Ένα μανιτάρι έλυσε το πρόβλημα της Ιαπωνίας

Ένα φαινομενικά απλό μανιτάρι έκανε κάτι που κανείς δεν περίμενε, ανατρέποντας όσα ξέραμε για τη νοημοσύνη και τον σχεδιασμό. Η λύση του θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε το μέλλον.

Γράφει: Παύλος Κρούστης 01 Φεβρουαρίου 2025

Αν κάποτε αποκαλέσατε κάποιον "μούχλα" για να υπονοήσετε έλλειψη ευφυΐας, ίσως να κάνατε λάθος. Μπορεί να ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό: ένας μονοκύτταρος οργανισμός χωρίς εγκέφαλο έλυσε ένα πρόβλημα που για δεκαετίες προβλημάτιζε τους επιστήμονες της Ιαπωνίας.

Το Physarum polycephalum, ένας βλεννομύκητας, αποδείχθηκε εξαιρετικά ικανός στη δημιουργία δικτύων. Μάλιστα, όταν Ιάπωνες ερευνητές το μελέτησαν, διαπίστωσαν ότι κατάφερε να αναπαράγει τη δομή του μετρό του Τόκιο—ενός από τα πιο περίπλοκα στον κόσμο—με εκπληκτική ακρίβεια. Και μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα καλύτερα από τους ανθρώπους.

Το χάος του μετρό του Τόκιο

Το να σχεδιάσεις ένα αποδοτικό σύστημα μεταφορών είναι δύσκολο, πόσο μάλλον σε μια πόλη σαν το Τόκιο, όπου η κυκλοφορία εκατομμυρίων ανθρώπων πρέπει να συνδυαστεί με τις προκλήσεις της αστικής ανάπτυξης. Ιδανικά, ένα δίκτυο μεταφορών πρέπει να εξισορροπεί τη συνδεσιμότητα, την ανθεκτικότητα και την αποδοτικότητα, χωρίς να καταρρέει με την παραμικρή διαταραχή.

Για να δοκιμάσουν νέες προσεγγίσεις, Ιάπωνες επιστήμονες αποφάσισαν να αναθέσουν το πρόβλημα σε ένα... μανιτάρι.

Το πείραμα του Physarum polycephalum

Το Physarum polycephalum μπορεί να μην έχει εγκέφαλο, αλλά έχει έναν μοναδικό τρόπο να αναπτύσσεται. Επεκτείνεται προς τις πηγές τροφής δημιουργώντας δίκτυα που συνδέουν τα σημεία ενδιαφέροντος με τον πιο ενεργειακά αποδοτικό τρόπο. Για να ελέγξουν τις δυνατότητές του, οι ερευνητές τοποθέτησαν νιφάδες βρώμης σε ένα χάρτη που αναπαριστούσε το Τόκιο, με κάθε νιφάδα να αντιστοιχεί σε σταθμό του μετρό.

Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες, το μανιτάρι δημιούργησε ένα δίκτυο που ταίριαζε σχεδόν απόλυτα με τη δομή του πραγματικού μετρό. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, το σύστημα που σχεδίασε αποδείχθηκε πιο αποδοτικό και ανθεκτικό από το υπάρχον.

ΜανιτάριEsquire IT

Ο νόμος του μύκητα

Η επιτυχία του Physarum polycephalum δεν είναι τυχαία. Ακολουθεί απλούς κανόνες: κινείται προς τις πιο θρεπτικές και αποδοτικές διαδρομές, εγκαταλείπει τα αδύναμα τμήματα και προσαρμόζεται στις αλλαγές. Αυτό το φαινομενικά απλό σύστημα αποτελεί ένα παράδειγμα "αναδυόμενης νοημοσύνης", όπου ένα σύμπλοκο δίκτυο προκύπτει από στοιχειώδεις αλληλεπιδράσεις.

Τώρα, οι επιστήμονες μελετούν πώς μπορούν να εφαρμόσουν αυτές τις αρχές στον σχεδιασμό μεταφορών και υποδομών, ακόμα και στη διαχείριση των κλιματικών αλλαγών.

Μανιτάρια ή AI;

Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέους δρόμους στη βιομιμητική νοημοσύνη, δηλαδή τη χρήση της φύσης ως οδηγού για τη λύση ανθρώπινων προβλημάτων. Από τα μυρμήγκια έως τους μύκητες, η φύση έχει βρει τρόπους να δημιουργεί εξαιρετικά αποδοτικά συστήματα με ελάχιστους πόρους.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Η πιο έξυπνη αγορά για τα φετινά Χριστούγεννα είναι μια συσκευή "σαν καινούργια"

Κάθε Δεκέμβριο το ίδιο άγχος: πώς να κάνεις σε κάποιον μια έκπληξη που θα τη θυμάται, χωρίς όμως να αδειάσεις τον πορτοφόλι σου; Φέτος η απάντηση είναι πιο απλή: μια συσκευή "σαν καινούργια" που μπορεί να κοστίζει έως και 420€ λιγότερο.

Πώς να στήσεις ένα πραγματικό home theater στο σαλόνι σου

Το home theater δεν είναι πια θέμα όγκου και καλωδίων. Δες πώς ο σωστός συνδυασμός ήχου και design μεταμορφώνει το σαλόνι σε εμπειρία οικιακού κινηματογράφου και μουσικής.

10 σημάδια ότι η σύντροφός σου δεν σε σέβεται πια

Μάθε ποια είναι τα πιο συνηθισμένα σημάδια ότι μια γυναίκα δεν δείχνει πλέον σεβασμό στη σχέση. Πώς εκδηλώνεται η αλλαγή στη συμπεριφορά και τι μήνυμα στέλνει για το μέλλον σας.

Γραφει Πωλινα Φραγκου

Η εξαντλητική προπόνηση του Lando Norris που τον έκανε Παγκόσμιο Πρωταθλητή

Πίσω από τον τίτλο Formula 1 του Lando Norris κρύβονται δύσκολες αποφάσεις, σωματική αντοχή και ψυχική προετοιμασία στο απόλυτο όριο.

Γραφει Γιαννης Μπελεσιωτης

Χρειάζεται να παίρνεις κάθε μέρα ηλεκτρολύτες;

Οι ηλεκτρολύτες δεν είναι απαραίτητοι για όλους σε καθημερινή βάση. Δες τι δείχνει η επιστήμη για το πότε βοηθούν πραγματικά, πότε το νερό αρκεί και σε ποιες συνθήκες οι ανάγκες αυξάνονται.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Γιατί ο Sam Altman του ChatGPT δεν κοιμάται πλέον καλά

Ο Sam Altman αποκαλύπτει το βάρος των ηθικών αποφάσεων που συνοδεύουν την τεχνητή νοημοσύνη. Ποια διλήμματα αντιμετωπίζει και γιατί οι επιλογές του επηρεάζουν εκατομμύρια χρήστες.

Γραφει Τιμος Σαλαμες