Το ποδόσφαιρο στην υπηρεσία του τζόγου

Πριν λίγους μήνες, ο CEO της Serie A, Luigi De Siervo, δήλωνε απογοητευμένος από την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να απαγορεύσει τις διαφημίσεις στοιχηματικών εταιρειών από τις φανέλες των ομάδων του ιταλικού πρωταθλήματος. "Με το συγκεκριμένο διάταγμα, οι ομάδες θα υποστούν σημαντική ζημιά σε ένα γενικότερο και διεθνές πλαίσιο. Δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν οικονομικά άλλα clubs του εξωτερικού και θα είναι δύσκολο να δελεάσουν σημαντικούς ποδοσφαιριστές" ανέφερε χαρακτηριστικά ο De Siervo. Ήταν ασφαλώς μία άκομψη όσο και αδέξια δημόσια τοποθέτησή του, πάνω όμως σε ένα αρκετά σημαντικό ζήτημα, που έχει πολλές προεκτάσεις.

Το ηθικό και το οικονομικό στοιχείο

Από τη μία, το οικονομικό κομμάτι. Είναι γεγονός ότι τα έσοδα των ομάδων του Campionato από χορηγούς και τηλεοπτικά δικαιώματα είναι περίπου €420.000.000/έτος, την ίδια στιγμή που τα αντίστοιχα ποσά σε Αγγλία, Γερμανία και Ισπανία ανέρχονται σε €1.500.000.000, €1.000.000.000 και €700.000.000. Εύκολα αντιλαμβάνεται λοιπόν κάποιος το αρκετά σημαντικό χάσμα που προκύπτει. Από την άλλη, το ηθικό στοιχείο. Η σοβαρή απειλή του εθισμού στα τυχερά παιχνίδια, ειδικά σε εκείνα που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο. Μάλιστα, στο συγκεκριμένο τομέα η Ιταλία κρατά τα πρωτεία. 

Τα κέρδη της ιταλικής κυβέρνησης από τη φορολογία του τζόγου είναι πενταπλάσια από εκείνα της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Αγγλίας.

Το διάταγμα, που τελικά τέθηκε σε ισχύ στις 14 Ιουλίου, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι απαγορεύεται οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση εμφάνιση εταιρειών στοιχηματισμού και τυχερών παιχνιδιών σε οποιαδήποτε έκφανση αθλητικού ή καλλιτεχνικού γεγονότος που έχει προβολή σε τηλεοπτικό, ραδιοφωνικό, ημερήσιο και περιοδικό τύπο καθώς και στο διαδίκτυο. Ήδη από τον προηγούμενο Ιανουάριο, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο χώρο ξεκίνησαν να αποσύρουν κάθε διαφημιστική καμπάνια από τα ιταλικά γήπεδα και ασφαλώς από τις εμφανίσεις των ομάδων. Οι μόνες χορηγίες που έμειναν ενεργές είναι εκείνες προς την Rai, οι οποίες είχαν υπογραφεί τον Απρίλιο του 2017, με την κρατική τηλεόραση ωστόσο να μην μεταδίδει πλέον σχεδόν κανένα σχετικό διαφημιστικό μήνυμα.

Ένα από τα σημεία που προβληματίζει τους υπέρμαχους του διατάγματος είναι τα πολύ μικρά πρόστιμα που θα επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης: Συγκεκριμένα, για κάθε μία αυτές, ο παραβάτης θα καλείται να πληρώσει €50.000 - ένα ποσό μάλλον πολύ μικρό αναλογικά με τα έσοδα και σίγουρα όχι ένα αποδοτικό μέτρο κατά του μαζικού τζόγου που βρίσκεται σε έξαρση στην ιταλική κοινωνία. Μιλώντας με ποσοστά, τα κέρδη της ιταλικής κυβέρνησης από τη φορολογία του τζόγου είναι σχεδόν πενταπλάσια σε σχέση με εκείνα χωρών όπως η Γαλλία, η Γερμανία ή ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μόνο το 2018, σημειώθηκε ο τζίρος ρεκόρ των €104.900.000.000 - το ποσό αφορά τα ποσά που διακινήθηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις, με το κράτος να εισπράττει τελικά 18,6 δισ. Ευρώ.

Οι κοινωνικές προεκτάσεις

Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα ESPAD (European School Survey Projecton Alcohol and Other Drugs), το 56% των Ιταλών με μεσαίο ή μικρό εισόδημα είναι παίκτες τυχερών παιχνιδιών σε (τουλάχιστον) εβδομαδιαία βάση, ενώ το 47% αυτών ανήκει στα κατώτερα οικονομικά στρώματα. Το 2017, 17 εκατομμύρια Ιταλοί -σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της χώρας- πόνταραν σε ποδοσφαιρικούς αγώνες τουλάχιστον μία φορά, με το 42,8% αυτών να είναι άντρες ηλικίας από 15 έως 64 ετών. Πρόκειται για ένα ποσοστό που έχει τετραπλασιαστεί σε σχέση με αντίστοιχη έρευνα του 2013. Το ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως πάνω από 1.000 παιδιά ηλικίας 7-9 ετών έχουν άμεσα ή έμμεσα εμπλακεί με το εν λόγω κομμάτι, παρακινούμενα από τους γονείς τους ή άλλους συγγενείς.

---

Περισσότεροι από 790.000 Ιταλοί φέρεται να χρίζουν ιατρικής και ψυχολογικής υποστήριξης λόγω του τζόγου.

---

Τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω, καταγράφονται στο Problem Gambling Severity Index, έναν τρόπο μεθοδολογίας και ανάλυσης των κοινωνικών προεκτάσεων των τυχερών παιχνιδιών στον πληθυσμό. Ανάμεσα στις παρατηρήσεις καταγράφονται η απώλεια ελέγχου, οι δαπάνες πέραν της διαθεσιμότητας πόρων, η καταναγκαστική συμπεριφορά και το αναπτυγμένο αίσθημα άγχους. Περισσότεροι από 790.000 Ιταλοί φέρεται να χρίζουν ιατρικής και ψυχολογικής υποστήριξης λόγω του τζόγου και 1.750.000 συμπολίτες τους βρίσκονται στα πρόθυρα αυτής της κατάστασης.

Η υποκρισία του ποδοσφαιρικού κόσμου και η περίπτωση της Αγγλίας

Ο De Siervo ποτέ δεν έκρυψε την απογοήτευσή του για το περίφημο διάταγμα: "Ας πούμε την αλήθεια, το κράτος έχει πάρα πολύ σημαντικά έσοδα από τις διαφημίσεις και τα παιχνίδια στοιχηματισμού. Μιλάμε για ένα ποσοστό που φτάνει μέχρι και το 2% του ΑΕΠ. Aν κάποιος επιθυμεί όντως να προστατέψει τον πληθυσμό από τις αρνητικές συνέπειες του τζόγου ας φορολογήσει επιπλέον και τα υπόλοιπα τυχερά παιχνίδια που δεν σχετίζονται με το ποδόσφαιρο. Για μένα είναι ok να θεσπιστούν κάποια μέτρα για τους εξαρτημένους αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με τα χρήματα που εισπράττει η κυβέρνηση από τα ίδια τα τυχερά παιχνίδια". Την ίδια στιγμή, έρχεται στο προσκήνιο η περίπτωση του πρωταθλήματος της Serie B, που μέχρι πρότινος είχε βασικό χορηγό πασίγνωστη εταιρεία διαδικτυακού στοιχηματισμού, ως το ακριβώς αντίθετο παράδειγμα. 

27 από τα 44 κορυφαία αγγλικά clubs έχουν επιλέξει τα σίγουρα κέρδη των στοιχηματικών εταιρειών.

Το φαινόμενο της παρουσίας στοιχηματικών εταιρειών στις φανέλες των ομάδων είναι πιο έντονο από οπουδήποτε αλλού στην Αγγλία. Κάτι απολύτως λογικό αφού η Premier League έχει εξελιχθεί πια στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου και, ως εκ τούτου, εκείνο που παρουσιάζει το μεγαλύτερο εμπορικό ενδιαφέρον. Επίσης, υπάρχει πάντοτε και η πολύ ενδιαφέρουσα προοπτική της Championship. Στην ερχόμενη σεζόν λοιπόν, οι μισές από τις ομάδες της κορυφαίας κατηγορίας του αγγλικού ποδοσφαίρου θα φέρουν στο μπροστινό μέρος της φανέλας τους το λογότυπο κάποιας εταιρείας από το συγκεκριμένο κλάδο, που μεταφράζεται συνολικά σε έσοδα £349.100.000 έναντι των £315.600.000 της περασμένης ποδοσφαιρικής χρονιάς.

Το φαινόμενο είναι ακόμη πιο έντονο στην αμέσως επόμενη κατηγορία: Οι 17 από τις 24 ομάδες έχουν βασικό χορηγό μία αντίστοιχη εταιρεία. Συνολικά λοιπόν, τα 27 από τα 44 κορυφαία αγγλικά clubs έχουν επιλέξει τα σίγουρα κέρδη που επιφέρουν οι εν λόγω εμπορικές συμφωνίες, επιβεβαιώνοντας τις απόψεις όσων υποστηρίζουν ότι το ποδόσφαιρο πλέον δεν είναι τίποτα περισσότερο από βιομηχανία κέρδους για πολύ συγκεκριμένες από τις εμπλεκόμενες πλευρές, χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό και κοινωνική ενσυναίσθηση.  

---

Δες ακόμη ποιοι είναι οι 100 πιο ακριβοπληρωμένοι αθλητές του 2019 και διάβασε για το πώς η Ρεάλ αγοράζει τα πάντα. 

---

Φωτογραφίες © Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr