Λουκά Κατσίκα, τι να δούμε φέτος στις Νύχτες Πρεμιέρας;

Κινηματογραφικές στιγμές ζούσε ανέκαθεν η Αθήνα, σχεδόν σουρεαλιστικές θα έλεγε κανείς. Αυτές τις μέρες, τις ζει στην κυριολεξία, καθότι χθες άνοιξε η αυλαία του 28ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, φέρνοντας μαζί του ένα σωρό καλούδια για τους λάτρεις του σινεμά και σηματοδοτώντας την επιστροφή της διοργάνωσης στην κανονικότητα των κλειστών αιθουσών. Όπως πέρυσι, έτσι και φέτος, έχοντας καλομάθει, ζήτησα από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Λουκά Κατσίκα, αρχικά να μου πει μερικά βασικά πράγματα για όσους δεν τα πάνε καλά με τα ξύλινα κατεβατά για το τι μας έχουν ετοιμάσει φέτος στις Νύχτες Πρεμιέρας και κατόπιν να μου δώσει τις δικές του 5 αγαπημένες ταινίες από εκείνες που θα παρελάσουν έως και τις 9 Οκτωβρίου σε μερικούς από τους πιο γνωστούς (και ιστορικούς) κινηματογράφους της πρωτεύουσας.

>Λουκά, προτού μου πεις τα 5 σου αγαπημένα για φέτος, αρχικά θα ήθελα να μάθω πώς αισθάνεσαι που φέτος το φεστιβάλ επιστρέφει στις κλειστές αίθουσες. Υπάρχει μία αίσθηση ανακούφισης που συνδυάζεται με μία ανησυχία που δεν αφορά στο φεστιβάλ το ίδιο, αλλά με το τοπίο μετά από αυτό. Πολύς κόσμος πιστεύει ότι η διοργάνωση ολοκληρώνεται μετά την τελετή λήξης του, ωστόσο διεξάγεται στο μυαλό μας καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου γιατί είναι απολύτως συνυφασμένη με τις χειμερινές αίθουσες και αυτήν τη στιγμή δυστυχώς γνωρίζουμε όλοι πως η προσέλευση στα σινεμά δε φτάνει το επιθυμητό επίπεδο.

Από το ξεκίνημά της μέχρι και σήμερα, η εποχή του streaming, του downloading και της οικιακής ψυχαγωγίας κοστίζει στους κινηματογράφους και κύριο μέλημα του φεστιβάλ είναι να μπορέσει να επιστρέψει τον κόσμο στις αίθουσες σε βάθος χρόνου και όχι μόνο κατά τη διάρκειά του. Στο λέω με απόλυτη ειλικρίνεια, γιατί κάλλιστα θα μπορούσα να σου πω ότι το φεστιβάλ τελειώνει στις 9 Οκτωβρίου και μετά δε μας ενδιαφέρει τι θα συμβεί, αλλά δεν είναι καθόλου έτσι αυτό. Για εμάς η αίθουσα άλλωστε είναι και ο λόγος της ύπαρξής μας, είναι πολύ σημαντικό να την προστατεύσουμε και να διαφυλάξουμε παράλληλα την κινηματογραφική εμπειρία όπως την αγαπήσαμε. 

>Σίγουρα, η πανδημία βοήθησε στο να μη σηκωνόμαστε πια εύκολα από τον καναπέ μας... Εμείς παλεύουμε με τη δύναμη της συνήθειας και με τις επιφυλάξεις των εγχώριων διανομέων. Το φεστιβάλ ανήκει στο κοινό του και βρίσκεται σε πλήρη επικοινωνία και συνεργασία με τους έλληνες διανομείς αναφορικά με τον προγραμματισμό και τα σχέδιά τους τους προσεχείς μήνες. Εμείς από την πλευρά μας προσπαθούμε να τους ενθαρρύνουμε να μην είναι τόσο φειδωλοί στον αριθμό και το είδος των ταινιών που σκοπεύουν να κυκλοφορήσουν στις αίθουσες, ιδίως μετά το φεστιβάλ. Το θέμα είναι να μπορέσουμε να φέρουμε το κοινό μαζικά στις αίθουσες, με ταινίες που θα περιμένει να δει.

Αυτό συνέβη πέρυσι γιατί είχαμε τη δυνατότητα να συμπέσουμε με το άτυπο ξεκίνημα της κινηματογραφικής σεζόν τον Σεπτέμβριο και τις κυκλοφορίες των James Bond, Dune, λίγο πιο μετά επίσης με εκείνη του Spiderman... Φέτος, παρότι για τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου δεν υπάρχει αντίστοιχα ορατός τίτλος, υπάρχουν όμως μερικές ταινίες που μας έρχονται από τα φεστιβάλ του εξωτερικού και καλό θα ήταν να βρουν τη θέση τους ανά εβδομάδα, ώστε να γυρίσει ο κόσμος στις αίθουσες. Πρόκειται για μία εξωφεστιβαλική συζήτηση, ωστόσο δεν παύει να μας αφορά. 

>Από που άντλησε την έμπνευσή της η φετινή διοργάνωση; Κατά κάποιο τρόπο, αντλήσαμε την έμπνευση για τη φετινή διοργάνωση από την αφίσα μας. Ο άνθρωπος που τη σχεδίασε σκέφτηκε ότι η 28η εκδοχή του φεστιβάλ έρχεται μετά από μία άκρως σκυθρωπή χρονιά για ολόκληρο τον κόσμο βάσει όσων συμβαίνουν. Πέρα από την Covid-19 και τα υγιειονομικά άγχη, υπάρχει ένας πόλεμος και μία γενικότερη κοσμική ανησυχία για τα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα.

Η πρόταση του φεστιβάλ έρχεται στην "ουρά" όλων αυτών και ουσιαστικά λέει πως για άλλη μία φορά αναζητάμε καταφύγιο στην αγάπη μας για τις τέχνες και δη στον κινηματογράφο, προκειμένου να λειτουργήσει ως φωτεινός σηματοδότης για το πώς να πορευθούμε.

>Διάβασε ακόμη: Η αφίσα του 28ου ΔΦΚ Νύχτες Πρεμιέρας

Όλους εμάς που δουλεύουμε στο φεστιβάλ, αλλά και το κοινό μας, μας οδηγούν οι σταθερές μας. Για παράδειγμα, το φεστιβάλ δούλεψε μαζί με τους ανθρώπους του Ιντεάλ για να μπορέσει να επιδιορθωθεί η οροφή του και να λειτουργήσει εγκαίρως καλύτερο και ασφαλέστερο από πριν για το κοινό του, αρχής γενομένης από τις Νύχτες Πρεμιέρας. Παραμένουμε στο κατώφλι μίας πολύ δύσκολης χρονιάς και αυτός είναι ένας λόγος παραπάνω για το φεστιβάλ να συγκεντρώσει ξανά το κοινό του, να το συσπειρώσει, να του δώσει την απόλαυση να παρακολουθεί σπουδαίο σινεμά και ταυτόχρονα να του μεταγγίσει την αισιοδοξία ότι μέσω του πολιτισμού θα μπορέσουμε να βρούμε δύναμη και να συνεχίσουμε. 

>Δώσε μου λοιπόν μερικά βασικά στοιχεία για το φετινό πρόγραμμα. Τρία πάρα πολύ 'δυνατά' διαγωνιστικά τμήματα συνιστούν φέτος το φεστιβάλ. Ξεκινώ από το Διαγωνιστικό των Ελληνικών Ταινιών Μικρών Μήκους που πλέον έχει γίνει θεσμός και που φιλοξενεί εξαιρετικές ταινίες στις οποίες συναντάμε σίγουρα τους σκηνοθέτες που θα μας απασχολήσουν στο μέλλον.

Υπάρχει επίσης το Διεθνές Διαγωνιστικό των Ντοκιμαντέρ που περιλαμβάνει μία σοδειά από τις καλύτερες και πολυβραβευμένες ταινίες ντοκιμαντέρ της χρονιάς, εκ των οποίων το "Όλη η Ομορφιά και η Αιματοχυσία" (All The Beauty And The Bloodshed) της Laura Poitras η οποία κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας, το πολυβραβευμένο στις Κάννες και το Sundance, "Όλες οι Πνοές του Κόσμου" (All That Breathes), καθώς και το πολυσυζητημένο για το εξεζητημένο θέαμα που προσφέρει, "Περί της Δομής του Ανθρώπινου Σώματος" (De Humani Corporis Fabrica) που μας εισάγει στο ανθρώπινο σώμα με τρόπους που δεν έχουμε δει και που δεν ξέρω κιόλας αν θα θέλαμε να δούμε.

Πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη προβολή, θα ανταμείψει τους θεατές που θα το παρακολοyθήσουν, ωστόσο οφείλουν να έχουν τις αντοχές να το δουν μέχρι τέλους. Αυτά στα λέω χωρίς να υποτιμώ καμία από τις υπόλοιπες ταινίες, απλώς αυτές οι τρεις μας έρχονται από το εξωτερικό με δεδομένη φεστιβαλική σφραγίδα. Για το Διεθνές Διαγωνιστικό είμαστε και φέτος πάρα πολύ υπερήφανοι γιατί συγκεντρώνει μερικές από τις ταινίες που αγαπήσαμε πολύ, ανάμεσά τους και η δική μου αγαπημένη ταινία της χρονιάς που θα στην αποκαλύψω παρακάτω. 

>Επιπρόσθετα, οι Νύχτες Πρεμιέρας παρουσιάζουν 3 αφιερώματα, σωστά; Το "Queer Britannia: Όταν το αγγλικό σινεμά βγήκε από τη ντουλάπα" είναι ένα αφιέρωμα σε σταθμούς του βρετανικού queer σινεμά, οι οποίοι άνοιξαν το δρόμο στο να μπορέσει να έχει μεγαλύτερη ορατότητα, κατανόηση και αποδοχή η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, ξεκινώντας από τη δεκαετία του '60 όταν και η ομοφυλοφιλία διωκόταν ακόμη στην Αγγλία ως ποινικό αδίκημα και φτάνοντας πολύ κοντά στο σήμερα.

Πρόκειται για 8 ταινίες ενδεικτικές και φυσικά κλασσικές στο είδος του παγκόσμιου queer σινεμά με highlights το Sunday Bloody Sunday του John Schlesinger που ήταν υποψήφιο για Όσκαρ και απεικόνισε για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη ένα φιλί μεταξύ αντρών, το Victim του Basil Dearden που είχε ομοφυλόφιλο πρωταγωνιστή και το οσκαρικό "Θεοί και Δαίμονες" (Gods and Monsters) με τον Ian McKellen. Το αφιέρωμα αυτό γίνεται σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από το πρώτο Pride που έγινε στους δρόμους του Λονδίνου.

Το άλλο αφιέρωμα είναι δίπτυχο και αφορά σε έναν σκηνοθέτη που για το γαλλικό σινεμά θεωρείται enfant terrible, τον Jean Eustache. Θα προβάλλουμε τις δύο ταινίες μυθοπλασίας που πρόλαβε να κάνει -καθώς αυτοκτόνησε σε νεαρή ηλικία- εκ των οποίων και το θρυλικό La Maman et La Putain. Η ταινία προκάλεσε σάλο στο Φεστιβάλ Καννών όταν προβλήθηκε διότι θεωρήθηκε ανήθικη, ενώ επίσης θα προβληθεί και το "Μικρές μου Αγαπημένες" (Mes Petites Amoureuses). Και τα δύο φιλμ έχουν περάσει από ψηφιακή επεξεργασία, έχουν αποκατασταθεί, όπως επίσης συνεχίζουν να προβάλλονται σε φεστιβάλ εξωτερικού.

>Διάβασε ακόμη: Γιώργος Λαμπρινός, ένας μοναχικός μπασίστας στον κόσμο του οσκαρικού μοντάζ

To τρίτο -και μεγαλύτερο αριθμητικά- αφιέρωμα (φιλοξενεί 23 ταινίες) γίνεται πάλι στο πλαίσιο μίας μεγάλης επετείου, αυτής των 50 ετών από την κυκλοφορία του "Νονού" του Francis Ford Coppola και αφορά στο Νέο Χόλιγουντ (New Hollywood) στα '70s, την πιο παραστατική δεκαετία για το αμερικανικό σινεμά. Τότε τα στούντιο παρείχαν απόλυτη ελευθερία στους σκηνοθέτες της εποχής για να δημιουργήσουν ακριβώς τις ταινίες που ήθελαν. Ανάμεσα σε αυτούς θα δούμε δημιουργίες (σε εξαιρετικά αποκαταστημένες κόπιες) των Martin Scorsese, Brian De Palma, William Friedkin, Peter Bogdanovich και πολλών άλλων σκηνοθετών, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το θρυλικό Nashville του Robert Altman θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην πλήρη του μορφή, ομοίως και "Η Πύλη της Δύσης" (Heaven's Gate) του Michael Cimino -σε director's cut- που χαρακτηρίζεται ως η πιο καταραμένη ταινία για το αμερικανικό σινεμά διότι κατέστρεψε ένα ολόκληρο στούντιο εξαιτίας της αποτυχίας της. 

Ιδού λοιπόν οι 5 αγαπημένες ταινίες του Λουκά Κατσίκα για φέτος, μέσα από τα δικά του λόγια:

Ennio: The Maestro 

Το ντοκιμαντέρ του Giuseppe Tornatore θα παρουσιαστεί σε μία πολύ ξεχωριστή προβολή στις 01/10 στο Μέγαρο Μουσικής. Πρόκειται για μία επική παραγωγή στην οποία συμμετέχουν οι σημαντικότεροι σκηνοθέτες και μουσικοί στον κόσμο. Το πολύ βασικό χαρακτηριστικό του είναι ότι ο ίδιος ο Ennio Morricone πρόλαβε να μιλήσει στο σκηνοθέτη σε μία πλήρη συνέντευξη για τη ζωή του, προτού μας αποχαιρετήσει για πάντα. Θα προηγηθεί κονσέρτο με θέματα από το σύνολο του έργου του από το κουαρτέτο του Σταύρου Λάντσια και αμέσως μετά θα ανέβουν στη σκηνή ο παραγωγός της ταινίας, ο επίσημος βιογράφος του και ο γιος του, Marco. 

Moonage Daydream

Εδώ έχουμε το πιο αναμενόμενο μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς στο τμήμα Μουσική και Φιλμ - και όχι μόνο. Το ντοκιμαντέρ αυτό για τον David Bowie δεν αποτελεί μία απλή βιογραφία. Είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να προσφέρει μία καταβύθιση, έναν τρόπο ώστε το κοινό να μπει στη φιλοσοφία, την αισθητική και τη μουσική του αείμνηστου καλλιτέχνη και χτισμένο ως μία πολύ εντυπωσιακή οπτικοακουστική εμπειρία. Σκέψου πως έχει γίνει επί σειρά μηνών ενδελεχής επεξεργασία στον ήχο της ταινίας με τη συνεργασία του θρυλικού παραγωγού του Bowie, Tony Visconti ούτως ώστε τα τραγούδια να ακούγονται remastered και ο ήχος να δίνει μία ένταση και μία ποιότητα από αυτές που πολύ σπάνια συναντάμε πια στο σινεμά.

>Διάβασε ακόμη: Χρήστο Μασσαλά, πώς είναι τελικά η ζωή στο Broadway;

Για την προβολή της ταινίας λοιπόν στο φεστιβάλ, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση να προβληθεί στην αίθουσα με την τελειότερη τεχνολογική υποδομή στην Αθήνα και τον προηγμένο ήχο Dolby Atmos για να μπορέσει το κοινό να απογειωθεί. Αυτό θα συμβεί σε μία και μοναδική προβολή στην αίθουσα Vmax Sphera στα Village Cinemas στο Mall την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου. Προσωπικά, είδα την ταινία στη μεγάλη αίθουσα του Φεστιβάλ Καννών, η οποία έφτιαξε ειδική ηχητική εγκατάσταση και δεν έχω ξαναακούσει ποτέ στη ζωή μου πιο εκκωφαντική ταινία, αισθανόσουν ότι σε κάποια στιγμή θα έπαιρνε φόρα η αίθουσα θα τρυπούσε το ταβάνι και θα έβγαινε στο έξω διάστημα για να συναντήσει τον Bowie. Κάτι αντίστοιχο θα προσπαθήσουμε κι εμείς να καταφέρουμε. 

Aftersun 

To Aftersun της πρωτοεμφανιζόμενης Charlotte Wells είναι το καλύτερο σκηνοθετικό ντεμπούτο που έχω δει τα τελευταία χρόνια και η πρώτη ταινία μετά από πολύ καιρό που κατάφερε να με συγκινήσει. Δηλαδή την είδα ένα πρωί στις Κάννες και βγήκα από την αίθουσα προσπαθώντας να κρύψω τα δάκρυά μου. Βγαίνεις έξω και αισθάνεσαι τέτοια αγαλλίαση και ζεστασιά που θες να αγκαλιάσεις τον διπλανό σου. Είναι τόσο όμορφο το ντεμπούτο αυτό, που αναγγέλλει την έλευση μίας καλλιτέχνιδας που δημιουργεί προσδοκίες για πολύ μεγάλα πράγματα στο μέλλον. 

The Banshees of Inisherin

Η τέταρτή μου επιλογή προέρχεται από το φεστιβαλικό κύκλωμα των μεγάλων εκδηλώσεων του εξωτερικού και μιλώ για Κάννες, Βενετία, Νέα Υόρκη, Τορόντο κλπ και είναι το The Banshees of Inisherin. Είναι η ταινία που χάρισε το βραβείο ερμηνείας -και το όσκαρ μελλοντικά, γιατί όχι;- στον Colin Farrell. Προσωπικά την παρακολούθησα στη Βενετία -την είχαμε ήδη εξασφαλίσει για το φεστιβάλ- και θα προβληθεί για δύο βραδιές. Τη συστήνω ανεπιφύλακτα ως την καινούργια ταινία του σκηνοθέτη του "Οι Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι", Martin McDonagh, στην οποία ξανασμίγει το πρωταγωνιστικό δίδυμο του "Αποστολή στην Μπριζ" Colin Farrell και Brendan Gleeson. Για μένα αυτό το κωμικοτραγικό φιλμ είναι ό,τι καλύτερο έχω παρακολουθήσει φέτος μαζί με το Aftersun. 

Nosferatu

Επιστρέφω πάλι στο παρελθόν, αλλά είναι πολύ σημαντικό να το κάνω. Και εξηγούμαι: Την τελευταία μας Παρασκευή (07/10) στο Τριανόν θα γιορτάσουμε τα 100 χρόνια από την κυκλοφορία του Nosferatu του F.W. Murnau. Η ταινία προφανώς και έχει κατακτήσει τη δική της θέση στο πάνθεον των σπουδαιότερων δημιουργιών από καταβολής κινηματογράφου, το αναφέρω όμως για ένα συγκεκριμένο λόγο. Ειδικά για αυτήν την προβολή ο υπέροχος Νίκος Βελιώτης (ο οποίος είναι μεταξύ άλλων γνωστός από τις συνεργασίες του με το Γιάννη Αγγελάκα) έχει συνθέσει πρωτότυπη μουσική την οποία θα παίξει ζωντανά μπροστά από την οθόνη, ενόσω εμείς θα παρακολουθούμε Nosferatu

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr