Ειρήνη Παππά, η 'τελευταία Καρυάτιδα'

Από το Χιλιομόδι στην κορυφή του κόσμου και της Τέχνης. H Ελληνίδα ηθοποιός που διέπρεψε στο εξωτερικό "έφυγε" στα 96 της.

Γράφει: Esquire Editors 14 Σεπτεμβρίου 2022

Ήταν η Ειρήνη Λελέκου, η Ρηνούλα. Γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1926, σε ένα χωριό που δεν είχε καμία σχέση με όλα όσα θα συνέβαιναν στη ζωή της. Στο μικρό ορεινό Χιλιομόδι Κορινθίας, ακούστηκε το πρώτο της κλάμα. Με γονείς δασκάλους, που στάθηκαν όρθιοι σε όσα έζησε η Ελλάδα: Πραξικοπήματα, συγκρούσεις, εμφύλιοι σπαραγμοί, αναστολή του Συντάγματος, κλειστό κοινοβούλιο, ΕΟΝ, παιδιά να παρελαύνουν στρατιωτικά. Αυτή ήταν η Ειρήνη Παππά.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

A post shared by fotini (@chatistygrace)

Είναι το μικρότερο παιδί τους και είναι απόλυτα λογικό για αυτούς η Ρηνούλα τους να μεγαλώσει με παραμύθια, αρχαίους μύθους και ελευθερία πνεύματος. Η γιαγιά και η μητέρα της είναι πάντα δίπλα της, για να την οδηγήσουν όλο και πιο πέρα στον υπέροχο κόσμο που έφτιαχναν με τις διηγήσεις τους. Οι γυναίκες που της έμαθαν την έννοια του παραμυθά και της ζωντανής τέχνης μέσα από τα πινέλα της ζωγραφικής. Ο πατέρας της, της έμαθε να διαβάζει αρχαίους Έλληνες, αφού εκείνος ήταν διαφορετικός, πραγματιστής, με αδυναμία στην ουσία της γνώσης, τον Γκαίτε.

Τα καλοκαίρια της τα περνούσε στη φύση, όπως και τους χειμώνες στο Χιλιομόδι. εκδρομές στο Μετόχι, αναβάσεις, εξερευνήσεις. Ο πατέρας της πάντα πίστευε ότι οι γυναίκες ήταν ίσες με τους άντρες κι έτσι μεγάλωνε τις κόρες του.

Η γυναίκα που έγινε διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης σε συνέντευξή της μίλησε για τον πατέρα της, λέγοντας: "Διδάχθηκα την ασέβεια από τον πατέρα μου. Με έμαθε πως υπάρχει μόνο μία αριστοκρατία, του πνεύματος. Δεν υπάρχουν κύριοι και επίσημοι, αλλά άνθρωποι. Με έμαθε ότι ο σεβασμός με υποτιμάει, ενώ η αγάπη με εξυψώνει".

Από μικρή γράφει τα δικά της ποιήματα και τις ιστορίες, που κάνει πρωταγωνίστριες τις κούκλες της, που έφτιαχνε με μικρά ξύλα από το δάσος και κουρελάκια από υφάσματα.

Και ήρθε η μετακόμιση στην Αθήνα,στην οδό Ξενοκράτους. Και μετά ήρθε η αρχή της εφηβείας... Το καμπανάκι μέσα της άρχισε να χτυπάει δυνατά. Η υποκριτική και η ανάγκη της ενασχόλησης με αυτή άρχισε να ανθίζει. Η εξομολόγησή της ότι θέλει να γίνει ηθοποιός στη μητέρα της, δεν βρήκε γόνιμο έδαφος. Η αντίδρασή της δυνάμωσε την ανάγκη και έκανε αυτό που ήθελε πραγματικότητα. Μάνα και κόρη αντάλλαξαν κουβέντες, τις οποίες μετάνιωσαν πολλά χρόνια αργότερα.

 

Η Ρηνούλα της οικογένειας Παππά έγινε Ειρήνη, που ο δρόμος της οδήγησε στη σχολή του Ροντήρη. Με δασκάλους τον Γληνό, τον Παρασκευά, τον Καρυντινό και τον ίδιο τον Ροντήρη -με όλα τα ιερά τέρατα του κλασσικού θεάτρου- θέλει να μάθει να παίζει όπως εκείνοι. Το κορίτσι από το Χιλιομόδι πρέπει να τιθασεύσει τη φυσική ορμή του κα να γίνει στρατιώτης, να έχει πειθαρχία. Δεν θέλει να κάνει ακριβώς αυτό που λέει ο Ροντήρης και η Παξινού. Ήθελε να το δοκιμάσει όπως το αντιλαμβανόταν η ίδια. Και το έκανε.

Ο Σακελλάριος και η επιθεώρηση

 

Ήταν ο τελευταίος χρόνος στη σχολή, που ο Αλέκος Σακελλάριος την είδε να παίζει στον Μάκβεθ.

Ο ίδιος, της ζήτησε να βγει στην επιθεώρηση. Απίστευτο! εκ διαμέτρου αντίθετο με εκείνη, με την κλασσική παιδεία της. Η επαναστάτρια μέσα της όμως, είπε "ναι".

Ήθελε να γίνει κάτι άλλο από τους ηθοποιούς του Εθνικού, που παρατηρούσε αλλά θεωρούσε ψεύτικους. Σε αυτή την ιστορία υπάρχει μία λεπτομέρεια: ο Σακελλάριος γράφει στην αυτοβιογραφία του ότι δεν την είδε πρώτη φορά στη Σχολή της, αλλά στο Σύνταγμα να περπατά και την περιγράφει ως "ένα πανέμορφο πλάσμα με ένα απλό μακρύ φόρεμα, όλο πτυχώσεις, που κινιόταν με μεγαλοπρέπεια και συνάμα απλότητα. Σαν να ζωντάνεψε μια Καρυάτιδα".

Αυτός ο χαρακτηρισμός θα την ακολουθεί για μία ζωή. Σκηνοθέτες, δημιουργοί, παραγωγοί, ο Τύπος, τα βιβλία της ιστορίας της Τέχνης. Η ζωντανή Καρυάτιδα.

1948- Η πρώτη ταινία της, ο μύθος

Ο Αλέκος Σακελάριος την πήρε από το χέρι, την πήγε στον Φίνο κι εκείνος άφησε την Ειρήνη Παππά να κάνει το ντεμπούτο της στην ταινία "Χαμένοι Άγγελοι", να δημιουργήσει το μύθο της.

Το 1951 έρχεται η "Νεκρή Πολιτεία", του Φρίξου Ηλιάδη, με συμπρωταγωνιστή τον Γιώργο Φούντα. Η ταινία συμμετέχει στο Φεστιβάλ Καννών και όλοι μένουν άφωνοι, αναγνωρίζουν αυτό το νέο πρόσωπο ως κάτοχο μίας μοναδικότητας. Λιτή, αρχαϊκή, δωρική, με αυστηρότητα χαμένη στους αιώνες που πέρασαν και μία λυρικότητα Βυζαντινή, με ταυτόχρονο πάθος να καίει στα μάτια της, τις κινήσεις της. Βλέμμα βαθύ, με μυστήριο που δεν εκβιάζεται κάνει τις Κάννες να προσκυνήσουν. 1952, η Ρηνούλα που ανέβαινε πιτσιρίκα στα δέντρα στο Χιλιομόδι, ανέβηκε εκεί που άλλες προσπαθούσαν και δεν κατάφερναν, στην κορυφή του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Μία Ελληνίδα μπροστά από τις κάμερες, μέσα στην Ιστορία του Κινηματογράφου

Τουλάχιστον 100 ταινίες, ρεκόρ γία μία Ελληνίδα ηθοποιό. Εξερευνεί όλες τις ηπείρους με γυρίσματα για τις ταινίες της, την... εξερευνούν σε όλο τον κόσμο για να συνειδητοποιήσουν πόσο διαφορετική είναι από όλα όσα είχαν δει.

Τσινετσιτά, το Χόλιγουντ, Γιουγκοσλαβία, Λίβανος, Μαρόκο, Βραζιλία, Αυστραλία, Πορτογαλία. Τόποι δημιουργίας. Η Ειρήνη Παππά δημιουργεί τον εαυτό της σε κάθε καινούριο ρόλο σε όποιον τόπο πατάει. Marlon Brando, Yves Montand, Gregory Peck, Anthony Quinn, James Cagney. Όλοι στο πλευρό της. Μπρόντγουέι, 1967, με το έργο "Εκείνο το καλοκαίρι, εκείνο το φθινόπωρο" στέκεται στη σκηνή στο πλευρό του Jon Voight.

Η συνέχεια στο WomanToc.gr

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Ποια είναι η superhero ταινία που προκαλεί μαζικές αποχωρήσεις θεατών από τα πρώτα λεπτά-Είναι τόσο χάλια;

Οι πρώτες προβολές ενός νέου remake προκαλούν διχασμό στο κοινό. Η ακραία αισθητική του σοκάρει κάποιους, ενώ άλλοι το θεωρούν τολμηρή επιστροφή σε cult σινεμά.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Πρώτο trailer για το 28 Years Later: The Bone Temple - Επιστρέφει ο Cillian Murphy

Το πρώτο trailer του 28 Years Later: The Bone Temple είναι εδώ. Ο Ralph Fiennes επιστρέφει σε μια ζοφερή μετα-αποκαλυπτική Αγγλία, ενώ ο Cillian Murphy κάνει μια πολυαναμενόμενη cameo εμφάνιση.

Γραφει Παυλος Κρουστης

Σταματήστε ό,τι κάνετε: Οι Radiohead ανακοίνωσαν περιοδεία, την πρώτη μετά από 7 χρόνια αποχής

Να μας συγχωρήσει κύριος Yorke για την προπολεμική φωτογραφία, αλλά αυτός κι η παρέα του μας είχαν συνδέσει με Κάιρο από το 2018 και μετά, οπότε πάλι καλά να λένε. Αναμένουμε νέο υλικό τώρα που ξαναβγαίνουν στον δρόμο, για να δημοσιεύουμε αναλόγως.

Γραφει Ραφαελλα Ραλλη

Όσα γνωρίζουμε για το sequel του The Thursday Murder Club στο Netflix

Για εμάς, δε θα έπρεπε να είναι ταινία, αλλά σειρά. Όπως και να έχει, επειδή το Netflix αποφασίζει και όχι εμείς, τουλάχιστον ας μας εγγυηθεί κάποιος ότι στη συνέχεια της ταινίας, θα ξαναδούμε τον Lucifer....εεε τον Tom Ellis εννοούμε.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Μόλις ακούσαμε -και κολλήσαμε με- τα 2 ολοκαίνουργια τραγούδια των Spoon

Το καλοκαίρι υπήρξε πάρα πολύ παραγωγική περίοδος για τους Spoon, οι οποίοι, μετά το σοβαρό come back τους το 2022 έπειτα από 5 χρόνια δισκογραφικής αγρανάπαυσης, μοιάζουν ασταμάτητοι.

Γραφει Ραφαελλα Ραλλη

Ο Nicolas Cage υποδύεται τον Ιωσήφ στην ταινία ‘βιβλικού τρόμου’, The Carpenter's Son

Ο Nicolas Cage γίνεται Ιωσήφ και μας οδηγεί σε μια σκοτεινή ιστορία βιβλικού τρόμου. Το The Carpenter’s Son φέρνει την οικογένεια του Χριστού αντιμέτωπη με υπερφυσικές δυνάμεις.

Γραφει Παυλος Κρουστης