Πότε, πώς και πού φτιάχτηκε το πρώτο burger

Αν υπάρχει ένα φαγητό-σύμβολο του αμερικανικού επεκτατισμού (και) στον κόσμο της γεύσης, αυτό δεν είναι άλλο από το burger, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε ακόμη και σε σύμβολο της ίδιας της pop κουλτούρας. Πληθωρικό, πολυδιάστατο και συνήθως νόστιμο, το συγκεκριμένο έδεσμα εύκολα θα μπορούσε να είναι ο πρέσβης των ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα της κουζίνας τους, όπως τουλάχιστον αυτή έγινε γνωστή κατά τον 20ο αιώνα. Ποια είναι όμως η πραγματική ιστορία του πιο σαγηνευτικού σάντουιτς που υπάρχει;

Η ετυμολογία και η πρώτη καταγραφή

Ο (αρχικός) όρος του εδέσματος, δηλαδή hamburger, προέρχεται από την πόλη του Αμβούργου. Το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Γερμανίας αποτελεί διαχρονικά μία από τις πιο ενδιαφέρουσες γαστρονομικές γωνιές της χώρας.

Getty Images

Η Αγγλίδα συγγραφέας Hannah Glasse, στο βιβλίο της The Art of Cookery Made Plain and Easy, που εκδόθηκε το 1758 φιλοξενεί μία από τις πρώτες συνταγές ενός burger ή τέλος πάντων από κάτι που θα μπορούσε να είναι τέτοιο.

> Διάβασε ακόμη: Smash’n Bun: Το επόμενο viral burger της Αθήνας

Συγκεκριμένα, κάνει λόγο για ένα σάντουιτς με "λουκάνικο ή μπιφτέκι που σερβίρεται ανάμεσα σε δύο φρυγανισμένες φέτες ψωμιού". Σύμφωνα με τους ιστορικούς του φαγητού, αυτό ήταν μία παραλλαγή του Rundstück, ενός εξαιρετικά δημοφιλούς πιάτου που έτρωγαν οι κάτοικοι του Αμβούργου: Ουσιαστικά φτιαχνόταν από μία φέτα ζεστού μοσχαρίσιου ή χοιρινού κρέατος και σερβιρόταν μεταξύ δύο φετών ψωμιού από σιτάρι ενώ περιλουζόταν με ζεστό ζωμό. Συνήθως υπήρχαν και μερικές πίκλες στο πλάι του πιάτου σαν συνοδευτικό.

Η εξέλιξη

Στα μέσα του 19ου αιώνα, Γερμανοί μετανάστες στις ΗΠΑ (κυρίως στις πόλεις της ανατολικής ακτής αλλά και στο Σικάγο), μετέφεραν μεταξύ άλλων την 'τεχνογνωσία΄ της κουζίνας τους - και, μάντεψε, ανάμεσα στις άλλες συνταγές υπήρχε και αυτή για την οποία μόλις διάβασες παραπάνω. Πολλοί από αυτούς άνοιξαν εστιατόρια ή μικρούς πάγκους με φαγητό στο δρόμο. Αρχικά, δημιουργήθηκε το Hamburg steak, που ήταν μία μπριζόλα σερβιρισμένη σε δύο φέτες ψωμιού. 

Getty Images

Η πρώτη καταγραφή της συνταγής του Hamburg steak συναντάται το 1884 στην εφημερίδα The Boston Journal. Τις 5 Ιουλίου του 1896, η Chicago Daily Tribune κάνει μία αναφορά σε ένα 'Sandwich Car' (προφανώς κάποια καντίνα ή καροτσάκι στο δρόμο) που σέρβιρε ένα Hamburger steak sandwich και στο οποίο το κρέας είχε μετατραπεί αρχικά σε κιμά και μετά σε μικρά patties που -σύμφωνα με το δημοσίευμα- "μαγειρεύονται εκείνη τη στιγμή σε ψηστιέρα γκαζιού, όσο εσύ περιμένεις".

Ποιος έφτιαξε το πρώτο burger της ιστορίας;

Αυτή είναι μία ερώτηση που ίσως να μην έχει ξεκάθαρη απάντηση, καθώς πολλοί ερίζουν για την πατρότητα. Οι επικρατέστερες εκδοχές αφορούν τους Louis Lassen, Charlie Nagreen και τους αδερφούς Frank και Charles Menches.

Ο Louis Lassen ήταν ένας Δανός μετανάστης στις ΗΠΑ που το 1900 ξεκίνησε να φτιάχνει σάντουιτς στο μικρό εστιατόριο Louis' Lunch (το οποίο είχε ξεκινήσει αρχικά ως καντίνα), στο New Haven του Κονέκτικατ. Μέχρι σήμερα, το Louis' Lunch θεωρείται από πολλούς το μέρος όπου φτιάχτηκε το πρώτο burger της ιστορίας, τουλάχιστον με τη μορφή που το γνωρίζουμε. Ο αστικός μύθος λέει πως κάποιος πελάτης παρήγγειλε μία μπριζόλα αλλά τα κρέατα είχαν τελειώσει. Τότε ο Louis αποφάσισε να χρησιμοποιήσει όσα υπολείμματα υπήρχαν σε κιμά, σχηματίζοντας ένα μπιφτέκι, το οποίο σέρβιρε σε δύο φέτες φρυγανισμένου ψωμιού. Το αποτέλεσμα ήταν άκρως γευστικό και κάπως έτσι καθιερώθηκε στο μέρος του η συνταγή.

> Διάβασε ακόμη: Πώς ήταν να τρως με τον Anthony Bourdain

Η πρώην Γερουσιαστής της εν λόγω Πολιτείας Rosa DeLauro είχε μάλιστα φέρει το θέμα στη δημοσιότητα κατά τη δεκαετία του 1980 ώστε η συνταγή να κατοχυρωθεί στον τόπο καταγωγής της. Το New York Magazine είχε γράψει ότι όντως αυτό ισχύει και πως το όνομα στο περίφημο έδεσμα έδωσαν κάποιοι Γερμανοί ναυτικοί από το Αμβούργο που έτυχε να φάνε εκεί, καθώς τους θύμιζε το Rundstück.

Getty Images

Έπειτα, υπάρχει ο Charlie Nagreen. Ο εν λόγω τύπος διατηρούσε πάγκους με γρήγορο φαγητό στο Seymour του Ουινσκόνσιν. Από τα 15 του συνήθιζε να φτιάχνει σάντουιτς με κεφτεδάκια και το 1885 καθιέρωσε ένα στρογγυλό σάντουιτς με ένα μεγαλύτερο patty από κιμά, αντλώντας έμπνευση από τα φαγητά των Γερμανών μεταναστών της περιοχής του (η πλειοψηφία των οποίων καταγόταν από το Αμβούργο), προς τιμήν των οποίων έδωσε στο έδεσμά του και το όνομα hamburger. 

Τέλος, η περίπτωση των Frank και Charles Menches που ισχυρίζονται πως πούλησαν ένα ground beef sandwich σε ένα πανηγύρι (πιο συγκεκριμένα, στο Erie County Fair) του 1885 στο Hamburg της Νέας Υόρκης. Εκεί, είχαν στήσει έναν πάγκο και πουλούσαν σάντουιτς με λουκάνικο. Όταν εξαντλήθηκαν αυτά, αποφάσισαν να αξιοποιήσουν μοσχαρίσιο κιμά που είχαν στη διάθεσή τους, έπειτα από προτροπή του χασάπη που τους προμήθευε, Andrew Klein. Το σάντουιτς που δημιούργησαν βαφτίστηκε hamburger, όχι όμως από το Αμβούργο της Γερμανίας αλλά από το αντίστοιχο της Νέας Υόρκης.

> Διάβασε ακόμη: Το μυστικό νοστιμιάς πίσω από τις πατάτες των McDonald's

Φυσικά, η μεγάλη δημοφιλία του burger οφείλεται σε αλυσίδες όπως τα McDonald's που τελειοποίησαν και λάνσαραν δυναμικά τη συνταγή, ανοίγοντας το δρόμο για κάθε γωνιά του πλανήτη.

Getty Images

---

Διάβασε ακόμη για 5 outsider τυριά που αξίζει να δοκιμάσεις σε burgers, τη συνταγή για το πιο μυθικό αμερικάνικο burger και έναν σύντομο οδηγό για την τέλεια μπριζόλα.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για πολιτικές εξελίξεις, συνεντεύξεις διασήμων, συμβουλές για αντρική μόδα και συνταγές για φαγητό και πότο στο esquire.com.gr