Χρησιμοποιούμε όντως μόνο το 10% του εγκεφάλου μας;

Αποκλείεται να μην το έχεις ακούσει κάπου ή να μην έχεις παρακολουθήσει κάποια ταινία επιστημονικής φαντασίας που το αναφέρει: Ο άνθρωπος δεν χρησιμοποιεί παρά μόνο ένα μικρό ποσοστό των δυνατοτήτων που του προσφέρει ο εγκέφαλός του. Πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρίσκεται αυτό από την πραγματικότητα; Την απάντηση πιθανότατα τη γνωρίζεις. 

Η προέλευση του μύθου χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν δύο ψυχολόγοι του Harvard, οι William James και Boris Sidis, άρχισαν να διατυπώνουν κάποιες θεωρίες σχετικά με αυτό που οι ίδιοι ονόμασαν "ενεργειακό απόθεμα". Με τη διεξαγωγή ορισμένων πειραμάτων στον γιο του Sidis -ένα παιδί εξαιρετικής νοημοσύνης- κατέληξαν στο ασφαλές, κατά τους ίδιους πάντα, συμπέρασμα πως χρησιμοποιούμε μόνο ένα μικρό μέρος των διανοητικών και ψυχολογικών πόρων μας. Ήταν το 1908.

Η ιδέα τους για περαιτέρω διερεύνηση δεν βρήκε ανταπόκριση από την υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα, καθώς τους έλειπε κάτι βασικό: στοιχεία. Με την πάροδο των χρόνων ελάχιστοι έκαναν αντίστοιχες προσπάθειες και χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1936, όταν ο Dale Carnegie, μέσω του βιβλίου του 'How to win friends and influence people', ανέφερε για πρώτη φορά το ποσοστό αξιοποίησης του εγκεφάλου. Μόλις το 10% του εγκεφάλου μας είναι ενεργό, αν λάβουμε σοβαρά υπόψιν τα όσα αναφέρει ο Carnegie. Δεν διευκρινίστηκε ποτέ από πού προέκυπτε αυτό αλλά η άποψή του έκανε γκελ στην κοινή γνώμη.

Σήμερα, έχει εξελιχθεί σε έναν επαναλαμβανόμενο όσο και δημοφιλή μύθο, ο οποίος για να αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα εμπλουτίζεται κάθε φορά. Το όνομα του Albert Einstein έχει μεταξύ άλλων εμπλακεί με αυτόν, δίχως για ακόμη μία φορά ασφαλή τεκμηρίωση. Ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του urban legend είναι η αμφιλεγόμενη Εκκλησία της Σαηεντολογίας, που ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10% του εγκεφάλου μας και ότι μόνο μέσω των συνεδριών τους "είναι δυνατό να ξεκλειδώσουμε μεγαλύτερη δύναμη αυτού του υπέροχου οργάνου".

Επιστημονικά ωστόσο, είναι μάλλον εύκολο να αντικρουστεί η θεωρία. Τα νευρωνικά κύτταρα που δεν χρησιμοποιούνται τείνουν να αποσυντίθενται, οπότε οποιαδήποτε αυτοψία θα ήταν αρκετή για να συνειδητοποιήσεις ότι πρακτικά οτιδήποτε υπάρχει μέσα στο κεφάλι μας, έχει κάποια χρήση. Διαφορετικά, η οποιαδήποτε βλάβη στον εγκέφαλο δεν θα είχε καμία απολύτως επίδραση. Κάτι που δεν ισχύει. Οπότε λοιπόν να είσαι σίγουρος, έχεις 'σαρώσει' για τα καλά τις ψυχικές, νοητικές και πνευματικές σου δραστηριότητες. Ο εγκέφαλός σου δουλεύει στο 100%.