Η ανώτερη εκπαίδευση μας προστατεύει από τη νόσο Αλτσχάιμερ; Τα δεδομένα μιας νέας έρευνας που προκαλούν έκπληξη

Νέα μελέτη σε Ευρωπαίους ασθενείς φωτίζει τη σύνδεση εκπαίδευσης και Αλτσχάιμερ, ανοίγοντας τον δρόμο για καλύτερη κατανόηση και έγκαιρη διάγνωση.

Γράφει: Τίμος Σαλαμές 07 Σεπτεμβρίου 2025

Η γνωστική εφεδρεία είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να συνεχίζει να λειτουργεί σωστά, ακόμη και όταν εμφανίζονται αλλαγές λόγω ηλικίας, βλάβης ή ασθένειας. Δείχνει πόσο μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις, είτε χρησιμοποιώντας γνώσεις και δεξιότητες που έχει ήδη, είτε αναπτύσσοντας νέες στρατηγικές.

Η θεωρία της γνωστικής εφεδρείας αναφέρει ότι όσοι έχουν υψηλή μόρφωση μπορούν να αντέξουν περισσότερο την παθολογία του Αλτσχάιμερ χωρίς να εμφανίσουν γρήγορα συμπτώματα. Όμως, μετά τη διάγνωση, η πτώση στη μνήμη και στη σκέψη μπορεί να είναι πιο απότομη. Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότερες αποδείξεις προέρχονταν από μελέτες στις ΗΠΑ.

Τα αποτελέσματα της νέας έρευνας σχετικά με το Αλτσχάιμερ

Επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης βρήκαν ότι άτομα με περισσότερα χρόνια σπουδών χάνουν μνήμη και γνωστικές ικανότητες πιο γρήγορα μετά τη διάγνωση Αλτσχάιμερ, σε σύγκριση με εκείνους με λιγότερη εκπαίδευση.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο Journal of Alzheimer’s Disease, βασίστηκαν σε δεδομένα ηλικιωμένων από Αγγλία, Γερμανία και Γαλλία και ενισχύουν την θεωρία της γνωστικής εφεδρείας.

Διαβάστε Επίσης

"Φαίνεται ότι τα πιο μορφωμένα άτομα διαγιγνώσκονται αργότερα —ίσως επειδή τα συμπτώματα αργούν να φανούν— αλλά μετά επιδεινώνονται γρηγορότερα. Αυτό σημαίνει πως οι γιατροί και οι οικογένειες πρέπει να προσέχουν ακόμη και μικρές αλλαγές στη μνήμη, στην ομιλία, στη σκέψη ή στη διάθεση σε μορφωμένους ανθρώπους, ώστε η υποστήριξη και η θεραπεία να ξεκινήσουν νωρίς", εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια Jinying Chen.

Η μελέτη αναλυτικά

Η έρευνα εξέτασε πάνω από 1.300 ασθενείς με Αλτσχάιμερ, που παρακολουθήθηκαν σε κλινικές μνήμης σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες, στο πλαίσιο της μελέτης GERAS.

Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για 18 μήνες έως 3 χρόνια, χρησιμοποιώντας το τεστ Mini-Mental State Examination (MMSE), που συχνά χρησιμοποιείται για τον έλεγχο και την παρακολούθηση της γνωστικής λειτουργίας.

Οι ερευνητές συνέκριναν όσους είχαν πάνω από 12 χρόνια εκπαίδευσης με εκείνους που είχαν λιγότερα, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, φύλο, άλλες παθήσεις, θεραπείες και χώρα διαμονής.

Τι σημαίνει για το μέλλον

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τεστ όπως το MMSE μπορεί να μην εντοπίζουν έγκαιρα τα πρώτα σημάδια Αλτσχάιμερ σε άτομα με υψηλή μόρφωση. Τα πιο λεπτομερή τεστ είναι πιο ακριβή, αλλά απαιτούν χρόνο, χρήμα και ειδικούς.

Στο μέλλον, οι ερευνητές πιστεύουν ότι ψηφιακά τεστ μέσω κινητών ή wearables, με αυτόματη αξιολόγηση, θα μπορούσαν να δώσουν μια πιο γρήγορη και προσιτή λύση για την έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων μνήμης και σκέψης.

"Ελπίζουμε τα αποτελέσματά μας να βοηθήσουν στην καλύτερη και πιο έγκαιρη διάγνωση του Αλτσχάιμερ —ειδικά σε άτομα που δεν δείχνουν γρήγορα σημάδια. Έτσι, οι οικογένειες θα μπορούν να προετοιμάζονται νωρίτερα και οι γιατροί να ξεκινούν θεραπείες που ίσως επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου", καταλήγει η Chen.

Ακολούθησε το Esquire στο Facebook, το Twitter και το Instagram.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr

Τι λέει η ψυχολογία για όσους δεν γράφουν ποτέ στις ομαδικές συνομιλίες

Στα ομαδικά chat υπάρχουν πάντα μέλη που δεν μιλούν ποτέ. Δεν είναι αδιαφορία, ούτε απόρριψη. Δες τι λέει η ψυχολογία για τους "σιωπηλούς παρατηρητές" και τον ρόλο του FOMO.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

6 πολυαναμενόμενα video games που αξίζει να τσεκάρεις τον Σεπτέμβριο

Ο Σεπτέμβριος 2025 φέρνει μια εκρηκτική λίστα video games. Από τρομακτικές περιπέτειες και επικές συνέχειες μέχρι δυναμικά shooters, αυτά τα έξι παιχνίδια υπόσχονται να σε καθηλώσουν. Ετοιμάσου για έναν μήνα γεμάτο δράση και συγκινήσεις.

Γραφει Παυλος Κρουστης

Με αυτούς τους τρόπους θα βελτιώσεις τη μνήμη σου-Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένοι

Νέα έρευνα εξηγεί γιατί ξεχνάμε και πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τη μνήμη μας. Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο και γιατί η σωστή προσέγγιση κάνει τη διαφορά.

Γραφει Νικη Κοντομηνα

Με τι δεν πρέπει να συνδυάζεις την κρεατίνη σου

Η κρεατίνη είναι από τα πιο γνωστά συμπληρώματα για δύναμη και αποκατάσταση. Δες ποια τρόφιμα και ουσίες καλό είναι να μην συνδυάζονται μαζί της και ποιοι τρόποι λήψης μεγιστοποιούν τα οφέλη της.

Γραφει Τιμος Σαλαμες

Τα καφέ που μπορείς να κλάψεις με την ησυχία σου γίνονται η νέα τάση-Που βρίσκονται

Τα καφέ του κλάματος δίνουν στους επισκέπτες την ευκαιρία να χαλαρώσουν σε ήρεμο περιβάλλον με μουσική, ταινίες και χαρτομάντιλα, ενθαρρύνοντας την απελευθέρωση των συναισθημάτων.

Γραφει Πωλινα Φραγκου

Ανακοινώθηκε το Dolby Vision 2: Ποια εταιρεία θα το λανσάρει πρώτη

Το Dolby Vision 2 υπόσχεται να αλλάξει ξανά τον τρόπο που βλέπουμε τηλεόραση, με AI, πιο ρεαλιστική κίνηση και εικόνα που προσαρμόζεται σε κάθε χώρο και περιεχόμενο.

Γραφει Παυλος Κρουστης