Roadrunner, το ντοκιμαντέρ για τον Anthony Bourdain

Σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με Όσκαρ Morgan Neville καταφθάνει αυτό το καλοκαίρι το Roadrunner: A Film About Anthony Bourdain, το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του σπουδαίου σεφ, συγγραφέα και παρουσιαστή. Το φιλμ θα κάνει πρεμιέρα στις 11 Ιουνίου στο Tribeca Film Festival, ενώ από τα μέσα του ερχόμενου Ιουλίου θα έχει μεγαλύτερη διανομή σε κινηματογράφους και πλατφόρμες streaming.

To project είναι μία συμπαραγωγή των CNN Films και του HBO Max, ενώ συμμετέχει σε αυτό το κομμάτι και η Tremolo Productions του Morgan Neville μαζί με την Caitrin Rogers.

Ο μύθος του Anthony Bourdain

Μέχρι τα 12 του ο Anthony Bourdain είναι το παιδί που ονειρεύεται κάθε Αμερικανός γονέας: Διαβάζει, τρώει στο σπίτι, συμμετέχει στους προσκόπους.

Ο πατέρας του, γαλλικής καταγωγής, ασχολείται με την κλασική μουσική για λογαριασμό της Columbia Records, ενώ η μητέρα του γράφει στους The New York Times. Μικρός τρώει "τα φαγητά που έτρωγε ο κόσμος τη δεκαετία του ’50 –σουφλέ και κατεψυγμένα λαχανικά–, αλλά και κάμποσα γαλλικά πιάτα, αφού (σ.σ. η ψαγμένη) μαμά μου λάτρευε την εκπομπή της Julia Child (σ.σ. διάσημη Αμερικανίδα τηλεμαγείρισσα, ένα υβρίδιο Νίκου Τσελεμεντέ και Βέφας Αλεξιάδου, που "εξαμερικάνισε” πλήθος γαλλικών πιάτων)".

Ο Tony, όπως τον φωνάζουν οι φίλοι του, αποφασίζει ότι μεγαλώνοντας θα γίνει chef όταν σε ηλικία μόλις 10 ετών, κάνοντας τις πρώτες διακοπές στην Αρκανσόν, ένα γαλλικό θέρετρο στις όχθες του Βισκαϊκού Κόλπου απ’ όπου ξεκίνησε ο παππούς του για τις ΗΠΑ, δοκιμάζει τη γεύση ενός ολόφρεσκου στρειδιού που του δίνει ένας ψαράς που μόλις το έχει βγάλει.

> Διάβασε ακόμη: Η κληρονομιά του Anthony Bourdain

Σε ηλικία 12 ετών γίνεται αυτόπτης μάρτυρας ενός συμβάντος που ενισχύει τη θέλησή του να ασχοληθεί με τη μαγειρική. Προσκεκλημένος σε ένα γάμο, όπως εξομολογείται στον Guardian, πετυχαίνει τον chef να πηδάει τη νύφη "πάνω σε ένα βαρέλι, στο χώρο όπου πέταγαν τα σκουπίδια", ενώ οι υπόλοιποι διασκέδαζαν έξω.

Αφού περιπλανιέται –προφανώς η περιπλάνηση ήταν στο DNA του– σε διάφορα κολέγια, πανεπιστήμια και είδη σπουδών (έφτασε μέχρι και το περίφημο Βάσαρ), καταλήγει σ’ αυτό που έχει προαποφασίσει πριν από 10 χρόνια: γράφεται στο Ινστιτούτο Γαστρονομίας της Αμερικής. Βοήθησε βέβαια και το Βάσαρ, γιατί το διάστημα όπου σπούδαζε σ’ αυτό πρωτομπήκε σε μια επαγγελματική κουζίνα ως λαντζιέρης. Αποφοιτά το 1978, επτά χρόνια αργότερα παντρεύεται τον κολεγιακό του έρωτα και για μία εικοσαετία ανεβαίνει αργά και βασανιστικά όλα τα πόστα της μπριγκάδας μιας επαγγελματικής κουζίνας, όπως την καθόρισε πριν από έναν αιώνα περίπου ο Georges Escoffier.

Είκοσι χρόνια άλλωστε παραμένει παντρεμένος με τον κολεγιακό του έρωτα. Ξεκινάει με λάντζα, καθαρίζοντας σελινόριζες και ξελεπιάζοντας χιλιανά λαβράκια, κόβοντας κρεμμύδια και ντομάτες σε μικρά καρέ σε καταιγιστικούς ρυθμούς και σε απογοητευτικές ποσότητες. Χρειάζεται κάτι για να αντέχει την πίεση.

Τη δεκαετία του ’90 και συγκεκριμένα το 1998 αναλαμβάνει επιτέλους ως executive chef την Brasserie Les Halles. Για να το καταφέρει, είχε προηγουμένως καθαρίσει οριστικά με τα ναρκωτικά.

Δύο χρόνια αργότερα κάνει την καθοριστική στροφή στη ζωή του: αποφασίζει να γράψει ένα βιωματικό βιβλίο, το Kitchen Confidential: Adventures in the Culinary Underbelly (Κουζίνα εμπιστευτικό: Περιπέτειες στην αθέατη πλευρά της κουζίνας), ως συνέχεια ενός άρθρου του που δημοσιεύτηκε το 1999 στο New Yorker με τίτλο Μη φας προτού διαβάσεις αυτό.

Το βιβλίο, που περιγράφει όλα τα "καφριλίκια" που γίνονται σε μια επαγγελματική κουζίνα, τα οποία ακόμη κι ένας υποψιασμένος πελάτης αδυνατεί να φανταστεί, γίνεται γρήγορα μπεστ σέλερ και αποκαλύπτει μια άγνωστη πτυχή του chef: τη δυνατότητά του να διηγείται (πραγματικές) ιστορίες με ρυθμό και πολύ ενδιαφέροντα τρόπο. Καπάκι με τους αναγνώστες τσιμπάει η τηλεόραση. Μόλις εκδίδεται το δεύτερο βιβλίο του με γαστρονομικές εμπειρίες που αποκόμισε τριγυρνώντας τον πλανήτη, δέχεται πρόταση από το Food Channel για μια εκπομπή με τίτλο A Cook’s Tour (ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου του), που "τρέχει" για 35 επεισόδια μέχρι και το 2003.

> Διάβασε ακόμη: Η ιστορία πίσω από το αγαπημένο μαχαίρι του Anthony Bourdain

Ο Bourdain αρχίζει να μεταμορφώνεται σε ένα celebrity chef. Είναι όμορφος, γυμνασμένος, "αλητάκος" και θίγει ενδιαφέροντα θέματα. Προσκαλείται συχνά σε εκπομπές για να μαγειρέψει, κυρίως όμως για να μιλήσει. Γιατί ειδικά σ’ αυτό είναι εξαιρετικά καλός. Βρίζει, θάβει, καλαμπουρίζει, σχολιάζει εύστοχα. Έχει ό,τι χρειάζεται ένας καλεσμένος για να εκτοξεύσει τη θεαματικότητα, κυρίως όμως είναι πειστικός.

Συνεχίζει το δοκιμασμένο συνδυασμό βιβλίου-εκπομπής, εκδίδει μάλιστα και μυθιστορήματα. Η κουζίνα της Brasserie Les Halles δεν τον πολυβλέπει, ταξιδεύει άλλωστε για τις ανάγκες των εκπομπών του πάνω από 250 μέρες το χρόνο, αλλά ποιος νοιάζεται; Το brand έχει ένα αναδυόμενο αστέρι στο τιμόνι του που γεμίζει τη σάλα του.

Η γυναίκα όμως και η κόρη του νοιάζονται. Το 2004, στο μοναδικό blind date που επιχείρησε στη ζωή του, γνωρίζει μια γοητευτική chef ιταλικής καταγωγής, την Ottavia Busia. Πολυάσχολοι και οι δύο, η συνάντησή τους μοιάζει να καταλήγει στην καλύτερη περίπτωση σε ένα one-night stand, άντε το πολύ σε a few one-night stands. Καταλήγει όμως να έχει happy end: μονόπετρο, πρόταση, "yes I do".

Ακολουθεί η γέννηση της κόρης του: "Θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που άλλαξα διάθεση. Ζούσα σε ένα άθλιο διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη, πάνω από ένα φαστφουντάδικο, και είχα μόλις γνωρίσει τη γυναίκα που στην πορεία θα γινόταν σύζυγός μου, μια γυναίκα που μου έμοιαζε, που προερχόταν από τον κόσμο των εστιατορίων. Ήμασταν ξαπλωμένοι αγκαλιά στο κρεβάτι και για πρώτη φορά σκέφτηκα ότι όχι μόνο ήθελα ένα παιδί μ’ αυτή τη γυναίκα, αλλά και ότι θα μπορούσα να γίνω καλός πατέρας. Ένιωθα έτοιμος. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα μου άρεσε τόσο πολύ να ζω με μια έγκυο. Ήταν υπέροχα! Θα ήθελα να το ξαναζήσω. Λάτρεψα όλη τη διαδικασία της πατρότητας, κάθε γαμημένο δευτερόλεπτο".

Τον Ιανουάριο του 2014 αναβαθμίζεται σε chef at large, μιας και υπάρχουν άλλες τρεις Brasserie Les Halles, η μία μάλιστα στο Τόκιο. Από το 2005 εργάζεται ανελλιπώς στην τηλεόραση μέχρι τον Ιούνιο του 2018, όπου η ζώνη ενός μπουρνουζιού, αντί να καλύψει τη γύμνια, την αποκαλύπτει οριστικά.

Η εκπομπή που πρωτοπαρουσίασε την περσόνα του Anthony Bourdain που όλοι λατρέψαμε είναι το No Reservations, που προβάλλεται από το 2005 μέχρι το 2012. O Tony και η ομάδα του δείχνουν έναν τύπο Αμερικανού ταξιδευτή που δεν τρώει σε McDonald’s –ο Tony τα σιχαίνεται–, σέβεται το τοπικό φαγητό που του προσφέρουν –άλλοτε φιλόξενα κι άλλοτε επ’ αμοιβή– και δε διστάζει να δοκιμάσει καρδιά κόμπρας στο Βιετνάμ, ακαθάριστη κ@λοτρυπίδα –πού νερό;– στη Ναμίμπια, φάλαινα τουρσί στην Ισλανδία ("ζυμωμένη" μακροχρόνια κάτω από τόνους πέτρας). Φαγητά-αηδίες δηλαδή, που όμως αυτά έχουν, αυτά τρώνε κι αυτά προσφέρουν – με αγάπη. 

> Διάβασε ακόμη: Η playlist του Anthony Bourdain

Οι Αμερικανοί αρχίζουν να τον λατρεύουν, το ίδιο και οι υπόλοιποι λαοί όπου προβάλλονται οι εκπομπές. Δεν κάνει ταξιδιωτικές εκπομπές. Ποιος ενδιαφέρεται να επισκεφθεί τουριστικά τη Ναμίμπια, τη Λιβερία ή τη Λιβύη μετά τον Καντάφι; Όλοι όμως ενδιαφέρονται να δουν τι τρώνε οι κάτοικοί τους, κυρίως όμως τι θα δοκιμάσει ο Bourdain. Αλλάζει σιγά σιγά τις διατροφικές συνήθειες ενός ολόκληρου έθνους και όχι μόνο – ολόκληρου του δυτικού κόσμου. Αν αυτή τη στιγμή το street food είναι η κυρίαρχη τάση στη γαστρονομία, το χρωστάει σε μεγάλο βαθμό στον Anthony Bourdain και στις εκπομπές του. Το ίδιο και η παγκοσμιοποίηση του σούσι.

Παρουσιάζει τόπους και τις διατροφικές τους –ο Θεός να τις κάνει σε πολλές περιπτώσεις– συνήθειες δείχνοντας έτσι εικόνες του τι συμβαίνει στον πλανήτη. Συνειδητοποιεί ότι οι vegetarians είναι αρνητικοί και τους το λέει.

Σταδιακά "αναγκάζεται" να πάρει θέση και σε άλλα ζητήματα που ουδεμία σχέση έχουν με το φαγητό. Σε μια εκπομπή στην Αϊτή αμέσως μετά τον τεράστιο καταστροφικό σεισμό συναντά τον Sean Penn και σχολιάζει στο Twitter του: "Δεν ξέρω πώς είναι στο Λος Άντζελες, στην Αϊτή πάντως δεν ήταν μαλάκας".

Γενικότερα πίνει, δεν κάνει εκπτώσεις. Και καπνίζει. Η προηγούμενη εξάρτηση από τα ναρκωτικά αντικαταστάθηκε από κάποιες καινούριες "politically correct". "Όταν βρίσκομαι στη μέση της αραβικής ερήμου στις δύο τα ξημερώματα και έχω μόλις τελειώσει το γύρισμα με κάποια φυλή Βεδουίνων, θα πάρω το συνεργείο, θα ανέβουμε σε κάναν αμμόλοφο και θα καπνίσουμε λίγο χασίς χαζεύοντας το φεγγάρι. Είναι ωραία". Ποτέ όμως δεν καπνίζει όταν επιστρέφει σπίτι, μπροστά στην κόρη του. Έχει μάθει να ελέγχει κάποια πάθη του.

Κανείς δε γνωρίζει πότε η κατάθλιψη μπήκε στη ζωή του – δεν είναι και ο τύπος που καταφεύγει με το παραμικρό στους γιατρούς. Η κατάθλιψη όμως είναι μια ύπουλη ασθένεια και σίγουρα πολύ πιο επικίνδυνη από τη μελαγχολία. Παίζει ανάμεσα στην ύφεση και την έξαρση, ποτέ δεν ξέρει κάποιος πότε θα χτυπήσει μοιραία. Το κακό μάλιστα με την κατάθλιψη, σε αντίθεση με τη μελαγχολία, είναι πως ο πάσχων δε χάνει το χιούμορ του.

To 2016 χωρίζει με την Ottavia και δειπνεί στο Ανόι σε ένα μαγαζί του δρόμου με τον άλλο ροκ σταρ της Αμερικής, τον πρόεδρο Barack Obama. Η υπέρτατη αναγνώριση ενός τηλεπαρουσιαστή;

Η Brasserie Les Halles κηρύσσει πτώχευση το 2017, αυτό όμως δεν τον επηρεάζει οικονομικά, καθώς κερδίζει ήδη πολλά λεφτά από την τηλεόραση. Σίγουρα όμως πρέπει να τον έπληξε εγωιστικά και συναισθηματικά. Συνεχίζει να θεωρεί τον εαυτό του chef. Αναφέρει για ένα βιβλιαράκι με συνταγές του Ferran Adrià που πέτυχε στη Βαρκελώνη, από αυτά που πωλούνταν στα σούπερ μάρκετ μαζί με CDs, ότι αισθάνθηκε "όπως ο Eric Clapton όταν πρωτάκουσε τον Jimi Hendrix – δεν ήξερα τι να κάνω".

Ο Anthony Bourdain έχει πλέον καβαλήσει τα 60. Χρόνο με το χρόνο καλύπτει γοργά την απόσταση που χωρίζει τον μεσήλικα από τον υπερήλικα κι αυτό είναι κάτι που τριγυρίζει ενοχλητικά στο μυαλό του, όσο πολυάσχολος κι αν είναι. Μην ξεχνάμε την κατάθλιψη που τον ταλανίζει και τις συμβουλές των ειδικών γιατρών που δεν ακολουθεί.

Ένα χρόνο προτού κλείσουν τα μαγαζιά της Brasserie Les Halles γνωρίζει την Asia Argento σε ένα επεισόδιο του Parts Unknown στη Ρώμη, την αντισυμβατική κόρη ενός διάσημου σκηνοθέτη, που κουβαλάει στα σώψυχά της τα βαριά κατάλοιπα ενός βιασμού της από τον Harvey Weinstein. Έρωτας με την πρώτη ματιά και για τους δύο! Η διαφορά ηλικίας τους είναι μέσα στο πλαίσιο της κινεζικής ρήσης του 50% +7: η Asia είναι 42 ετών, ο Anthony 62. Απολαμβάνει αυτό τον έρωτα μέχρι το μεδούλι του – και το μεδούλι είναι ένας μεζές που λατρεύει.

> Διάβασε ακόμη: Πώς ήταν να τρως με τον Anthony Bourdain

Όμως δεν είναι εύκολος έρωτας. H Asia ζει στη Ρώμη, η κόρη του στη Νέα Υόρκη κι αυτός περνάει οκτώ μήνες το χρόνο ταξιδεύοντας για τις ανάγκες της εκπομπής του. Δεν έχει χρόνο για να παίξει σωστά τους ρόλους του εραστή και του πατέρα. Στα 62 του, τα έχει όλα, όμορφη "γκόμενα" με προσωπικότητα, μια κόρη, σεβασμό και φήμη, χρήματα, όμως γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν άλλα κάστρα για να κατακτήσει. 

Στις 8 Ιουνίου του 2018 ο Anthony Bourdain αποφάσισε πως απλά θα σταματήσουμε να τον βλέπουμε. Ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη το απόγευμα της 7ης Ιουνίου στη σουίτα του Le Chambard Hotel όπου διέμενε.

 

---

Φωτογραφίες ©Getty Images

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr