Ο James Cameron βουτά στο άγνωστο

Το ταξίδι μας στο Cameronverse ξεκινά στα Lightstorm Entertainment στο Manhattan Beach, την ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής που ίδρυσε ο Καναδός σκηνοθέτης, τεχνολόγος και εξερευνητής James Cameron το 1990. Στο εσωτερικό, ο χώρος θυμίζει περισσότερο μουσείο παρά παραδοσιακό κινηματογραφικό στούντιο. Για να φτάσεις στο γραφείο του Cameron, περνάς πρώτα μέσα από έναν τεράστιο χώρο γεμάτο με κινηματογραφικά αντικείμενα. Εκεί, φυσικού μεγέθους φιγούρες του Jake και της Neytiri, των μπλε πρωταγωνιστών του saga του Avatar, στέκονται δίπλα στον χαλύβδινο σκελετό του Terminator, σε ένα αντίγραφο της διαβόητης Queen από το Aliens, καθώς και σε δύο μοντέλα του Τιτανικού – το ένα αναπαριστά το επιβλητικό πλοίο που χρησιμοποιήθηκε για τα υποβρύχια γυρίσματα, ενώ το άλλο το ναυάγιο που εμφανίζεται στο σχετικό ντοκιμαντέρ.

Από τον Roberto Croci / Φωτογραφίες: Johan Sandberg / Styling: Nik Piras

Grooming: Nadege Schoenfeld / Βοηθός styling: Valerie Tronolone / Βοηθός φωτισμού: Robert Kozek / B' Βοηθός φωτισμού: Patrick Freyne / Digital: Chris Nichols / Παραγωγή: Sabrina Bearzotti

Αυτό το εντυπωσιακό σκηνικό προετοιμάζει ιδανικά το έδαφος για μια συνάντηση με τον οραματιστή δημιουργό πίσω από θρυλικά έργα όπως τα The Terminator και Aliens. Ο Cameron έχει κερδίσει τον τίτλο του "βασιλιά του box office", καθώς οι ταινίες του –ανάμεσά τους ο Τιτανικός και τα δύο (μέχρι στιγμής) Avatar– έχουν συγκεντρώσει πάνω από 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.

Ακούραστος αφηγητής, ο Cameron ανέπτυξε το πάθος του για τον ωκεανό με το The Abyss, μεγάλο μέρος του οποίου γυρίστηκε υποβρυχίως μέσα σε μια δεξαμενή 7,5 εκατομμυρίων γαλονιών σε ένα παροπλισμένο πυρηνικό εργοστάσιο. Το ενδιαφέρον αυτό συνεχίστηκε με τον Τιτανικό, που απέσπασε 11 Όσκαρ, και κορυφώνεται τώρα με το πολυαναμενόμενο τρίτο μέρος της σειράς Avatar: Fire and Ash, που θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες στις 18 Δεκεμβρίου.

"Un espresso?”, ρωτά ο Cameron με εκπληκτικά άπταιστα ιταλικά, καθώς μας υποδέχεται σε μια αίθουσα συσκέψεων διακοσμημένη με σχέδιά του και αφίσες από τα νιάτα του. Έπειτα κάθεται, έτοιμος να μιλήσει για τη νέα του ταινία, τη φύση, την τεχνολογία, το Χόλιγουντ και το μέλλον.

Το μήνυμα του πρώτου Avatar ήταν αρκετά ξεκάθαρο: Ασχολήθηκε με θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η εταιρική απληστία και η ευαλωτότητα των ιθαγενών πληθυσμών.

Ωστόσο, η δεύτερη ταινία, το The Way of Water, μετατοπίζει το επίκεντρο στην καταστροφή των τροπικών δασών και των ωκεανών, θίγοντας ζητήματα όπως η ρύπανση, η υπεραλίευση και η φαλαινοθηρία. Είμαι τόσο παθιασμένος με την προστασία αυτών των οικοσυστημάτων που δημιούργησα ακόμη και μια σειρά για το National Geographic. Στο Fire and Ash, η έμφαση στα περιβαλλοντικά θέματα πέρασε σε δεύτερη μοίρα, καθώς είχα ένα πιο συγκεκριμένο θέμα κατά νου για αυτό το πρότζεκτ.

> Ποιο ήταν αυτό το θέμα;

Το θέμα της απώλειας. Ένιωσα την ανάγκη να εξερευνήσω το νόημα και τις συνέπειές της. Πιστεύω πως οι μεγάλες εμπορικές ταινίες, όπως τα blockbusters με υπερήρωες, συχνά αποτυγχάνουν να αγγίξουν πραγματικά αυτό το ζήτημα. Η απώλεια κάποιου που αγαπάς –όπως συμβαίνει με τη Neytiri και τον Jake Sully στο τέλος του Avatar 2– αλλάζει τη ζωή σου για πάντα. Οι εκδικητικές αντιδράσεις που βλέπουμε συχνά σε τέτοιες ταινίες δεν είναι ρεαλιστικές· δεν είναι έτσι που οι άνθρωποι βιώνουν τον πόνο. Η θλίψη μπορεί να σε παραλύσει, κι αυτό ακριβώς συμβαίνει με τη Neytiri στην αρχή του Fire and Ash. Ο στόχος μου ήταν να αποτυπώσω αυθεντικά την ανθρώπινη εμπειρία: πίσω από αυτά τα μεγάλα μπλε πλάσματα κρύβεται μια βαθιά ιστορία για την οικογένεια και την απώλεια. Είναι μια ταινία φτιαγμένη από ανθρώπους, για ανθρώπους.

> Τι συμβολίζουν η φωτιά και η στάχτη στον τίτλο;

Αναφέρονται άμεσα σε μια εχθρική φυλή που εμφανίζεται στο νέο κεφάλαιο, αλλά η φωτιά είναι επίσης σύμβολο καταστροφής και μίσους – είναι μια χαοτική και καταστροφική δύναμη. Μου θυμίζει όσα ζήσαμε στο Λος Άντζελες, όταν οι φλόγες κατέκαιγαν σπίτια και γειτονιές. Οι στάχτες, από την άλλη, συμβολίζουν το πένθος. Είναι ο πόνος που τροφοδοτεί τη φωτιά του μίσους, σ’ έναν ατέρμονο κύκλο. Σκέψου, για παράδειγμα, την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση ή την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία – συγκρούσεις που δεν τελειώνουν ποτέ, με κάθε πλευρά να κατηγορεί την άλλη. Πώς μπορούμε να σπάσουμε αυτόν τον κύκλο; Αυτά τα θέματα διατρέχουν την ταινία. Τα Avatar 2 και Avatar 3 λειτουργούν ως δύο μέρη μιας ενιαίας αφήγησης, ενώ τα μέρη 4 και 5 θα εξερευνήσουν μια διαφορετική ιστορία – αν καταφέρω να τα γυρίσω. Ειλικρινά το ελπίζω και ανυπομονώ για αυτό.

> Με την επιτυχία των Barbie και Oppenheimer, όλοι ανυπομονούν να δουν αν η δική σας ταινία θα "σώσει" το box office φέτος.

Από αυτή την οπτική, θεωρώ ότι το Avatar αποτελεί πάντα κάτι ξεχωριστό μέσα στην αγορά, πάντα ήταν. Μπορεί να "σώσει" τη βιομηχανία; Όχι, φυσικά και όχι. Όμως μπορούμε να ελπίζουμε πως θα φέρει κέρδος και θα δείξει τι μπορεί ακόμη να πετύχει το σινεμά. Δεν μπορώ να προβλέψω το μέλλον, αλλά ξέρω ότι έχουμε μια πολύ καλή ταινία.

> Πώς είναι το Χόλιγουντ αυτόν τον καιρό;

Περνάει δύσκολα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είδαμε την άνοδο των streaming πλατφορμών, με τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας να ρίχνουν τεράστια ποσά, δελεάζοντας τους δημιουργούς με ασυναγώνιστες συμφωνίες, μεγαλύτερους προϋπολογισμούς και την υπόσχεση για την ίδια υψηλή ποιότητα με τις κινηματογραφικές παραγωγές – αλλά χωρίς περιορισμούς, χρονικά όρια ή λογοκρισία. Οπότε, όλοι έσπευσαν να συμμετάσχουν. Όμως, ξαφνικά, οι προϋπολογισμοί έπεσαν στο μισό ή ακόμα και στο ένα τρίτο σε σχέση με πέντε χρόνια πριν. Η μείωση της χρηματοδότησης επιτάθηκε περαιτέρω λόγω των απεργιών.

> Με ποιον τρόπο;

Το timing των απεργιών δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο. Έφεραν μεν κάποια οφέλη για τους σεναριογράφους και τους ηθοποιούς, αλλά πολλοί από τα συνεργεία βρέθηκαν χωρίς δουλειά. Παράλληλα, ταινίες που βασίζονται σε εντυπωσιακά οπτικά εφέ δεν εγκρίνονται πλέον εύκολα: Το κόστος είναι υπερβολικό, και η πραγματική δαπάνη δεν προέρχεται από την τεχνολογία, αλλά από τους ανθρώπους – τους καλλιτέχνες που δημιουργούν αυτά τα εφέ.

> Κάποιοι χρησιμοποιούν παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (generative AI) για να μειώσουν το κόστος.

Φυσικά. Ωστόσο, εμένα δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα – τουλάχιστον όχι στο να χρησιμοποιήσω την AI για να παραγάγω την τελική εικόνα. Σκοπεύω να την ενσωματώσω αργότερα, δεν θέλω να φαίνομαι σαν Λουδίτης, αλλά προτιμώ να βασίζομαι στη λογική μου για να επιλύω προβλήματα. Αυτή τη στιγμή, προσπαθώ να καταλάβω αν και πώς μπορώ να αξιοποιήσω τη γενετική AI στα οπτικά εφέ. Έχει ενδιαφέρον να σκεφτεί κανείς ότι οι εικόνες του Avatar δεν βασίστηκαν καθόλου σε αυτή την τεχνολογία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια χρησιμοποιούμε machine learning –πρόδρομο της generative AI– για να διαχειριζόμαστε σκηνές πλήθους και να δημιουργούμε αλγορίθμους που βοηθούν στη μοντελοποίηση χαρακτήρων με βάση τα φυσικά χαρακτηριστικά των ηθοποιών.

> Χωρίς να αντικαθιστάτε τους ηθοποιούς;

Καθόλου. Αντιθέτως, τιμούμε και αναδεικνύουμε τους ηθοποιούς. Δεν τους εξαναγκάζουμε, ούτε προσπαθούμε να "φορέσουμε" ψεύτικα συναισθήματα επάνω τους. Αν θέλω μια σκηνή να είναι πιο συναισθηματικά φορτισμένη, απλώς το ζητώ από τον ηθοποιό – γιατί εμπιστεύομαι τη διαδικασία. Μου πήρε πολύ χρόνο να φτάσω σε αυτές τις αυθεντικές ερμηνείες. Αλλά ας μην μπερδεύουμε τη σημερινή AI με την AGI του Terminator 2 – αυτό θα ήταν πραγματικά επικίνδυνο. Ευτυχώς, δεν έχουμε φτάσει εκεί ακόμα.

> Σας ανησυχεί αυτό;

Δεν μπορώ να το αρνηθώ. Όλες οι ταινίες μου, στο τέλος, λένε το ίδιο πράγμα: Είμαστε χαμένοι. Αλλά λένε επίσης πως είμαστε έξυπνοι και δυνατοί, και ότι η αγάπη είναι αυτό που μας κρατά ενωμένους – όπως ο δεσμός ανάμεσα σε μητέρες και κόρες στα Aliens και The Terminator. Είμαι μεγάλος θαυμαστής της επιστημονικής φαντασίας από παιδί, γιατί κοιτάζει προς το μέλλον. Μερικές φορές προσπαθεί να το προβλέψει και αποτυγχάνει παταγωδώς. Άλλες φορές, πέφτει μέσα. Όμως ο βασικός της ρόλος είναι να κρατά έναν καθρέφτη απέναντί μας, να μας κάνει να σκεφτούμε: Πού πηγαίνουμε; Τι θα συμβεί αν τα πράγματα χειροτερέψουν; Ή αν απλώς μείνουν ίδια; Είναι πάντα ιστορίες για σκοτεινά μέλλοντα. Κανείς δεν γράφει βιβλία όπου το θαυμάσιο παραμένει θαυμάσιο, χρειάζεται πάντα μια σύγκρουση για να τροφοδοτήσει το δράμα.

> Σας έχει χαρίσει η επιτυχία σας στη βιομηχανία του κινηματογράφου περισσότερη δημιουργική ελευθερία;

Χάρη στον Τιτανικό, την πιο επιτυχημένη εμπορικά ταινία όλων των εποχών και αυτή με τις περισσότερες πωλήσεις εισιτηρίων, αποφάσισα να ακολουθήσω έναν εναλλακτικό δρόμο που παλαιότερα είχα απορρίψει: Την επιστήμη, την εξερεύνηση και την τεχνολογία. Έτσι, για αρκετά χρόνια, άφησα πίσω το Χόλιγουντ και αφοσιώθηκα στην εξερεύνηση των ωκεανών. Το έκανα αυτό για επτά χρόνια, από το 1998 έως το 2005. Ύστερα, το 2005, ξεκίνησα την περιπέτεια του Avatar, η οποία με απορρόφησε ολοκληρωτικά για μεγάλο διάστημα.

> Σας λείπουν οι καταδύσεις;

Λάτρευα την ελεύθερη κατάδυση. Συνήθιζα να κατεβαίνω μέχρι και 40 μέτρα βάθος, αλλά πια δεν μπορώ να φτάσω τόσο χαμηλά. Εξακολουθώ όμως να απολαμβάνω την κατάδυση με εξοπλισμό (scuba), γιατί μου επιτρέπει να φτάνω οποιοδήποτε βάθος με ασφάλεια – είναι ισορροπημένη και αντισταθμίζει την πίεση. Και μετά υπάρχουν τα υποβρύχια, που είναι μια εντελώς διαφορετική εμπειρία. Όταν μπαίνεις σε ένα τέτοιο, παραδίδεις τη ζωή σου στα χέρια της τεχνολογίας, αλλά χρειάζεται επίσης να έχεις γνώση μηχανικής και φυσικής. Όταν κατέβηκα στο Challenger Deep, το βαθύτερο σημείο της Γης, στην Τάφρο των Μαριανών, έγινα ο τρίτος άνθρωπος που έφτασε ποτέ σε αυτό το βάθος. Οι πρώτοι το έκαναν το 1960, ανάμεσά τους και ο αγαπημένος μου φίλος Don Walsh.

> Πρέπει να είστε πολύ καλά εξοπλισμένος για να φτάσετε σε τέτοια βάθη.

Από την κορυφή μέχρι τα δάχτυλα –ή μάλλον, μέχρι τους καρπούς μου (γέλια)– αφού έχω πάντα μαζί μου το αξιόπιστο Rolex μου. Έχω μια εξαιρετική συνεργασία μαζί τους εδώ και 13 χρόνια, από τότε που έγιναν χορηγοί της αποστολής μου το 2012. Κατασκεύασαν ένα ειδικό ρολόι από το μηδέν, το οποίο με συνόδευσε ως το βαθύτερο σημείο των ωκεανών, αντέχοντας πίεση 16.500 psi. Είναι τεράστιο και στιβαρό, ακόμη μεγαλύτερο από αυτό που φοράω τώρα, και τιμά τη σόλο κατάδυσή μου. Το καντράν του αλλάζει από μπλε σε μαύρο, συμβολίζοντας τη μετάβαση από το φως στο σκοτάδι. Τα πράσινα γράμματα ταιριάζουν με το χρώμα του υποβρυχίου στο οποίο ήμουν. Είναι μια ειδική έκδοση του Deepsea.

Ακολούθησε το Esquire σε Facebook, Instagram και Twitter.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr