Η επανάσταση της ελληνικής μικροζυθοποιίας

Μία μπύρα για κάθε νησί και περιοχή της Ελλάδας. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό κάτι τέτοιο, αλλά τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία της μικροζυθοποιίας στη χώρα μας έχει γνωρίσει πρωτόγνωρα επίπεδα δημοφιλίας, με τις ελληνικές ετικέτες να κερδίζουν τόσο το κοινό όσο και τους ειδικούς του χώρου.

Ο δημοσιογράφος, σύμβουλος σε θέματα μπύρας και ιδρυτής της BeerBartender Νικολά Ραδίσης, ο ιδρυτής της Μικροζυθοποιίας Κυκλάδων και παραγωγός της βραβευμένης με Ευρωπαϊκό Αστέρι Ζύθου, Μπύρας ΝΗΣΟΣ, Αλέξανδρος Κουρής και ο ιθύνων νους της Μικροζυθοποιίας Σερρών και Βορείου Ελλάδος (Voreia Beer) Γιάννης Μαρμαρέλλης, μιλούν στο Esquire για την εμφάνιση και την εξάπλωση του εν λόγω κλάδου της μπύρας στη χώρα μας.

Η αρχή και η (αργή) ανάπτυξη

Η μικροζυθοποιία στην Ελλάδα ξεκινά ουσιαστικά το 1997, όταν συστήθηκε στο κοινό η Craft, αρχικά στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας κι έπειτα στο Χαλάνδρι. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αρχικά μικρός, καθώς μέχρι το 2009 λειτουργούσαν μόλις 6 αντίστοιχες παραγωγικές μονάδες. Σε λιγότερο από μία δεκαετία όμως, ο αριθμός αυξήθηκε γύρω στις 50. Η ανάπτυξη αλλά και ο ρυθμός με τον οποίο αυτή επετεύχθη δεν οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα αλλά σε έναν συνδυασμό παραμέτρων.

"Αρχικά, η διεθνής τάση που παρατηρείται τις δύο τελευταίες δεκαετίες διεθνώς, επηρέασε σημαντικά και τη χώρα μας. Έπειτα, υπάρχει το θέμα της εμπιστοσύνης: Οι Έλληνες καταναλωτές, μετά την Κρίση, εμπιστεύθηκαν περισσότερο τα τοπικά προϊόντα, όχι τόσο με βασικό κριτήριο το συναισθηματικό κομμάτι, αλλά περισσότερο λαμβάνοντας υπόψιν και την ποιότητά τους. Το κοινό διαπίστωσε ότι γίνεται σοβαρή δουλειά και αποφάσισε να εμπιστευθεί κάποια προϊόντα, μεταξύ των οποίων και η μπύρα" τονίζει ο Αλέξανδρος Κουρής.

Με την παραπάνω άποψη ταυτίζεται και ο Νικολά Ραδίσης: "Η υποστήριξη εγχωρίων προϊόντων και η επιλογή γεύσης είναι δύο σημαντικοί λόγοι. Ο κάθε καταναλωτής στηρίζει το τοπικό προϊόν του, κάτι που στο παρελθόν δε συνέβαινε. Το ίδιο κάνουν και οι επιχειρήσεις του χώρου της εστίασης που μέχρι πρότινος ενδιαφέρονταν μόνο για το κέρδος και απαξίωναν καθετί ελληνικό. Άλλωστε, το ίδιο δεν γινόταν και με τα ελληνικά προϊόντα στην κουζίνα; Είτε από μόδα είτε από ανάγκη,  οι επιχειρήσεις εντάσσουν κάποιες μπύρες στη λίστα τους - μία κίνηση στην οποία ανταποκρίνεται πλέον και το κοινό Τα τελευταία χρόνια δε, παρατηρείται και η αύξηση των nomad breweries, δηλαδή παραγωγών που φτιάχνουν την μπύρα τους σε διαφορετικά ζυθοποιεία, προσφέροντας ακόμη περισσότερες επιλογές".

Μία νέα πνοή στην αγορά

Εύλογα, θα αναρωτηθεί κάποιος τι διαφορετικό φέρνουν στην αγορά. Οι περισσότερες από τις λεγόμενες "καλές" ελληνικές μικροζυθοποιίες χρησιμοποιούν εξαιρετικής ποιότητας πρώτες ύλες όπως κάποιες από τις καλύτερες βύνες παγκοσμίως, πανάκριβους και πολλές φορές δυσεύρετους λυκίσκους, ενώ για τη ζύμωση και ωρίμανσή τους χρησιμοποιούνται φυσικές μέθοδοι. "Μαζί με τις μπύρες των ελληνικών μικροζυθοποιίων, έρχονται στην αγορά και στη διάθεση του καταναλωτή νέες συνταγές, ποικιλίες και επιτέλους κάποιες επιλογές που έχουν τον χαρακτήρα ενός σοβαρού ποτού. Η μπύρα δεν θεωρείται πλέον κάτι σαν αναψυκτικό ή ένα ποτό απλά για να ξεδιψάσει κάποιος αλλά ένα υψηλής ποιότητας προϊόν" αναφέρει ο Γιάννης Μαρμαρέλλης.

Παράλληλα, λανσάρονται κάποιες συνταγές και γεύσεις που είναι γνώριμες στο καταναλωτικό κοινό από τις μπύρες εισαγωγής: Πλέον υπάρχουν ελληνικές Weiss, Stout, Porter, IPA και εσχάτως Saison. Ακόμη, δεν είναι υπερβολή να αναφέρουμε ότι έσπασε ο δογματικός τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίζονταν η μπύρα στην Ελλάδα μέχρι τα τελευταία χρόνια, στις περισσότερες των περιπτώσεων ως ένα κατεξοχήν καλοκαιρινό ποτό, που είναι άμεσα συνδεδεμένο και αποκλειστικά με τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου.

Η Ελλάδα δεν είναι μία παραδοσιακή χώρα ζύθου, δεν έχει κάποιο στυλ να την χαρακτηρίζει και αναζητά την ταυτότητα της σε αυτό το κομμάτι του ποτού. Μέχρι να βρεθεί κάποιος ξεκάθαρος προσανατολισμός, η ελληνική μικροζυθοποιία παράγει μπύρες που βασίζονται σε κλασικές συνταγές άλλων χωρών ή σε παραλλαγές τους με κάποιο twist. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι μπύρες της υστερούν σε κάτι από τις αντίστοιχες του εξωτερικού, κάτι που επιβεβαιώνουν και οι πολλές βραβεύσεις στους σημαντικότερους διαγωνισμούς διεθνώς. Υπάρχει γνώση, φαντασία και δημιουργικότητα, που σε μπόλικες περιπτώσεις εξισώνει την έλλειψη πρότερης υποδομής και εμπειρίας. 

Τα προβλήματα και το μέλλον

Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα στον κόσμο της μικροζυθοποιίας στα μέρη μας. Παγκοσμίως, η τάση τρέχει με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς, με τις συγκεκριμένες μπύρες να  καταλαμβάνουν ένα ποσοστό της τάξεως του 15%-20% της αγοράς. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό μετά βίας ξεπερνά το 1%. Οι εισαγωγές παρόμοιων προϊόντων, όπως για παράδειγμα η οποιαδήποτε μπύρα με πρόσθετα (φρούτα, αρώματα κ.α.), μοιραία αφήνουν λιγότερο χώρο ενώ εξαιρετικά ανταγωνιστικά λειτουργούν και οι πολυεθνικές εταιρείες. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις η παραγωγή είναι εξαιρετικά μικρή, κάτι απολύτως λογικό. Ο κλάδος πάντως μπορεί να χαρακτηριστεί ως βιομηχανία, κάτι που σαφέστατα εγγυάται το μέλλον του. Χρειάζεται όμως πλάνο, οργάνωση, συζήτηση και ομαδικότητα από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

"Ένα από τα πράγματα που πρέπει να καταλάβουν οι μικροζυθοποιοί είναι πως δεν είναι απαραίτητα ανταγωνιστές αλλά συναγωνιστές. Τρέχουν στην ίδια κούρσα, το ίδιο προϊόν παράγουν και προωθούν. Αν λειτουργήσουν έτσι θα κερδίσουν στο τέλος. Αν υπάρχουν μόνο πισώπλατες μαχαιριές και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, πολύ απλά δεν θα υπάρξει μέλλον. Πάντως, τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση" αναφέρει ο κ. Ραδίσης σχετικά με το προς τα πού πάει το πράγμα. "Η δυναμική πρακτικά υπάρχει, το ίδιο και η τεχνογνωσία, σε συνδυασμό με την κουλτούρα των Ελλήνων που αλλάζει αναφορικά με την μπύρα γενικότερα. Οι μπύρες των μικρών παραγωγών καλύπτουν σχεδόν όλο το γευστικό φάσμα της κατηγορίας, έχοντας μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα γευστική βεντάλια" είναι η άποψη του κ. Κουρή.

Η αποδοχής της μπύρας των μικρών παραγωγών είναι κάτι σημαντικό για την ελληνική ποτοποιία κατ' επέκταση, αν και δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να πούμε ότι όλες οι μπύρες της συγκεκριμένης προέλευσης πληρούν τα υψηλότερα standards ποιότητας. Ο ίδιος ο κλάδος από την πλευρά του έχει άμεσα αντανακλαστικά ώστε να  γνωρίζει αμέσως ποια εταιρεία ή ποιος παραγωγός έρχεται να εκμεταλλευτεί το hype, κάτι που εν συνεχεία διακρίνει και ο καταναλωτής, απορρίπτοντάς τον στην τελική επιλογή. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό κομμάτι που κάνει εξαιρετική δουλειά, καθώς και όλο και περισσότεροι παραγωγοί που δεν διστάζουν να πειραματιστούν και να εξελιχθούν. Κάτι που τη σειρά του βοηθά ακόμη περισσότερο στο να φουσκώνει η βιομηχανία. Ακριβώς όπως το κάνει και ο αφρός της μπύρας.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr