Οι viral 'Πέρσες' του Δημήτρη Καραντζά ζουν στο σήμερα

"Να χαίρεστε την ηδονή της κάθε ημέρας γιατί τα πλούτη στους νεκρούς διόλου δεν ωφελούν". Από όταν ήμασταν μαθητές μέχρι και σήμερα, ακούμε για τη διαχρονικότητα των αρχαίων έργων, αλλά μερικές φράσεις πάντα θα ηχούν ακόμη πιο επίκαιρες στα αυτιά μας. Παρακολουθώντας τους 'Πέρσες' του Δημήτρη Καραντζά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, μου ήταν πολύ δύσκολο να προσπεράσω αυτήν την πρόταση που συνοψίζει αυτό που σήμερα ονομάζουμε "τα χρήματα δε φέρνουν την ευτυχία" υπερτονίζοντας την αξία της ζωής και της καλής υγείας. 

Ο Αισχύλος, σε εκείνο που κατά γενική ομολογία θεωρείται το σπουδαιότερο αντιπολεμικό του έργο, αντλεί το θέμα του από ιστορικά γεγονότα -τη συντριπτική ήττα των Περσών από τους Έλληνες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας- ενώ παράλληλα εξαντλεί τους όρους που κατά κανόνα πρωταγωνιστούν στις τραγωδίες.

>Διάβασε ακόμη: Ο Γιάννης Μπέζος είναι αλλού

Η έπαρση, η αλαζονεία και η υπεροψία του Ξέρξη να υποτάξει την Ελλάδα τιμωρείται με θεία δίκη από τον αδυσώπητο Δία, ο χορός, στην προκειμένη περίπτωση οι απλοί πολίτες, οδύρονται και θρηνούν ταπεινωμένοι στρατηγούς και στρατιώτες που έπεσαν στη μάχη για να εκπληρώσουν τις παράλογες αξιώσεις του Ξέρξη. Ο τελευταίος στο μεταξύ, επιστρέφει με την ουρά στα σκέλια για να υποστεί τις όποιες συνέπειες και κυρίως, τη δικαιολογημένη οργή του λαού του. 

Γκέλυ Καλαμπάκα

Ο Δημήτρης Καραντζάς απέφυγε τις ανούσιες κορώνες με μαεστρία. Πήρε την αρχαιότερη σωζόμενη τραγωδία και την προσάρμοσε στο σήμερα, ντύνοντας τους ηθοποιούς με ρούχα σημερινά, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο την προαναφερθείσα διαχρονικότητα του κειμένου. Το διάνθισε επίσης, με ψυχεδελικούς ήχους και παραμορφωμένες από ενισχυτές, κραυγές, ισορροπώντας τοιουτοτρόπως στο τεντωμένο σχοινί της φορτισμένης από το θρήνο ατμόσφαιρας. 

Γκέλυ Καλαμπάκα

Το εύρημα του χορού που κλαίει για τη χώρα "και τη νιότη της που ο Ξέρξης αφάνισε", που "ακούει των ανέμων την ταφή" ήταν πραγματικά ευφάνταστο. Πέρα από τους ηθοποιούς, ο χορός των Περσών αποτελούνταν από πλήθος 40 μελών του Εξωραϊστικού Συλλόγου Επιδαύρου που ξεφύτρωνε κυριολεκτικά από παντού, είτε μέσα από το ίδιο το κοινό είτε από τα πέριξ. Ο όχλος αυτός αρχικά στηρίζει τους ηγέτες του, βγάζει θετικό χρησμό και στη συνέχεια προδίδεται, αντιδρά και εξεγείρεται εναντίον όσων μέχρι πρότινος στήριζε σθεναρά. Οι συνειρμοί είναι αναπόφευκτοι.

Γκέλυ Καλαμπάκα

Στα μεγαλύτερα ατού της παράστασης, η υπέροχη Ρένη Πιττακή ως Άτοσσα που το εκτόπισμά της είναι τέτοιο που δύσκολα μπορεί κανείς να πάρει τα μάτια του από πάνω της, η επιβλητική φωνή του Δαρείου Γιώργου Γάλλου, η σχεδόν φυσική ψυχεδέλεια της Θεοδώρας Τζήμου και της Αλεξίας Καλτσίκη και ο χαμαιλέων Χρήστος Λούλης. Ερμηνείες που δημιουργούν και δικαιολογούν πρωταγωνιστές, ακόμη κι αν οι ρόλοι δεν είναι μακροσκελείς.

>Διάβασε ακόμη: Θεατρικά για πάντα

Αν με ρωτάς, ο Δημήτρης Καραντζάς κατάφερε να κερδίσει μέσα από ένα ανατριχιαστικό κείμενο για την ήττα και την πικρή της παραδοχή. Σχήμα οξύμωρο, μα κυρίως, μαγικό, όπως κάθε τι που δε στηρίζεται στην υπερβολή.

---

Λίγα λόγια για το έργο

Γραμμένη το 472 π.Χ., η τραγωδία του Αισχύλου αποτελεί ίσως την παλαιότερη καταγραφή γεγονότων της ελληνικής ιστορίας στο θέατρο. Στα Σούσα, την περσική πρωτεύουσα, οι πολίτες που έχουν μείνει πίσω και η βασίλισσά τους, Άτοσσα που βασανίζεται από κακούς οιωνούς, αναμένουν νέα από την πολεμική επιχείρηση του Ξέρξη στην Ελλάδα. Ένας αγγελιαφόρος αναγγέλλει τη φριχτή έκβαση της μάχης της Σαλαμίνας: ο περσικός στρατός και οι επίλεκτοι αρχηγοί του έχουν συντριβεί.

Η Άτοσσα και ο Χορός καλούν το φάντασμα του Δαρείου για να τους καθοδηγήσει. Ο ένδοξος βασιλιάς καταδικάζει την ύβρη του Ξέρξη, που θέλησε να δαμάσει φύση και θεία βούληση και προβλέπει περισσότερες ακόμη καταστροφές. Με την άφιξη του Ξέρξη, κορυφώνεται η συντριβή. Η ζυγαριά γέρνει πλέον αποφασιστικά προς τον τρόμο του τέλους.

Το έργο διατρέχουν ατέλειωτοι κατάλογοι ονομάτων: εκείνοι που πρώτα φώτιζαν το δρόμο για την ελπίδα, τη νίκη και την ομοψυχία, τώρα πέφτουν ένας-ένας, χάνονται στα σκοτάδια ενός τόπου ρημαγμένου, ενός λαού στο όριο της φρίκης, της λογικής και της υπακοής.

Οι Πέρσες ως τραγωδία της ανθρωπότητας, ως μικροσύστημα που αντανακλά ζητήματα ύπαρξης και συνύπαρξης, άλυτα ανά τους αιώνες, γίνονται, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Καραντζά, κοινός τόπος για μια συνομιλία που φωτίζει εμμέσως τα πολλαπλά παγκόσμια αδιέξοδα του σήμερα. Το θέατρο είναι ο δημόσιος χώρος, η Εκκλησία του Δήμου, η Πόλη. Ο Χορός των Περσών, η "κοινωνία", ξεκινάει με την πίστη και την υπακοή, καταλήγοντας, μετά τον αφανισμό, ένα άναρχο πλήθος χωρίς οδηγό και σημείο αναφοράς.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr