Ο Γιάννης Μπέζος είναι αλλού
Λίγο πριν φύγει για καλοκαιρινή περιοδεία με τις Θεσμοφοριάζουσες, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης του Έτερος Εγώ της Cosmote TV μοιράζεται την αλήθεια του.
Πολλές φορές είναι ανυπόμονος και πολύ συγκεντρωτικός. Στο παρελθόν, υπήρξε πάρα πολύ εκρηκτικός - έχει μετανιώσει και έχει απολογηθεί για αυτό "κυρίως στον εαυτό του" όπως λέει. Αναγνωρίζει επίσης, πως όταν θέλει να περάσει μία γνώμη, καμιά φορά άθελά του καπελώνει τους ανθρώπους. Αυτά τα ελαττώματα μου ανέφερε ο Γιάννης Μπέζος όταν με καλοδέχτηκε εν μέσω προβών για τις Θεσμοφοριάζουσες που θα ξεκινήσουν το ταξίδι τους στην Ελλάδα απόψε από το Κηποθέατρο Παπάγου.
Σε δεύτερη ανάγνωση και με λίγο πιο ώριμη ματιά, εύκολα διακρίνει κανείς έναν πραγματικά ευγενικό άνθρωπο που σε κοιτά στα μάτια και με ψυχραιμία εκφράζει τις αφιλτράριστες σκέψεις του, ευχάριστες ή δυσάρεστες. Έναν άνθρωπο με τρομερό χιούμορ, που πιστεύει πολύ στους νέους ανθρώπους, είναι "πάρα πολύ υπέρ της προσωπικής ευθύνης" και εύχεται να παραμείνει μέχρι τελευταία στιγμή ανήσυχος. Ο Γιάννης Μπέζος είναι ερωτευμένος με την αλήθεια. Είναι αυθεντικός.
Η τηλεοπτική επιτυχία, η κριτική και η αποθέωση
>Δηλώσατε πρόσφατα ότι την επόμενη χρονιά δε θα έχετε σταθερή παρουσία στην τηλεόραση. Θα είναι για να ξεκουραστείτε ή για να μην κουράσετε; Κυρίως για να ξεκουραστώ. Θέλω να έχω τον πρωινό μου χρόνο ελεύθερο. Γιατί η τηλεόραση είναι δύσκολο πράγμα, όσο κι αν την απαξιώνουν και τη σκυλοβρίζουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, απαιτεί πολύ χρόνο και είναι μεγάλη η έκθεση.
>Εσείς μάλιστα, έχετε master στην ιδιωτική τηλεόραση, εργαστήκατε σε αυτήν από το ξεκίνημά της. Αλήθεια, για ποιο λόγο πιστεύετε ότι έχουν πέραση ακόμη σειρές όπως "Οι Απαράδεκτοι"; Αυτά ξέρετε, βαθμολογούνται στη διάρκεια του χρόνου. Υπάρχουν σειρές που στον καιρό τους έκαναν επιτυχία αλλά δε μας λένε τίποτα πια. Υπάρχουν άλλες που έκαναν τότε, όπως και σήμερα, αλλά και εκείνες που δεν έκαναν τότε, όμως στο μέλλον έδειξαν ότι έχουν αφήσει ένα ίχνος. Παίζουν όλα μέσα σε αυτό. Το πιο βασικό κατά την άποψή μου και για τους συγγραφείς και για τους ηθοποιούς, είναι να μη φοβούνται αυτό που βαθιά επιθυμούν και όχι αυτό που δήθεν θέλει η αγορά.
>Διάβασε ακόμη: Αντώνης Καρπετόπουλος, ένας αιώνιος έφηβος
Όλες οι δουλειές που έκανα εγώ -καλά οι Απαράδεκτοι ήταν μία πιο συνολική δουλειά με την ευθύνη της Δήμητρας φυσικά- αλλά όλες οι άλλες που έκανα και που είχα σχεδόν την απόλυτη ευθύνη τους, ήταν πολύ κουραστικές, πιο κουραστικές στην προετοιμασία, παρά στο γύρισμά τους. Αναφέρομαι στις διαφωνίες με τους σταθμούς, τους παραγωγούς, όλα αυτά που δεν ξέρει ο κόσμος και δε χρειάζεται κιόλας, που όμως αποτελούν ένα στάδιο απαραίτητο προκειμένου να γίνει όσο το δυνατόν καλύτερα η δουλειά εφόσον εγώ επιμένω και πιστεύω βαθιά ότι αυτό θα είναι το καλύτερο για τους τηλεθεατές.
>Εμένα μου κάνει πάντως τρομερή εντύπωση που παιδιά χρησιμοποιούν ακόμα ατάκες από αυτές τις σειρές. Μα τα παιδιά βλέπουν και τις παλιές ταινίες. Ξέρετε, στην τέχνη δεν υπάρχει παλιό και νέο, αυτά είναι ανοησίες. Υπάρχει κάτι που σου αποκαλύπτει κάτι ακόμα ή δε στο αποκαλύπτει ποτέ. Δηλαδή σε κάνει να γελάς, σε παρηγορεί, άλλα σε κάνουν να ονειρεύεσαι, αν δε σου κάνει τίποτα από όλα αυτά, δεν υπάρχει νέο και παλιό. Βλέπουμε ηθοποιούς της γενιάς του '50... Όπως και στη μουσική, μας συγκινούν τραγούδια που έχουν γραφτεί πριν από 70 χρόνια και άλλα που γράφτηκαν χθες δε μας λένε τίποτα. Επομένως, δεν υπάρχει ηλικία σε αυτά. Αν αυτό που γίνεται είναι αληθινό, και γίνεται με ταλέντο και μόχθο και κυρίως με αυτό που λέει η καρδιά μας και όχι αυτό που δήθεν θέλει η αγορά και το μάρκετινγκ, τότε νομίζω πως θα έχει επιτυχία.
>Οι νέοι ηθοποιοί ωστόσο, έχουν την πολυτέλεια να λειτουργούν έτσι; Όχι. Δεν πρέπει να την έχουν. Η δουλειά αυτή δεν απαιτεί πολυτέλειες, αλλά μόχθο. Καμιά φορά με ρωτούν αν δυσκολεύονται περισσότερο οι νέοι. Κι εμείς δυσκολευόμασταν. Αν ήταν τόσο εύκολα τα πράγματα δε θα είχε ενδιαφέρον και αξία. Είναι δύσκολα, γι' αυτό πρέπει να προσπαθείς πολύ, να επιμένεις, να είσαι έτοιμος για τη δόξα και τη χλεύη. Και στα δύο, φέρεις την ευθύνη.
>Εσείς κιόλας, δεν έχετε ακούσει λίγα. Σας αφορά η κριτική; Όχι, καθόλου. Την επίσημη κριτική δεν την παρακολουθώ καθόλου, δε με ενδιαφέρει. Παλιά παρακολουθούσα τους κριτικούς που ήταν άνθρωποι του θεάτρου, υπήρχαν κάποιοι που τους παίρναμε στα σοβαρά. Τώρα πια όχι, δε με ενδιαφέρει. Προφανώς θα υπάρχουν και σήμερα, απλώς δεν τα παρακολουθώ καθόλου.
>Ό,τι είναι θα φανεί στο χειροκρότημα; Θα φανεί στο χρόνο.
>"Δεν είμαι υπέρ ή κατά της αποθέωσης, ο χρόνος θα δείξει", έχετε δηλώσει στο παρελθόν. Τα πάτε καλά μέχρι τώρα; Έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, νομίζω πως ναι. Γενικά είμαστε πολύ εύκολοι στο να αποθεώνουμε και να απαξιώνουμε πράγματα. Συχνά μας αιχμαλωτίζει, χειροκροτάμε διάφορες ανοησίες και απαξιώνουμε εκείνα με τα οποία δεν επικοινωνούμε εύκολα. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα στο θέατρο, τη λογοτεχνία, τη μουσική, τα εικαστικά, παντού. Πρέπει να είμαστε λίγο περισσότερο επιφυλακτικοί, οι καλλιτέχνες που εμπλεκόμαστε σε αυτό, διπλά. Είτε είναι να πανηγυρίσουμε είτε να απαξιώσουμε, πολύ περισσότερο να μηδενίσουμε. Προσωπικά ούτε μηδενίζω ούτε αποθεώνω. Απλώς υπάρχουν πράγματα που με γοητεύουν αληθινά και άλλα που με αφήνουν αδιάφορο.
Η αδυναμία στην αλήθεια και η πολιτική ορθότητα
>Ωστόσο, έχετε το θάρρος της γνώμης σας. Μου δίνετε την εντύπωση πως πάντα λέτε αυτό που σκέφτεστε. Ναι, αλλά σε πράγματα που πρέπει να τοποθετηθώ. Ξέρετε, η αλήθεια είναι πολύ σχετικό πράγμα και εξαρτάται και από το πώς θα την εκφράσεις κάθε φορά. Αν πρόκειται για μία στάση ζωής ή για τη δουλειά μας, πρέπει να μιλάμε σοβαρά και να μη δουλευόμαστε μεταξύ μας. Αυτό το συνηθίζουμε στο χώρο μας, δουλευόμαστε μεταξύ μας. Και εμείς και εσείς, και όλοι μαζί. Συμπεριφερόμαστε σα να είμαστε κάπου αλλού, ενώ όλοι γνωρίζουμε τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τα προτερήματά μας. Λείπει το να μιλάμε με πράξεις.. Δεν εννοώ να βγαίνουμε να μιλάμε σε συνεντεύξεις και να κατηγορούμε, το θάρρος χρειάζεται στη σκηνή.
>Αισθάνεστε την ευθύνη που έχουν όσοι αποτελούν πρότυπο; Εκ των πραγμάτων αποτελείς πρότυπο, θέλοντας και μη. Είτε πρότυπο για να σε ακολουθήσουν είτε για να σε χλευάσουν. (γέλια) Ή για να σε αποφύγουν. Όταν μία πορεία αποτελείται από μία έντιμη διαδρομή κυρίως, χωρίς να προσπαθεί κάποιος να ξεγελάσει το κοινό και τον εαυτό του, με ένα παράδοξο τρόπο οι υπόλοιποι το αντιλαμβάνονται. Οι νέοι το αντιλαμβάνονται λίγο περισσότερο γιατί είναι νέοι, έχουν το μέλλον μπροστά τους, αγωνιούν για αυτό και προσπαθούν να αποκτήσουν σημεία αναφοράς. Τέτοιες περιπτώσεις τους δίνουν το κουράγιο ότι πορευόμενοι με το κεφάλι ψηλά και όχι με σαχλαμάρες μπορούν να έχουν αντίκρυσμα.
>Προσέχετε λίγο παραπάνω λόγω πολιτικής ορθότητας; Πάντα το προσέχεις αυτό. Πρέπει να το προσέχουμε. Το ζήτημα δεν είναι το politically correct, που ούτε ελληνικά δεν τολμάμε να το ξεστομίσουμε - τόσο αρχοντοχωριάτες είμαστε. Σημασία έχει τι εννοούμε. Το θέμα δεν είναι να μιλώ ευγενικά αλλά να συμπεριφέρομαι έτσι, η καθημερινή μου συμπεριφορά να είναι επί της ουσίας σοβαρή και ανθρώπινη, όχι να προσέχω τα λόγια μου. Αυτό έρχεται σαν αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα θα είναι να προσέχουμε όλοι τα λόγια μας, αλλά στην πράξη να κάνουμε άλλα. Στις πράξεις συνήθως μένουμε πίσω. Μένουμε μόνο στην επικεφαλίδα. Διαβάζουμε τον τίτλο, αλλά όχι το έργο. Θέλει προσπάθεια αυτό.
>Διάβασε ακόμη: Jean-Michel Jarre, είσαι πάντα τόσο cool;
>Και στις ειδήσεις συμβαίνει αυτό. Πολύς κόσμος στέκεται μόνο στους τίτλους και όχι στο περιεχόμενο. Ναι, γιατί είναι εύκολο. Όσοι έχουμε ένα βήμα παραπάνω λόγω δημόσιας εικόνας είναι να τα εντοπίζουμε αυτά, όχι να τα ακολουθούμε. Φυσικά και πρέπει να είμαστε ευγενείς και να προσέχουμε τι λέμε, αλλά πρέπει να το εννοούμε κιόλας. Μία δεοντολογία τώρα επιβάλλει να μη χρησιμοποιούμε μερικές λέξεις. Ναι, αλλά τις εμπεριέχουμε!
>Ό,τι είναι κίβδηλο πάντως, φαίνεται όπως και να έχει, έτσι δεν είναι; Είναι και λίγο της μόδας αυτά τα πράγματα και ξέρεις, η μόδα πεθαίνει νωρίς και τι θα απομείνει δεν ξέρω. Πρέπει να είμαστε πολύ σοβαροί και αυτά που λέμε να τα εννοούμε και να τα κάνουμε καθημερινή πράξη. Και να αφήσουμε τους βαρύγδουπους τίτλους και τα μεγάλα λόγια.
Οι προσωπικές ανησυχίες, ο ελεύθερος χρόνος και ο "σνομπ" Τσιτσάνης
>Οι αγωνίες που αναφέρατε, ποιες είναι; Μία προσωπική μου αγωνία είναι το πόσο "πλούσιος" μπορώ να γίνω, πετώντας τα πάντα από πάνω μου, κρατώντας τα ελάχιστα. Θέλω να περνάω καλά, με αξιοπρέπεια και όχι με μιζέρια, δε με ενδιαφέρει τίποτα από τα γύρω γύρω. Αυτό που επιθυμώ βαθιά είναι όσο περνούν τα χρόνια να είμαι τόσο "πλούσιος" μέσα μου που να μη χρειάζομαι τίποτα από όσα κάνουν θόρυβο. Θέλω να είμαι κοντά στην ουσία. Μην ανησυχείτε, δε θέλω να πάω σε κάποιο μοναστήρι! (γέλια) Όσο μεγαλώνουμε, ειδικά εμείς οι ηθοποιοί καλό είναι να αφαιρούμε παρά να προσθέτουμε.
>Είστε κοντά; Προσπαθώ. Δε μπορώ να το πω με σιγουριά. Και είναι και κάτι που δεν το αισθάνεσαι, αλλά δεν παύει επίσης να σε ανησυχεί. Τελευταία πάντως, πράγματα που με ενοχλούσαν ή τα αναζητούσα, δεν τα αναζητώ πλέον ούτε με ενοχλούν. Για παράδειγμα, η βλακεία των ανθρώπων. Έχει πάψει να με ενοχλεί γιατί είναι ανίκητη. Και με ενοχλούσε γιατί με ενοχλούσε στην καθημερινότητά μου. Με ενοχλούσε πάρα πολύ το δήθεν. Συνεχίζει να με ενοχλεί, αλλά λιγότερο. Γιατί ξέρω ότι είναι δίπλα μου και αν θέλω εγώ να το ακυρώσω αυτό, θα πρέπει να κάνω τη δουλειά μου καλύτερα. Το δήθεν δε θα φύγει, είναι δεδομένο, στη δουλειά τη δική μας δε, είναι κυρίαρχο. Είναι όλα δήθεν.
>Ενώ στους υπόλοιπους εργασιακούς χώρους πάμε πίσω.. (γέλια) Να, σας έδωσα δύο μικρά παραδείγματα που εφάπτονται και της δουλειάς δηλαδή. Δε με απαοχολεί να έχω ακριβά αυτοκίνητα, να έχω βίλες, πλοία και να κάνω ντόλτσε βίτα. Τίποτα από όλα αυτά.
>Το ξέρετε ότι επιτυχία της εποχής λέει "θέλω κότερα, ελικόπτερα κλπ"; Πάντα υπήρχαν αυτά. Και τη δεκαετία του '90. Χειρότερα ήτανε, καλύτερα είναι τώρα.
>Μας έγινε καθόλου μάθημα; Όχι, δε γίνονται έτσι τα μαθήματα αυτά. Έχουμε μία εφηβική συμπεριφορά, είμαστε κοινωνικά ανήλικοι. Είδατε ότι με τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που ζήσαμε, προσπαθήσαμε να φέρουμε την ευθύνη αλλού. Κανείς δεν έκανε αυτοκριτική, επομένως δε νομίζω ότι θα αλλάξει κάτι. Θα είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε τα ίδια εάν ξανακάνουμε τα ίδια λάθη φυσικά. Είναι σαν τους πολέμους αυτά, θα τα ξαναζήσουμε. Βλέπετε τη νοσταλγία των Ρώσων, αυτά τα αυτοκρατορικά μεγαλεία. Την ίδια έχουν και οι Τούρκοι. Δε σας κάνει εντύπωση ότι την έχουν και οι Ούγγροι και οι Αυστριακοί επίσης; Διότι και αυτοί έχουν μία τάση προς τα δεξιά, που σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν άρα παράδοση, ακινησία κλπ.
>Μου είπατε πως την επόμενη χρονιά σκοπεύετε να απέχετε από μία σταθερή παρουσία στην τηλεόραση για να έχετε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Τι κάνετε σε αυτόν; Διαβάζω συνέχεια, τα πάντα, ιστορικά, φιλοσοφικά βιβλία, ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, αθλούμαι όσο μπορώ...
>Παίζετε ακόμα μπάσκετ; Τελευταία όχι τόσο πολύ γιατί έχω ένα θέμα με το γόνατό μου, αλλά γενικά με ενδιαφέρει η γυμναστική, η καλή παρέα, οι ωραίες συζητήσεις... Βλέπω τηλεόραση... Και στο κανονικό πρόγραμμα και στα συνδρομητικά. Και αθλητικά βλέπω και ειδήσεις και κάποιες σειρές, θέλω να έχω μία σφαιρική εικόνα, μη φανταστείτε φανατικά.
>"Ζηλέψατε" κάποια από τις δουλειές που είδατε φέτος; Μέχρι στιγμής, όχι, αλλά γενικά δε ζηλεύω, θαυμάζω. Τον θαυμασμό πρέπει να τον επαναφέρουμε. Εμπεριέχει την απορία του "πώς γίνεται αυτό;". Υπάρχει μία γενική τάση από τον κόσμο να μη θαυμάζει εύκολα, θέλει να σε φέρει προς τα κάτω, στα μέτρα του. Όπως ξέρετε, εγώ αρνούμαι κατηγορηματικά (γέλια)... Θέλω να παραμείνω στα δικά μου και όποιος θέλει μπορεί να ακολουθήσει. Να σας εξηγήσω πώς το εννοώ: Λένε καμιά φορά "Γιατί δεν υπάρχουν οι μεγάλοι τραγουδιστές του παρελθόντος;". Μα γιατί δεν τους θαυμάζουμε πλέον τους τραγουδιστές. Νομίζουμε ότι μπορούμε να γίνουμε σαν κι αυτούς.
>Διάβασε ακόμη: H σουρεάλ ζωή του Νίκου Πουρσανίδη
>Κάπως έτσι ίσως εξηγείται η αναλωσιμότητα των σύγχρονων "διασήμων". Ναι, δεν είναι λαϊκοί ήρωες. Λαϊκός ήρωας ήταν ο Τσιτσάνης. Αλλά επειδή τον είχα γνωρίσει, σας βεβαιώ ότι ήταν ο πιο σνομπ άνθρωπος που πέρασε ποτέ από την Ελλάδα. Δεν τον πλησίαζες, ήταν λαϊκός όμως. Που σημαίνει τι; Ότι κατέθετε την αλήθεια του και άφησε πίσω του έργο που εμείς εκ των υστέρων επαναφέρουμε. Όποτε πονάμε, κλαίμε, χαιρόμαστε, θυμόμαστε αυτούς, όχι τους σημερινούς. Αυτούς τους για την ευχαρίστηση να τους καταγκρεμίζουμε με την πρώτη ευκαιρία.
>Εσείς είστε λαϊκός όπως ο Τσιτσάνης; Θα ήθελα να παραμείνω στη μνήμη και την καρδιά του κόσμου ως ένας λαϊκός καλλιτέχνης. Χωρίς συζήτηση. Είναι το πιο τιμητικό πράγμα που θα μπορούσε να γίνει.
>Εντωμεταξύ, ειδικά στο τραγούδι, τόσοι και τόσοι προσπαθούν να χαρακτηριστούν "έντεχνοι". Γιατί το λαϊκό τι είναι, άτεχνο; Αυτά είναι, αυτά τα δήθεν που λέγαμε πριν. Ο όρος "έντεχνος" σχηματίστηκε τη δεκαετία του '60 κυρίως από το Χατζηδάκι και τον Θεοδωράκη για να διαφοροποιηθούν από το λαϊκό επειδή είχαν διαφορετικό στίχο, ήταν πιο πολύ πάνω στην ποίηση, είχαν κάποιες διαφορετικές αρμονικές στη μουσική, υπήρχε λόγος, αλλά δε σημαίνει τίποτα αυτό. Τι θα πει έντεχνο και άτεχνο; Το ίδιο θέμα υπάρχει και στο θέατρο. Αυτά είναι σαχλαμάρες και θα έλεγα κυρίως δικές σας, των δημοσιογράφων. Κάποιοι βάζουν διάφορα κλισέ, "ψαγμένη", "ξεψαγμένη", τόσο ξέρουν τόσο λένε κι αυτοί και δημιουργούν ένα μύθο γύρω από ανόητα πράγματα ή υποβαθμίζουν άλλα που έχουν ενδιαφέρον. Είναι στρατόπεδα, σα στρατός κατοχής! (γέλια)
Η αυτοκριτική και η ενασχόληση με τα κοινά
>Έχουμε τον διχασμό στο DNA μας, λέτε; Δεν είναι θέμα Ελλήνων, όλοι οι λαοί έχουν διχασμούς μεγάλους. Απλώς εμείς κάνουμε πιο πολύ θόρυβο και διχαζόμαστε για ανοησίες. Αυτό είναι το καταπληκτικό. Δε διχαζόμαστε για σοβαρά θέματα, διχαζόμαστε για ανοησίες με την πρώτη ευκαιρία. Ξέρετε τι γίνεται; Όταν διχάζεις και πολώνεις το κλίμα, αποκτάς μία υπόσταση. Δηλαδή αποκτάς ένα κύρος, ψευτοκύρος στην πραγματικότητα που υποκαθιστά άλλες ελλείψεις. Αν είσαι σοβαρός και είσαι μέσα σου συνέχεια επαναστατημένος, δεν κάνεις τέτοια πράγματα, δεν ασχολείσαι, δεν είσαι έτοιμος να διχαστείς και να διαφωνήσεις. Είσαι έτοιμος να κάνεις αυτοκριτική. Γενικά είμαι πάρα πολύ υπέρ της αυτοκριτικής και κατά της κριτικής.
>Πόσο εύκολο είναι όμως, να αποφύγουμε το αυτομαστίγωμα; Αυτό είναι άλλο. Αυτοκριτική είναι να προσπαθείς να δεις τον εαυτό σου αποστασιοποιημένα, όσο είναι εφικτό διότι δεν είναι εύκολο, πάντα έχοντας υπόψη ότι δεν είσαι το κέντρο του κόσμου, ούτε μόνος στον πλανήτη. Οι καλλιτέχνες γενικά το έχουμε αυτό το πρόβλημα και νομίζουμε ότι όλοι ξυπνούν και κοιμούνται με τον καημό το δικό μας. Προσωπικά δεν πιστεύω πως ισχύει αυτό, έχουν άλλα πολύ πιο σοβαρά προβλήματα οι άνθρωποι. Ως καλλιτέχνες έχουμε την ευθύνη να τους φέρουμε για παράδειγμα στο θέατρο για να τους πούμε κάτι. Εάν δεν έρθουν, αρχίζουν όλα τα άλλα: Ότι φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς που δεν κάναμε σίγουρα καλά τη δουλειά μας.
>Μα το ψέμα πάντα ξεκινάει από εμάς, από αυτά που λέμε εμείς στον εαυτό μας. Αυτό ακριβώς λέω. Είμαστε λίγο λαός της ακινησίας. Μόλις πάει να γίνει ένα δημόσιο έργο κάπου, χαλάει ο κόσμος, διότι θα διαταραχθεί η ησυχία μας. Για εμάς που βλέπουμε εν πάση περιπτώσει τη ζωή λίγο διαφορετικά μέσα από την τέχνη, είναι αδιανόητα πράγματα αυτά. Πρέπει να έχουμε την τάση για ανανέωση, για νέα ξεκινήματα, για νέα πρόσωπα, νέα θεματολογία στη δουλειά μας, κάτι που λείπει πάρα πολύ στην τηλεόραση. Είναι συντηρητική η ελληνική τηλεόραση πολύ, χρειάζεται ανανέωση.
>Πώς εννοείτε τον συντηρητισμό στην τηλεόραση; Έχει να κάνει με τη θεματολογία; Είμαστε πουριτανοί; Σχετίζεται με όλα αυτά. Δε μπορείς να κάνεις πρόγραμμα πάντα με το μυαλό στραμμένο "μήπως ενοχλήσω κάποιον". Είμαι της άποψης, ότι πρέπει να ενοχλήσεις. Εάν δεν ενοχλήσεις, κάτι δεν έχεις κάνει καλά, διότι μόνο μέσα από αυτά πας μπροστά. Αλλιώς περιορίζεσαι στο χωριό, το τάβλι και το τσίπουρο. Δεν είναι κακά ούτε αυτά, απλώς μέλλον δε νομίζω πως έχουν. Είναι μάλλον καρφί στο κεφάλι μας, παρά μας πάνε μπροστά. Και υπάρχουν νέες δυνάμεις στη χώρα μας. Και συγγραφείς και σκηνοθέτες και ηθοποιοί πάρα πολύ καλοί και πρέπει να ανανεωθεί όλο μας το "οπλοστάσιο". Ριζικά. Δεν εξαιρώ καθόλου τον εαυτό μου από την ανανέωση, πρέπει να πάμε λίγο στην άκρη για να έρθουν οι νεότεροι, οι οποίοι παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέρον.
>Ως θιασώτης της αλήθειας, πώς και ασχοληθήκατε με την πολιτική, που διακρίνεται για τα ψέματά της; Προσπάθησα να βοηθήσω όσο μπορούσα λειτουργώντας λίγο συνθετικά γιατί ήταν μία πολύ τεταμένη περίοδος αν θυμάστε. Όλο αυτό χωρίς να ζητάω τίποτα, είχα εξηγηθεί εξαρχής ότι δε με ενδιέφεραν οι θεσμικές θέσεις. Τότε ήταν μία πολύ έντονη κατάσταση και είπα ας προσπαθήσουμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Είδα ότι το πολιτικό μας σύστημα είναι μπετοναρισμένο, στεγανό, από όλες τις πλευρές, οριζόντια. Δεν είναι ότι οι μεν είναι έτσι, ίδιοι είναι όλοι. Αν πεις μία κουβέντα της προκοπής, θα μειοψηφήσεις. Επομένως, δεν είχε κανένα νόημα. Πιο καλά πολιτικά φέρομαι στη δουλειά μου και μιλώντας σε εσάς τώρα.
>Συνεπώς δε θα το ξανατολμούσατε; Όχι δε με ενδιαφέρει. Είμαι πάρα πολύ υπέρ της προσωπικής ευθύνης, θα στεναχωρήσω τους δημοκράτες φίλους μου, αλλά εγώ είμαι υπέρ της ατομικής ευθύνης. Αυτό που κρυβόμαστε πίσω από τη συλλογική ευθύνη δε μου αρέσει καθόλου. Είναι δειλία, τουλάχιστον από ανθρώπους που έχουν μία θέση σαν τη δική μου. Τώρα να το πει ένα παιδί νέο, το καταλαβαίνω, αλλά το να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας είναι άλλο.
Οι Θεσμοφοριάζουσες και η σύμπραξη με Δαδακαρίδη-Τσαφούλια
>Αλήθεια, πόσο τυχαία είναι η επιλογή της παράστασης Θεσμοφοριάζουσες στο καλοκαίρι του 2022; Κοιτάξτε, αυτό είναι ένα έργο που ήθελα να το κάνω γύρω στα 7-8 χρόνια. Δε μπόρεσα να το κάνω στο Εθνικό Θέατρο, για διάφορους λόγους και αποφάσισα να το επαναφέρω τώρα. Ο Αριστοφάνης είναι ποιητής της αγοράς, δεν έχει καμία σχέση με τον Αισχύλο και το Σοφοκλή και με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Αν το δούμε προσεκτικά το έργο, και καταφέρουμε να το ζωντανέψουμε στη σκηνή με ένα τρόπο αποκαλυπτικό, θα καταλάβουμε ότι δεν έχουμε καθόλου διαφορές από τους παππούδες μας. Είναι ίδιος ο τρόπος σκέψης, έχουμε τις ίδιες αδυναμίες, το ίδιο μεγαλείο, την ίδια επιπολαιότητα και ένα φοβερό χιούμορ. Θα έλεγα ότι έχει και μία τρέλα. Οι Έλληνες είναι ένας λαός λίγο της τρέλας.
>Διάβασε ακόμη: Θεατρικά για πάντα
>Ενδεχομένως τόσα χρόνια να μας έχει σώσει κατά πολύ και το χιούμορ μας. Ναι, αυτό είναι αλήθεια, καθώς και κάποιοι άνθρωποι που κάνουν τη διαφορά. Ένας από αυτούς ήταν και ο Αριστοφάνης, το έργο τυχαίνει να έχει αυτήν την επικαιρότητα όσον αφορά στη στάση των γυναικών. Τα Θεσμοφόρια ήταν μία γιορτή λίγο παγανιστική στην οποία δεν πήγαιναν άντρες και σύμφωνα με το μύθο του Αριστοφάνη αυτές οι γυναίκες ήθελαν τελοσπάντων να καταδικάσουν τον Ευριπίδη γιατί έγραφε κάποια αμφιλεγόμενα πράγματα για τις γυναίκες. Στην ουσία δηλαδή, ο Αριστοφάνης σατιρίζει τον Ευριπίδη, διότι τον εκτιμά πολύ. Αν δεν εκτιμάς κάποιον, δεν ασχολείσαι μαζί του. Αδυναμίες έχουμε όλοι.
>Οι δικές σας αδυναμίες ποιες είναι; Πολλές φορές είμαι ανυπόμονος. Είμαι πάρα πολύ συγκεντρωτικός, το ομολογώ, αυτό είναι και καλό που και που. Στο παρελθόν, υπήρξα πάρα πολύ εκρηκτικός, έχω μετανιώσει και έχω απολογηθεί για αυτό, στον εαυτό μου κυρίως. Δε χρειαζόταν. Δεν είχα τον έλεγχο των πράξεών μου, ενώ έπρεπε να τον έχω. Αυτό είναι ευθύνη δική μου, έκανα την αυτοκριτική μου. Προσπαθώ να ξεπεράσω όσα ελαττώματα διαθέτω, δεν είναι πολύ εύκολο, αλλά με απασχολεί. Καμιά φορά επίσης, θέλοντας να περάσω μία γνώμη, καπελώνω επίσης τους ανθρώπους. Ούτε αυτό είναι καλό. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας.
>Αφού λύσαμε το θέμα των αδυναμιών, θα ήθελα να μου πείτε, μετά από τόσα χρόνια συνύπαρξης με την κυρία Τσαλίκη, με ποιο τρόπο μπορεί μία σχέση να έχει διάρκεια.
Δεν είναι πολύ εύκολο, θέλει προφανώς προσπάθεια. Κυρίως όταν είμαστε νέοι, πάνω στην πολύ μεγάλη δραστηριότητα και τη βιολογική και την επαγγελματική, η συνύπαρξη είναι πιο δύσκολη. Βέβαια, αυτό είναι παιχνίδι για δύο πάντα. Με τα χρόνια έγινε μία προσπάθεια και από τις δύο πλευρές να μην παίρνουμε τον εαυτό μας τόσο στα σοβαρά και να καταλαβαίνουμε τις αδυναμίες του καθενός. Ξέρετε, το "εγώ" είναι πολύ ισχυρό και δε φεύγει πολύ εύκολα.
>Συνήθως επίσης, μιλάμε χωρίς να έχουμε ακούσει τι θέλει ο άλλος να μας πει. Να ένα ελάττωμα που το έχω κι εγώ. Μου το επισημαίνει η σύζυγός μου πολλές φορές και έχει δίκιο. Προτρέχει η σκέψη μου και δεν αφήνω πολλές φορές τον άλλον να ολοκληρώσει. Προσπαθώ να το καταπολεμήσω. Και προτρέπω όσους το υφίστανται από μένα να μου το επισημαίνουν.
>Η συνύπαρξή σας με τον Σωτήρη Τσαφούλια και τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη στο θεατρικό "Αινιγματικές Παραλλαγές", αλλά και στην 3η, επικείμενη σεζόν του Έτερος Εγώ της Cosmote TV ήταν θέμα χημείας; Κοιτάξτε, θα έλεγα περισσότερο πως είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας, προσωπικοτήτων και παιδείας – αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο. Ξέρετε, είμαι ένας χορτασμένος άνθρωπος, δε μου λείπει τίποτα. Αυτό που επιθυμώ είναι η συνύπαρξη με τους νεότερους και ένας από τους λόγους που αποφάσισα να συνεργαστώ με τον Πυγμαλίωνα που εκτιμώ πάρα πολύ και αργότερα και με τον Σωτήρη είναι αυτό: Ένας νεότερος αποφασίζει να αφήσει ένα χνάρι, βρίσκει ένα έργο που πιστεύει και θέλει έναν άνθρωπο της παλαιότερης γενιάς για να συνυπάρξουν σκηνικά. Δε μπορώ παρά να το εκτιμήσω.
>Έτσι όπως το ακούω, είναι σα να λέτε, ο Μπέζος πήρε από τον Δαδακαρίδη και είναι τόσο ωραίο. Μα δε μπορείς να μην πάρεις από τη ματιά των νεοτέρων. Κυρίως από την αμηχανία εκείνων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, όχι όλων. Οι άνθρωποι της γενιάς της δικής μου, τα ξέρουν όλα και αυτό είναι φρικτό. Είναι και βαθιά πολιτικοποιημένοι και όλες αυτές οι αρλούμπες, αλλά προσωπικά δε θέλω τέτοια πράγματα. Μου αρέσει αυτό το "προσπαθώ να δημιουργήσω από το μηδέν κάτι και έχω μία αγωνία για αυτό". Και επίσης, ρισκάρω με την καριέρα μου, τα οικονομικά μου, το όνομά μου και δεν κάνω κάτι με σιγουριά. Αυτό το εκτιμώ βαθιά, όπως στην περίπτωση του Πυγμαλίωνα και του Σωτήρη. Αν μου παρουσιαστεί κι άλλη ευκαιρία, θα το κάνω πάλι με νεότερους, όπως και με παλαιότερους, δεν έχω προβλήματα. Απλώς οι νεότεροι και πρακτικά αν το δεις, έχουν μέλλον και το περιθώριο να κάνουν λάθη.
>Ο παραδιπλανός μου στην παράσταση, θυμάμαι να σχολιάζει: "Ο Μπέζος παίζει τον εαυτό του;" Να σας απαντήσω εγώ; Ναι, τον εαυτό μου "παίζω", έχει πολύ ενδιαφέρον ο εαυτός μου. Και θεωρώ τον εαυτό μου καλύτερο από τους ρόλους που κάνω. Αυτή είναι η απάντησή μου. (γέλια) Για να σας προλάβω, δεν τον παίζω, ουσιαστικά τον εκθέτω. Γενικά, δεν πρέπει να δημιουργούμε θρόνους στους εαυτούς μας και να καθόμαστε πάνω. Τότε μόνο προχωράς, αλλιώς κατακάθεσαι, δημιουργείς μία σχολή, ένα κλίμα και γυρίζουν όλοι γύρω από αυτό. Αυτό το κάνουν οι πολιτικοί συνήθως. Οι καλλιτέχνες πρέπει να ανατρέπουν τον εαυτό τους μονίμως και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα κάνει και ο Σωτήρης στην επόμενη δουλειά του.
Η υστεροφημία και η διάρκεια στη σκηνή
>Η υστεροφημία σας νοιάζει; Δε μπορώ να σας απαντήσω με σιγουριά. Θα πει κάποιος "γιατί να σε νοιάζει η υστεροφημία;". Με νοιάζει με την έννοια, όχι για μένα -θα μου πείτε τόσο αλτρουιστής είσαι;- όλος ο κόπος, η ενέργεια, η προσπάθεια όλων αυτών των ετών με όλες αυτές τις αναταράξεις και τα εμπόδια να δημιουργούν ένα ενθαρρυντικό κλίμα για τους επόμενους. Ότι δηλαδή υπάρχει και αυτή η πλευρά. Όπως σας είπα και πριν, είμαι πάρα πολύ εναντίον του δήθεν, αλλά και της προχειρότητας, ο συνδυασμός των οποίων ταλαιπωρεί πάρα πολύ το επάγγελμά μας.
Επομένως, είμαι κάπου ανάμεσα και παλεύω. Επίσης, είμαι πάρα πολύ εναντίον των εκ του ασφαλούς καλλιτεχνικών αποπειρών. Δε μπορούμε να είμαστε συνεχώς κρατικοδίαιτοι, επιχορηγούμενοι και μόνιμοι κάτοικοι του Εθνικού Θεάτρου, των Φεστιβάλ κλπ. Πρέπει λίγο να ρισκάρουμε και μόνοι μας.
>Όσο σας ακούω να μιλάτε, αναφέρετε πολύ τη φράση "είμαι πολύ υπέρ", "είμαι πολύ κατά". Το γκρι, η ενδιάμεση κατάσταση, υπάρχει για εσάς; Στη μέση κατάσταση είναι κάποιοι δειλοί. Ή πρέπει να λες θα πολεμήσω γενναία ή θα πολεμήσω με βοήθεια, ή θα κάνεις ποδήλατο μόνος σου και θα πέσεις μερικές φορές μέχρι να στηριχθείς ή θα είσαι μονίμως με βοηθητικές. Δε νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει μέση κατάσταση. Θέλω να μη φοβούνται οι άνθρωποι. Βλέπω ανθρώπους να φοβούνται στο χώρο μας και είναι σα να μαθαίνουν να φοβούνται και από το εκπαιδευτικό σύστημα και τις σχολές τις δικές μας κλπ, ενώ η δουλειά η δική μας, το πρώτο πράγμα που απαιτεί, είναι το θάρρος. Το "βγαίνω πάνω στη σκηνή και δημιουργώ κόσμο από το μηδέν".
>Άρα ή να κάνουμε κάτι πολύ καλά ή να μην το κάνουμε καθόλου; Όχι, να αποπειράσαι να το κάνεις. Το πολύ καλά είναι κάτι που το αποφασίζει το μέλλον, ούτε καν το χειροκρότημα του κοινού. Πέρα από το θάρρος και το χάρισμα το προσωπικό που ονομάζουμε ταλέντο και είναι απαραίτητο, χρειάζεται πολλή υπομονή, χρόνο, όχι βιαστικές κινήσεις και τη ματιά ψηλά. Να μην περιμένεις να σε βοηθήσουν. Δε γίνεται αυτή η δουλειά με βοήθεια. Ή κάνεις ή δεν κάνεις. Και επειδή είμαστε πάρα πολλοί, πρέπει να πούμε και την αλήθεια ότι δεν είναι για όλους αυτή η δουλειά.
>Όταν σας είπε η κόρη σας ότι θα ακολουθήσει το επάγγελμά σας, τι της είπατε; Τίποτα. Ήμουν βέβαιος ότι θα ασχοληθεί με αυτό, δε θα μπορούσε να ασχοληθεί με κάτι άλλο. Από το πρωί μέχρι το βράδυ ήταν μέσα σε αυτό το κλίμα, με τι θα ασχολούνταν; Ήταν πολύ φυσικό να το θελήσει.
>Αν διακρίνατε ότι δεν το έχει, θα της το λέγατε; Φυσικά. Θα το καταλάβαινε όμως και μόνη της. Το έχει, αλλά έχει προσπαθήσει και πολύ. Και κυρίως η μεγάλη της προσπάθεια είναι ο απογαλακτισμός από τους γονείς της, που δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όπως θα έχετε διαπιστώσει, είναι πάρα πολύ της μόδας να βγάζουμε τα παιδιά μας φωτογραφίες, ακόμη και προτού γεννηθούν. Αυτά είναι γελοία πράγματα. Νομίζω ότι κάνουν πολύ κακό και προτείνω στους συναδέλφους μου να τα σταματήσουν. Χάνουμε το κύρος μας με αυτόν τον τρόπο. Επειδή τα κάνουν οι Αμερικανοί; Μα οι Αμερικανοί δεν είναι δείγμα. Υπάρχει ένα μυστικό: Γιατί αποφασίσαμε να κάνουμε αυτήν τη δουλειά. Λες "θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο." Γιατί; Σίγουρα όχι για να φωτογραφίζονται τα παιδιά σου. Αν το έκανες για αυτό, τότε δεν κάνεις για αυτήν τη δουλειά κατ' εμέ. Ο καθένας φυσικά έχει το δικαίωμα να πράξει όπως νομίζει.
>Ο Γιάννης του σήμερα, έχει βγάλει ασπροπρόσωπο τον Γιάννη παιδί; Νομίζω πως ναι. Δε μπορούσα να φανταστώ ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα ότι θα έκανα όλα αυτά τα πράγματα, ότι θα γνώριζα όλους αυτούς τους ανθρώπους και ότι θα μπορούσα να απευθυνθώ στους συμπατριώτες μου τόσα πολλά χρόνια και εκείνοι να το αποδέχονται, να τους ανησυχεί, να τους θυμώνει -γιατί κι αυτό μέσα στο παιχνίδι είναι. Οι άνθρωποι που θυμώνουν μαζί μου, θυμώνουν επειδή ξέρουν ότι λέω αλήθεια. Αλλιώς δε θα ασχολούνταν καν. Ξέρουν. Όταν λέω ότι δε μπορώ να είμαι καλός με όλους, γνωρίζουν πως έτσι είναι. Δεν υπάρχει τέτοιος άνθρωπος. Η βαθιά επιθυμία του κόσμου είναι αυτή. Όταν λέω καλός με όλους, εννοώ προσιτός, "σε φέρνω στα μέτρα μου". Εγώ δεν είμαι για τέτοια πράγματα. Να μην σας πω ότι εκτιμούν πιο πολύ αυτό, παρά το ίδιο μου το έργο.
>Φέρνετε στο μυαλό σας συμβουλές που σας έχουν δώσει σπουδαίοι άνθρωποι που συναντήσατε στο ξεκίνημά σας; Βέβαια. Αλλά δε θα τις μοιραζόμουν ποτέ. Νομίζω πως αυτά δεν πρέπει να μοιράζονται, πρέπει να μένουν μέσα μας, ήταν από ανθρώπους που ήταν επιφανείς. Ξέρετε τι γίνεται; Μέσα από αυτήν τη δουλειά έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους, πολύ ενδιαφέροντες, οι οποίοι δε χρειάζεται να σου πουν κάτι. Παίρνεις από αυτό που κρύβουν. Όχι από αυτό που λένε αλλά από τον τρόπο που ζουν ή έστω ζούσαν. Κι επειδή εγώ δεν έχω καθόλου εμπιστοσύνη σε αυτούς που λένε πολλά, προτιμώ εκείνους που γίνονται παραδείγματα μέσα από τη στάση τους.
>Διάβασε ακόμη: Ο απρόβλεπτος κύριος Παπαδημητρίου
Και όπως ξέρετε, οι νέοι δε θέλουν συμβουλές, προτιμούν τα παραδείγματα. Ο νεότερος από μένα, παίρνει αυτό που κρύβω, έτσι κάναμε κι εμείς με τους παλαιότερους. Υπήρχαν άνθρωποι στο παρελθόν πολύ αξιόλογοι, όπως και πολύ ανόητοι. Σας το λέω γιατί υπάρχει μία τάση να λέμε ότι παλιά ήταν καλά. Όχι δεν ήταν καλά, είναι καλύτερα τώρα. Το επίπεδο σήμερα είναι πολύ υψηλό, συνάδελφοι υπάρχουν εξαιρετικοί, και άντρες και γυναίκες. Αν μπορούσαμε να κάνουμε σύγκριση, θα μου φαινόταν αστεία.
>Αυτό κι αν είναι θαρραλέο να το παραδέχεστε. Μα δεν είναι θέμα να το παραδεχτώ, δε μπορεί να είναι και αλλιώς. Οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν μία δυναμική και δε φοβόντουσαν, ο Χατζηδάκις ήταν έτσι, ο Μίκης, ο Γκάτσος, πάντα επεσήμαναν το νέο. Δεν ήταν μία γενική νεολαγνεία, "ό,τι κάνουν οι νέοι είναι καλό", υποστήριζαν το νέο που είχε κάτι να πει και ακολουθούσαν εκείνη την κατεύθυνση. Αναζητούσαν όχι την άποψη του νέου, αλλά τον ενθουσιασμό του.
>Αυτό βέβαια, προϋποθέτει την ύπαρξη αντίστοιχης αντίληψης. Μα φυσικά. Και παιδεία και ταλέντο και να είσαι χορτάτος, να μη ζηλεύεις δηλαδή.
>Ο Γιάννης μέχρι πότε θα είναι στη σκηνή; Το έχετε σκεφτεί; Όσο θέλω. Θα αποσυρθώ όταν το αποφασίσω εγώ. Αυτή η τάση του να φύγει αυτός να έρθει ο άλλος... αυτά δεν αποφασίζονται έτσι. Και στο τέλος τέλος, αν δε σου αρέσει κάτι, μην το ακολουθείς. Συνήθως πάντως, κάτι τέτοια λένε όσοι είναι άχρηστοι τελείως, έτσι, για να αποκτήσουν κύρος και γίνονται εν τέλει γραφικοί και γελοίοι. Ο Manoel de Oliveira, ο μεγάλος Πορτογάλος σκηνοθέτης, σκηνοθετούσε μέχρι τα 90 του και ήταν μαγικός. Στη δουλειά τη δική μας, ηλικία δεν υπάρχει. Φυσικά, δεν εννοώ να είσαι βιολογικά ή πνευματικά ανήμπορος. Έχει να κάνει με το να ξυπνάς το πρωί και να είσαι ακόμα ανήσυχος. Και να μην ξυπνάς το πρωί με τη σκέψη τι θα πεις στην τηλεόραση το μεσημέρι.
>Και εσείς είστε ανήσυχος. Η ευχή μου θα ήταν να παραμείνω μέχρι να πεθάνω. Αυτό θα ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να μου συμβεί.
Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr