Η ιστορία του μεγαλύτερου lockout στο ΝΒΑ

Πίσω στη σεζόν 1998-99, το ΝΒΑ έβαλε λουκέτο για τρίτη φορά στην ιστορία του. Το lockout ξεκίνησε από την 1η Ιουλίου 1998 και διήρκησε μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 1999, μειώνοντας στη διάρκεια της σεζόν σε 50 παιχνίδια για κάθε ομάδα (αντί των 82 που διεξάγονται) και ακυρώνοντας το All-Star Game. Αιτία, δεν ήταν ασφαλώς μία πανδημία όπως αυτή που βιώνουμε στις μέρες μας αλλά οι οικονομικές διαφορές παικτών, ομάδων και λίγκας. 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πίσω στο draft του 1995, οι Minnesota Timberwolves επέλεγαν τον Kevin Garnett στο νο.5, κάτι που σήμαινε πως ο Big Ticket θα γινόταν ο πρώτος παίκτης μετά από δύο δεκαετίες που θα αγωνιζόταν απευθείας στην κορυφαία λίγκας του πλανήτη προερχόμενος από high school και όχι από κολέγιο. Δύο χρόνια μετά, την 1η Οκτωβρίου 1997, ο Garnett υπέγραψε με τους Λύκους συμβόλαιο εξαετούς συνεργασίας και συνολικής αξίας $126.000.000 - το μεγαλύτερο που είχε γίνει μέχρι τότε σε ολόκληρο το ΝΒΑ. Για πρώτη φορά, τα χρήματα που θα έπαιρνε ένας παίκτης θα ξεπερνούσαν κατά πολύ τη συνολική αξία όλης της ομάδας στην οποία αγωνιζόταν. 

Άθελά του, ο Garnett έθεσε ένα σημείο από το οποίο δεν θα μπορούσε να υπάρξει επιστροφή για ολόκληρο το πρωτάθλημα. Έκτοτε, άνοιξε μία τεράστια κουβέντα για το πού θα πρέπει να τοποθετείται τελικά το salary cap κάθε ομάδας, μέχρι πού θα φτάνουν οι αμοιβές των παικτών και γενικότερα, πώς θα γίνει μία διαφορετική διαχείριση των εκατομμυρίων που παίζονται. 

Στις 23 Μαρτίου 1998, οι ιδιοκτήτες των ομάδων συγκεντρώθηκαν και ψήφησαν υπέρ της επαναδιαπραγμάτευσης των μισθών, θέτοντας παράλληλα κάποιους πολύ συγκεκριμένους έως αμφιλεγόμενους όρους. Μεταξύ αυτών ένα αυστηρό όριο για τους μισθούς των rookies και τα 5 πρώτα χρόνια της καριέρας τους στο ΝΒΑ καθώς και το ότι οι απολαβές κανενός παίκτης δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το 30% του salary cap της ομάδας του. 

Οι περισσότεροι το εξέλαβαν ως μία προσβλητική απόφαση για τους ίδιους τους παίκτες, οι οποίοι από την πλευρά τους συχνά παρουσίαζαν υπερβολικές απαιτήσεις. Οι ιδιοκτήτες κάθισαν ξανά στο τραπέζι χωρίς όμως να βρουν κάποια λύση που θα ικανοποιούσε όλες τις πλευρές, μέχρι και τις 22 Ιουνίου 1998, όταν και υπήρξε η τελευταία συνάντησή τους. Την 1 Ιουλίου η ένωση των παικτών του ΝΒΑ (National Basketball Players Association, NBPA) αποφάσισε το lockout.  "Είναι ένας χυδαίος και ακατανόητος πόλεμος μεταξύ ομάδων εκατομμυριούχων" έγραφε χαρακτηριστικά στο Newsweek η Allison Samuels.

Στην ουσία, υπήρξε όντως μία τεράστια διαφορά παικτών και ιδιοκτητών στο οικονομικό σκέλος, με τους πρώτους να τοποθετούνται στο ακριβώς αντίθετο άκρο και να ζητούν να  καταργηθεί ή να αυξηθεί το όριο των χρημάτων που κάθε ομάδα μπορεί να διαθέσει ετησίως γι' αυτούς. Παράλληλα, απαίτησαν να αυξηθεί το κατώτερο όριο αποδοχών για τους rookies (τότε ήταν $272.500). Οι ιδιοκτήτες από την πλευρά τους ζητούσαν εκτός όλων των άλλων να συμπεριληφθούν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών η μαριχουάνα και η κατάχρηση αλκοόλ - κάτι στο οποίο επίσης αντέδρασαν οι παίκτες. 

Η πρώτη συνάντηση του τότε κομισάριου του ΝΒΑ David Stern  με τον εκπρόσωπο της NBPA, Billy Hunter, πραγματοποιήθηκε το πρωί της 21ης Ιουλίου 1998. Διήρκησε 90 λεπτά και τίποτα ουσιαστικό δεν προέκυψε από αυτήν. Ένα από τα άμεσα επακόλουθα ήταν να μην υπάρξει Dream Team 4 στο Μουντομπάσκετ της Αθήνας και οι Αμερικανοί να παρουσιάσουν μία ομάδα από παίκτες που αγωνίζονταν στην Ευρώπη και στο CBA, με προπονητή τον Rudy Tomjanovich - η οποία βέβαια κατόρθωσε να φτάσει μέχρι το χάλκινο μετάλλιο στη διοργάνωση. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ασφαλώς γι' αυτό, κάτι που επιβεβαιώθηκε και στην πρώτη συνάντηση ιδιοκτητών-παικτών, στις 6 Αυγούστου του ίδιου έτους. Οι ιδιοκτήτες μάλιστα αποχώρησαν επιδεικτικά από τις διαπραγματεύσεις αμέσως μετά το lunch break.

Η απάντηση των παικτών δεν άργησε να έρθει, μερικές εβδομάδες αργότερα. Οι 200 αθλητές που είχαν εγγυημένα συμβόλαια και δεν πληρώνονταν δικαιώθηκαν στο δικαστήριο. Στις 20 Οκτωβρίου ωστόσο, ήρθε μία νέα αμφιλεγόμενη απόφαση από τον δικαστή John Feerick: Οι ιδιοκτήτες είχαν το δικαίωμα να μην πληρώνουν παίκτες που δεν αγωνίζονται για εξωαγωνιστικούς λίγους που δεν σχετίζονται με τραυματισμούς ή παρεμφερείς συνθήκες. Φυσικά, το ΝΒΑ αναγκάστηκε να ακυρώσει όλους τους προγραμματισμένους αγώνες για τον επόμενο Νοέμβριο, με τους αθλητές να συνεχίζουν την απεργία τους. Η κοινή γνώμη από την άλλη άρχισε να στοχοποιεί πλέον τους ακριβοπληρωμένους και λαμπερούς σταρ του πρωταθλήματος. 

Κάτι που επιβεβαιώθηκε και με τα μόλις 1.194 εισιτήρια που πουλήθηκαν για έναν φιλανθρωπικό αγώνα επίδειξης της UNICEF  στο Atlantic City τον επόμενο Δεκέμβριο. Οι παίκτες έκαναν αρκετές λανθασμένες δηλώσεις από την πλευρά τους. "Αναγκάστηκα να πουλήσω ένα από τα οκτώ αυτοκίνητά μου" έλεγε ο γκαρντ των Celtics Kenny Anderson, ο οποίος είχε συμβόλαιο 6 εκατ. δολαρίων/έτος. "Ναι, είναι αλήθεια, βγάζουμε πολλά αλλά ξοδεύουμε και πολλά" είπε με τη σειρά του ο Patrick Ewing, ο οποίος ήταν και Πρόεδρος της ένωσης παικτών.

"Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κόσμος στέκεται απέναντι σε αυτούς που βγάζουν πολλά. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό" προσέθετε ο Nick Van Exel που τότε έπαιζε στους Denver Nuggets. Σταδιακά, παίκτες με μικρά συμβόλαια ξεκίνησαν να λένε ότι θέλουν να επιστρέψουν στα παρκέ, την ίδια στιγμή που ο Hunter προσπαθούσε να αντικαταστήσει τον Ewing με τον Michael Jordan στην κεφαλή της NBPA. O Air, που είχε αποσυρθεί για δεύτερη φορά μερικούς μήνες πριν, αρνήθηκε τον τίτλο αλλά δέχθηκε να δώσει το παρών στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθούσαν, κάτι που λειτούργησε προς τη σωστή κατεύθυνση. 

Ακολούθησαν μπόλικες συναντήσεις -φανερές και κρυφές- και στις 23 Δεκεμβρίου του 1998, ο David Stern έθεσε το δικό του τελεσίγραφο: Αν δεν καταλήξουν σε συμφωνία ιδιοκτήτες και παίκτες μέχρι τις 7 Ιανουαρίου του νέο έτους, θα ακυρώσει τη σεζόν. 4 ημέρες αργότερα (27/12) οι ιδιοκτήτες απέστειλαν μία βελτιωμένη πρόταση στους παίκτες, η οποία απορρίφθηκε αμέσως. Ο Stern ξεκίνησε να μιλά για την πιθανότητα παίκτες από κολέγια, Ευρώπη και CBA να υπογράψουν ολιγόμηνα συμβόλαια με τις ομάδες, για να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί κάπως έτσι το πρωτάθλημα.

Καθώς η λήξη του deadline που είχε θέσει ο κομισάριος πλησίαζε, οι σταρ του ΝΒΑ φαινόταν να απομακρύνονται από τις θέσεις του. Πολλοί από τους πιο ακριβοπληρωμένους μάλιστα φαινόταν να βάζουν τον εαυτό τους πάνω από την NBPA. Οι ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν λόγω αυξανόμενης πίεσης από τα media, το κοινό αλλά και τα χρήματα που έχαναν όσο έμεναν κλειστά τα γήπεδα να διαμορφώσουν και να στείλουν στους παίκτες μία καινούρια πρόταση. 

Η NBPA αποφάσισε να συναντηθεί στις 6 Ιανουαρίου του 1999 στη Νέα Υόρκη για να αποφασίσει το μέλλον του πρωταθλήματος και τη γενικότερη στάση της. Πολλοί παίκτες-μέλη, όπως οι Shaquille O'Neal και Hakeem Olajuwon, πρότειναν να γίνει κρυφή ψηφοφορία ενώ κάποιοι άλλοι επέμεναν πως έπρεπε να ξεκινήσουν τα παιχνίδια χωρίς καν να ψηφιστεί κάτι. "Δεν θύμιζε συγκέντρωση παικτών. Προσωπικά, μου έφερνε περισσότερο σε συμμορίες που είχαν έρθει για να πλακωθούν ή να αρχίσουν το πιστολίδι" έλεγε γλαφυρά ο γκαρντ των Phoenix Suns Kevin Johnson. Μετά από αρκετές ώρες οι παίκτες κατέληξαν στις δικές τους τροποποιήσεις και ο Billy Hunter κανόνισε άμεση συνάντηση με τον David Stern, αργότερα μέσα στην ίδια ημέρα.

Μέχρι το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου είχε προκύψει συμφωνία. Οι τελικοί όροι, σύμφωνα με τους περισσότερους αλλά και τα αμερικανικά media, ήταν ουσιαστικά μία νίκη του Stern και κατ' επέκταση των ιδιοκτητών. Το lockout έληξε και επίσημα στις 20 Ιανουαρίου και μεταξύ των όσων συμφωνήθηκαν ήταν οι μισθοί των παικτών να ανέρχονται μεταξύ 9-14 εκατ. δολαρίων ανά έτος, να υπάρξει διαβάθμιση μισθοδοσίας για τους rookies, να επιβάλλεται φόρος πολυτελείας σε παίκτες και ιδιοκτήτες. Η μαριχουάνα και το αλκοόλ μπήκε στη λίστα με τις απαγορευμένες ουσίες της λίγκας. 

Στις 5 Φεβρουαρίου του 1999 οι αγώνες ξεκίνησαν και πάλι. Στις 25 Ιουνίου, οι San Antonio Spurs κέρδιζαν με 78-77 το Game 5 των Τελικών στο Madison Square Garden απέναντι στους New York Knicks και κατακτούσαν τον πρώτο τίτλο της ιστορίας τους. Ο νεαρός Tim Duncan, στη δεύτερη χρονιά του στο ΝΒΑ, αναδείχθηκε MVP.

---

Διάβασε ακόμη για το Freezeout game που θα κυνηγά για πάντα τον Isiah Thomas, την τρελή ιστορία του Dennis Rodman, τον πιο cool παίκτη στην ιστορία του ΝΒΑ, τον τεράστιο Dino Radja και τον πιο πιστό οπαδό Spike Lee.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr