Γιατί γουστάρουμε τουρνουά σαν το EURO

Σε περίπτωση που θέλαμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, θα λέγαμε πως το EURO είναι μάλλον μια αδικημένη διοργάνωση για την κοινή ποδοσφαιρική γνώμη. Βλέπεις, δεν έχει τη λάμψη του α λα The Greatest Show on Earth Μουντιάλ ή τον εξωτισμό που γεννούν τουρνουά όπως το Κόπα Αμέρικα ή ακόμη και το Κόπα Άφρικα. Κι όμως –αφήνοντας ακόμη και το EURO 2004 απ' έξω– το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου είναι μία από τις κορυφαίες και πιο απαιτητικές διοργανώσεις που υπάρχουν.

"Είναι πιο δύσκολο από το Παγκόσμιο Κύπελλο, πιο έντονο. Δεν υπάρχουν Σταχτοπούτες εδώ. Με όλο το σεβασμό, αλλά δεν θα αντιμετωπίσεις ομάδες όπως η Ονδούρα ή η Σαουδική Αραβία", είχε πει κάποτε ο μύθος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου και προπονητής πια της Μπαρτσελόνα Xavi Hernandez. Και είναι απολύτως σωστός.

Η Ευρώπη ως ήπειρος έχει τα πιο πολλά ελίτ ποδοσφαιρικά έθνη – αποτέλεσμα της συγκυρίας, πολλά από αυτά να μην κατορθώνουν καν κατά καιρούς να προκριθούν στην τελική φάση, όπως συνέβη αυτή τη φορά με την Εθνική μας ομάδα, ή μερικά εξ αυτών να συγκρούονται εξαρχής στους λεγόμενους "ομίλους του θανάτου".

Το EURO, λοιπόν, είναι ξανά εδώ και από τις 14 Ιουνίου έως και τις 14 Ιουλίου στρέφει το ενδιαφέρον στα γήπεδα της Γερμανίας, εκεί όπου 24 ομάδες θα δώσουν μάχη για να βρεθούν στον τελικό του Βερολίνου. Καταγράφουμε όλα εκείνα που διαχρονικά μας κάνουν φανατικούς της διοργάνωσης.

Για το κολοσσιαίο ασημένιο γκολ

"Γκολ και φύγαμε για τελικό" προοικονομεί ο Γιώργος Χελάκης πριν καν ο Βασίλης Τσιάρτας (ή Τσάρτας) στήσει την μπάλα. "Γκολ ο Δέλλας, γκολ ο θεός Δέλλας, γκολ ο Κολοσσός", φωνάζει εκστασιασμένος ο Κώστας Βερνίκος λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, πιθανότατα βάζοντας σε λίγες λέξεις όλα όσα ένιωθε ένα ολόκληρο έθνος εκείνη τη στιγμή.

Το ημερολόγιο έδειχνε 1η Ιουλίου 2004, το μέρος ήταν το Dragao του Πόρτο και η περίσταση ο ημιτελικός του EURO 2004 με αντίπαλο την πανίσχυρη Τσεχία. Το πιο οικουμενικό γκολ στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου και πιθανότατα εκείνο που πανηγυρίστηκε πιο έντονα από οποιοδήποτε άλλο είχε σημειωθεί έως τότε και από οποιοδήποτε άλλο θα σημειωθεί στο μέλλον. Ας είμαστε ειλικρινείς, εκεί καταλάβαμε πως σηκώνουμε κούπα. Και απλά έπρεπε να περιμένουμε ένα ματς ακόμη, μάλλον διαδικαστικό, για τη μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα αλλά και γενικότερα για τα σπορ. Όπως και έγινε, τρεις ημέρες μετά στο Estadio da Luz της Λισαβόνας.

Για τους ιπτάμενους Ολλανδούς, που έχαναν στα πέναλτι

Δεν χωρά αμφιβολία πως οι Ολλανδοί αποτελούν διαχρονικά μία από τις συμπαθέστερες ομάδες σε κάθε μεγάλο τουρνουά, σχεδόν για κάθε ουδέτερο φίλο του όμορφου παιχνιδιού (εκτός αν είσαι Αργεντινός). Κι αυτό γιατί το στυλ παιχνιδιού τους, το ταλέντο και η γενικότερη προσέγγιση είναι ωραία στο μάτι, σχεδόν όσο το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα στις φανέλες των Οράνιε. Κορυφαία στιγμή της ιστορίας τους, προφανώς το EURO 1988 στα γήπεδα της (Δυτικής, τότε) Γερμανίας, που τους βρήκε με το τρόπαιο στα χέρια.

Μία στιγμή δικαίωσης για την ομάδα που στήθηκε γύρω από τους "Ολλανδούς της Μίλαν" (βλέπε Marco van Basten, Ruud Gullit, Frank Rijkaard) και επιβλήθηκε με 2-0 στον τελικό απέναντι στη Σοβιετική Ένωση. Ναι, ήταν το ματς όπου ο Κύκνος της Ουτρέχτης πέτυχε ένα από τα ομορφότερα γκολ όλων των εποχών. Για την ιστορία, στα τρία επόμενα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα που ακολούθησαν, οι Ολλανδοί –και έχοντας ομαδάρες– αποκλείστηκαν στα πέναλτι: Το 1992 από τους μετέπειτα πρωταθλητές Δανούς, το 1996 από τους Γάλλους και το 2000 –εντός έδρας– από τους φιναλίστ Ιταλούς.

Για τον πανηγυρισμό του Mario Balotelli

Στον ημιτελικό του EURO 2012, Ιταλία και Γερμανία αναμετρώνται στη Βαρσοβία. Ο 22χρονος τότε Mario Balotelli κάνει το παιχνίδι της ζωής του, σημειώνει και τα δύο τέρματα των Ατζούρι και χαρίζει στην ποδοσφαιρική ιστορία –αλλά και σε όλους τους δημιουργούς memes εκεί έξω– έναν από τους πιο iconic πανηγυρισμούς στην ιστορία του θεσμού.

Για τα δύο στη σειρά των Ισπανών

Δεν χωρά αμφιβολία πως η εθνική ομάδα της Ισπανίας από το 2008 έως και το 2012 αποτέλεσε μία από τις κορυφαίες της ιστορίας, γεγονός που επισφραγίζεται από την κατάκτηση τριών συνεχόμενων τίτλων (των EURO του 2008 και του 2012, καθώς επίσης και του Μουντιάλ του 2010). Xavi, Andres Iniesta, Cesc Fabregas, David Silva, Sergio Ramos, Carles Puyol, Iker Casillas, Fernando Torres και πόσοι ακόμη παικταράδες ήταν η ραχοκοκαλιά ενός πρωτοφανούς κυρίαρχου συνόλου. Τόσο, που ο all-time top scorer της Premier League και πρώην διεθνής Άγγλος επιθετικός έκανε on camera λόγο για "την καλύτερη εθνική ομάδα όλων των εποχών". Μπορεί να έχει και δίκιο.

Για τα χρυσά γκολ των Oliver Bierhoff και David Trezeguet

Ήταν συναρπαστικό, αν μη τι άλλο, το EURO 1996 στα γήπεδα της Αγγλίας. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να μην έχει ανάλογο φινάλε, όταν η Γερμανία χρειάστηκε το πρώτο χρυσό γκολ (όποιος το βάλει στην παράταση, κέρδισε) της ιστορίας για να επιβληθεί της εξαιρετικής Τσεχίας – το πέτυχε ο Oliver Bierhoff, στο πέμπτο λεπτό του έξτρα χρόνου. Ο τότε επιθετικός της Ουντινέζε είχε σκοράρει ξανά στο 73ο λεπτό, μόλις 4' πριν από την είσοδό του στο ματς και αφού προηγουμένως τα Πάντσερ βρίσκονταν πίσω στο σκορ από γκολ του Patrik Berger.

Δεν ήταν όμως αυτό το μόνο χρυσό γκολ των τελικών, καθώς με την ίδια ακριβώς συνθήκη ολοκληρώθηκε και το EURO 2000, στο De Kuip του Ρότερνταμ. Στο 103', o Robert Pires πέρασε όποιον Ιταλό αμυντικό βρήκε μπροστά του και ο David Trezeguet εκτέλεσε τον ήρωα της Σκουάντρα Ατζούρα Francesco Toldo, για να γίνει ο ίδιος τέτοιος και να χαρίσει στους Γάλλους το τρόπαιο. Ήταν ο δεύτερος συνεχής τίτλος των Τρικολόρ, μετά το Μουντιάλ του 1998.

Για τους Άγγλους…

…που περιμένουν κάθε φορά πως το ποδόσφαιρο θα γυρίσει σπίτι του. Και αυτό παραλίγο να συμβεί στην αμέσως προηγούμενη διοργάνωση, που έγινε ένα χρόνο αργότερα λόγω κορονοϊού, όπως πιθανότατα θυμάσαι. Στο EURO 2020, που όμως παίχτηκε το 2021, τα πάντα φάνταζαν ιδανικά για την εθνική Αγγλίας, ειδικά από τη στιγμή που είχε την ευκαιρία να παίξει στον τελικό του Wembley, με αντίπαλο την Ιταλία. Το κλίμα ήταν πανηγυρικό, ο Harry Maguire ήταν εθνικός ήρωας, τα χαρακτηριστικά waistcoats του Gareth Southgate ξεπούλαγαν σε όλο το Νησί.

Έγινε ακόμη πιο festive όταν ο Luke Shaw άνοιξε το σκορ μόλις στο 2ο λεπτό. Ιδανικό σκηνικό, λοιπόν, για μία ποδοσφαιρική... κηδεία. Ο Leonardo Bonucci ισοφάρισε, το ματς πήγε στα πέναλτι, οι Bukayo Saka, Jadon Sancho και Marcus Rashford δεν βρήκαν δίχτυα και κάπως έτσι το ποδόσφαιρο δεν "coming home". Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως να μην είναι ακραίο να θεωρηθεί το γκολ –και πολύ περισσότερο ο πανηγυρισμός– του Paul Gascoigne εναντίον της Σκωτίας, το 1996, ως η κορυφαία στιγμή των Λιονταριών σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.
 

Για τους Δανούς που (δεν) ήρθαν από τις παραλίες και το πήραν

Η ιστορία του EURO 1992, στα γήπεδα της Σουηδίας, είναι λίγο-πολύ γνωστή, καθότι μιλάμε για την πρώτη μεγάλη έκπληξη τέτοιου μεγέθους. Η (πανίσχυρη) Γιουγκοσλαβία ετοιμαζόταν για τη διοργάνωση, αλλά ο εμφύλιος πόλεμος και η απόφαση της UEFA –στο πλαίσιο των κυρώσεων του ΟΗΕ– δεν της επέτρεψαν να αγωνιστεί. Αντ' αυτής, στο τουρνουά μπήκε από το παράθυρο η Δανία, που είχε τερματίσει δεύτερη στον όμιλο των προκριματικών όπου συμμετείχαν οι Πλάβι.

Οι Δανοί διεθνείς δεν βρίσκονταν ακριβώς στις παραλίες, όπως επικοινωνείται λυρικότερα στις δημοσιογραφικές ιστορίες, αλλά η αλήθεια είναι πως όντως μαζεύτηκαν λίγες ημέρες πριν από το τουρνουά. Και πήγαν και το πήραν, δίχως τον καλύτερο παίκτη όλων των εποχών για τη χώρα, τον Michael Laudrup –σαν να λέμε ότι η Γαλλία θα κατέβαινε χωρίς τον Zinedine Zidane– καθώς αυτός διαφωνούσε σε πολλά με τον προπονητή Richard Moller Nielsen.

Είχαν όμως κι άλλους σημαντικούς παίκτες στο ρόστερ τους όπως οι Peter Schmeichel, John Jensen, Henrik Larsen, Brian Laudrup και ο σπουδαίος μέσος Kim Vilfort, που βρέθηκε εκεί καθώς τον παρότρυνε από το νοσοκομείο η 7χρονη κόρη του που έπασχε από λευχαιμία. Ο Vilfort υποσχέθηκε στη μικρή Line πως θα παίξει και θα βοηθήσει τους συμπαίκτες του να κερδίσουν το τρόπαιο.

Σε μία από τις πιο συγκλονιστικές ιστορίες που ξεπερνούν το ίδιο το ποδόσφαιρο, ο τότε 30χρονος παίκτης της Μπρόντμπι σκόραρε στη διαδικασία των πέναλτι απέναντι στους Ολλανδούς και έκανε το 2-0 στον τελικό με τη Γερμανία. Ο θρίαμβος των Δανών έγινε και ντοκιμαντέρ (πώς θα μπορούσε να μη συμβεί κάτι τέτοιο), το περίφημο Sommeren ‘92 του Kasper Barfoed.

Για τους ουρανοκατέβατους Ισλανδούς

Αποκλείεται να μη θυμάσαι τι συνέβη στο EURO 2016. Τότε, που η εθνική Ισλανδίας βρέθηκε για πρώτη φορά σε μεγάλο τουρνουά και φρόντισε να κάνει αισθητή την παρουσία της. Αρχικά στην εξέδρα, όταν οι φίλοι της έκαναν το χαρακτηριστικό τελετουργικό και, έπειτα, στο χορτάρι: Οι Ισλανδοί έφτασαν μέχρι τα προημιτελικά, αποκλείοντας στο γύρο των 16 την Αγγλία.

Για τη γέννηση του πέναλτι α λα Panenka

Το ακούς από τους σπίκερ και το βλέπεις από τους ποδοσφαιριστές σχεδόν κάθε φορά που ένας αγώνας οδηγείται στη διαδικασία των πέναλτι. Ο εν λόγω αλανιάρικος τρόπος εκτέλεσης γεννήθηκε σε EURO και πήρε προφανώς το όνομα εκείνου που το έκανε πρώτος. Αυτός ήταν ο Τσεχοσλοβάκος Antonin Panenka, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1976.

Στο "Μαρακανά" του Βελιγραδίου, η ομάδα του και η αντίστοιχη της Δυτικής Γερμανίας οδηγούνται στα πέναλτι μετά το 2-2 της κανονικής διάρκειας και της παράτασης του παιχνιδιού. Ο 28χρονος μέσος βρέθηκε απέναντι από τον θρυλικό γκολκίπερ Sepp Maier για το πιο καθοριστικό πέναλτι. Τον άφησε να ξαπλώσει στην αριστερή γωνία του, όσο αυτός σκάβοντας την μπάλα σημάδεψε το κέντρο της εστίας, δίνοντας στη χώρα του το κύπελλο.

Αργότερα, θα αποκάλυπτε πως μετά τις προπονήσεις, έμενε στο γήπεδο με τον συμπαίκτη του, τερματοφύλακα Zdenek Hruska, και έπαιζαν πέναλτι, βάζοντας στοιχήματα. Συνήθως ο τελευταίος τα έπιανε, οπότε ο Panenka είπε να δοκιμάσει κάτι διαφορετικά αιρετικό. "Το βράδυ πριν από τον τελικό το σκεφτόμουν. Και το έκανα. Αν είχα αποτύχει στον τελικό, δεν θα μπορούσα να συνεχίσω να παίζω ποδόσφαιρο" δήλωσε αργότερα. Ίσως τα πράγματα να ήταν και χειρότερα, καθώς το τότε κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας ενδεχομένως να μην ήταν τόσο ευγενικό μαζί του.

Για τη Σκουάντρα Ατζούρα

Μία λαϊκή ποδοσφαιρική ρήση υποστηρίζει πως κάθε μεγάλη διοργάνωση ξεκινά ουσιαστικά με το πρώτο ματς της εθνικής Ιταλίας. Ή πιο ορθά όταν ακουστεί ο εθνικός ύμνος της χώρας και οι ποδοσφαιριστές της στηθούν στη σέντρα για να τον τραγουδήσουν. Πάντοτε με τον δικό τους ξεχωριστό, έντονο και παθιασμένο τρόπο. Αυτός είναι μόνο ένας από τους λόγους που καθιστούν τόσο συμπαθή στο (ελληνικό αλλά όχι μόνο) ουδέτερο κοινό τους Ατζούρι. Οι άλλοι; Αρχικά, οι διαχρονικοί αρτίστες και οι ήρωες του ενός τουρνουά.

Τέτοιοι ακριβώς δεν είναι τύποι όπως οι Gianni Rivera, Giampiero Boniperti, Carlo Ancelotti, Giancarlo Antognoni, Bruno Conti, Marco Tardelli, Roberto Donadoni, Roberto Baggio, Alessandro Del Piero, Francesco Totti, Andrea Pirlo, Salvatore Schillaci και Paolo Rossi καθώς και οι Giorgio Chiellini, Lorenzo Insigne, Domenico Berardi, Leonardo Spinazzola, Manuel Locatelli, Jorginho, Gianluigi Donnarumma και σία από το τελευταίο EURO, που πήραν μάλιστα και την κούπα; Έπειτα, υπάρχει το σημαντικό legacy του εθνόσημου αλλά και της Serie A.

Και τέλος, το στυλ. Ποια ομάδα, διαχρονικά, έχει πιο γουστόζικες εμφανίσεις από την Ιταλία; Σωστά. Δύσκολα μπορείς να δώσεις μία διαφορετική απάντηση και, μάλιστα, αυτό δεν αλλάζει όποιο κι αν είναι το αθλητικό brand που τους ντύνει κάθε φορά.

Για το τελευταίο (;) μεγάλο τουρνουά του Cristiano Ronaldo

Ασχέτως του αν συμπαθείς ή όχι την περσόνα του, οφείλεις να βγάλεις το καπέλο στον ποδοσφαιριστή Cristiano Ronaldo που, εκτός από κάμποσα ρεκόρ, έχει καταρρίψει και αρκετούς φυσικούς και βιολογικούς νόμους. Ο 39χρονος σταρ ετοιμάζεται για ακόμη μία μεγάλη διοργάνωση με την εθνική του ομάδα, στο last dance του με την Πορτογαλία. Αυτό από μόνο του θα έχει ενδιαφέρον.

Ακολούθησε το Esquire σε Facebook, Instagram και Twitter.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr