Ο εξτρεμισμός των 70s απουσιάζει από το σινεμά του σήμερα

Πιστεύεται ευρέως ότι τα 70s ήταν η εποχή της απόλυτης ελευθερίας (καλά, μιλάμε για εκτός Ελλάδας) όσον αφορά την ελευθερία της τέχνης, τον πειραματισμό και τη σταθεροποίηση του κινηματογράφου σε μια γλώσσα διαφορετική από τα μέχρι τότε συνηθισμένα. Είναι η εποχή για ταινίες όπως Η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων, Το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι, το Σαλό, Το μεγάλο φαγοπότι.

Πολλές ετερογενείς κινηματογραφικές εμπειρίες που φέρουν τη σφραγίδα σπουδαίων δημιουργών και διακατέχονται από οπτικό εξτρεμισμό έως και υπέρβαση των ορίων σαν προσπάθειες. Αλλά κυρίως από τη βούληση να ανατραπεί ο κόσμος του σινεμά όπως όλοι τον είχαν ως τότε στο μυαλό τους. 

Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι

Για παράδειγμα, η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο (σίγουρα λιγότερο αδυσώπητο από εκείνον του Τελευταίου Τανγκό στο Παρίσι) πως ο εξτρεμισμός του έρωτα μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Ή στο Σαλό του Παζολίνι, πώς μοιάζει η αδυναμία του να αποκαλύψει κάποιος μια παράλογη κοινωνία - αυτό ασφαλώς για εκείνους που θα δουν την ταινία και θα την ερμηνεύσουν με το μυαλό τους και όχι με το στομάχι τους, καθώς πρόκειται για ένα παράξενο αριστούργημα γεμάτο συμβολισμούς, μια ευθεία κατακραυγή εναντίον του φασισμού. 

Η σύγχρονη εποχή είναι εντελώς διαφορετική. Σε μια ολοένα και πιο ρατσιστική, μισογυνική και ανεκτική κοινωνία, όπου εκλέγονται άνθρωποι όπως ο Trump ή ο Bolsonaro, ο πολιτιστικός διάλογος μέσω του κινηματογράφου αποτυγχάνει να ασκήσει κριτική, υπηρετώντας την πολιτική ορθότητα.

Η Αυτοκρατορία των αισθήσεων

Μάλιστα, υπάρχει θόρυβος πολύ συχνά για το ακριβώς αντίθετο: Στη Δουνκέρκη του Christopher Nolan ασκήθηκε κριτική γιατί όλοι οι στρατιώτες ήταν άντρες (ναι, συνέβη πράγματι αυτό). Κάτι που μαρτυρά ότι περισσότερο από την έλλειψη εξτρεμισμού, υπάρχει πρόβλημα οριοθέτησης και ξεκάθαρου μηνύματος. 

Από την άλλη, υπάρχουν σημαντικές γυναίκες που αναλαμβάνουν τα ηνία παραγωγών ή τη σκηνοθεσία σημαντικών projects και αυτό μόνο θετικά μπορεί να χαρακτηριστεί. 

Για να καταλάβεις πόσο έχει αλλάξει το σινεμά της κριτικής εξέτασε προσεκτικά δύο σχετικά πρόσφατες ταινίες: Το Love, Simon και το Black Panther. Μιλάμε βέβαια για προϊόντα ψυχαγωγίας χωρίς καλλιτεχνικές φιλοδοξίες, όπου κανείς δεν θέλει να βρει την πρωτοπορία και την αποδόμηση. Ωστόσο, φαίνεται να απεικονίζουν μία οπτική της σύγχρονης κοινής γνώμης. Και οι δύο θεωρήθηκαν φαινόμενα για διαφορετικούς λόγους. Η πρώτη αφορά ένα έφηβο gay πρωταγωνιστή. Η άλλη είναι η πρώτη ταινία της Marvel με μαύρο πρωταγωνιστή. Και στις δύο περιπτώσεις τίθεται σαν βασικό αντικείμενο κριτικής το φαινόμενο των ίσων ευκαιριών και της κοινωνικής αξίας όσον αφορά τα προβαλλόμενα μοντέλα. Το κοινωνιολογικό ενδιαφέρον όμως εξακολουθεί να παραμένει εκτός της σφαίρας της σκέψης. 

Στο Love, Simon, ο νεαρός πρωταγωνιστής κινείται σε ένα περιβάλλον ευημερίας, όπου η οικογένεια και το σχολείο παρουσιάζονται σχεδόν σαν ιερές σταθερές. Και εκεί δεν χωρά η διαφορετικότητα. Από την άλλη, στο Black Panther υιοθετείται υπερβολικά η ιδεολογία της προόδου, της ανάπτυξης και της ιεραρχίας. Κάτι που ήταν το ιδεολογικό πλαίσιο της αποικιοκρατίας και του ρατσισμού. Ο Ryan Coogler δεν κάνει τίποτα άλλο από το να τοποθετήσει στις θέσεις των λευκών, τους μαύρους. Δεν προχωρά λίγο πιο μακριά, παρουσιάζοντας ένα νέο κόσμο.

Ο κινηματογράφος του σήμερα φαίνεται να συμφωνεί με έναν κόσμο α λα Hillary Clinton, όπου τα πάντα είναι ιερά, ακόμη και ο καπιταλισμός. Ενώ οποιαδήποτε διαφορετική κοινωνικοοικονομική δομή μια απειλητική μειοψηφία που επιδιώκει να κλονίσει ένα σωστά δομημένο σύστημα. Κάτι που, καμία έκπληξη, δεν υπάρχει. 

Η οξύτητα των δημιουργών του παρελθόντος δεν μπορεί να επιστρέψει γιατί ο κόσμος έχει προχωρήσει. Το πνεύμα των ταινιών των 70s όμως θα έπρεπε να είναι ο οδηγός. Ή πιο σωστά, το όχημα που θα παρασύρει τις μπερδεμένες έως διαταραγμένες μάζες. 

Από: Esquire IT

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr