James Naismith, ο άνθρωπος που δημιούργησε το μπάσκετ

Σαν σήμερα γεννήθηκε το NBA και αυτή είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να γνωρίσουμε τον άνθρωπο που εφηύρε το μπάσκετ.

Σήμερα όλοι γνωρίζουν το μπάσκετ, καθώς αποτελεί το δεύτερο πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο και παίκτες σαν τον LeBron James γίνονται δισεκατομμυριούχοι, εξαιτίας της ενασχόλησής τους με αυτό. Η εξέλιξη αυτή θα έλεγε κανείς πώς έγινε αρκετά γρήγορα, μιας και το άθλημα ξεκίνησε να υφίσταται σχεδόν 4 δεκαετίες μετά το ποδόσφαιρο. Και σε αυτό, έπαιξε τεράστιο ρόλο η γέννηση του NBA, που έγινε σαν σήμερα, στις 3 Αυγούστου 1949. Πώς όμως σχεδιάστηκε το σπορ με την πορτοκαλί μπάλα και τα ψηλά καλάθια; Όλα είχαν ξεκινήσει μισό αιώνα πριν, μια παγωμένη ακαδημαϊκή ημέρα τον Δεκέμβριο του 1891 στη Μασαχουσέτη από τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής James Naismith

Ποιος ήταν ο James Naismith

Γεννημένος στις 6 Νοεμβρίου 1861 στο Οντάριο του Καναδά, ο Naismith ήταν ο δεύτερος γιος Σκωτσέζων μεταναστών. Περίπου στην ηλικία των 30 ετών, ο Naismith άφησε τη θέση του ως διευθυντής αθλητισμού στο Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ για να διδάξει φυσική αγωγή στο Διεθνές Σχολείο Εκπαίδευσης της YMCA στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.

James Naismith, ο άνθρωπος που δημιούργησε το μπάσκετ Picturenow/ Universal Images Group via Getty Images

Κατόπιν αιτήματος του αφεντικού του, ο Naismith ανέλαβε να δημιουργήσει ένα αθλητικό παιχνίδι εσωτερικού χώρου για να βοηθήσει τους αθλητές να παραμείνουν σε φόρμα ενώ υπέμεναν τους κρύους χειμώνες της Μασαχουσέτης. Το football και το baseball ήταν αδύνατο να παιχθούν εκείνους τους μήνες, ενώ ούτε λόγος δεν υπήρχε ακόμη για χόκεϊ επί πάγου. 

> Διάβασε ακόμη: Οι κορυφαίες ταινίες για το μπάσκετ

Ο Διευθυντής του Naismith όρισε επίσης ότι αυτό το νέο παιχνίδι θα πρέπει να είναι "όχι πολύ δύσκολο". Το αποτέλεσμα ήταν το παιχνίδι του μπάσκετ. Το 1891, ο Naismith δημιούργησε τους 13 βασικούς κανόνες, χρησιμοποιώντας ξύλινα καλάθια ως στόχο για κάθε ομάδα των 9 παικτών. Ήταν η πρώτη χρυσή βίβλος του μπάσκετ. Ο Naismith στη συνέχεια καθιέρωσε το πρόγραμμα της καλαθοσφαίρισης στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, ενώ πολιτογραφήθηκε Αμερικανός πολίτης 34 χρόνια αργότερα, το 1925. Παντρεύτηκε τη Maude Evelyn Sherman το 1894 στο Springfield της Μασαχουσέτης και το ζευγάρι απέκτησε πέντε παιδιά. Έχει κερδίσει δεκάδες βραβεία για την προσφορά του στον αθλητισμό, τα περισσότερα ωστόσο ήρθαν μετά θάνατον. 

Πώς το μπάσκετ έγινε γνωστό σε όλον τον κόσμο

Μέσα σε δύο μόλις χρόνια το παιχνίδι έγινε από τα πιο δημοφιλή ανάμεσα στους νέους των ΗΠΑ και αμέσως ξεκίνησε η διεθνής προβολή του. Το 1904, αποτέλεσε άθλημα επίδειξης στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. 32 χρόνια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου θα έμπαινε στο επίσημο καλεντάρι των Αγώνων. Ο Naismith έζησε αρκετά για να δει όχι μόνο αυτές τις διακρίσεις, αλλά και την έναρξη του National Invitation Tournament (1938) και του NCAA Tournament (1939). Στην Ελλάδα το άθλημα ήρθε το 1918 από την ΧΑΝ και τον Μάικ Στεργιάδη, ο οποίος ήταν φοιτητής του ίδιου του Naismith στη Μασαχουσέτη. Το 1919 στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε η ΧΑΝΘ. 

Η ζωή του Naismith μετά την ανακάλυψη

Παρόλο που το νέο του άθλημα απογειωνόταν, ο Naismith φαινόταν να ενδιαφέρεται περισσότερο για την καριέρα του στη φυσική αγωγή. Αφού εγκατέλειψε την YMCA στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, μετακόμισε στο Ντένβερ για να πάρει το πτυχίο του στην ιατρική το 1898. Στη συνέχεια ίδρυσε ένα πρόγραμμα μπάσκετ στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, όπου ξεκίνησε μια πραγματική σχολή. Από εκεί προέκυψαν διάσημοι προπονητές όπως ο Phog Allen, ο Adolph Rupp, ο Dean Smith και ο Ralph Miller. 

Ο Naismith είχε μια μακρά καριέρα στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, η οποία διήρκεσε σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Το 1937, βοήθησε στη δημιουργία της Εθνικής Ένωσης Διασυλλογικού Μπάσκετ, η οποία αργότερα θα αναγνωριζόταν ως Εθνική Ένωση Διασυλλογικού Αθλητισμού (NAIA). Έλαβε πολυάριθμα αθλητικά βραβεία, κατά τη διάρκεια της ζωής του και μετά θάνατον. O Naismith πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία στις 28 Νοεμβρίου 1939 στο σπίτι του στο Λόρενς του Κάνσας, σε ηλικία 78 ετών. Το θεμελιώδες έργο του, Basketball - its Origins and Development, εκδόθηκε δύο χρόνια μετά το θάνατό του. Σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη, τον ευγνωμονούμε. 

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Μηπώς Alcaraz και Sinner δεν είναι τόσο φίλοι όσο φαίνεται;

Δύο νεαροί πρωταθλητές αλλάζουν τον χώρο του τένις με το ταλέντο και τη σταθερότητά τους. Μια νέα εποχή γεμάτη για το άθλημα είναι προ των πυλών από 2 γεννημένους νικητές.

Γραφει Γιαννης Μπελεσιωτης

Οι 10 μεταγραφές ποδοσφαίρου που αλλάζουν τις ισορροπίες στην Ευρώπη

Από Ίσακ στη Λίβερπουλ μέχρι Όσιμεν στη Γαλατασαράι, δες τις 10 κορυφαίες μεταγραφές του καλοκαιριού 2025 που διαμόρφωσαν ξανά τον χάρτη του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.

Γραφει Γιαννης Μπελεσιωτης

Γιατί το US Open έχει το μεγαλύτερο χρηματικό έπαθλο στην ιστορία του τένις

Το US Open 2025 έρχεται με νέα ρεκόρ και πολλές αλλαγές που επηρεάζουν όχι μόνο τους παίκτες αλλά και τους θεατές. Δες πώς το τουρνουά εξελίσσεται χρόνο με τον χρόνο.

Γραφει Γιαννης Μπελεσιωτης

Κακή εμφάνιση για την Εθνική-Ήττα από τη Βοσνία χωρίς τον Γιάννη Αντετοκούνμπο

Η Εθνική χωρίς τον Αντετοκούνμπο έχασε από τη Βοσνία με 80-77 στο EuroBasket 2025, έχοντας αδυναμίες στα ριμπάουντ και στην επίθεση. Επόμενος αντίπαλος η Ισπανία την Πέμπτη.

Πρόωρο τέλος για τον Bogdan Bogdanovic από το Eurobasket 2025

Ο σοβαρός τραυματισμός του στο παιχνίδι με την Πορτογαλία εν τέλει του κόστισε τη συμμετοχή του στο τουρνουά. Τι έδειξαν οι εξετάσεις και ποιος αναλαμβάνει στη θέση του;

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Οι ποδοσφαιρικές φανέλες που θα έπρεπε να βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στην ντουλάπα σου

Ανακάλυψε τις πιο εντυπωσιακές ποδοσφαιρικές φανέλες του 2025. Από τη νοσταλγία των '90s ως τον σύγχρονο σχεδιασμό, κάθε εμφάνιση κρύβει στυλ και ιστορία.

Γραφει Γιαννης Μπελεσιωτης