Tι ακριβώς συμβαίνει στην Αϊτή και την Κούβα;

Αΐτή και Κούβα, δύο χώρες της Καραϊβικής που τις τελευταίες ημέρες βρίσκονται συνεχώς στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Στις 7 Ιουλίου ο Ζοβανέλ Μοϊζ, Πρόεδρος της Αΐτής από το 2017 μέχρι και τον βίαιο θάνατό του, δολοφονήθηκε στο σπίτι του στο Port-au-Prince, την πρωτεύουσα της χώρας, από μία ομάδα είκοσι οκτώ καταδρομέων, Κολομβιανών και Αμερικανών υπηκόων. Ο Μοϊζ τους τελευταίους μήνες διατηρούνταν στην εξουσία με αμφιλεγόμενους ως προς τη νομιμότητα τρόπους, έχοντας κατηγορηθεί ότι προσπαθούσε να επιβάλλει μία νέα δικτατορία. Λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία και αφού σκοτώθηκαν τρεις από τους καταδρομείς κατά τις διαδικασίες των συλλήψεων, εντοπίστηκε και κρατείται ως ηθικός αυτουργός ένας Αϊτινός πολίτης που φέρεται να είχε πολιτικά κίνητρα.

Η δολοφονία του Μοΐζ έχει προκαλέσει σοκ σε αυτό το έθνος με το τραγικό παρελθόν που καθορίστηκε από τις μάχες ενάντια στη δουλεία και τη σύγχρονη ιστορία που στιγματίστηκε από την επιβολή δικτατοριών που το κατέστησαν ένα από τα φτωχότερα κράτη του κόσμου. Πλέον, η Αΐτή βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και αναμένει τη διεθνή βοήθεια. Πώς φτάσαμε όμως να έχουμε μία ακυβέρνητη χώρα στην οποία να επικρατεί το απόλυτο χάος;

Ο σεισμός που μετέτρεψε την Αΐτή σε Γη της Κολάσεως

Έντεκα χρόνια πριν, η χώρα της Καραϊβικής που μοιράζεται το νησί της Ισπανιόλας με τη Δομηνικανή Δημοκρατία είχε πληγεί από έναν ολέθριο σεισμό με, επισήμως, 230 χιλιάδες θύματα.

Chip Somodevilla / Getty Images

Τότε, οι ξένοι ανταποκριτές είχαν περιγράψει την κατάσταση ως ό,τι πιο κοντινό στην Κόλαση θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ πάνω στη Γη. Παντού υπήρχαν συντρίμμια από τα κτίρια που είχαν καταρρεύσει και τα πάντα ανέδιδαν την αψιά μυρωδιά των πτωμάτων που στοιβάζονταν και καίγονταν στους δρόμους.

Παραστρατιωτικές οργανώσεις, συμμορίες και απαγωγές

Μετά από εκείνον τον σεισμό η Αΐτή άρχισε να βράζει σαν ένα καζάνι με λάβρα. Η κρίση που τον ακολούθησε έφερε στην επιφάνεια την απουσία μίας αποτελεσματικής κρατικής οργάνωσης, ενώ οι παραστρατιωτικές οργανώσεις και οι ένοπλες συμμορίες που επιδίδονταν σε απαγωγές άρχισαν να παίρνουν το πάνω χέρι.

Το 2020 πραγματοποιήθηκαν, σύμφωνα με τις κρατικές πηγές, 243 απαγωγές, ένας αριθμός που δεν φαίνεται να έχει σχέση με την πραγματική διάσταση του προβλήματος, αν λάβουμε υπόψη μας ότι το Κέντρο Ανάλυσης και Έρευνας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μία ΜΚΟ με βάση το Port-au-Prince, κατέγραψε 796.

Σύμφωνα με τους διεθνείς παρατηρητές, ο αριθμός των απαγωγών και των εκβιασμών που λαμβάνουν χώρα στην Αΐτή είναι πολλαπλάσιος των δηλωθέντων, καθώς οι Αΐτινοί δεν καταγγέλλουν τις πράξεις βίας υπό τον φόβο των αντιποίνων από τις συμμορίες αλλά και διότι δεν μπορούν να εμπιστευθούν την αστυνομία. 

Συμμορίες και διεφθαρμένοι αστυνομικοί λυμαίνονται τη χώρα

Οι συμμορίες έχουν πάρει υπό τον έλεγχό τους ολόκληρες γειτονιές και περιοχές γύρω από την πρωτεύουσα με τις βεντέτες αναμεταξύ τους για την κυριαρχία επί περισσότερων εδαφών να δίνουν το καθημερινό στίγμα των μαχών. Συχνά, βέβαια, όπως διαβάζουμε στο ιταλικό Esquire, είναι δύσκολο το να καταλάβεις που τελειώνει η αιματηρή βία των συμμοριών και που ξεκινά η κατασταλτική και εξίσου επικίνδυνη των αξιωματούχων. 

Από τον Οκτώβριο του 2017, μάλιστα, όταν οι ειρηνευτικές δυνάμεις ολοκλήρωσαν την αποστολή τους στην Αΐτή μετά από 13 χρόνια παραμονής στη χώρα, η βία αυξήθηκε εκθετικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα γεγονότα της 13ης Νοεμβρίου του 2018 που έμειναν στην ιστορία ως οι "Σφαγές στη La Saline", μίας παραγκούπολης κοντά στην πρωτεύουσα.

Chandan Khanna / Getty Images

Οι σφαγές συνέβησαν μετά την εκλογή του Μοΐζ στο αξίωμα του Προέδρου, την οποία οι κάτοικοι της La Saline θεώρησαν ως ένα ακόμα σημάδι κρατικής διαφθοράς και βγήκαν στους δρόμους. Στις 3 το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, ένα λεωφορείο της αστυνομίας γεμάτο με πάνοπλους άνδρες έφτασε στην παραγκούπολη.

Οι άνδρες του άνοιξαν πυρ απέναντι στους πολίτες, ενώ μέλη συμμοριών άρχισαν να σκοτώνονται μεταξύ τους με πυροβολισμούς και μαχαιρώματα. Οι μάχες κράτησαν τέσσερις συνεχόμενες ημέρες και ο απολογισμός του μακελειού ήταν τουλάχιστον 21 νεκροί άνθρωποι. Γυναίκες βιάστηκαν και πετάχτηκαν στις φλόγες για να καούν ενώ τα πτώματα αντρών, γυναικών και παιδιών που σφαγιάστηκαν δόθηκαν ως τροφή σε σκυλιά και γουρούνια.

Η απόλυτη διαπλοκή

Οι ένοχοι των συγκεκριμένων γεγονότων δεν ήταν μόνο μέλη των συμμοριών που προσπαθούν να ελέγξουν τις περιοχές της πρωτεύουσας μέσω της πώλησης προστασίας αλλά και μισθοφόροι ισχυρών πολιτικών και επιχειρηματιών που επιδιώκουν να καθοδηγούν τόσο τις εκλογές όσο και την αστυνομία. Το απόλυτο χάος.

> Διάβασε ακόμα: Τι γνωρίζουμε για το πραξικόπημα της Μιανμάρ

Αυτές οι πράξεις βίας που φέρνουν κι άλλη βία με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Μοΐζ ξυπνούν στην Αΐτή τα φαντάσματα του πολιτικού της παρελθόντος, όπως τη μυστική αστυνομία που είχε δημιουργήσει το 1959 ο Papa Doc, πρωσονύμιο του απόλυτου δικτάτορα François Duvalier, η οποία εξαφάνιζε ανθρώπους από προσώπου Γης χωρίς κανείς να γνωρίζει το τι γινόντουσαν. Προς τα παρόν αναμένουμε τις πολιτικές εξελίξεις και το τι θα γίνει με τη διεθνή βοήθεια σε μία χώρα που μοιάζει να την έχει ανάγκη όσο λίγες.

Η περίπτωση της Κούβας

Την Κυριακή 11 Ιουλίου, πάλι, στην Κούβα ξέσπασαν μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις οι οποίες συνεχίστηκαν σποραδικά τη Δευτέρα υπό τα συνθήματα "Θέλουμε ελευθερία" και "Δεν φοβόμαστε". Κατά τη διάρκειά τους, όπως αναμετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ένας άντρας σκοτώθηκε σε ένα προάστιο της Αβάνας, ενώ γίνεται διεθνώς λόγος για υπερβολική χρήση βίας από τις κουβανικές δυνάμεις καταστολής.

Getty Images

Η χώρα το τελευταίο διάστημα βρίσκεται εν μέσω βαθιάς οικονομικής κρίσης και ραγδαίας ανόδου των κρουσμάτων του κορονοϊού μετά από το άνοιγμα του τουρισμού χωρίς να έχει προηγηθεί ένα επιτυχημένο εμβολιαστικό πρόγραμμα. Βέβαια τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με την κατάσταση στην Αΐτή, καθώς είναι πολλοί εκείνοι που αποζητούν τον διάλογο.

Getty Images

Από το πρωί, μάλιστα, κάνει τον γύρο του διαδικτύου η είδηση ότι το Associated Press κυκλοφόρησε μία φωτογραφία στην οποία υποτίθεται ότι απεικονίζονταν διαδηλωτές εναντίον της κυβέρνησης ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για υποστηρικτές του Κουβανού προέδρου Miguel Diaz-Canel, λάθος που στη συνέχεια διορθώθηκε. Βέβαια, πολλοί μίλησαν ανοιχτά για διασπορά fake news με σκοπό την αντικομμουνιστική προπαγάνδα.

Getty Images

> Διάβασε ακόμα: Κούβα, τέλος εποχής

Αυτό που μένει είναι να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα και σε αυτή τη χώρα της Καραϊβικής, με τις πολιτικές αναλύσεις που μιλούν για την πλήρη πτώση του κομμουνισμού να είναι ίσως παρακινδυνευμένες.

 

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr