Πώς το gin έγινε το ποτό της εποχής μας

World Gin Day σήμερα (8 Ιουνίου) και ποια καταλληλότερη αφορμή για να μιλήσουμε για την Αυτού Μεγαλειότης, το Gin; Ένα από τα ποτά που απασχολούν πολύ σοβαρά τον κόσμο του spirits industry την τελευταία πενταετία, σύμφωνα με τους ανθρώπους της βιομηχανίας – αλλά όχι μόνο αυτούς.

Συμφωνούν και οι αριθμοί, καθώς με βάση τα επίσημα στοιχεία της International Bartender Association η κατανάλωσή του παρουσιάζει σημαντική αύξηση από το 2013 μέχρι και σήμερα, κάτι που αναμένεται φέτος να φτάσει σε υψηλότερο σημείο, εν αντιθέσει με άλλα δημοφιλή ποτά όπως το ρούμι, η κατανάλωση των οποίων τείνει να μειωθεί. Το κύμα που άρχισε να φουσκώνει λίγο πριν από τον κορονοϊό, εκεί γύρω στο 2019, μοιάζει να εξελίσσεται σε τσουνάμι απόλαυσης εντός των ποτηριών, στην οποιαδήποτε εκδοχή του Gin & Tonic, σε κλασικά και μη cocktails, καθώς και σε μπόλικες ακόμη –ενδιαφέρουσες ή μη– παρασκευές. Κοινός παρονομαστής, πάντοτε το αρκευθούχο απόσταγμα με τα χιλιάδες πρόσωπα και γευστικά προφίλ.

Η ιστορία

Μπορεί το gin να αποτελεί σχεδόν το εθνικό ποτό της Αγγλίας, ωστόσο οι ρίζες του βρίσκονται στην Ολλανδία. Το genever λοιπόν (το ποτό από το οποίο προήλθε αργότερα το gin) ανακαλύφθηκε από τους Βρετανούς τον 17ο αιώνα κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Επανάστασης και, φυσικά, πήραν τη συνταγή στο "Νησί", για να το μετατρέψουν αρκετά αργότερα στο spirit που γνωρίζουμε σήμερα.

Ο Franciscus Sylvius, ένας Ολλανδός φυσικός, δημιούργησε το genever σαν φάρμακο κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, όταν πολλές εκφυλιστικές και άκρως επικίνδυνες ασθένειες βρίσκονταν σε έξαρση. Μάλιστα, το εν λόγω σκεύασμα δινόταν και σε Ολλανδούς στρατιώτες στον πόλεμο, με πολλές αναφορές να το περιγράφουν σαν το γιατρικό με το όνομα "Ολλανδικό Θάρρος". Μάλλον, άθελά του, ο Sylvius έγινε ο νονός του gin.

Για την ιστορία να πούμε πως το βασικό συστατικό για κάθε gin είναι η άρκευθος και για να είμαστε απολύτως ακριβείς η Άρκευθος η Κοινή (Juniperus communis): Πρόκειται για το κωνοφόρο δέντρο της οικογενείας των κυπαρισσοειδών, από τον καρπό του οποίου γεννάται η "πηγή" του αποστάγματος, που πλαισιώνεται με κορίανδρο, φλούδες πορτοκαλιού και λεμονιού (αποξηραμένες), ρίζα ίριδας και αγγελικής, γλυκόριζα, σπόρους και πλήθος άλλων υλικών –αναλόγως συνταγής και brand– και μαζί διαμορφώνουν το εκάστοτε γευστικό προφίλ.

Αν κάπου εδώ και για οποιοδήποτε λόγο αναρωτήθηκες πού και πότε φτιάχτηκε το πρώτο Gin & Tonic της ιστορίας, η απάντηση βρίσκεται στον 19ο αιώνα, όταν οι Βρετανοί βρέθηκαν στην Ινδία, μετά την επανάσταση (και αυτής) της χώρας. Η δημοτικότητα του gin εκτινάχθηκε στην Ασία, κυρίως σαν φάρμακο για την αντιμετώπιση της ελονοσίας. Κάτι σχεδόν αντίστοιχο συνέβη και με ένα εκ των κλασικότερων cocktails με gin, το Gimlet. Προτού γίνει το γνωστό cocktail με gin και χυμό λεμονιού, έκανε αρκετά ναυτικά μίλια στις θάλασσες του πλανήτη.

Οι ναυτικοί απειλούνταν αρκετά συχνά από σκορβούτο: Έτσι, το gin με λεμόνι όχι απλά τους προστάτευε από τις ασθένειες που αναφέρθηκαν πιο πριν αλλά παρείχε και την απαραίτητη βιταμίνη C που απουσίαζε από τον οργανισμό τους. Πρώτο το διέθεσε στους ναυτικούς του το Βασιλικό Ναυτικό – για να γίνει εν αγνοία του Royal Navy αργότερα γνωστό ως το Gimlet.

Για να σε πάω και στα δικά μας, τα πράγματα ήταν λίγο ασαφή πίσω στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, όταν και φάνηκε να αλλάζει κάτι στην αθηναϊκή μπαρ σκηνή. Μαζί με την απίστευτη άνοδο –σε κάθε επίπεδο– της τελευταίας, άρχισαν να παρατηρούνται και κάποιες ενέργειες που έστρωσαν το έδαφος για το αρκευθούχο απόσταγμα. Σπύρος Πατσιαλός και Δημήτρης Κιάκος είναι δύο ονόματα που δεν γίνεται να μην αναφέρονται όταν η κουβέντα πηγαίνει στο δίπολο Αθήνα-gin.

Ο πρώτος μαζί με τον έτερο bartender Πάνο Καναβέτα, στις αρχές του 2010, είχαν φτιάξει μία κάβα με περισσότερες από 50 ετικέτες στο μαρουσιώτικο μπαρ Faltso, σε μία εποχή που η Αθήνα είχε κάπως παρεξηγημένο το G&T στο μυαλό της, έπινε ακόμη ουίσκι-κόλα και kiwi-Sprite, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία δεν συναντούσες περισσότερες από 5 επιλογές σε gins σε οποιοδήποτε μπαρ της πρωτεύουσας. Ο Δημήτρης Κιάκος, από την πλευρά του, πήγε το θέμα ακόμη πιο μακριά, ανοίγοντας το Gin Joint, ένα από τα πιο εμβληματικά μπαρ στην ιστορία της αθηναϊκής σκηνής και αφιερωμένο στο gin.

"Στο μυαλό μας αρχικά βρισκόταν η ιδέα να ανοίξουμε έναν ωραίο χώρο που θα παίζει όμορφες μουσικές και ασφαλώς θα σερβίρει καλά ποτά. Αλλά κυρίως, ένα μέρος που ο κόσμος θα περνά καλά, θα κοινωνικοποιείται και γενικότερα θα αλληλεπιδρά. Κι εγώ και η Χριστίνα (σ.σ. η συνιδιοκτήτρια Χριστίνα Μοάτσου) αγαπούσαμε πάρα πολύ το gin. Θέλαμε να πιούμε ένα καλό gin-tonic στην Αθήνα, αλλά δεν βρίσκαμε το ιδανικό μέρος, οπότε είπαμε να το δημιουργήσουμε. Ήταν κατά κάποιο τρόπο και μία ανάγκη: να φτιαχτεί ένας χώρος που θα εξειδικεύεται στο συγκεκριμένο ποτό", μου έλεγε σε παλαιότερη συνέντευξή μας ο Δημήτρης Κιάκος.

Το Gin Joint έριξε αυλαία το βράδυ της 30ής Δεκεμβρίου 2019, αλλά κάτι μας λέει πως κάποια στιγμή, με κάποιο τρόπο, θα επιστρέψει. Μέχρι τότε, μέρος της κληρονομιάς του εντοπίζουμε στο έτερο μαγαζί-πόνημα στο οποίο είναι συνιδιοκτήτης ο Δημήτρης Κιάκος, στο Λοκάλι. Εκεί δηλαδή που πίνεις ένα από τα καλύτερα Negroni της πόλης.

Οι βασικοί λόγοι της δημοφιλίας

Ένα καλό G&T μπορεί να αποτελέσει το ιδανικότερο ποτό και αυτό είναι κάτι που έχουν πάντοτε στο μυαλό τους τόσο οι εταιρείες όσο και οι καταναλωτές, ανεξαρτήτως αν οι τελευταίοι το επιλέγουν ή όχι. Πάνω σε αυτή την ιδέα γίνεται μία σημαντική προσπάθεια από τους πρώτους, με ενέργειες όπως το λανσάρισμα premium αναψυκτικών, που σκοπό έχουν να ενισχύσουν ή και να αναβαθμίσουν τη γεύση και την ποιότητα του συγκεκριμένου ποτού. Η χρήση, δε, του gin σε όλο και περισσότερα highballs (μαζί ασφαλώς με το ουίσκι) είναι ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που επιβεβαιώνει την ανοδική του πορεία. Ο απλός αλλά ταυτόχρονα εκλεπτυσμένος χαρακτήρας του spirit παίζει το ρόλο του.

Τα πρόσφατα trends

Κάτι που εσχάτως παρατηρείται και έχει το ενδιαφέρον του είναι οι premium και craft εκφάνσεις του είδους, από κάθε γωνιά του πλανήτη. Ακριβώς τέτοια είναι, για παράδειγμα, το Aviation που εμπνεύστηκε και δημιούργησε ο Ryan Reynolds, προτού αργότερα το πουλήσει σε μεγάλη εταιρεία, το Monkey 47 που παράγεται σε ένα φανταστικό μπουτίκ αποστακτήριο στον Μέλανα Δρυμό ή ετικέτες με ελληνικό αποτύπωμα όπως το Stray Dog Wild Gin και, ασφαλώς, το Mataroa, η δημοτικότητα του οποίου έχει πλέον εκτιναχθεί για όλους τους σωστούς λόγους και μάλιστα, πρόσφατα, μας σύστησε και την Happy εκδοχή του, το πρώτο χαμηλόβαθμο αλκοολούχο ποτό με εκχύλιση νταμιάνας και κάνναβης.

Έχει μήπως πάρει κάτι το αυτί σου για τον ginοτουρισμό; Σκέψου, ρε παιδί μου, κάτι αντίστοιχο στο ουίσκι-tour που πολλοί κάνουν στη Σκωτία ή τα ταξίδια που επικεντρώνονται γύρω από το κρασί στην Ιταλία, τη Γαλλία ή ακόμη και την Ελλάδα. Παρατηρώντας την ασιατική βιομηχανία του ποτού να εξελίσσεται και την αμερικανική αγορά να αναζητά εναλλακτικές για τη μετά το Brexit κατάσταση, οι Βρετανοί και ειδικά οι εταιρείες και τα αποστακτήρια που ασχολούνται με το London Dry Gin, έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν κάποιες λύσεις προκειμένου να μη χάσει το ποτό τη δυναμική του.

Ο τουρισμός που βασίζεται αποκλειστικά στο gin είναι η αμεσότερη από αυτές, με αρκετές εταιρείες να οργανώνουν ταξίδια επικεντρωμένα στο ποτό, που περιλαμβάνουν περιηγήσεις και γεύματα σε αποστακτήρια (ειδικά στα μικρότερα εξ αυτών) με σκοπό πάντοτε την –άμεση– πώληση και την ενίσχυση του brand awareness.

Τέλος, η πρόσφατη λίστα του Drinks International (δημοσιεύτηκε την περασμένη Πρωτομαγιά) για τα 50 πιο δημοφιλή cocktails στα καλύτερα μπαρ του κόσμου για το έτος που διανύουμε, επιβεβαιώνει με έναν ακόμη εμφατικό τρόπο όλα τα παραπάνω. Στην best selling πενηντάδα, τα 16 πιο περιζήτητα cocktails έχουν ως βάση ή κύριο συστατικό το gin. Αρκετά δε εξ αυτών, είναι παραλλαγές κλασικών ποτών που έχουν ως συνηθισμένη βάση άλλο spirit. Εντελώς συμπτωματικά, στο ίδιο report (το πιο αξιόπιστο του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο), το gin βρέθηκε στο νο.1 των top selling spirits, αφήνοντας την τεκίλα και το ρούμι στη δεύτερη και την τρίτη θέση, αντίστοιχα.

Τα cocktails

"Μετά το G&T και το Tom Collins, τι;" θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς και εδώ υπάρχουν τόσα, μα τόσα, πολλά που μπορεί να γράψει και να πει κάποιος. Το gin και τα cocktails είχαν ανέκαθεν μία σχέση διαδραστικά αλληλοεξαρτημένη, προς όφελος του discerning drinker.

Ξεκινάμε με ένα ποτό που ξεγελά. Το Aviation (gin/ λικέρ maraschino/ χυμός λεμονιού), παρότι μοιάζει απλοϊκό, χρειάζεται αρκετά ιδιαίτερους ουρανίσκους για να εκτιμηθεί, με την πλειοψηφία να κάνει λόγο για κάτι που "έχει γεύση από σαπούνι χειρός". Ο θρυλικός drinks expert του Esquire David Wondrich, ωστόσο, τονίζει πως είναι ένα ποτό γεμάτο κομψότητα, ιδανικό μάλιστα για να συνοδεύσει κάθε μεγάλη σε διάρκεια πτήση.

Έπειτα, το Last Word (gin/ λικέρ maraschino/ πράσινο Chartreuse/ χυμός lime) είναι μία funky αλκοολική επιλογή από την εποχή της Ποτοαπαγόρευσης. Η γεύση του, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επιθετική, αλλά αυτό συμβαίνει καθώς οι θιασώτες του ποτού, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, συνήθιζαν να χρησιμοποιούν διάφορα συστατικά προκειμένου να κάνουν πιο ανεκτό το –άθλιας ποιότητας– gin, το οποίο πολύ συχνά φτιαχνόταν μέσα σε μπανιέρες σπιτιών.

Το Last Word έπεσε στην αφάνεια για πολλές δεκαετίες μετά την Ποτοαπαγόρευση και χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2005, όταν ένας bartender από το Σιάτλ, ο Murray Stenson (Αμερικανός bartender της χρονιάς το 2010), αποφάσισε να το λανσάρει στο μπαρ Zig Zag, όπου εργαζόταν.

Το αποτέλεσμα ήταν μία εντυπωσιακή αποδοχή τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς γεύσης της δυτικής ακτής. Η πόλη της πολιτείας της Ουάσιγκτον πιστώνεται ξεκάθαρα, λοιπόν, την αναγέννηση του cocktail.

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες, απλές και ιδιαίτερες προτάσεις με gin είναι το Gimlet. Ξεκάθαρα βρετανικό drink, έχει τις ρίζες του στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Sir Thomas Gimlette του Βασιλικού Ναυτικού ήθελε να φτιάξει ένα αντίδοτο στο σκορβούτο και σκέφτηκε πως η ανάμειξη του gin με το lime θα ήταν καλή ιδέα. Η σκέψη του Gimlette ήταν η βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η μετέπειτα δημιουργία του cocktail.

Nudibranch/ Esquire

Μία κατηγορία από μόνα τους είναι τα Martini: Dry, Dirty, Breakfast, Vesper και δεκάδες άλλες παραλλαγές μοιάζουν να καλύπτουν τα γούστα κάθε gin lover στον μάταιο τούτο κόσμο, είτε το προτιμά κανείς shaken είτε stirred. Πρόκειται φυσικά για ένα old classic. Η πρώτη φορά που ο όρος Martini εμφανίστηκε, ήταν το 1886, όταν μία εφημερίδα του Ιλινόις περιέγραψε έτσι ένα ποτό που περιείχε gin, bitters πορτοκαλιού και αψέντι, σύμφωνα με τον ιστορικό του ποτού David Wondrich.

Παρ' όλα αυτά, έπρεπε να φτάσουν τα 1920s για να εξαπλωθεί ευρέως μία εκδοχή του ποτού με συνδυασμό gin και ξηρού βερμούτ, πριν έρθει η δεκαετία του '40 –κυρίως τα τέλη αυτής– για να γνωρίσει τεράστια δημοφιλία και να καθιερωθεί. Το 1973, το Esquire ανέφερε πως οι νέοι των περασμένων δεκαετιών έβλεπαν το Martini σαν μία επαναστατική πράξη, που συμβάδιζε με τη γενικότερη πεποίθηση κατά του καθωσπρεπισμού. Πλέον, μπορούμε απλά να το χαρακτηρίσουμε σαν ένα classic that never gets old.

Last but not least, το Negroni. Το πιο δημοφιλές cocktail της εποχής μας, αυτό που πίνουν όλοι, παντού. Και δεν χρειάζεται να γράψουμε πολλά για αυτό, καθώς τα έχεις διαβάσει ξανά και ξανά. Θα περιοριστούμε μόνο σε τούτο: Μπορεί τα άλλα δύο συστατικά να δίνουν χρώμα και νότες, το gin όμως είναι εκείνο που διαμορφώνει τον χαρακτήρα του. Και ο χαρακτήρας πάντοτε μετρά.

Ακολούθησε το Esquire σε Facebook, Instagram και Twitter.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr