτό που είναι: Έχει καθορισμένο concept, είναι παγκοσμίως γνωστό, έχει ξαναπεράσει από την Ελλάδα, η παραγωγή είναι σοβαρή και σωστή και υπάρχουν άνθρωποι που συμμετέχουν. Είναι ένα προστατευμένο πράγμα και δεν κρέμεται η επιτυχία του μόνο από ένα πρόσωπο, είναι συνολική η προσπάθεια και τα πρόσωπα που το απαρτίζουν είναι σωστοί επαγγελματίες. Με προσέγγισαν όμορφα και κυρίως με μουσικά κριτήρια, γι’ αυτό και δέχτηκα να συμμετέχω. Πήγα λοιπόν και είμαι OK με αυτό και με τα υπόλοιπα παιδιά που συμμετέχουν. Περιμένω ό,τι και όλοι οι υπόλοιποι: Nα πάει καλά και όλοι να το διαπιστώσουν αυτό στο τέλος.

Ποια είναι η σχέση σου με την αναγνωρισιμότητα που σου δίνουν όλα αυτά; Τα τελευταία χρόνια και μέσω της εξάπλωσης του σταθμού από παράνομες ή νόμιμες αναπαραγωγές του μου θυμίζουν τις εποχές του τηλεοπτικού Ναι ή Όχι. Μοιράζω ακόμη αυτόγραφα, δηλαδή υπογράφω όπου μου ζητήσουν. Δε με ενοχλεί η δημοσιότητα –όποιος το λέει ψεύδεται–, αλλά δε με τρελαίνει κιόλας. Δε θα ξεπουλήσω την προσωπική μου ζωή ούτε θα το εκμεταλλευτώ ποτέ έτσι.

Πώς καταφέρνεις να συνδυάζεις όλες τις διαφορετικές σου δραστηριότητες; Όλα συνδέονται μεταξύ τους. Μπορεί να μην είναι ένα ραδιόφωνο, αλλά τρία, ωστόσο ανήκουν στον ίδιο χώρο. Το ίδιο ισχύει και για την τηλεόραση. Από την άλλη, μου αρέσει πάρα πολύ και το να παίζω DJ. Μάλιστα με χαρά σου λέω ότι φέτος θα σταθεροποιήσω τις εμφανίσεις μου και θα παίζω κάθε Σάββατο στο νέο μεγάλο κλαμπ της Αθήνας, το En Vogue. Λατρεύω να παίζω στα mega clubs. Έχω εθιστεί ίσως να παίζω μπροστά σε πολύ κόσμο. Δε θα ήθελα να παίζω σε μικρά μαγαζιά, μάλλον έχω καλομάθει από τα μεγάλα stages.

---

Φωτογραφίες © Κώστας Κουμιάνος

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr