Η Ισλανδία έχει πολλά να μας μάθει για την αντιμετώπιση του κορονοϊού

Στις μικροσκοπικές Νήσους Φερόε ο Debes Christiansen, κτηνίατρος και επικεφαλής του Εθνικού Εργαστηρίου Αναφοράς για τα ψάρια και τις ζωικές ασθένειες, μεταμόρφωσε από την πρώτη στιγμή το εργαστήριο του σε υπερσύγχρονο κέντρο πρόληψης για τον κορονοϊό με αποτέλεσμα σήμερα να θεωρείται εθνικός ήρωας στο μικρό νησιωτικό κρατίδιο. Στη Σουηδία η "ανοσία της αγέλης" φαινόταν αρχικά να λειτουργεί και η ζωή να μη σταματά, τώρα όμως εγείρονται πολλά ερωτηματικά για τις επιλογές της κυβέρνησης. Αν όμως στην πρώτη περίπτωση το μέγεθος των Νησιών Φερόε δεν ευνοεί για ασφαλή συμπεράσματα και στη δεύτερη το παράδειγμα της Σουηδίας δεν είναι κατάλληλο για μίμηση, τι ακριβώς έχει να μας διδάξει το παράδειγμα της Ισλανδίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας; 

H πιο απομακρυσμένη χώρας της Ευρώπης μετρά, αυτή τη στιγμή, αρκετά κρούσματα (1802) σε σχέση με τον πληθυσμό της (364 χιλιάδες κάτοικοι) αλλά μόλις 10 θανάτους και συνολικά 1786 ασθενείς να έχουν διαφύγει από τον κίνδυνο. Το ενδιαφέρον στην υπόθεση της Ισλανδίας είναι το πόσο γρήγορα και συντονισμένα ενήργησε, αποφεύγοντας τις υπερβολικές αντιδράσεις και από τις δύο πλευρές: Δεν "κυνήγησε" την ανοσία της αγέλης παράλληλα όμως ποτέ δεν επέβαλε ένα ασφυκτικό lockdown στους κατοίκους της παρά τα πολύ αυξημένα κρούσματα που παρουσίασε.

Χρησιμοποίησαν όποιο μέσο είχαν για την όσο μεγαλύτερη ιχνηλάτηση του ιού

Φυσικά, αυτό το στατιστικό έχει μία πολύ απλή εξήγηση: Η Ισλανδία βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα με τις χώρες που έχουν πολλά κρούσματα γιατί έχει διενεργήσει άπειρα -για το μέγεθός της- τεστ. Μάλιστα, πολύ γρήγορα στήθηκαν κινητές μονάδες έξω από τα νοσοκομεία ώστε όσοι άνθρωποι νιώθουν συμπτώματα και θέλουν να εξεταστούν να μην εισέρχονται στους βασικούς χώρους υγειονομικής περίθαλψης.

Πώς όμως τα έχει καταφέρει τόσο καλά μέχρι στιγμής η Ισλανδία; Το πρώτο κρούσμα, ένας άντρας 40 ετών που είχε πάει για σκι στη Βόρεια Ιταλία, ανιχνεύθηκε στις 28 Φεβρουαρίου. Γρήγορα το ένα κρούσμα διαδεχόταν το άλλο. Οι αρχές όμως της Ισλανδίας έδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά: Πέρα από την απαγόρευση συναθροίσεων άνω των 100 ατόμων και την αναγκαστική και με πολύ αυστηρές ποινές καραντίνα σε όσους βρίσκονταν θετικοί στoν SARS-COV-2 χρησιμοποίησαν οποιοδήποτε μέσο είχαν στη διάθεσή τους για την όσο μεγαλύτερη ιχνηλάτηση του ιού.

Τα apps δεν είναι πανάκεια

Η πρωθυπουργός της Ισλανδίας, Katrín Jakobsdóttir, σε δηλώσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η μακρινή σκανδιναβική χώρα είναι ένας μέρος που πολλά κλασικά στερεότυπα δεν αποτελούν πια τη νόρμα. Η πρωθυπουργός της Ισλανδίας, Katrín Jakobsdóttir, είναι μόλις 44 ετών και -κυρίως- εΙναι γυναίκα. Έτσι, ενώ στον υπόλοιπο πλανήτη οι προειδοποιήσεις των διεθνών οργανισμών για πιθανό κίνδυνο πανδημίας αντιμετωπιζόταν "ελαφρά τη καρδία", εκεί υπήρχε ήδη ένα εκπονημένο σχέδιο για το πώς πρέπει να αντιδράσει το κράτος σε αυτήν την περίπτωση. Η deCODE genetics, μία ισλανδική εταιρεία βιοτεχνολογίας, ήταν υπεύθυνη για να καταρτίσει το σωστό πλάνο δράσης απέναντι σε έναν επικίνδυνο ιό - πολύ πριν εμφανιστεί όμως με τη μορφή του SARS-COV-2.

---

Η εφαρμογή δεν έμεινε σε πιλοτικό στάδιο αλλά κατάφερε να έχει ευρεία διάδοση ανάμεσα στα smartphones των Ισλανδών, αγγίζοντας το εντυπωσιακό 40% (!) του πληθυσμού.

---

Παράλληλα, όπως επισημαίνει το MIT Technology Review, οι αρχές φρόντισαν από την αρχή της πανδημίας να ορίσουν μία επιστημονική ομάδα ειδικών που θα έκαναν τα πάντα ώστε να καταγράψουν με τον όσο δυνατόν καλύτερο τρόπο τα κρούσματα αλλά και -το πιο σημαντικό- το που μπορεί, δηλαδή, να είχαν βρεθεί αυτοί οι άνθρωποι και ποιους άλλους μπορεί να είχαν συναντήσει. Μέσα από αυτήν την προσπάθεια γεννήθηκε το Rakning C-19, το εθνικό app για την ιχνηλάτηση του κορονοϊού.

Η εφαρμογή, μάλιστα, δεν έμεινε σε πιλοτικό στάδιο αλλά κατάφερε να έχει ευρεία διάδοση ανάμεσα στα smartphones των Ισλανδών, αγγίζοντας το εντυπωσιακό 40% (!) του πληθυσμού. Σιγά σιγά, δεν ήταν λίγα εκείνα τα δημοσιεύματα από διεθνή Μέσα που έκαναν λόγο για "θαυματουργό" app που σώζει τους ανθρώπους από τον επικίνδυνο ιό. Ήταν, όμως, αυτό το μυστικό όπλο των σύγχρονων Βίκινγκς ή απλά ο υπόλοιπος κόσμος μέσα στην αγωνία του αντιμετωπίζει αυτή την εφαρμογή και την επιτυχία της νησιωτικής ευρωπαϊκής χώρας ως πανάκεια, επειδή έχει ανάγκη να πιστέψει σε θαύματα και άμεσες λύσεις; 

"Είναι η συνέργεια πολλών διαφορετικών πρακτικών που έδωσε μεγάλα αποτελέσματα" δήλωσε στο MIT Technology Review ο επιθεωρητής της ισλανδικής αστυνομίας, Gestur Palmason, και επικεφαλής των ερευνών για την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, για να συμπληρώσει: "Το app βοήθησε σε κάποιες περιπτώσεις αλλά δεν ήταν game changer (σ.σ: βασικό μας όπλο) για εμάς". Ήταν τα χιλιάδες προληπτικά τεστ, σε συνδυασμό με τηλεφωνήματα αλλά και κατ' οίκον συνεντεύξεις που έδωσαν την ευκαιρία στην Ισλανδία να προστατεύσει αποτελεσματικά τον πλήθυσμό της. 

Αναμφισβήτητα, ο πόλεμος ενάντια στον κορονοϊό είναι πιο απλός σε μία απομακρυσμένη νησιωτική χώρα των 364 κατοίκων παρά σε μητροπολείς των πολλών εκατομμυρίων όπως η Νέα Υόρκη ή χώρες που ξεπερνούν το 1 δισ. πληθυσμού όπως η Ινδία. Παρ' όλα αυτά η Ισλανδία μοιάζει ικανή να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση αγκαλιάζοντας βέλτιστες πρακτικές που έφεραν αποτελέσματα: Έγκυρη πρόληψη αντί για προσπάθεια καταπολέμησης του ιού, αυστηρά αλλά όχι ασφυκτικά μέτρα, "άπειρα" διαγνωστικά τεστ και χρήση τόσο των παραδοσιακών μεθόδων όσο και της τεχνολογίας. Ο κορονοϊός, δυστυχώς, φαίνεται ότι μπορεί να μείνει για καιρό μαζί μας, έτσι καλό είναι να γνωρίζουμε ποιος είναι αν όχι ο ιδανικός τότε ο καταλληλότερος τρόπος για να τον αντιμετωπίσουμε.

---

φωτογραφία © Getty Images 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr